Երևան, 27.Հոկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Հնագույն քաղաքը կարող է անհետանալ Սահարայի ավազների տակ

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Միջնադարյան եզակի Ուալատա քաղաքը, որը մի ժամանակ տրանսսահարյան առևտրի և իսլամական կրթության կարևոր կենտրոն էր, արագորեն անհետանում է անապատի գրոհման պատճառով։ Ըստ մասնագետների՝ առանց քաղաքի պահպանման անհապաղ միջոցառումների, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության այս օբյեկտը մոտ ապագայում կարող է լիովին կորսվել, հաղորդում է Lenta.ru-ն։

11-րդ դարում հիմնադրված Ուալատա քաղաքը ծաղկում է ապրել 14-16-րդ դարերում՝ որպես Սահարայի քարավանային ճանապարհների կարևորագույն կետ։ Այստեղ հատվում էին Հյուսիսային Աֆրիկան Արևմտյան Սուդանի նահանգների հետ կապող առևտրային ճանապարհները։ Քաղաքը հայտնի էր իր մեդրեսեներով և հարուստ գրադարաններով։

Այսօր շենքերի միայն մոտ 30%-ն է բնակելի, ամեն տարի 5-7 պատմական շենք ամբողջությամբ ավերվում է, 14-16-րդ դարերի եզակի ձեռագրերը կորչում են պահպանման պայմանների բացակայության պատճառով, իսկ ավազե փոթորիկները պարբերաբար ծածկում են փողոցներն ու տները։

«Վերջին 40 տարում մենք կորցրել ենք հին քաղաքի կեսից ավելին,- ասում է տեղացի պատմաբան Մոհամեդ ուլդ Ահմեդը,- Եթե ոչնչացման տեմպը շարունակվի, 20-30 տարի հետո Ուալատայից միայն հիշողություն կմնա»։

Կլիմայի փոփոխությունը, մասնավորապես՝ երաշտների և անկանխատեսելի տեղումների ավելացումը, արագացնում է ոչնչացումը։ Տեղացիները պատմում են, թե 1980-ականներին Ուալատայի մզկիթն այնքան էր ծածկվել ավազով, որ հավատացյալներն աղոթում էին տանիքին։ Ծառեր տնկելու և իրազեկվածությունը բարձրացնելու նպատակով փառատոներ անցկացնելու նախաձեռնությունները չեն կարողացել կանգնեցնել քայքայումը։ Առանց նոր ներդրումների՝ եզակի քաղաքը կարող է ընդմիշտ անհետանալ:

Նմանատիպ իրավիճակ է նկատվում տարածաշրջանի այլ պատմական քաղաքներում՝ Շինգետիում, Տիշիտում և Վադանում ևս, որոնք նույնպես ներառված են Համաշխարհային ժառանգության վտանգված վայրերի ցանկում։

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Հոկտեմբերի 27-ը մեր ժողովրդի նորագույն պատմության ամենացավալի օրերից է․ Նաիրի ՍարգսյանԶելենսկին հայտարարել է՝ Ուկրաինան պատրաստ է շարունակել հակամարտությունը ևս երեք տարի (տեսանյութ) Դավիթ Համբարձումյանը Երևան կվերադառնա վաղը․ այդ օրը նրան կկալանավորեն․ հայտարարությունՌուս-հայկական համալսարանը հյուրընկալել է «Ռուսաց լեզուն դարաշրջանների խաչմերուկում. ավանդույթներ և նորարարություններ ռուսագիտության մեջ» համաժողովը Փաշինյանի տոտալ ֆիասկոն Գյումրիում վարչախումբը դիմել է պետական ահաբեկչության. Ավետիք ՉալաբյանԻրական ապաշրջափակումը տեղի կունենա միայն այն դեպքում, երբ Հայաստանը կկարողանա տնօրինել իր տարածքով անցնող հաղորդակցությունները՝ ինքնուրույն և գործընկերային սկզբունքներով. Սուրենյանց Գյումրիի քաղաքապետի դեմ նոր հոդված են «կարել» Հոկտեմբերի 27-ին փաշինյանական իշխանությունը չի բարեհաճում «Եռաբլուր» գնալ Պլանային աշխատանքներ․ գազ չի լինի մինչև վաղը երեկո Շները խեղդամահ են արել 10-ամյա տղայի Կալանավորված Հայաստան․ Վահե ՀովհաննիսյանՎթար․ ջուր չի լինի մի շարք հասցեներում Պետությունը փորձում է խլել եկեղեցին ժողովրդի ձեռքիցՎաշինգտոնի փաստաթուղթը․ փրկությո՞ւն, թե նոր վտանգի սկի՞զբԱվտովթարի զոհ է դարձել նույն հիվանդանոցի երկու բժիշկ Տարածաշրջանում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցելԱյն մասին, թե ինչ է սպասվում քաղաքացի Ստեփան Ասատրյանին կազմակերպված խմբի կազմում ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 209-րդ հոդվածը չարամտորեն խախտելուց հետո․ ՉալաբյանՍամվել Կարապետյանի ուղերձը ԱԱԾ մեկուսարանիցՎիրավորներ, զոհեր․ ՌԴ-ն գիշերը ենթարկվել է ուկրաինական անօդաչուների զանգվածային գրոհի Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Դեսպան Մկրտչյանը Վաշինգտոնի Աստվածաշնչի թանգարանի գլխավոր տնօրենի հետ քննարկել է համագործակցության հնարավոր ուղղությունները Նիկողայոս Տիգրանյան փողոցի շենքերից մեկի բակից գողացել են «Chevrolet»-ի կողային հայելիների ապակիները Սիրիայում փոխհրաձգություն և բախումներ են եղել քրդերի և կառավարական ուժերի միջև Էդուարդ Սպերցյանը՝ հանդիպման լավագույն խաղացող «Արսենալը» նվազագույն հաշվով հաղթեց «Քրիսթալ Փելասին», «Ասթոն Վիլան»՝ «Մանչեսթեր Սիթիին» Լիբանանը հայտարարում է, որ Իսրայելի հարվածներից երկու զոհ կա Ստամբուլի կալանավորված քաղաքապետը հարցաքննվել է լրտեսության մեղադրանքով Թրամփը հայտարարել է, որ «շատ արագ» կլուծի Աֆղանստան–Պակիստան ճգնաժամը Իսրայելի օրենսդրական կոմիտեն հետաձգել է Նեթանյահուի դեմ դատական գործընթացը դադարեցնելու մասին օրենքի հաստատումը Վերջին 3 օրերին 60 ցուցարար է ձերբակալվել Թբիլիսիում Թուրքիայում երկրաշարժ է եղել Մահացել է Գիսակ արքեպիսկոպոսը Հովհաննավանքի ոչ լեգիտիմ ծեսը, ոչ լեգիտիմ ծիսակատարով. իրավական գնահատական. Էդմոն Մարուքյան Նոր սկանդալ՝ Շենգավիթ վարչական շրջանի աշխատակազմում. մանկապարտեզում կատարված բացահայտումները կոծկվել են Խոշոր հրդեհ՝ Երևանում. Լեփսիուսի փողոցում այրվել են ավտոտնակներ «Ռեալը» պարտության մատնեց «Բարսելոնային» Ավտովթարի զոհ է դարձել նույն հիվանդանոցի երկու բժիշկ Սլովենիայի ներքին գործերի և արդարադատության նախարարները հրաժարական են տվել սպանության դեպքի առիթով Նոյեմբեր-դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին նորմայից ցածր տեղումներ են կանխատեսվում Երևանի որոշ դպրոցների տարածքների համար վարձակալության աճուրդի է հայտարարվել Ռուս ինժեները մշակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի անօդաչու թռչող սարքերի համար եզակի տեսաորսիչ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետը պաշտոնական այցով կմեկնի Թուրքիա Լիտվայի նախագահն առաջարկել է սահմանափակել տարանցումը Կալինինգրադ և երկարաժամկետ փակել Բելառուսի հետ սահմանը Գողացել է «Lexus»-ի կողային հայելիների ապակիները․ գողությունը բացահայտվել է, կատարողը որոնվում է Ջերմաստիճանը կբարձրանա՞. եղանակն առաջիկա օրերին 1978թ-ին այս օրը մարդկությունը հաղթահարեց ծաղիկ հիվանդությունը Տուսկ․ Զելենսկին ասաց ինձ, որ Կիևը պատրաստ է շարունակել պատերազմը Ռուսաստանի դեմ ևս 2–3 տարի Հոկտեմբերի 27-ին, 28-ին, 29-ին, 30-ին և 31-ին՝ հարյուրավոր հասցեներում գազ չի լինի Դիբալայի գոլը հաղթանակ բերեց «Ռոմային» (տեսանյութ)