Երևան, 15.Հունիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Պիրենեյան թերակղզում հայտնաբերվել է նեանդերթալյան խեժի 65000-ամյա գործարան

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Պիրենեյան թերակղզու հնագետները հայտնաբերել են 65,000 տարվա հնության խեժի «գործարան», որը ստեղծվել է նեանդերթալցիների կողմից, սխրանք, որն իրականացվել է ժամանակակից մարդկանց (Homo sapiens) տարածքում ոտք դնելուց 20,000 տարի առաջ, ասվում է նոր հետազոտության մեջ:

Կպչուն խեժն օգնել է նեանդերթալցիներին սոսինձ արտադրել զենք և գործիքներ պատրաստելու համար: Այսպես կոչված գործարանը` խնամքով կառուցված օջախը, թույլ է տվել նեանդերթալցիներին ճշգրիտ կառավարել կրակը և կարգավորել կրակի ջերմաստիճանը, որից էլ ստացվել են իրենց կպչուն ստեղծագործությունները:

Հնագետներն արդեն գիտեին, որ նեանդերթալցիները սոսինձներ են պատրաստել, ներառյալ խեժ և կուպր, ինչպես նաև կպչուն նյութեր օխրաից՝ կարմրավուն միներալից, որը հաճախ օգտագործվում է քարանձավային նկարների համար։ Նեանդերթալցիներն օգտագործում էին այս կպչուն նյութերը՝ քարե շեղբերը կամ կետերը փայտե բռնակներին ամրացնելու համար՝ զուգակցված բույսի մանրաթելերի փաթաթվածների հետ:

Բայց օջախի հայտնաբերումը, որը, ըստ երևույթին, փորված է այժմյան Ջիբրալթարում գտնվող քարանձավի հատակում, ցույց է տալիս, որ նեանդերթալցիները հմուտ ինժեներներ են եղել, որոնք կատարելագործել են սոսինձ պատրաստելու գործընթացը:

«Այս կառուցվածքը բացահայտում է նախկինում անհայտ եղանակ, որով նեանդերթալցիները կառավարում և օգտագործում էին կրակը», - գրում են գիտնականները նոր հետազոտության մասին հոդվածում, որը հրապարակվել է «Qaternary Science Reviews» ամսագրում:

Նեանդերթալյան օջախն առաջին հայացքից խաբուսիկորեն պարզ է թվում. այն շրջանաձև փոս է՝ գրեթե 9 դյույմ լայնությամբ և 3,5 դյույմ խորությամբ (22 x 9 սանտիմետր), կտրուկ կտրված ուղղահայաց պատերով:

Երկու կարճ խրամատ մոտ մեկ դյույմ երկարությամբ անցնում են փոսի հյուսիսից և հարավից:

Օջախի ներսում թիմը հայտնաբերել է փայտածուխի և մասամբ այրված ժայռի հետքեր, ծաղկած թփեր, սառեցված բույսերի խեժի մանր բյուրեղային կտորներ և հայրենի թփերի բարակ ճյուղեր:

Նրանք վերլուծել են օջախի սևացած պատերից և հատակից վերցված նմուշները՝ օգտագործելով գազային քրոմատոգրաֆիա-զանգվածային սպեկտրոմետրիա, որը նույնականացնում է առանձին քիմիական նյութեր նյութի նմուշում: Արդյունքները հայտնաբերել են միզանյութի և ցինկի հետքեր գուանոյից (թռչունների կամ չղջիկների կղանք), այրման հետ կապված քիմիական նյութեր և բույսերի տերևների վրա պաշտպանիչ մոմի մնացորդներ:

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

«Արցախ» ջազ նվագախումբը ելույթ է ունեցել Մոսկվայի ջազ փառատոնում ԱՄՆ-ն քննարկում է ևս 36 երկրների քաղաքացիների համար մուտքի սահմանափակումները. The Washington Post Իրանը կրկին հրթիռներ է արձակել Իսրայելի ուղղությամբ Իսրայելին պետք է կանգնեցնել տարածաշրջանի անվտանգության համար․ Էրդողան Սպանվել է ԻՀՊԿ օդատիեզերական ուժերի հետախուզության պետի տեղակալը Մինեսոտայում կրակել են երկու դեմոկրատ քաղաքական գործիչների վրա, մեկը մահացել է Կալանավորվել է Շենգավիթ վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Ռազմիկ Մկրտչյանը Հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Ձևավորվել է Արցախի իրավունքների պաշտպանության խորհրդի Մասիսի թիմը Լիլիթ Կարապետյանի 50-ամյակը, Բրյունետի ֆոտոշարքը, Ժաննա Բուտուլյանի հանգիստը՝ Թբիլիսիում և մյուս հայ հայտնիների հրապարակումներն Ինստագրամում Օմանը հայտարարել է Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև միջուկային բանակցությունների չեղարկման մասին Կրակոցներ՝ Երևանում հայտնի «Ուրարտու» ռեստորանային համալիրում․ կա վիրավոր Ջուր չի լինելու ԱՄՆ-ն պատրաստ է վերսկսել միջուկային խնդրի շուրջ իրանցիների հետ աշխատանքը․ Թրամփը՝ Պուտինին Իրան-Իսրայել հակամարտության թեժ փուլ․ վերջին զարգացումները Վեհափառի օրհնությամբ հավատացելոց երկրպագության համար դուրս կբերվեն Սուրբ Էջմիածնի մասունքներ Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Թեհրանի, Սպահանի և Բանդեր Աբբասի շրջանում (տեսանյութ) Մեկնարկել է Երևան-Բաթումի-Երևան միջազգային գնացքի աշխատանքը Նոր մանրամասներ՝ Գյումրիում քամու և կարկուտի ավերածություններից Քամու հետևանքով վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր՝ վնասելով ավտոմեքենաներ Էրդողանն ու Ալիևը մտահոգություն են հայտնել Իրանի և Իսրայելի միջև իրավիճակի սրման վերաբերյալ Արտակ Աղաբեկյանը՝ արծաթե, Արմեն Պապիկյանը՝ ԵԱ բրոնզե մեդալներ Ռոնալդուն՝ կիբերսպորտի առաջնության դեսպան Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերից մեկը դաշնակցական Կարապետ Կարինյանն է. նրան վերջին հրաժեշտ տվեցին Լոռու մարզին մոտենում է գերհզոր կարկտաամպրոպային ամպ Ամերիկայի Սան Անտոնիո քաղաքում խոշոր ջրհեղեղ է տեղի ունեցել Իսրայելում ՀՀ դեսպանությունը հայտարարություն է տարածել Փոթորիկ, ուժեղ կարկուտ․ Գյումրին՝ այս պահին (տեսանյութեր) Լողավազանում վայր ընկնելու հետևանքով 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բկ Առաջիկա րոպեների ընթացքում հորդառատ տեղումներ կլինեն․ Հայհիդրոմետի տնօրենը զգուշացնում է Բենիկ Խլղաթյանն ու Էլմիրա Կարապետյանը՝ հրաձգության Աշխարհի գավաթի արծաթե մեդալակիրներ Նեթանյահուն սպառնացել է Իրանին Շիրակի մարզում խոշոր կարկուտ է տեղացել այսօր․ Սուրենյանը լուսանկարներ է հրապարակել Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհրդի հակաիրանական բանաձևը Իսրայելին հարձակման առիթ է տալիս. Իրանի ԱԳՆ Վանաձորում որդին մորը պատուհանից դուրս է նետել, ապա ինքն է նետվել ցած Իրանը խոսել է Իսրայելին պատասխան հարված հասցնելու մասին․ որքա՞ն է տևելու հակահարվածը Ինչո՞ւ ճառագայթումը դուրս չի եկել Նաթազի կայանից Հայաստանի հանքերի դեմ հայ բնապահպան ակտիվիստների հետ հավասար պայքարում է նաև Ադրբեջանը Իրանի բանակը հայտարարել է, որ գերի է վերցրել ևս մեկ իսրայելցի օդաչուի Թել Ավիվը՝ Իրանի հրթիռային հարվածներից հետո Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» և «Opel», 4 վիրավnրներից մեկն անչափահաս է․ Shamshyan «Թեհրանն այլևս պաշտպանված չէ, Իրանի մայրաքաղաքը խոցելի է հարվածների համար»․ Իսրայելի ՊԲ (տեսանյութ) Իրանի ներկայիս «զբաղվածությունը» վտանգավոր վիճակ է ստեղծում․ Տիգրան Աբրահամյան Վթար՝ Վայոց ձորում, ՊՆ զինծառայողը «Mercedes»-ով հայտնվել է ջրատարում, վիրավnր կա․ Shamshyan Արտակարգ դեպք՝ Աբովյանի «Սիրիուս» գործարանում, քաղաքացու nտքը մնացել է հաստnցի uռնիներում․ Shamshyan Երեկ Դուբայում բնակելի շենք է այրվել, հրդեհը հաջողվել է մարել միայն այսօր (տեսանյութ) Իրանը քննարկում է Հորմուզի նեղուցի փակման հնարավորությունը Ադրբեջանը թույլ չի տա իր տարածքն օգտագործել Իրանի դեմ. Բայրամովը՝ Արաղչիին