Երևան, 19.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Պլանշետը հորինվել է դեռ 140 տարի առա՞ջ․ «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

1887 թվականին ամերիկացի Էլիշա Գրեյը արտոնագրել է մի սարք, որը կարելի է համարել ժամանակակից պլանշետի նախահայրը: Զարգացման հաջորդ քայլը 1915 թվականին Գոլբերգի «էլեկտրոնային ստիլուսի կարգավորիչի» գյուտն էր։ Սակայն, ցավոք, այն ժամանակվա տեխնոլոգիայի զարգացումը թույլ չի տվել այս գյուտերը լիովին իրագործել, սակայն հիմք է դրել պլանշետային սարքի ապագա կառուցվածքի համար:

Հետագա զարգացումն ուղղակիորեն կապված է սենսորային էկրանի հայտնվելու հետ: 1968 թվականին Ալան Քեյը համակարգչային արտադրող Xerox-ին գաղափար է ներկայացրել՝ երեխաների համար պլանշետային համակարգիչ ստեղծել: Դրանից չորս տարի անց աշխարհը տեսել է Dynabook պլանշետը: Սարքը նախատեսված էր ոչ միայն երեխաների, այլ նաև մեծահասակների համար։ Բայց պատմությունը կրկնվել է, ինչպես կես դար առաջ։ Անհրաժեշտ տեխնոլոգիաները բավարար չէին սարքը զանգվածային արտադրության դուրս բերելու համար։ Եվ 15 տարի մոռացել են դրա մասին։

1987 թվականին Apple-ն է սկսել մշակել սեփական պլանշետային սարքը և 1993 թվականին հանրությանն է ներկայացրել MessagePad Newton պլանշետի իր տարբերակը՝ նախատեսված ուսումնական հաստատությունների համար։ Սակայն այն մնացել է որպես ցուցահանդեսային իր։

2002 թվականին Microsoft-ը ներկայացրել է Microsoft Tablet PC պլատֆորմը, որն օգտագործում էր Windows XP օպերացիոն համակարգը արդիականացված սենսորային էկրանով աշխատելու համար: Բայց պլանշետների այդ տարբերակները լայնորեն չեն կիրառվել: Նրանք շատ թերություններ ունեին։ Նախ՝ նրանք կշռում էին մոտ երկու կիլոգրամ։ Երկրորդ՝ աշխատանքի տևողությունը երեք ժամից ոչ ավելի էր։ Երրորդն այն էր, որ էկրանը կառավարելու համար օգտագործվում էր միայն ստիլուսը։ Չորրորդ հերթին՝ էկրանն ուներ ցածր լուծաչափ։ Բացի դա, 2000-ականների սկզբին ինտերնետը թանկ հաճույք էր, Wi-Fi թեժ կետերը՝ չափազանց քիչ, իսկ բջջային ինտերնետը՝ չափազանց թանկ:

Հետո Intel-ը թողարկել է իր առաջին պլանշետային համակարգիչը՝ WebPad-ը՝ առանց լրացուցիչ սարքերի ինտերնետ մուտք գործելու հնարավորության։ Սակայն միայն 2010 թվականին, iPad-ի թողարկմամբ է պլանշետը սկսել ժողովրդականություն ձեռք բերել: Դրա ստեղծողները փորձել են վերացնել առաջին պլանշետներին բնորոշ թերությունները։ Հետո Apple-ն առաջարկել է հզոր պրոցեսորով իր նոր պլանշետը: Հնարավոր է դարձել սարքը կառավարել մատների միջոցով և զարմանալի պարզությամբ: Բացի դա, համացանցն էր ավելի հասանելի դարձել: 2010 թվականի ապրիլին թողարկվել է Wi-Fiով մոդելը։ Մեկ ամիս անց պլանշետը համալրվել է 3G բջջային մոդուլով։

2011 թվականի մարտին թողարկվել է iPad 2-ը, վաճառվել է ավելի քան 15 միլիոն iPad պլանշետային սարք։ Երկրորդ սերնդի iPad2 պլանշետը թույլ էր տալիս ստեղծել երաժշտական հատվածներ և խմբագրել տեսանյութեր: Իրավիճակը շուկայում սկսել է փոխվել, խոշոր ընկերությունները չէին կարող անտեսել պլանշետային սարքերի աճող պահանջարկը, նրանք ձգտում էին թողարկել իրենց մոդելը և նվաճել սպառողական շուկան: 2010 թվականին պլանշետների ամբողջ վաճառքի 83 %-ը կազմել է iPad-ը, իսկ 2013 թվականին՝ միայն 28 %-ը։ Հիմա էլ արտադրողները շարունակում են մշտապես աշխատել իրենց սարքերը բարելավելու ուղղությամբ: Ավանդական պլանշետները աստիճանաբար փոխարինվում են փոխակերպվող սարքերով։

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ջրային պարեկները 42-ամյա սևանցու մեքենայում 100 կգ-ից ավելի սիգ են հայտնաբերել Ինչպես են ծեծում Դոն ՊիպոյինՆոշպայի թաքնված վտանգներըԵրեք երեխաների հայրը հանկարծամահ է եղել կոկորդի ցավիցԱրտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան ԵԶԲ-ն նախատեսում է 2026 թվականին Հայաստանում ներդրումների ծավալը հասցնել 500 մլն դոլարիՀայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա ՍողոմոնյանԿոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ) Նախ, ուզում եմ ներողություն խնդրել ձեզանից․ ՊուտինՓաշինյանը՝ հանուն մի օլիգարխի շահերի Փաշինյանի թափանցիկ ակնարկները երկաթուղու զավթման մասին Հասարակական առողջացման պրոցեսը. նոր իրականությունՏարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ ԱկոպյանՔաղաքի կենտրոնից փորձել են 11-ամյա աղջկա առևանգելՉինաստանում արևային էլեկտրակայանը «արթնացրել է» անապատըՀայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ ՄխիթարյանԻնչո՞ւ են ազատվում Շիրակի մարզպետիցՌուբեն, իրականում դու և քո թիմակիցները հովանավորում եք ռազմական հանցագործ թշնամու բանակը․ Մարուքյան Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ ՍարգսյանԻ՞նչ հանգամանքներում է 97 համարի ավտոբուսը հայտնվել ձորում Աղքատության հաղթահարումը պետք է լինի գերակա նպատակ․ Ավետիք ՔերոբյանԱնուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ ՍարգսյանՀայտնի են «Նոայի» հավանական մրցակիցները և խաղերի օրերը Բա քե՞զ դրսից ու ներսից ինչքան գումար են տվել Հայրապետին, եկեղեցին ու հայրենիքդ ուրանալու համար, տիրադա´վ․ Դավիթ ՍարգսյանԳևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ ՍարգսյանԶինված բանդա թե՞ ԱԱԾ, ո՞վ պետք է պատասխան տա․ ՄարուքյանՄարզին քաջատեղյակ, բնակիչների հոգսերը կիսող Կարապետյաններն անտարբեր չմնացին խնդրինԱյն մասին, թե ինչու ձախողված քաղաքական գաճաճը որևէ իրավունք չունի խոսել հայոց արքաների անունից. ՉալաբյանԳործող իշխանության գրոհը եկեղեցու դեմ՝ որպես համակարգված ծրագրի մասԵկեղեցուց հետո՝ պետությունը. ո՞րն է հաջորդ թիրախըԻ տարբերություն գործող ռեժիմի` ատելnւթյան և բախnւմներ հրահրող խոսույթի, Կաթողիկոսի խոսքը կառուցված էր հայրենիքի շուրջ համախմբվածության, հանդուրժողականության և սիրո մթնոլորտի վրա․ Աբրահամյան Եկեղեցու դեմ գրոհը որպես աշխարհաքաղաքական գործարքՌուբլին թանկացել է․ տարադրամն՝ այսօրԲժիշկներն այս պահի դրությամբ արել են առավելագույնը․ Տեր Վրթանեսի համար որոշիչ են մոտակա 72 ժամերը․ Հայր Զաքարիա Ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 19-ից 23-ինՄանուկների աղոթքԻնչ իրավիճակ է լարսում Լուկաշենկոն խոսել է Լիտվայի հետ հնարավոր պատերազմի մասին Քարակերտ գյուղի բնակիչը հողամասում թմրամիջոց էր պահում․ ՆԳՆ Dior-ի նոր կինը՝ pre-fall 2026 հավաքածուում. Զուսպ, գիտակցված և անթերի նրբագեղ ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի հետ կապված 29 նավի և ընկերությունների նկատմամբՄիացյալ Նահանգներն այժմ առաջարկում է նվաստացուցիչ պայմաններ՝ բանակցությունները շարունակելու համար, որոնք իրանը պատրաստ չէ ընդունել․ ՓեզեշքիանՀյուսիսային Կարոլինայի օդանավակայանում բիզնես ինքնաթիռը վայրէջքի ժամանակ վթարի է ենթարկվել. խոշոր հրդեհ է բռնկվելԻսրայելը և Գերմանիան 3,1 միլիարդ դոլարի պայմանագիր են ստորագրել ՝ Arrow-3 ՀՕՊ համակարգն ընդլայնելու համար«Բարսելոնան» մտադիր է երկարաձգել համագործակցությունը թիմի գլխավոր մարզիչ Հանսի Ֆլիկի հետԱրարատի մարզում «ՎԱԶ 2106»-ը մխրճվել է կայանված «ՊԱԶ» ավտոբուսի մեջ․ կան վիրшվորներՄիացյալ Նահանգները, Հունգարիան, Սլովակիան և մի շարք այլ երկրներ չեն աջակցի Ուկրաինայի անդամակցությանը ՆԱՏՕ-ին․ ՌյուտեԱխուրյանում հրդեհ է բռնկվել «Volkswagen»-ում 2025-ի 3-րդ եռամսյակում տրամադրվել է օտարերկրյա պետություններում ՀՀ քաղաքացու վավերական 465 անձնագիր