Երևան, 25.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Обыкновенный вандализм – «Бабо», «Сако» и другие, «увековеченные» в Эребуни

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Длинная лестница ведет к вершине холма. В кустах прыгают кузнечики, солнце начинает припекать. Наконец, ступени заканчиваются, и разворачивается завораживающая картина крепостной стены. Огромные валуны, аккуратно уложенные друг на друга. Бойницы в стене. Это крепость Эребуни на холме Арин-Берд. Почти три тысячи лет назад наши предки здесь жили, растили детей, вели оживленную торговлю.

Воображение достраивает утерянную кирпичную кладку стены, восстанавливает фрески и колонны, и вот уже крепость оживает, наполняется шумом и гулом древнего поселения, чудятся спешащие по своим делам жители крепости, жрецы. На площади у входа в крепость разложили товар продавцы – синие и лиловые сливы, румяные персики, розовый и золотой виноград. Рядом в больших корзинах миндаль, лесной орех. Дальше ровные ряды блестящих глазурью на солнце кувшинов, ткани, и многое, многое другое. Мерный топот подков возвещает о том, что из долины к крепости скачет всадник.

9714c440-d918-499a-bf32-970d50faba38.jpg (34 KB)

Топот усиливается, становится все назойливее. Из путешествия в мир грез выдергивает появление группы мальчишек. Школьники на экскурсии. Нисколько ни считаясь с тем, что на них смотрят тридцать веков, мальчишки скачут по уцелевшим стенам, оглашая окрестности воплями.

Вернувшись в действительность, продолжаем путешествие по Эребуни. Как оказалось впоследствии, карта на входе единственный указатель расположения помещений крепости. Ни одного указателя, кроме, разумеется, стендов с разнообразными запретами – не курить, не фотографировать, не мусорить, и так далее. При этом абсолютно непонятно, кому следить за выполнением запретов.

b95c9dcd-3412-46d9-a115-48795850cf27.jpg (43 KB)

Сейчас посещение музея и крепости стало платным, стоимость более чем умеренная. В прошлом же погулять по крепости можно было ни у кого не спрашивая. В итоге стены помещений украшены сотнями надписей в духе «здесь был Вася».

На чудесных голубых фресках главного дворца уже много лет «Бабо», «Сако» и другие сообщают о своем существовании, и я сильно подозреваю, что это самое выдающееся, что им удалось совершить в этой бренной жизни. Этакий плевок в вечность, не отставая от царя Аргишти, оставить запись о себе, пусть и не клинописную.

68cff573-ec7e-439a-9a68-a48f418039b1.jpg (41 KB)

После первого вопроса – зачем? – на ум приходит вопрос – как? Чудовищные автографы нацарапаны на высоте нескольких метров, и ловкости их создателей позавидовали бы «Киса и Ося» с Крестового перевала.  Выполнены они так основательно, что наверняка потребовался не один час. Ну и, разумеется, все посетители исторического памятника должны знать, что А+О=Л. Судя по количеству надписей, уничтожением тысячелетних фресок увлекалось не одно поколение.

e4870edb-2e3c-42ab-8f17-b14c3d424730.jpg (51 KB)

Сокровище, равным которому не всякий народ может похвастаться, по сути не особо охраняется и ценится. Цитадель, которая могла бы притягивать тысячи туристов, нуждается в более пристальном внимании и бережном отношении властей. 

ef6e40dd-e113-4243-9d35-e94af14f41e2.jpg (58 KB)

Ադրբեջանական ԶԼՄ-ները հայտնում են երգչուհի Սամիրա Էֆենդիի՝ հայ երգչին գովելու պատճառով ծագած սկանդալի մասին Ուկրաինական կողմը համաձայնել է խաղաղության համաձայնագրին, բայց կան որոշ մանրուքներ 2018-2024 թթ. ջնջված տվյալները 2-3 օրում վերականգնվել են․ Նարեկ ԿարապետյանՀրդեհ Արշակունյաց պողոտայում․ մանրամասներ ԵՄ-ում սառեցված ռուսական ակտիվները տնօրինելու իրավունքը պատկանում է Եվրոպային. Մակրոն Հանդիպակաց գոտիով երթևեկող վարորդները հայտնաբերվել և տուգանվել են Իրանը և Ֆրանսիան կքննարկեն մի շարք առանցքային հարցեր Տերևների այրման հետևանքով առաջացած ծուխը կարող է սրացնել բրոնխային ասթման, քրոնիկ բրոնխիտը, սրտային և ալերգիկ հիվանդությունները. ԱՆ Մասիսի ոստիկանները Հովտաշատ գյուղի տներից մեկում զենք-զինամթերք են հայտնաբերել Տեղի է ունեցել ՀՅԴ Դավթաշենի «Հրայր Մարուխյան» կոմիտեության գրասենյակի բացումըՍամվել Կարապետյանը իր գրպանից ՀԷՑ-ի աշխատակիցներին վճարել է 11 մլրդ հավելյալ աշխատավարձ. Նարեկ ԿարապետյանԿայացավ Դերենիկ Գաբրիելյանի «Իմ կյանքի ռինգը» գրքի շնորհանդեսը Դոլարն ու եվրոն էժանացել են Ինչ է ակնկալում Ռուսաստանն ԱՄՆ-ից․ Լավրով «Նոան» մեկնել է Շոտլանդիա (ֆոտո) Արցախում պայթյունի հետ առնչվող ողջ եղելությունը պատերազմական գործողությունների հետ ուղիղ առնչություն ուներ․ Աբրահամյան Հրշեջ-փրկարարները կանխել են հրդեհի տարածումը դեպի մոտակա տներ ԵՄ-ում սառեցված ռուսական ակտիվները տնօրինելու իրավունքը պատկանում է Եվրոպային. Մակրոն Վիճաբանություն՝ Ղեւոնդ Ալիշանի անվան դպրոցում, 13-ամյա տղա է տեղափոխվել հիվանդանոց Գեղարքունիքի հրդեհները բնակավայրերին մո՞տ են, ի՞նչ վտանգներ կան Ավարտվել է 7,9 մլն ռուբլին մաքսանենգությամբ տեղափոխելու քրեական վարույթի նախաքննությունը Գերմանիայի առաջին ուղղահայաց լողացող արևային էլեկտրակայանն է շահագործման հանձնվել Բոլորին պետք է պատմել, որ Նիկոլը տիպիկ բռնապետ է. Ավետիք Չալաբյան«Զանգեզուրի միջանցքը» Թուրքիայի համար ռազմավարական երազանքն է. թուրք նախարար Կենսաթոշակները 50 տոկոսով բարձրացնել միանգամայն հնարավո´ր է. Մենուա ՍողոմոնյանԱրցախի «Մենք ենք մեր սարեր» հուշարձանը վшնդալիզմի է ենթարկվել Հրդեհ Արշակունյաց պողոտայում․ մանրամասներ Ամիօ բանկը թողարկել է 2025 թվականի պարտատոմսերի երրորդ տրանշըՀայաստանը չի մասնակցի ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին Եկեղեցու դեմ Փաշինյանի արշավը մտնում է վճռական փուլ Ո՞ր լույսերն են թրենդային 2026 թվականին«ԶՊՄԿ» - ի կայուն զարգացման հաշվետվությունն անցել է երրորդ կողմի անկախ հավաստիացումՊոպուլիզմ՝ երկրի մարտունակության հաշվին «Հայաքվեի» «Կենտրոն» գրասենյակը հրավիրում է մասնակցելու «Երիտասարդ բանավիճողների ակումբ»-ինՄեր կենսաթոշակառուների համար շուտով գների նոր բարձրացում է լինելու. Հրայր Կամենդատյան«Սպառողների հաշվիչների ցուցմունքները» հասանելի են․ Մեսրոպ Մեսրոպյանը սխալ տեղեկություն է հաղորդել Վտանգավոր մանրէ «NAN» մանկական կաթնախառնուրդումՎարչապետի կողմից որեւէ անձի որևէ գործողություն «փողերի լվացում» որակելը իրավապահներին ուղղված հրահանգավորում է. Մելոյան Նրա օրինակը արժեքավոր է. Ռուսաստանի վաստակավոր շինարար Աբրահամ Հովեյանը՝ Նիկիտա Սիմոնյանի մահվան մասին Մինչև երեկո գազ չի լինելու «Միասին» շարժումը ողջունում է Գագիկ Ծառուկյանի նախաձեռնած «Առաջարկ Հայաստանին» ծրագիրըԴարավոր ավանդույթներ՝ միայն ներքին սպառման համար. «Փաստ»ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (25 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Տեղի է ունեցել Հաղթանակի կամրջի պաշտոնական բացումը. «Փաստ»Ճշմարիտ փրկությունը, ճշմարիտ մարդը, ճշմարիտ հայրենիքը սկսվում են ներսից. «Փաստ»Ո՞րն է գաղտնիքը․ Փաշինյանը կբարձրացնի հոսանքի գինը ընտրություններից հետո, Սամվելը՝ ՈՉ Էրդողան. Թրամփի խաղաղության ծրագիրը կաշխատի, բայց կա մի պայմանՓաշինյանը մարդկանց վարկաբեկելու լավ մասնագետ է, բայց դրույթների մեջ չի խորանում, սա նրա թույլ կողմն է. Նարեկ Կարապետյան Հարյուրավոր կամավորներ բարձրացել են Հատիսի գագաթ՝ մասնակցելու Հիսուսի արձանի շինարարությանը Իրավական ահաբեկչություն. ինչո՞ւ են խլում էլեկտրական ցանցերը. «Փաստ»IDBank-ը՝ թվային բանկինգի ու նորարարության առաջամարտիկ Հայաստանում