Yerevan, 06.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Ապրիլյան պատերազմի դասերը․ նոր պատերազմը գրեթե անխուսափելի է

BLOG

Կոնստանտին Տեր-Նակալյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

1994 թվականի մայիսին մենք ստորագրեցինք զինադադարի մասին համաձայնագիր։ Դրան հետևեցին բանակցությունների երկարուձիգ տարիները, որոնք այնքան երկար ու ձիգ էին, որ այս ընթացքում փոխվեց իրականություն։ Արդյունքում՝ 2017 թվականին ձևավորված ռեալիաները այնքան են տարբերվում 1997 թվականի ռեալիաներից, որ մի տեսակ զավեշտալի էլ է դարձել հող հանձնել-չհանձնելու պոլեմիկան։ Ամենաակտուալ իրադարձությանը անդրադառնանք՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հարցազրույցին։

Ըստ իս՝ Տեր-Պետրոսյանի կողմից արված իրավիճակի վերլուծությունը, ընդհանուր առմամբ, ճիշտ է։ Անհամաձայնություն առաջացնում են նրա առաջարկած լուծման տարբերակները և այն փաստարկները, որոնցով նա փորձում է հիմնավորել դրանք։ Սթափ գնահատենք իրավիճակը։ Ի՞նչ ցույց տվեց Ապրիլյան պատերազմը։ Ի թիվս այլ բաների՝ մենք սերտեցինք մեկ կարևոր դաս․ ի հեճուկս բոլոր փաստաթղթերի, միջազգային ատյանների ու նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների՝ Ադրբեջանում ուժով հարցի լուծմանը հասնելու հարցում տաբու չկա։ Ասել է թե՝ եթե լինի հավանականություն 800-1800-3800 հեկտարներով տարածքներ հետ բերելու, Ադրբեջանը կգնա դրան։ Եթե զգան, որ իրական հավանականություն կա ամբողջը հետ բերելու, ապա տոտալ պատերազմի էլ կգնան ու մի հատ օֆ էլ չեն անի։

Ինչո՞ւմ էր ճիշտ Տեր-Պետրոսյանը։ Նրանում, որ իրավիճակը մտել է փակուղի, ու փաստացի ունենք մի իրավիճակ, երբ կա՛մ պետք է առաջնորդվենք Տեր-Պետրոսյանի առաջարկած տարբերակով, որը ոչ այլ ինչ է, քան կապիտուլյացիա, կա՛մ նոր պատերազմի նախապատրաստվենք։ Ազատագրված տարածքները բուֆերային գոտու ու առևտրի առարկայի կարգավիճակ իրոք ունեին 1994 թվականին, 1997-ին ու անգամ 2001-ին։ Հիմա դա էլ այդպես չէ, որովհետև 25 տարում դրանք դարձել են մեր էշելոնացված պաշտպանության ողնաշարը, ինչպես նաև լրջագույն հոգեբանական գործոն։ Եթե 97-ին դեռ հնարավոր էր ողջամիտ կոմպրոմիսի հասնել՝ դրանք հանձնելով, ապա հիմա դա հնարավոր չէ։

Այստեղից հետևություն՝ փոխզիջումը ենթադրում է, որ մենք էլ ենք ինչ-որ բան զիջելու, իրենք էլ։ Միևնույն ժամանակ, մենք ո՛չ հոգեբանորեն, ո՛չ էլ պրագմատիկ հաշվարկներից ելնելով՝ չենք կարող զիջել այս ազատագրված տարածքները, հետևաբար, մեզ պետք են ազատագրված նոր տարածքներ, որոնք էլ կդառնան նոր բուդերային գոտի ու առևտրի նոր առարկա։

Բայց այս սցենարն էլ ունի իր ռիսկերն ու ճգնաժամային կողմերը, որոնցից կառանձնացնեի երկուսը․

1․ Ի հեճուկս պաթոսիկների լալահառաչ զեղումների՝ իրականում չկա ոչ մի երաշխիք, որ մենք կարող ենք որոշիչ պարտությունների մատնել ադրբեջանական բանակին ու բավարար քանակությամբ հողեր վերցնել։ Ասեմ ավելին՝ փոքր չէ հավանականությունը, որ կարող ենք նաև տարածքային կորուստներ ունենալ։

2․ Մենք առ այսօր հոգեբանորեն պատրաստ չենք պատերազմական լուրջ գործողությունների անխուսափելի հետևանքներից մեկին՝ բազմաթիվ զոհերին։ Դրա համար պետք է, «ոչ մի թիզ հող» գոռալուց բացի, հանրային գիտակցությանը հասցնել նաև, որ այդ դիրքորոշումն իր գինն ունի, որն արտահայտվում է տասնյակ ու հարյուրավոր կյանքերով։ Պետք է ցածրացնել զգայականության այդ սանդղակը և իսկապես պաթետիկ «ոչ մի թիզ հող և ծովից ծով Հայաստան»-իզմից բացի՝ հանրային հոգեբանությունը բերել պրագմատիկ դաշտ։

Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth