Երևան, 23.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Պետականության սինդրոմ

ԲԼՈԳ

Արման Ալավերդյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Հայ պետականության կայացման ճանապարհն ունի յուրահատուկ ու բազմաբովանդակ, կարելի է ասել բազմաթիվ վայրիվերումներով լեցուն հետագիծ: Քիչ չեն եղել պետականության ինստիտուցիոնալիզացման և պլյուրալիզմի շուրջ կապված տարաբնույթ ու բազմաբովանդակ մոտոցումներն ու հայացքները։

Ինչ խոսք միանշանակ չի կարելի ասել, թե հայ ժողովուրդի անկախության ձեռք բերումը լոկ հայ ազգի դարավոր իղձերի ու պայքարի, նպատակների կամարտահայտության ծնունդ էր, չնայած դա երբեք չպետք է անտեսվի ու մոռացվի, ըստ իս, այստեղ առկա են ավելի լուրջ աշխարհաքաղաքական և գեոստրատեգիական նուրբ մանևրներ, որոնց անհրաժեշտ է անդրադառնալ։

Խոսքն արտաքին ազդակների, պատվիրատուների և տարածաշրջանում կոնկրետ շահերի բախում ունեցող պետություների և գերտերությունների, ինչու չէ նաև մեր անմիջական հարևանի վաղեմի երազանքի մասին է։

Եթե խնդրին նայենք լրիվ այլ ձևաչափով՝ պատկերը դառնում է համընդհանուր, պարզ, և երևում են դաշտում խաղացող ֆիգուրներն` իրենց իրական կերպարներով և խորը գնացող ցանկություններով։

Դաշտում գործող անձիք առաջին հայացքից թվում են կամ «բաեկամ ու դաշնակից», կամ հայ ժողովրդի «դարդ ու ցավով» ապրող բարի դեմքով «Քեռի Սեմ»։ Ստեղծվում է մի իրադրություն, որ թվում է, թե ինչ կա որ հզորներն ամեն կերպ փորձում են հոգալ թույլի, քրիստոնյաի, բարեկամի խնդիրները: Անկախության գաղափարը օգտագործվեց շատ ճկուն անցում կատարվեց իրականից դեպի թվացյալը, ինչն իրականում ցանկանում էին մատուցել։

ԽՍՀՄ տարբեր հատվածներում՝ հատկապես առավել կոնֆլիկտոգեն ու պայթունավտանգ դառնալու հավանականություն ունեցող Անդրկովկասում, արհեստականորեն սկսվեցին առաջ քաշվել ազգերի ինքնուրույնություն, պատմական անցիալի երբեմնի փառքի մասին տեսություններ ու լեգենդներ, կրոնական արժհակմակարգերի, տնտեսության ազգայնականացման, էթնիկ պատկանելիության դրսևորման նոր ալիքների տեսքով վառվեցին խմորումների օջախներ։

Այս ամենն արվում էր տարածաշրջանը լարված պահելու, հեշտ կառավարելու, ժողովրդին ձեռնասուն դարձնելու համար, որովհետև Կենտկոմին հարկավոր չէին ուժեղ, ազգայնական ծայրամասեր։ Նման քաղաքականությանը բնականաբար պետք է հաջորդեր ադեկվատ շաունակությունը, որոնք ցայտուն դրսևորվեցին Սումգաիթում, Բաքվում, Կիրովաբադում, Մարաղայում տեղի ունեցած հայտնի սարսափելի դեպքերով։

Մի ողջ ժողովուրդ դարձավ փախստական։ Սովետական պետությունը հասկանում էր, որ արդեն հեռավոր անցյալ են նետվել իր երբեմնի փառքն ու հեղինակությունը, և Գորբաչովի «перестройка» ասավածը պարզ դարձավ, թե ի՞նչ էր ուզում վերակառուցել հզոր սովետների վերջին մոհիկանը։

Ազգային բախումները շարունակվեցի Վրաստանում, Մերձդնեստրում, ապա ավելի ուշ` Չեչնիայում։

Թուրքիան նույպես շահագրգիռ էր ՀՀ անկախացմանը, քանի որ վերջապես Հայաստանը չէր լինելու ԽՍՀՄ լոկոմոտիվի մի ատրիբուտ, այլ սուվերեն, իսկ դա նշանակում էր՝ ամեն միջոցով օգնել Ադրբեջանին` Ղարաբաղը համար, ինչպես նաև իրականացնել, դեռևս նախորդ դարասկզբին կիսատ մնացած պռոեկտի՝ պանթուրքիզմի իրականցման համար, քանի որ ծավալապաշտական այդ ծրագրում Հայաստանի ուծացումն առաջնային հարց էր։

Գերեվարված Վագիֆ Խաչատրյանը հոսպիտալացվել է Ընդունվել է մայրաքաղաքի 2026 թ․ բյուջեն Ադրբեջանից նավթ գնելով Հայաստանը ֆինանսավորում է հակառակորդի բանակը․ Արմեն ՄանվելյանՊետական համակարգի իրական բարեփոխումներ չկան․ Ավետիք ՔերոբյանՇախմատի աշխարհի չեմպիոն Գարի Կասպարովը հեռակա կարգով ձերբակալվել է Երևանում 41-ամյա տղամարդը դանակահարել է հարազատ եղբորը․ բժիշկները պայքարում են նրա կյանքի համար Պնդում եմ՝ ընտրություններով հնարավոր է փոխել իշխանությունը. Էդմոն Մարուքյան 2025թ. ԶՊՄԿ-ի համար առաջընթացի տարի էրՃշմարտության գինն այսօր հալածանքն է․ Հովհաննես ԻշխանյանԲոյկոտե´նք և թույլ չտա´նք, որ ադրբեջանական բենզինը վերածվի մեր դեմ ուղղված հրանոթների. «ՀայաՔվե» Մահացել է Կարեն Հովհաննիսյանի հայրը․ դերասանը գրառում է արելԶոհված կամ անհետ կորած զինվորի ծնողին չեն ասում, որ գնա իր մյուս զավակներով զբաղվի. Արշակ ԿարապետյանԱդրբեջանական բենզինը կէժանացնի՞ վառելիքի գներըԿրթաթոշակ 100 արցախցի ուսանողի՝ IDBank-ի «Կողք կողքի» ծրագրի շրջանակում Փաշինյանը խուսափել է հարյուրավոր հայերի հետ եկեղեցում հանդիպելուցՈւղիղ հեռարձակում. «Մեր Ձևով» շարժման 2025 թվականի հաշվետու ժողով Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք ԳյումրիումՓաշինյանն անձամբ է գլխավորելու Մայր Աթոռի դեմ գրոհը Ամփոփվեցին Junius ֆինանսական գրագիտության երկրորդ մրցույթի արդյունքներըՓաշինյանը մերժել է ռուսական մասնակցությունը «Թրամփի ուղուն» Կոնվերս Բանկը Visa Intelligence Award մրցանակակիրն էԱմիօ բանկի շահույթի աճի միջին տարեկան տեմպը՝ ավելի քան 150% Ամփոփեք տարին մեկ բառով. «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումԻ՞նչ է պետք իմանալ տոներին ընդառաջԻսպանակա՞ն, պորտուգալակա՞ն, թե՞ իտալական.բացառիկ խմիչք, որ հարմար չէ երկարատև հնեցման. «Փաստ»Էնրիկե Իգլեսիասն ու Աննա Կուռնիկովան չորրորդ անգամ ծնողներ են դարձել Միքայել Սրբազանը զրկվել է կիրակնօրյա պատարագին մասնակցելու և Սուրբ Հաղորդություն ստանալու հնարավորությունից՝ նույնիսկ հիվանդանոցային պայմաններում. Թագուհի Թովմասյան Ճապոնիայի համալսարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցելՌուսաստանը և Ուկրաինան հայտարարել են նոր փոխադարձ հարվածների մասին․ վիրավորներ կան Սանկտ Պետերբուրգի Սուրբ Կատարինե հայկական եկեղեցու մոտ տեղի է ունեցել բողոքի ակցիա՝ ընդդեմ Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների. տեսանյութՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (23 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Աշխարհում առաջին ձայնային ռադիոհաղորդումը, առաջին տրանզիստորը, 20-րդ դարի լավագույն ակումբը. «Փաստ»Գազ չի լինելուՆիկոլ Փաշինյանի վերընտրվելը գտնվում է ընդդիմադիր դաշտի ձեռքերում. Նաիրի Սարգսյան Վթար-հրդեհ՝ Շիրակում, 26-ամյա վարորդը «Nissan X-Trail»-ով կողաշրջված հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. Shamshyan Հայաստանում հնարավո՞ր է «մոլդովական սցենար». ո՞ւմ կհանձնի հանրապետության ինքնիշխանությունը Փաշինյանը. «Փաստ»Ինժեներները ստեղծել են առանց մարտկոցների արևային էներգիայով աշխատող կվադրոկոպտեր 12 ժամ ջուր չի լինելու․ հասցեներ Ովքեր ծնվել են կռկռալու համար, չեն կարող երգել. «Փաստ»Մեզ նվաստացնողը մեր կառավարությունն է. մենք չունենք ազգային իշխանություն. Էդմոն Մարուքյան«Եթե գյուղերը դատարկվեն, դրանով կկորցնենք ամեն բան». «Փաստ»Ինչպե՞ս չդառնալ «ֆուտբոլի գնդակ» տարածաշրջանում. ՀայաՔվե 12-ամյա տղան դաժանորեն ծեծել է մորը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹՀայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում ո՞ր ժամանակաշրջաններում է ապրել առավել անվտանգ ու խաղաղ. Մհեր ԱվետիսյանՄարդիկ համատարած ուզում են հանգիստ կյանք, որ իրենց չպարտադրեն անել իրենց խղճի դեմ քայլեր, մնում է՝ քաղաքական ուժերն այս ամենակարևոր պահը ֆիքսեն. Վահե Հովհաննիսյան Այն մասին, թե ինչու են մեր երկրում պետական ծախսերն ու պարտքն աճում, բայց հարյուր հազարավոր մարդիկ շարունակում ապրել ծայր աղքատության մեջ. Ա. ՉալաբյանԵկեղեցին կարող է լինել միայն առաջին քայլը․ ի՞նչ է լինելու հաջորդը «Աչքս դռանն է, միշտ Ռաֆոյիս եմ սպասում, որ դուռը բացելու է և ներս մտնի». Ռաֆայել Ֆրանգուլ յանն անմահացել է նոյեմբերի 9-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»Ում է արգելվում ուտել «մայրաքաղաքային» աղցանԴրական տեղաշարժերի հետ՝ տնտեսության կայուն և որակական աճի խոչընդոտներ, վտանգավոր միտումներ. «Փաստ»Եկեղեցին թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում