Երևան, 05.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ученые нашли первые свидетельства употребления ритуального психоактивного вещества 4000 лет назад

ԼԱՅՖ

Недавно опубликованное исследование из Таиланда впервые подтвердило с помощью современных биомолекулярных методов, что жители Центрального Таиланда жевали бетель (areca nut) уже около 4 000 лет назад.

Результаты исследования опубликованы в журнале Frontiers in Environmental Archaeology.

Уникальный анализ зубного камня из захоронений в Нонг Ратчавате позволил обнаружить характерные соединения ареколина — алкалоида, который содержится в арековом (бетельном) орехе.

Это научное достижение стало первым прямым биохимическим подтверждением древней привычки в регионе, независимым от традиционных археологических свидетельств (окрашенные зубы, оболочки орехов и т.д.)

Исследователи применили двухэтапную стратегию: сначала проверили метод на современных образцах контролируемых смесей бетеля, затем применили его к 36 образцам зубного камня из человеческих захоронений, датированных примерно 4080–3850 годом до н. э.

Три образца из одного женского захоронения дали чёткий положительный результат на присутствие ареколиновых следов — это самые древние доказательства потребления бетельного ореха в Юго‑Восточной Азии.

Обычай жевать смесь бетельного листа и арекового ореха уходит корнями в неолит и распространился благодаря миграциям австронезийских народов.

По данным других исследований, первые свидетельства жевания датируются около 4600 лет до н. э. на островах Филиппин, а затем привычка достигла материкового Юго‑Востока около 3000–2500 год до н. э.  Именно этот путь культурной экспансии наблюдается и в Таиланде.

Жевание бетеля в древности не было просто «дурной привычкой», а скорее важной частью повседневной жизни, слиянием фармацевтики, культуры и ритуала. И то, что его следы нашли в захоронении женщины, говорит о широкой вовлечённости в традицию, а не о чём-то исключительном.

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից Եզրաս արք. Ներսիսյանի պարգևատրումը հստակ մեսիջ է ՀՀ կառավարությանը (տեսանյութ) Մաhացել է երգչուհի Էմմա Պետրոսյանի մայրը «ՀայաՔվեի» Ստեփանավանի գրասենյակում հյուրընկալվել են Աշոտաբերդ թաղամասի փայտաշեն տների հրդեհից տուժած բնակիչներըԻշխանությունը կարող է գնալ արտահերթի Դասի ժամանակ առևանգել են ֆիզկուլտուրայի ուսուցչինԶՊՄԿ-ում մեկնարկել է «Վարքագծի կանոնագրքի և Քաղաքականությունների» ուսուցման գործընթացը44-օրյա պատերազմից առաջ լուծարվել են ՀՀ ԶՈւ չորս ռեզերվային գնդերը. Ավետիք ՉալաբյանՀայաստանը՝ գլոբալ ֆինանսական ու տեխնոլոգիական քննարկումների կենտրոնում Բոլոր փորձարկված շրթներկերում հայտնաբերվել է թունավոր կադմիում. վերջին հետազոտություններըԵրրորդ ժամկետի մոլորությունը և ժողովրդի մենակության վտանգը Ամիօ բանկը՝ հեղինակավոր Khaleej Times-ում Ինչպես է Փաշինյանը խաղում Ալիևի «Արևմտյան Ադրբեջանի» սցենարով Նոյեմբերը պատրաստվում է երեք մագնիսական փոթորիկների. երբ սպասել դրանցՀայաստան է ժամանել բիլիարդի բազմակի աշխարհի չեմպիոն Իոսիֆ Աբրամովը. Գագիկ ԾառուկյանՍերժ Սարգսյանի դեմ քրեական գործերը, որոնք հիմնված են կեղծ մեղադրանքների և մտացածին իրողությունների վրա, 7 տարուց ավելի է անպտուղ շարունակվում են․ Աբրահամյան Վթար. ջուր չի լինելու մի շարք հասցեներում Մենք շատ լավ ենք պատկերացնում գյուղացու հոգսը և պատրաստակամ ենք միշտ լինել նրա կողքին. Սևակ Խաչատրյան Մերձիշխանական շրջանակները ցնծում են. Ադրբեջանից ցորեն է գալիս Հայաստան․ Էդմոն Մարուքյան«Երջանկության քարտեզը»՝ ըստ աստղագուշակի նշաններիՄահացել է հեռուստահաղորդավար, դերասան Յուրի Նիկոլաևը Ուժեղ երկրաշարժ է տեղի ունեցել ՌԴ-ում ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են Իրավապահ մարմինների և պաշտոնյաների շրջանում գործում է վախը. Հոգեւորականների որս է սկսվել. Կոստանյան Ինչպե՞ս ապրել խաղաղ և անվտանգ․ համապարփակ անվտանգություն. ՀայաՔվե հիմնասյուներԴոլարն ու ռուբլին թանկացել են․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա խորհուրդ ՌԴ-ն Ադրբեջանին այս տարի մատակարարել է առնվազն 5 միավոր ТОР-М2Е զենիթահրթիռային համալիր. քաղաքագետՕդի ջերմաստիճանն կբարձրանա 3-5 աստիճանով․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 5-ից 9-ը ԱՄՆ նահանգներից մեկի խոշոր հիվանդանոցը սխալմամբ մահվան մասին ծանուցումներ է ուղարկել ավելի քան 500 ողջ բուժառուի Ռուսական դռոնային հարձակում՝ 2 քաղաքացու մահվան պատճառ Կուպյանցի շրջանում Աշոտ Մովսիսյանը դարձել է Եվրոպայի Մ23 տարեկանների առաջնության ոսկե մեդալակիր ԱՄՆ-ն ցանկանում է Ռուսաստանի հետ կնքել մարտավարական միջուկային զենքի վերահսկողության մասին պայմանագիր Կոտրել են սգո սրահի ապակիները և փորձել գողություն կատարել ՌԴ նախագահը Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան է շնորհել Հայ Առաքելական եկեղեցու Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի թեմի առաջնորդ Եզրաս արքեպիսկոպոսին ՉԼ․ ՊՍԺ-ի եւ «Բավարիայի» մեկնարկային կազմերը Հայաստանում էլեկտրական սկուտերների հետ կապված վթարների թիվն աճել է ավելի քան երեք անգամ Կաթողիկոսն ընդունել է Արգենտինայի օրենսդիր մարմնի ներկայացուցիչներին Ռուսական ծագման ցորենը ՌԴ-ից երկաթուղով տեղափոխվում է Հայաստան՝ Ադրբեջանի տարածքով. Պապոյան Կյանքից հեռացել է ռուս հայտնի հեռուստահաղորդավար Յուրի Նիկոլաևը 2 մարդ զոհվել է, 3-ը՝ հոսպիտալացվել․ Ծաղկահովիտ-Ապարան ճանապարհին մեքենաներ են բախվել 13-ամյա Տիգրան Համբարձումյանը՝ բաց կայծակնային շախմատի մրցաշարի չեմպիոն ԱՄՆ-ը նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Չինաստանի և Հյուսիսային Կորեայի դեմ Վթար է. նոյեմբերի 5-ին, 6-ին, 7-ին ջուր չի լինելու 400 հազար մարդ մեր երկրում աշխատում է, բայց աղքատ է. տնտեսական աճ է պետք Սպանված 3-ամյա Տիգրանի քույր ու եղբայրները տեղափոխվեցին ՀՕՖ Տիգրան Բարսեղյան․ Շատ եմ ափսոսում, որ առաջիկա կարեւոր խաղերում չեմ կարողանալու լինել դաշտում ՀՀ քաղաքացիներն օտարերկրյա վարորդական վկայականով 3 ամսից ավելի վարելու դեպքում կտուգանվեն Վահագն Խաչատուրյանը և Հունգարիայի նախագահը քննարկել են Հայաստանի և Հունգարիայի միջև հարաբերությունների սերտացման հնարավոր ուղիները Արցախի ոչ նյութական ժառանգության և թատերական ավանդույթների վերականգնման ճանապարհին Երբ խճճվում ես այլևայլությունների մեջ և սուտ օրակարգի հետևում, թե իբր եկեղեցի ես «փրկում» կամ «մաքրում»․ այլևս լսում եք, բայց չեք հասկանում, նայում եք, բայց չեք տեսնում․ Տավուշի թեմի Առաջնորդական տեղապահ