Երևան, 21.Հոկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Не такая уж тёмная материя? Загадочное вещество может оставлять красные и синие «отпечатки» на свете

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Тёмная материя, составляющая более 80% всей массы Вселенной, остаётся одной из величайших загадок космоса: она не излучает, не поглощает и не отражает свет, что делает её невидимой. Однако новое исследование учёных из Йоркского университета (Великобритания), опубликованное в журнале Physics Letters B, предполагает, что свет, проходящий через области, богатые тёмной материей, может приобретать едва уловимый оттенок — красный или синий, в зависимости от её типа. Об этом сообщает Space.com.

Цветные «отпечатки» света

Эффект настолько тонкий, что современные телескопы не могут его зафиксировать, но будущие сверхчувствительные обсерватории, такие как Европейский экстремально большой телескоп или телескоп Нэнси Грейс Роман от NASA, возможно, справятся. «Это необычный вопрос для науки, ведь все согласны, что тёмная материя — тёмная, — отметил соавтор исследования Михаил Башканов из Йоркского университета. — Но мы показали, что даже самая тёмная материя может иметь цветной сигнатур».

Учёные сравнивают этот феномен с «правилом шести рукопожатий», где любые два человека на Земле связаны через цепочку не более чем из шести знакомых. Аналогично, тёмная материя, не взаимодействующая со светом напрямую, может делать это косвенно через «посредников», таких как бозон Хиггса — «частица Бога», отвечающая за массу других частиц. Это взаимодействие позволяет фотонам (частицам света) слегка рассеиваться на частицах тёмной материи, оставляя цветной или поляризационный «отпечаток».

Красный или синий: что расскажет о тёмной материи?

Расчёты Башканова и его команды — первые детальные оценки того, как сильно свет может рассеиваться на тёмной материи. Если она состоит из WIMP (Weakly Interacting Massive Particles), взаимодействующих через слабую ядерную силу, свет в богатых WIMP зонах теряет высокоэнергичные синие фотоны, приобретая красноватый оттенок. Если же тёмная материя взаимодействует только через гравитацию, рассеяние даёт лёгкий синий сдвиг. Эти эффекты микроскопичны, но не нулевые, и могут проявляться в плотных областях, таких как центры галактик или их скопления.

Такой «отпечаток» может слегка искажать спектр света от далёких объектов. Например, сияние галактики может казаться чуть краснее или синее в зависимости от типа тёмной материи на пути света. Это могло бы помочь учёным различать модели тёмной материи — WIMP или гравитационные — по цветовым сдвигам.

Почему это важно?

«Миллиарды тратятся на эксперименты по поиску WIMP, аксионов или тёмных фотонов, — говорит Башканов. — Наши результаты указывают, где и как искать в небе, что может сэкономить время». Обнаружение этих сдвигов потребует сверхточных телескопов и анализа света, прошедшего миллиарды световых лет. Если гипотеза подтвердится, это откроет новое окно для изучения тёмной материи, приблизив нас к разгадке одной из главных тайн космологии.

Вкратце...

Тёмная материя, невидимая для света, может оставлять красные или синие «отпечатки» на фотонах, проходящих через её плотные скопления. Это зависит от её типа: WIMP дают красный сдвиг, гравитационные частицы — синий. Эффект слабый, но будущие телескопы, такие как Roman, могут его уловить. Это новый путь к пониманию 80% массы Вселенной.

«Ռեալը» կարող է միանգամից երկու կենտրոնական պաշտպան ձեռք բերել․ թեկնածուները հայտնի են Ազատության պողոտայում բախվել են «Mercedes», «Toyota» և «Hongqi» մակնիշի ավտոմեքենաները․ վերջինս մխրճվել է երկաթե ճաղավանդակների մեջ․ կա վիրավոր Աջափնյակի «խաղահրապարակում» երկու երեխա վնասվածքներ են ստացել Բագրատաշենում, Գոգավանում և Բավրայում երթևեկությունը վերականգնվել է. ՆԳՆ խոսնակ Ոստիկանները երիտասարդի մոտ մարիխուանա, կոկաին և գաղտնի փականով դանակ են հայտնաբերել Նա «Ռեալի» ապագան է և մի օր կնվաճի «Ոսկե գնդակը». Ալոնսն՝ Արդա Գյուլերի մասին Պոպշոյը Միրզոյանին է ներկայացրել Մոլդովայում ընտրությունների փորձառությունը Օդի ջերմաստիճանը կնվազի․ ի՞նչ եղանակ սպասել հոկտեմբերի 21-ից 25-ին 30 տարեկանում մահացել է Վարդենիս համայնքի Գեղամասար բնակավայրի ղեկավարը. նա երեք անչափահաս երեխա ունի Երևանում մեկնարկեց 17-րդ «ՌեԱ» փառատոնը Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Հոկտեմբերի 21-ին, 22-ին, 23-ին և 24-ին՝ հարյուրավոր հասցեներում գազ չի լինի Բեռնատարների վարորդները փակել են Բավրայի անցակետը․ լարված իրավիճակ է ստեղծվել Լավ լուր կենսաթոշակառուների համար Լրագրողն ու գրականագետը հեռուստաալիք են փակում. Էդմոն Մարուքյան Մեր կուսակցությունների մեծ մասում քաղաքական միտք չի ծնվում. Արմեն Մանվելյան Իրադարձությունները Գյումրիում նպատակ ունեն հայ ժողովրդին վախեցնելու և նորից կոտրելուՀամացանցում են հայտնվել «Մեր ձևով» շարժման անդամ, իրավաբան, փաստաբան Ռուբեն Մխիթարյանին բերման ենթարկելու տեսանյութերը Պարամարզիկները հյուրընկալել են Հրանտ ՀակոբյանինՔՊ-ն այս ահաբեկչական կուրսը շարունակելու է մինչև ընտրություն, ահաբեկելու են մարդկանց, կանգ չեն առնի Այսօր Գյումրիում ոստիկանական բռնություն տեսանք քաղաքացիների նկատմամբ. Ավետիք Չալաբյան Արտառոց դեպք՝ Արմավիրի մարզում․ բժիշկները պայքարում են տղամարդու կյանքի համար Ինչ էր անում Ռուբեն Մխիթարյանը նախքան բերման ենթարկվելը Վիճաբանություն, ծեծկռտուք «Արթմեդ»-ում․ կասկածյալը Երևանի քաղաքապետարանի Կանաչապատման ՀՈԱԿ-ի տեղամասի պետն է Հայերի քանակը տեսնելուց հետո մի միջակ բեմադրիչ փորձեց բեմադրել «ձայնագրություն» օպերացիան. Նարեկ Կարապետյան Ես, որ կաշառակերության դեմ էի պայքարում, դուք՝ Ռուբեն ու Վահագն, դեռ տարբեր կուսակցություններում ձեզ էիք փնտրում․ Էդմոն  Մարուքյան«Մեր Ձևով» շարժումը որևէ կապ չունի «ձայնագրության» մասնակից անձանց հետ․ Մարիաննա ՂահրամանյանԺողովուրդ, ո՞նց կարա негодник-ների թիմը մեզ կառավարի Պահեստազորային սպաներին կոչ եմ անում միանալ մեր թեկնածուի շուրջ, Էջմիածնի բնակիչներ գնացեք ընտրության Հոգևոր քաղաքի ավերման համար պատասխանատու են բոլորը. Արսեն ՎարդանյանԷջմիածնում բացվեց ՀՃԿ գրասենյակը«Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումն իր անվերապահ սատարումն է հայտնում Գյումրիի ընտրված քաղաքապետին. հայտարարությունՄԻՊ-ն անդրադարձել է Գյումրիում իրավիճակին Մեկ շաբաթում գրանցվել է 513 դեպք, որից 189-ը՝ արտակարգ. Փրկարար ծառայություն Ո՞ւր են տանում Վարդան Ղուկասյանին. նոր մանրամասներ Մեծ Բրիտանիան անցնում է մաքուր էներգիայի համակարգի Գյումրին որպես նախազգուշացում. երբ իշխանությունը փորձում է կանխել ընդդիմադիր հաղթանակները վախի միջոցով «ՀայաՔվեն» անցկացրեց միավորման անդամների համաժողով, որում քննարկվեցին կազմակերպչական և գաղափարական մի շարք հարցերՆոր ոստիկանական զորքեր են կենտրոնացվում Գյումրու քաղաքապետարանի մոտ Գյումրիի քաղաքապետարանի աշխատակցի ձեռքը վնասվել է ոստիկանների գործողության հետևանքով Որքա՞ն և ինչպե՞ս բարձրացնել թոշակները. Մենուա ՍողոմոնյանԾառայությունս շարունակելու եմ քաղաքական դաշտում. հոգևոր կենտրոնն ունի պաշտպանության կարիք Վարդան Ղուկասյանին տեղափոխում են Երևան՝ Հակակոռուպցիոն կոմիտե (տեսանյութ) Անցած 3 օրում գրանցվել է 39 ավտովթար․ 2 մարդ զոհվել է․ 64-ը՝ ստացել տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ «Հին» քպականները ընդդեմ «նորերի» Հանրահավաքը ցնցել է Փաշինյանի հիմքերը Փաշինյանը բռնապետություն է ստեղծում Հայաստանում Արցախի Մարտունու շրջանի Թաղավարդ գյուղում ականի պայթյունից ադրբեջանցի է վիրավորվել Վարդան Ղուկասյանի աղջիկը հուզվեց․ «Թո՛ւրք, թուրքի՛ շներ». նրան թույլ չտվեցին մտնել քաղաքապետարան Կալանքը սկսել են օգտագործել որպես քաղաքական ընդդիմախոսներին ճնշելու միջոց. Ավետիք Չալաբյան