Թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունները՝ պատերազմի նախերգա՞նք

ANALYSIS 1 May, 2017 9:55

Ապրիլի 16-21-ը Ադրբեջանում անկացվել են լայնածավալ զորավարժություններ, որին, ըստ Ադրբեջանի պաշտոնական տեղեկատվության, մասնակցել է մինչև 30 հազար զինծառայող, գործարկվել է ավելի քան 250 միավոր տանկ ու զրահամեքենա, մինչև 200 հրթիռա-հրետանային կայանք, 25 մարտական ինքնաթիռ, ռադիոէլեկտրոնային հետախուզության նոր միջոցներ, անօդաչու թռչող սարքեր և զինատեսակներ: Ադրբեջանի ՊՆ-ի մեկ այլ հաղորդագրոթյան համաձայն, մայիսի 1-5-ը կանցկացվեն Ադրբեջանի ու Թուրքիայի ստորաբաժանումների համատեղ տակտիկական զորավարժությունները: Այն անցկացվում է Ադրբեջանի ու Թուրքիայի միջև ռազմական համագործակցության մասին ստորագրված համաձայնագրի շրջանակներում: Զորավարժությունների նպատակն է երկու երկրների զինված ուժերի միջև համակարգումն ու փորձի փոխանակումը, ինչպես նաև ստորաբաժանումների պատրաստության բարձրացումը։

Թեև թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունների անցկացման կոնկրետ վայրը չի նշվում, բայց տրամաբանական է, որ դրանք կանցկացվեն Նախիջևանում, որը ներկայումս Ադրբեջանի կազմում է, բայց փաստացի այստեղ շատ մեծ է սահմանակից Թուրքիայի ռազմաքաղաքական ազդեցությունը: Նախիջևանում պաշտոնապես չկա թուրքական ռազմաբազա, բայց հայտնի փաստ է, որ Նախիջևանը վաղուց վերահսկվում է Թուրքիայի կողմից ռազմական առումով: Եվ այս իմաստով կայանալիք զորավարժությունները, ընդհանրապես նախիջևանյան ուղղությունը չեն կարող անտեսվել Հայաստանի անվտանգության տեսանկյունից՝ հատկապես ու գլխավորապես հայ-ադրբեջանական հակամարտության համատեքստում:

Ադրբեջանցի ռազմական փորձագետ Ուզեիր Ջաֆարովը ռուսական լրատվամիջոցներից մեկի հետ հարցազրույցում հայտարարել էր, թե ապրիլի 16-21-ը Ադրբեջանում անցկացված լայնածավալ զորավարժությունները կապ չունեն ղարաբաղյան հակամարտության հետ, դրանք ընդամենը պլանային զորավարժություններ են: Հայաստանցի և ռուսաստանցի մի շարք փորձագետներ հակառակ կարծիքն ունեն՝ ասելով, որ ադրբեջանական զորավարժությունները ուղղակիորեն կապված են ղարաբաղյան ճակատում Ադրբեջանի նոր հնարավոր ռազմական հարձակման հետ:

Քաղաքագետ Ալեքսանդր Քանանյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, թե չի բացառում, որ ադրբեջանական կողմը կարող է զորավարժությունների պատրվակով մոտեցնել իր զորքերը Արցախի հետ սահմանին՝ ռազմական հարձակում սկսելու նպատակով: Զորավարժություններին թուրքական զինուժի մասնակցությունը առավել մտահոգիչ է Հայաստանի տեսանկյունից, անկախ նրանից՝ թուրքական կողմը մասնակցում է զուտ խորհրդատվական մակարդակով, թե մարտական միավորների և անձնակազմի տեսքով, բայց սա իրականոււմ նորություն չէ մեզ համար: Ի վերջո, գլոբալ առումով, Թուրքիան և Ադրբեջանը միասնական տարածաշրջանային քաղաքականություն վարող սուբյեկտներ են:

«Հայկական կողմը պետք է առանձնահատուկ ուշադրություն դարձնի զորավարժություններին և մարտական բարձր պատրաստություն ունենա այսպիսի օրերին, որովհետև շատ հաճախ զորավարժությունները կարող են պատերազմի նախերգանք հանդիսանալ: Տեսականորեն հնարավոր է, որ զորավարժությունների պատրվակով զորքերը մոտեցվեն սահմանին, որովհետև ամեն դեպքում զորավարժությունը նաև հակառակորդի մոտ երկյուղ սերմանելու, վախեցնելու միջոց է: Զորավարժությունների պատրվակով սահմանին մոտեցված զորքերը կարող են անսպասելիորեն հրաման ստանալ անմիջական ռազմական գործողությունների անցնելու կամ մյուս տարբերակով՝ զորավարժությունների օրերին հատկապես սաստկանում են դիվերսիոն ներթափանցումները կամ սադրանքները շփման գծով: Բայց որևէ նորություն չկա: Մենք պետք է զբաղվենք մեր բանակաշինությամբ՝ քաջ գիտենալով, որ ի դեմս Ադրբեջանի և Թուրքիայի՝ ունենք մեր պետական գոյությունն իսկ չհանդուրժող հարևաններ»,- մեկնաբանեց Ալեքսանդր Քանանյանը:

Աղբյուրը՝ 1in.am