Երևան, 14.Հունիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Հայաստանի համար այսօր կարևոր է չտրվել արտաքին խաղացողների քաղաքական մանիպուլյացիաներին. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ինչպես արդեն առիթ ունեցել ենք նշել, այս տարի մոտ 90 պետությունների ներկայացուցիչներ հաստատել են իրենց մասնակցությունը Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական ֆորումին (ПМЭФ): «Փաստի» հետ զրույցում քաղաքագետ Աղվան Պողոսյանը նշում է, որ եթե համեմատենք նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշների հետ, ապա նոր ռեկորդ է սահմանվել։

«Հաստատված մասնակիցների թիվն աճել է մոտ 5 %-ով, ինչը բացատրվում է նախորդ համաժողովների արդյունքներով։ Հայաստանի համար, որն ամենամեծ առավելություններն է ստանում Ռուսաստանի հետ առևտրատնտեսական գործընկերությունից և, ընդհանուր առմամբ, ԵԱՏՄ շրջանակներում ինտեգրումից, ПМЭФ-ի հարթակը, իրոք, Գլոբալ հարավի երկրների հետ փոխշահավետ համագործակցության զարգացման հնարավորությունների պատուհան է դարձել։ Եվ այս պահը պետք է օգտագործել»,-ասում է մեր զրուցակիցը։ Նշում է, որ, պաշտոնական տվյալներով, Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը 2024 թվականին կազմել է, 5,9 տոկոս։ Արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2023 թվականի համեմատ աճել է 41,5 %-ով և կազմել ավելի քան 30 մլրդ դոլար։ Հայաստանի հիմնական առևտրային գործընկերներն են Ռուսաստանը, ԱՄԷ-ն և Չինաստանը։ Ռուսաստանին բաժին է ընկնում հանրապետության ամբողջ առևտրի ավելի քան 40 %-ը կամ 11,7 միլիարդ դոլար։ Ներդրումային ոլորտում Հայաստանում կուտակված ռուսական ներդրումների ծավալը կազմել է 4 մլրդ դոլար։ Ռուսական խոշոր ձեռնարկությունները համարվում են Հայաստանի խոշոր հարկատուներից։

Ըստ Աղվան Պողոսյանի, այս թվերը ցույց են տալիս առնվազն երեք կետ. «Նախ՝ Հայաստանի տնտեսության իրական աճն այսօր ապահովում են Ռուսաստանն ու Չինաստանը։

Արևմուտքն այս առումով զգալիորեն հետ է մնում, ինչը բացատրվում է նրա կողմից կոնյուկտուրային հետաքրքրությամբ։ Ուստի, եվրասիական, ասիական նախագծերը տնտեսության աճի բանալին են։

Երկրորդ՝ Հայաստանի համար այսօր կարևոր է չտրվել արտաքին խաղացողների քաղաքական մանիպուլ յացիաներին։ ПМЭФ-ին մասնակցությունը մասնակից շատ երկրների թույլ է տալիս հայտարարել իրենց անկախության մասին Արևմուտքի երկրների քաղաքական և տնտեսական ճնշումներից։ Դա բխում է նրանց ազգային շահերից, մեծացնում է տնտեսական սուբյեկտայնությունը տարածաշրջանային նախագծերում։ Երրորդ՝ Հայաստանը պետք է ավելի ակտիվ լինի ПМЭФ-2025-ում։ Շատ որոշումներ, որոնք ընդունվել են ֆորումներում ավելի վաղ, արդեն բերել են արդյունքներ։ Այսպես, օրինակ՝ ПМЭФ-2023-ի շրջանակներում Ռուսաստանի տնտեսական զարգացման փոխնախարար Դմիտրի Վախրուկովը և Հայաստանի էկոնոմիկայի փոխնախարար Նարեկ Տերյանը ստորագրել են զբոսաշրջության ոլորտում համագործակցության ընդլայնման ճանապարհային քարտեզ։ 2024 թվականին գրանցվել է ռուսաստանցիների մոտ 1 մլն այց հանրապետություն, ինչը Հայաստան այցելող բոլոր զբոսաշրջիկների 40 տոկոսն է։ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև լավ զարգացած է ավիահաղորդակցությունը, շաբաթական իրականացվում է շուրջ 100 չվերթ՝ 12 երթուղով։ Փաստաթղթի ընդունմամբ ամրապնդվել է երկու երկրների զբոսաշրջային բիզնեսի համագործակցությունը»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Թեհրանի, Սպահանի և Բանդեր Աբբասի շրջանում (տեսանյութ) Մեկնարկել է Երևան-Բաթումի-Երևան միջազգային գնացքի աշխատանքը Նոր մանրամասներ՝ Գյումրիում քամու և կարկուտի ավերածություններից Քամու հետևանքով վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր՝ վնասելով ավտոմեքենաներ Էրդողանն ու Ալիևը մտահոգություն են հայտնել Իրանի և Իսրայելի միջև իրավիճակի սրման վերաբերյալ Արտակ Աղաբեկյանը՝ արծաթե, Արմեն Պապիկյանը՝ ԵԱ բրոնզե մեդալներ Ռոնալդուն՝ կիբերսպորտի առաջնության դեսպան Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերից մեկը դաշնակցական Կարապետ Կարինյանն է. նրան վերջին հրաժեշտ տվեցին Լոռու մարզին մոտենում է գերհզոր կարկտաամպրոպային ամպ Ամերիկայի Սան Անտոնիո քաղաքում խոշոր ջրհեղեղ է տեղի ունեցել Իսրայելում ՀՀ դեսպանությունը հայտարարություն է տարածել Փոթորիկ, ուժեղ կարկուտ․ Գյումրին՝ այս պահին (տեսանյութեր) Լողավազանում վայր ընկնելու հետևանքով 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բկ Առաջիկա րոպեների ընթացքում հորդառատ տեղումներ կլինեն․ Հայհիդրոմետի տնօրենը զգուշացնում է Բենիկ Խլղաթյանն ու Էլմիրա Կարապետյանը՝ հրաձգության Աշխարհի գավաթի արծաթե մեդալակիրներ Նեթանյահուն սպառնացել է Իրանին Շիրակի մարզում խոշոր կարկուտ է տեղացել այսօր․ Սուրենյանը լուսանկարներ է հրապարակել Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհրդի հակաիրանական բանաձևը Իսրայելին հարձակման առիթ է տալիս. Իրանի ԱԳՆ Վանաձորում որդին մորը պատուհանից դուրս է նետել, ապա ինքն է նետվել ցած Իրանը խոսել է Իսրայելին պատասխան հարված հասցնելու մասին․ որքա՞ն է տևելու հակահարվածը Ինչո՞ւ ճառագայթումը դուրս չի եկել Նաթազի կայանից Հայաստանի հանքերի դեմ հայ բնապահպան ակտիվիստների հետ հավասար պայքարում է նաև Ադրբեջանը Իրանի բանակը հայտարարել է, որ գերի է վերցրել ևս մեկ իսրայելցի օդաչուի Թել Ավիվը՝ Իրանի հրթիռային հարվածներից հետո Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» և «Opel», 4 վիրավnրներից մեկն անչափահաս է․ Shamshyan «Թեհրանն այլևս պաշտպանված չէ, Իրանի մայրաքաղաքը խոցելի է հարվածների համար»․ Իսրայելի ՊԲ (տեսանյութ) Իրանի ներկայիս «զբաղվածությունը» վտանգավոր վիճակ է ստեղծում․ Տիգրան Աբրահամյան Վթար՝ Վայոց ձորում, ՊՆ զինծառայողը «Mercedes»-ով հայտնվել է ջրատարում, վիրավnր կա․ Shamshyan Արտակարգ դեպք՝ Աբովյանի «Սիրիուս» գործարանում, քաղաքացու nտքը մնացել է հաստnցի uռնիներում․ Shamshyan Երեկ Դուբայում բնակելի շենք է այրվել, հրդեհը հաջողվել է մարել միայն այսօր (տեսանյութ) Իրանը քննարկում է Հորմուզի նեղուցի փակման հնարավորությունը Ադրբեջանը թույլ չի տա իր տարածքն օգտագործել Իրանի դեմ. Բայրամովը՝ Արաղչիին Իրանի քաղաքական վերնախավը շոկի մեջ է Հետամուտ ենք լինելու, որ Փաշինյանը պատժվի իր արարքների համար. Ավետիք ՉալաբյանԽաղաղություն ամեն գնով` նշանակում է զիջել ամեն ինչ. Մենուա ՍողոմոնյանՎայոց ձորում ՊՆ զինծառայողը «Mercedes»-ով դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և հայտնվել ջրատարում «Մենք կանխատեսում էինք իրավիճակի նման զարգացումը»․ Ադրբեջանի նախագահի օգնական Իրանը երկարաձգում է օդային տարածքի փակումը Իսրայելը բունտ է նախապատրաստում Հարավային Ադրբեջանում Վարորդը հոսպիտալացվել է Գեներալ Մաջիդ Մուսավին նշանակվել է ԻՀՊԿ-ի օդատիեզերական ուժերի հրամանատար Բաքուն Երևանից քայլեր է ակնկալում․ Հաջիև Իրանի պատասխանին հաջորդել է Իսրայելի գործողությունը. զոհվել են գիտնականներ Իրանի հրթիռային հարվածների հետևանքով Իսրայելի հայ համայնքում տուժածներ չկան Իսրայելի հարվածներից հետո Իրանի միջուկային ծրագրի մեծ մասը մնաց անձեռնմխելի Առանձին հատվածներում հնարավոր է կարճատև անձրև․ եղանակի տեսությունը Արարատ Միրզոյանն ու Աբբաս Արաղչին հեռախոսազրույց են ունեցել Իրանը ԱՄՆ-ին, Ֆրանսիային և Միացյալ Թագավորությանը զգուշացրել է