Երևան, 15.Հունիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Արցախի հայության էթնիկ զտումը և պատմության ու մշակույթի խեղաթյուրումը

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Լեռնային Ղարաբաղի հայության էթնիկ զտման, պատմության և մշակույթի հանրայնացման և փախստականության իրավունքների խնդրի շուրջ այսօր տեղի ունեցավ կլոր-սեղան քննարկում, որը կազմակերպել էր «Լեռնային Ղարաբաղի փախստականների իրավապաշտպան միություն»-ը։ Քննարկմանը մասնակցում էին միության նախագահ Անդրանիկ Գրիգորյանը, փոխնախագահ Գոռ Պողոսյանը, «Գեղարդ» հիմնադրամի վերլուծաբաններ պ․գ․թ․, դոցենտ Գոռ Մարգարյանը, պ.գ.թ․ Արտակ Մաղալյանը, բ.գ.թ. Հասմիկ Կիրակոսյանը և ոլորտի այլ ներկայացուցիչներ։ Ողջունելով ներկաներին՝ «Լեռնային Ղարաբաղի փախստականների իրավապաշտպան միության» նախագահը նշեց, որ արցախահայության իրավունքների պաշտպանությունը շարունակում է մնալ օրախնդիր։ Ըստ Գրիգորյանի՝ Արցախի հոգևոր և մշակութային միջավայրի փրկության միակ հիմնավոր երաշխիքն արցախահայության վերադարձն է։ Բարձրաձայնելով Արցախի ժողովրդի իրավունքի հարցը՝ Անդրանիկ Գրիգորյանը նշեց, որ անհրաժեշտ է՝ միջազգային համայնքը հստակ դիրքորոշում արտահայտի և քայլեր ձեռնարկի՝ ապահովելու արցախահայության արժանապատիվ և ապահով վերադարձն իրենց բնակավայրեր՝ միջազգային իրավունքների հովանու ներքո։

«Գեղարդ» հիմնադրամի վերլուծաբան Գոռ Մարգարյանը, կարևորելով կլոր-սեղան քննարկման ձևաչափը, քննարկվող հարցերի առաջնահերթությունն ու կարևորությունը, արձանագրեց, որ գործադրված բոլոր մեխանիզմներն ու միջոցներն այսօր չեն արդարացնում իրենց․ «Ադրբեջանը բավական լայն թափով և՛ յուրացման, և՛ ոչնչացման քաղաքականություն է վարում, որի մասին մենք բարձրաձայնում ենք տարբեր հարթակներում։ Պետք է արձանագրենք մի փաստ․ հարևան պետությունն այսօր կարողանում է եվրոպական գիտաժողովների շրջանակներում, հանդեսների, հրապարակումների միջոցով սեփական թեզն առաջ տանել»։ Վերլուծաբանը նշեց, որ ի հակադրումն այս ամենի՝ հարկավոր են նոր մեխանիզմներ մշակել, գործել հանուն հայապահպանության ու հոգևոր-մշակութային արժեքների պահպանման։

Խոսելով վերջին տասնամյակներում Ադրբեջանի պետական քաղաքականության մասին՝ «Գեղարդ» հիմնադրամի վերլուծաբան Հասմիկ Կիրակոսյանը շեշտեց, որ Ադրբեջանը հատուկ ուշադրություն է դարձնում պատմության ու մշակութային ժառանգության նպատակաուղղված վերաշարադրմանը։ «Տարածաշրջանային և միջազգային հարթակներում որդեգրված պատմաքաղաքական զեղծարարության և բազմաշերտ ապատեղեկատվության ռազմավարությունը նպատակ ունի կեղծ նարատիվների միջոցով վերաիմաստավորել տարածաշրջանի պատմությունը՝ զրկելով հայ ժողովրդին իր պատմական իրավունքներից, ժառանգությունից և ինքնությունից»,-նշեց վերլուծաբանը։ Կիրակոսյանն առաջարկում է մեթոդաբանական մոտեցումներ ու լուծումներ, ինչպիսիք են՝ ակադեմիական և փաստահեն արձագանքման մեխանիզմների ձևավորումը, մեդիառազմավարության ներդրումը, սփյուռքի ներուժի համակենտրոնացումը, ակադեմիական մոնիթորինգը։

«Գեղարդ» հիմնադրամի վերլուծաբան Արտակ Մաղալյանը նշեց, որ անհրաժեշտ է ստեղծել հայագիտական ցանց՝ նմանատիպ հարցերը քննարկելու նաև հայկական հանրույթից դուրս՝ միջազգային գիտական միջավայրում։ Ավելին՝ հարկավոր է մոնիթորինգ անել՝ ճշտելու ադրբեջանական կողմից կեղծվող թեմաների շրջանակը, կազմակերպել թեմատիկ աշխատաժողովներ, որոնք կմերկացնեն նմանատիպ կեղծարարությունները։

Քննարկման ավարտին մասնակիցներն առաջարկություններ ներկայացրին կազմակերպիչներին, որոշվեց նման քննարկումները կազմակերպել պարբերաբար՝ հակազդելու ադրբեջանական բազմաշերտ ապատեղեկատվությանը։

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Իրանը կրկին հրթիռներ է արձակել Իսրայելի ուղղությամբ Իսրայելին պետք է կանգնեցնել տարածաշրջանի անվտանգության համար․ Էրդողան Սպանվել է ԻՀՊԿ օդատիեզերական ուժերի հետախուզության պետի տեղակալը Մինեսոտայում կրակել են երկու դեմոկրատ քաղաքական գործիչների վրա, մեկը մահացել է Կալանավորվել է Շենգավիթ վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Ռազմիկ Մկրտչյանը Հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Ձևավորվել է Արցախի իրավունքների պաշտպանության խորհրդի Մասիսի թիմը Լիլիթ Կարապետյանի 50-ամյակը, Բրյունետի ֆոտոշարքը, Ժաննա Բուտուլյանի հանգիստը՝ Թբիլիսիում և մյուս հայ հայտնիների հրապարակումներն Ինստագրամում Օմանը հայտարարել է Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև միջուկային բանակցությունների չեղարկման մասին Կրակոցներ՝ Երևանում հայտնի «Ուրարտու» ռեստորանային համալիրում․ կա վիրավոր Ջուր չի լինելու ԱՄՆ-ն պատրաստ է վերսկսել միջուկային խնդրի շուրջ իրանցիների հետ աշխատանքը․ Թրամփը՝ Պուտինին Իրան-Իսրայել հակամարտության թեժ փուլ․ վերջին զարգացումները Վեհափառի օրհնությամբ հավատացելոց երկրպագության համար դուրս կբերվեն Սուրբ Էջմիածնի մասունքներ Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Թեհրանի, Սպահանի և Բանդեր Աբբասի շրջանում (տեսանյութ) Մեկնարկել է Երևան-Բաթումի-Երևան միջազգային գնացքի աշխատանքը Նոր մանրամասներ՝ Գյումրիում քամու և կարկուտի ավերածություններից Քամու հետևանքով վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր՝ վնասելով ավտոմեքենաներ Էրդողանն ու Ալիևը մտահոգություն են հայտնել Իրանի և Իսրայելի միջև իրավիճակի սրման վերաբերյալ Արտակ Աղաբեկյանը՝ արծաթե, Արմեն Պապիկյանը՝ ԵԱ բրոնզե մեդալներ Ռոնալդուն՝ կիբերսպորտի առաջնության դեսպան Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերից մեկը դաշնակցական Կարապետ Կարինյանն է. նրան վերջին հրաժեշտ տվեցին Լոռու մարզին մոտենում է գերհզոր կարկտաամպրոպային ամպ Ամերիկայի Սան Անտոնիո քաղաքում խոշոր ջրհեղեղ է տեղի ունեցել Իսրայելում ՀՀ դեսպանությունը հայտարարություն է տարածել Փոթորիկ, ուժեղ կարկուտ․ Գյումրին՝ այս պահին (տեսանյութեր) Լողավազանում վայր ընկնելու հետևանքով 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բկ Առաջիկա րոպեների ընթացքում հորդառատ տեղումներ կլինեն․ Հայհիդրոմետի տնօրենը զգուշացնում է Բենիկ Խլղաթյանն ու Էլմիրա Կարապետյանը՝ հրաձգության Աշխարհի գավաթի արծաթե մեդալակիրներ Նեթանյահուն սպառնացել է Իրանին Շիրակի մարզում խոշոր կարկուտ է տեղացել այսօր․ Սուրենյանը լուսանկարներ է հրապարակել Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհրդի հակաիրանական բանաձևը Իսրայելին հարձակման առիթ է տալիս. Իրանի ԱԳՆ Վանաձորում որդին մորը պատուհանից դուրս է նետել, ապա ինքն է նետվել ցած Իրանը խոսել է Իսրայելին պատասխան հարված հասցնելու մասին․ որքա՞ն է տևելու հակահարվածը Ինչո՞ւ ճառագայթումը դուրս չի եկել Նաթազի կայանից Հայաստանի հանքերի դեմ հայ բնապահպան ակտիվիստների հետ հավասար պայքարում է նաև Ադրբեջանը Իրանի բանակը հայտարարել է, որ գերի է վերցրել ևս մեկ իսրայելցի օդաչուի Թել Ավիվը՝ Իրանի հրթիռային հարվածներից հետո Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» և «Opel», 4 վիրավnրներից մեկն անչափահաս է․ Shamshyan «Թեհրանն այլևս պաշտպանված չէ, Իրանի մայրաքաղաքը խոցելի է հարվածների համար»․ Իսրայելի ՊԲ (տեսանյութ) Իրանի ներկայիս «զբաղվածությունը» վտանգավոր վիճակ է ստեղծում․ Տիգրան Աբրահամյան Վթար՝ Վայոց ձորում, ՊՆ զինծառայողը «Mercedes»-ով հայտնվել է ջրատարում, վիրավnր կա․ Shamshyan Արտակարգ դեպք՝ Աբովյանի «Սիրիուս» գործարանում, քաղաքացու nտքը մնացել է հաստnցի uռնիներում․ Shamshyan Երեկ Դուբայում բնակելի շենք է այրվել, հրդեհը հաջողվել է մարել միայն այսօր (տեսանյութ) Իրանը քննարկում է Հորմուզի նեղուցի փակման հնարավորությունը Ադրբեջանը թույլ չի տա իր տարածքն օգտագործել Իրանի դեմ. Բայրամովը՝ Արաղչիին Իրանի քաղաքական վերնախավը շոկի մեջ է Հետամուտ ենք լինելու, որ Փաշինյանը պատժվի իր արարքների համար. Ավետիք Չալաբյան