Երևան, 28.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Հայաստանում ռազմական տեխնիկա արտադրելը շատ ռեալ է. ՆԱՍԱ-ի փորձագետ .«Հայկական ժամանակ»

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայկական ժամանակ» թերթը գրում է. «Ամերիկայի հայ գիտնականների եւ ինժեներների խորհրդի (AESA) ղեկավար կազմի անդամ, ՆԱՍԱ-ի ռեակտիվ շարժիչների լաբորատորիայի էլեկտրոինժեներ Ռիչարդ Օհանյանը ապրիլյան պատերազմի ֆոնին ՀՀ ղեկավարության ուշադրությունն է հրավիրում ՀՀ-ում ռազմական տեխնոլոգիաների արտադրություն կազմակերպելու անհրաժեշտության վրա:

Պարոն Օհանյան, գիտեք՝ ինչ տեղի ունեցավ Արցախում ապրիլի սկզբին: 2015 թ. երբ դուք Երեւանում էիք, հարցազրույցներից մեկում խոսել էիք Հայաստանում տիեզերական տեխնոլոգիաների հետազոտական կենտրոնի ստեղծման մասին եւ նշել էիք, որ որ դա ռազմավարական արժեք ունի Հայաստանի համար: Որքանո՞վ է ռեալ նման ծրագրի իրականացումը:

Բարց հարց է, բայց, իմ կարծիքով, դա շատ ռեալ է: Այո, գիտահետազոտական աշխատանքները եւ ժամանակների պահանջը, նաեւ պատերազմներն ազդում են որեւէ երկրում որեւէ ոլորտի արագ զարգացման վրա: Բացի այդ, մասնագետները, որ աշխատում են համարյա նույն ոլորտների շրջանակներում, կարող են արագորեն իրենց գիտական ներուժն օգտագործել  նմանատիպ ոլորտների զարգացման համար: Ցանկացած էլեկտրոնային ինժեներ, որ աշխատում է բջջային հեռախոսների կամ պլանշետների դիզայնով եւ արտադրությամբ, կարող է աշխատել նաեւ ռադարների դիզայնով: Նրանք, որոնք աշխատում են արբանյակների դիզայնով, կարող են նաեւ աշխատել դրոնների դիզայնով: Հայաստանում այսօր կան բավարար չափով գիտնականներ եւ ինժեներներ, որոնք կարող են սկսել հենց Հայաստանում զբաղվել տիեզերական տեխնոլոգիական ոլորտով: Իսկ եթե ուզում ենք լուրջ արդյունքների հասնել, պետք է պետական եւ անձնական բիզնեսների լուրջ ռեսուրսներ տրամադրվեն՝ սատեղծելու համար փձորձ եւ գիտելիքների կուտակում, որը կհանգեցնի Հայաստանում տիեզերական տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացմանը:

Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի ներուժը ռազմական տեխնիկա արտադրելու հարցում:

Հայաստանն ավելի շատ պետք է զարգանա այս ուղղությամբ: Պետք է ծրագրեր մշակել եւ աշխատանքի անցնել, որպեսզի մեր արտադրանքների որակը բարձրացնենք եւ կարողանանք գլոբալ մասշտաբում մրցակցել մյուս երկրների հետ: ՀՀ-ն ուրիշ ելք չունի, բացի այն, որ լուրջ ներդրումներ անի գիտության եւ տեխնոլոգիաների ոլորտում: Գիտությունն ու տեխնոլոգիան Հայաստանում չի կարելի զարգացնել գեղեցիկ խոստումներով միայն, դա լուրջ ռեսուրսներ եւ բյուջե է պահանջում: 1961 թվականին Կոնգրեսում Քենեդիի հայտնի ելույթից հետո, երբ ամերիկացիները նպատակ դրեցին մարդի իջեցնել Լուսնի վրա, միայն ՆԱՍԱ-ի բյուջեն Ամերիկայի բյուջեի մոտ 5 տոկոսն էր, չհաշված ԱՄՆ ռազմարդյունաբերական համալիրի բնագավառում աշխատող ընկերություններում ծախսվող գումարները:  Դա բավական լուրջ հանձնառություն եւ գումար էր այն ժամանակվա չափանիշներով:

Այսօր, երբ նոր տեխնոլոգիաները, պրոֆեսիոնալիզմը եւ գիտությունն է օգտագործվում ռազմական աշխարհում վերջին սրենդի զենքեր արտադրելու համար, չի կարելի միայն կամավորներով, աղոթքներով կամ հայրենասիրական ոգով կռվել այդ զենքերի դեմ: Այս 4-5 օրվա պատերազմում մենք մեծ գին վճարեցինք եւ ապագա պատերազմներում էլ վճարելու ենք, եթե չփոխենք իրավիճակը»:

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում

Երբ որ հավատում ենք, Աստված մեզ ուղենիշ է լինում․ Մենուա Սողոմոնյան ՄԻՊ-ը անդրադարձել է Նոյեմբերյանում ուսանողին ծեծելու դեպքին. ինչ է սպասվում անչափահասներինԱՄՆ-ում արևային էներգետիկան գրեթե փոխհատուցել է էլեկտրաէներգիայի սպառման աճը ԱՄՆ-ը Թուրքիային դիտարկում է որպես բնական պատնեշ, հակակշիռ և մրցակից Վաշինգտոնի հիմնական հակառակորդների՝ Ռուսաստանի և Չինաստանի, նաև Իրանի դեմ․ միջազգայնագետ Շարունակվում են ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրենի և ղեկավարության շրջայցերը` արտադրամասերԽուզարկություն են անցկացվել Զելենսկիի աշխատակազմի ղեկավարի տանը Նիկոլի մոտ Բաքվի քարտեզն է. Դավիթ ՍարգսյանՈղբերգական վթար՝ ԳեղարքունիքումՓաշինյանին հաջողվեց պառակտել եկեղեցին. Էդմոն Մարուքյան Մեր երկրում տեսակի պայքար է․ դա դրսևորվում է և´ քաղաքական դաշտում, և´ ԶՈւ-ում, և´ հոգևոր հարթությունում․ Աբրահամյան «Հրաժարվել Արցախից` նշանակում է հրաժարվել Հայաստանից և հայ լինելուց». երկու տարի առաջ Գևորգ Սրբազանն էր ասում ինձ հետ այս զրույցում. Սարգսյան«Արթիկ» ՔԿՀ-ի պետի տեղակալը անչափահասին ծեծելու դաժան տեսանյութի հերոսներից մեկի հայրն էԻ՞նչ փոխարժեք է սահմանվել այսօր Ես կդադարեցնեմ «երրորդ աշխարհի երկրներից» ներգաղթը. Թրամփ Եկեղեցու շուրջ տիրող իրավիճակի մասին. Վահե ԴարբինյանԵրկար ժամանակով ջուր չի լինելու «Մեր Ձևով» շարժումը՝ նոր հասարակական վերելքի խորհրդանիշ Անվտանգ, սուվերեն Հայաստանի ապագան Ռուսաստանի կողքին է. Մհեր ԱվետիսյանԲռնագրավված շուկան․ ինչ վտանգներ է ստեղծում ՀԷՑ–ի լիցենզիայի չեղարկումը Հայաստանի տնտեսության համար Երբ կառավարության տարբեր անդամներ վարչապետի գլխավորությամբ խոսում են տնտեսական մեծ վերելքների մասին թվերը այլ բանի մասին են խոսում. Նանե ԿարապետյանԱմուսինը խանդի պատճառով կնոջը կապել է ձիուց և քարշ տվել․ նա մահացել է Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին տապալել չեն կարող. Արմեն ՄանվելյանՀամացանցում է հայտնվել Նոյեմբերյանում իրենց հասակակցին դաժան ծեծի ենթարկած տղաների տեսանյութը. (Տեսանյութ) Նիկոլն իր գլխից վերև թող չթռնի, Կաթողիկոս ընտրում է ազգային-եկեղեցական ժողովը, կրոնապետություն չենք ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են Օրվա աղոթքՏերևներն այրողները կտուգանվեն․ նախարարը խոստանում է՝ դեկտեմբերի 1-ից օդը կբացվիՂրիմի կամրջի պայթեցման մեջ մեղադրվող հայերը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման Աշակերտները ծեծի են ենթարկել և նվաստացրել Նոյեմբերյանի պետական քոլեջում սովորող տղային. նրանք ձերբակալվել են Հրդեհ Հովտուն գյուղում․ հաջողվել է կանխել հրդեհի տարածումը Վրաստանը հայտնել է Ադրբեջանի հետ սահմանին վարակված ծաղիկներ տեղափոխող բեռնատարի ձերբակալման մասին Սուրբծննդյան տոներից առաջ ԵՄ-ում առգրավվել է ավելի քան 8 միլիոն վնասակար խաղալիք «Գուչի»-ի հայ մոդել Արմինե Հարությունյանը նոր ֆոտոշարք է հրապարակել Հրդեհների հետևանքով բազմաթիվ վայրի կենդանիներ լքել են իրենց բնական միջավայրը և կարող են հայտնվել համայնքներին կամ բնակելի հատվածներին մոտ. Շրջակա միջավայրի նախարար Բաքվում շինծու գործերով «դատավարությանը» փաստաբանները խնդրել են արդարացման «վճիռներ» կայացնել «Խոսում են բոլորը, ես սիրում եմ գործով ցույց տալ». Խորեն Լևոնյան ՊԵԿ նախագահը կգործուղվի Հնդկաստան 12-օրյա պատերազմում Իրանի ժողովուրդը հաղթեց և՛ Ամերիկային, և՛ սիnնիստներին, դրանում կասկած չկա․ Ալի Խամենեի Հայ կարատեիստներն Ասիայի առաջնությունում մեդալներ են նվաճել Եվրախորհրդարանը Ռուսաստանի նոր տարածաշրջանների վերաբերյալ բանաձև է ընդունել Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոայի» մեկնարկային կազմը Կցրտի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել ձմռան առաջին օրը Ձեռք են բերվել մեծաքանակ փրկարարական միջոցներ․ ՆԳՆ Խաբեություն Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանի անդամակցության վերաբերյալ․ Էդմոն ՄարուքյանՊատգամավորները Մոսկվա կգործուղվեն «Աֆիշում գրված է, որ այսօր երեկոյան պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես, ուրեմն՝ պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես». Դավիթ Հակոբյան Հայ ժողովուրդը միշտ զորակցել է պաղեստինյան արդար դատին․ Արամ Ա Վեհափառ Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Անդրեն հեռացել է Հայաստանից (լուսանկարներ) Դավթաշեն կամրջի՝ Վաղարշյան փողոցից դեպի Սասնա Ծռերի փողոցի ուղղությամբ փակ են լինելու երթևեկելի երկու ուղղության 1-ին գոտիները