Երևան, 19.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Պիրենեյան թերակղզում հայտնաբերվել է նեանդերթալյան խեժի 65000-ամյա գործարան

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Պիրենեյան թերակղզու հնագետները հայտնաբերել են 65,000 տարվա հնության խեժի «գործարան», որը ստեղծվել է նեանդերթալցիների կողմից, սխրանք, որն իրականացվել է ժամանակակից մարդկանց (Homo sapiens) տարածքում ոտք դնելուց 20,000 տարի առաջ, ասվում է նոր հետազոտության մեջ:

Կպչուն խեժն օգնել է նեանդերթալցիներին սոսինձ արտադրել զենք և գործիքներ պատրաստելու համար: Այսպես կոչված գործարանը` խնամքով կառուցված օջախը, թույլ է տվել նեանդերթալցիներին ճշգրիտ կառավարել կրակը և կարգավորել կրակի ջերմաստիճանը, որից էլ ստացվել են իրենց կպչուն ստեղծագործությունները:

Հնագետներն արդեն գիտեին, որ նեանդերթալցիները սոսինձներ են պատրաստել, ներառյալ խեժ և կուպր, ինչպես նաև կպչուն նյութեր օխրաից՝ կարմրավուն միներալից, որը հաճախ օգտագործվում է քարանձավային նկարների համար։ Նեանդերթալցիներն օգտագործում էին այս կպչուն նյութերը՝ քարե շեղբերը կամ կետերը փայտե բռնակներին ամրացնելու համար՝ զուգակցված բույսի մանրաթելերի փաթաթվածների հետ:

Բայց օջախի հայտնաբերումը, որը, ըստ երևույթին, փորված է այժմյան Ջիբրալթարում գտնվող քարանձավի հատակում, ցույց է տալիս, որ նեանդերթալցիները հմուտ ինժեներներ են եղել, որոնք կատարելագործել են սոսինձ պատրաստելու գործընթացը:

«Այս կառուցվածքը բացահայտում է նախկինում անհայտ եղանակ, որով նեանդերթալցիները կառավարում և օգտագործում էին կրակը», - գրում են գիտնականները նոր հետազոտության մասին հոդվածում, որը հրապարակվել է «Qaternary Science Reviews» ամսագրում:

Նեանդերթալյան օջախն առաջին հայացքից խաբուսիկորեն պարզ է թվում. այն շրջանաձև փոս է՝ գրեթե 9 դյույմ լայնությամբ և 3,5 դյույմ խորությամբ (22 x 9 սանտիմետր), կտրուկ կտրված ուղղահայաց պատերով:

Երկու կարճ խրամատ մոտ մեկ դյույմ երկարությամբ անցնում են փոսի հյուսիսից և հարավից:

Օջախի ներսում թիմը հայտնաբերել է փայտածուխի և մասամբ այրված ժայռի հետքեր, ծաղկած թփեր, սառեցված բույսերի խեժի մանր բյուրեղային կտորներ և հայրենի թփերի բարակ ճյուղեր:

Նրանք վերլուծել են օջախի սևացած պատերից և հատակից վերցված նմուշները՝ օգտագործելով գազային քրոմատոգրաֆիա-զանգվածային սպեկտրոմետրիա, որը նույնականացնում է առանձին քիմիական նյութեր նյութի նմուշում: Արդյունքները հայտնաբերել են միզանյութի և ցինկի հետքեր գուանոյից (թռչունների կամ չղջիկների կղանք), այրման հետ կապված քիմիական նյութեր և բույսերի տերևների վրա պաշտպանիչ մոմի մնացորդներ:

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

Վարորդը «Volkswagen»-ով վրաերթի է ենթարկել 68-ամյա հետիոտնի․ վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց «Ինտերի» մեկնարկային կազմը Փողով հոգևոր արժեք չեն գնում․ որքան էլ ունենաք, նույն գաճաճն եք մնալու․ Ավետիք ՉալաբյանԱյժմ մեր թշնամիները գիտեն՝ ոչ ոք չի կարող խաթարել Հայաստանի միասնությունը․ «Մեր ձևով»«Գաղտնազերծված փաստաթղթերի» հետ կապված խաբեության մասին դիտարկումներս ներկայացնում եմ Սփյուռքի մեր անգլախոս հայրենակիցներին․ Մենուա Սողոմոնյան Տասը տիրադավ եպիսկոպոսներին ուղեկցում են դեմքերը փակած ինչ-որ մարդիկ․ Էդմոն ՄարուքյանՀՇՖ-ն ամփոփել է տարվա արդյունքները 36 ժամ ջուր չի լինելու դեկտեմբերի 23-ին, 24-ին և 25-ին Աշխարհի ամենահայտնի և հեղինակավոր պարբերականներից մեկն անդրադարձել է Հայաստանում կառուցվող Հիսուս Քրիստոսի՝ աշխարհում ամենաբարձր մոնումենտալ արձան-համալիրին․ Իվետա Տոնոյան ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ երկարատև պատերազմի համար դաշինքը բավականաչափ դիմացկուն չէ Ռուսաստանը պատրաստ է համագործակցել Եվրոպայի, Մեծ Բրիտանիայի և Միացյալ Նահանգների հետ․ Պուտին Փոքրիկ խմբակի առաջնորդի հրահանգով տարբեր կառույցներ խոշորացույցով քրքրում են Նարեկ Կարապետյանի «դոսյեն» ու ոչ մի բան չեն գտնում․ Մարիաննա ՂահրամանյանԹուրքիայում անհայտ անօդաչու թռչող սարք է վթարի ենթարկվել Ավտովթար՝ Շիրակի մարզում. կա տուժած Սարմեն Բաղդասարյանը նշանակվել է Լիբանանում Հայաստանի դեսպան ՊՍԺ-ի դարպասապահ Մատվեյ Սաֆոնովը կոտրվածք է ստացել Քննարկվել է Երևանում կայանալիք Հրաձգության մեծահասակների ԵԱ-ի կազմակերպմանը վերաբերող հարցեր Ոստիկանության նախկին պաշտոնատար անձը կաշառքի միջնորդության պատրվակով տարբեր անձանցից գումար է ստացել. քրեական վարույթով նախաքննությունն ավարտվել է Արմավիրի մարզի Փարաքար համայնքին կվերադարձվի 0.2 հա մակերեսով հողամաս Դոլարի փոխարժեքը կայուն է. Եվրոն էժանացել է Այդ 10-ը ապաշխարությամբ պիտի վերադառնան, Սուրբ Էջմիածին երկպառակության եկածներն ամոթահար կհեռանան. Հայր Ասողիկ ԿարապետյանԵրևանի ավտոբուսի վարորդները պարգևավճար կստանան Ջրային պարեկները 42-ամյա սևանցու մեքենայում 100 կգ-ից ավելի սիգ են հայտնաբերել Ինչպես են ծեծում Դոն ՊիպոյինՆոշպայի թաքնված վտանգներըԵրեք երեխաների հայրը հանկարծամահ է եղել կոկորդի ցավիցԱրտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան ԵԶԲ-ն նախատեսում է 2026 թվականին Հայաստանում ներդրումների ծավալը հասցնել 500 մլն դոլարիՀայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա ՍողոմոնյանԿոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ) Նախ, ուզում եմ ներողություն խնդրել ձեզանից․ ՊուտինՓաշինյանը՝ հանուն մի օլիգարխի շահերի Փաշինյանի թափանցիկ ակնարկները երկաթուղու զավթման մասին Հասարակական առողջացման պրոցեսը. նոր իրականությունՏարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ ԱկոպյանՔաղաքի կենտրոնից փորձել են 11-ամյա աղջկա առևանգելՉինաստանում արևային էլեկտրակայանը «արթնացրել է» անապատըՀայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ ՄխիթարյանԻնչո՞ւ են ազատվում Շիրակի մարզպետիցՌուբեն, իրականում դու և քո թիմակիցները հովանավորում եք ռազմական հանցագործ թշնամու բանակը․ Մարուքյան Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ ՍարգսյանԻ՞նչ հանգամանքներում է 97 համարի ավտոբուսը հայտնվել ձորում Աղքատության հաղթահարումը պետք է լինի գերակա նպատակ․ Ավետիք ՔերոբյանԱնուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ ՍարգսյանՀայտնի են «Նոայի» հավանական մրցակիցները և խաղերի օրերը Բա քե՞զ դրսից ու ներսից ինչքան գումար են տվել Հայրապետին, եկեղեցին ու հայրենիքդ ուրանալու համար, տիրադա´վ․ Դավիթ ՍարգսյանԳևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ ՍարգսյանԶինված բանդա թե՞ ԱԱԾ, ո՞վ պետք է պատասխան տա․ ՄարուքյանՄարզին քաջատեղյակ, բնակիչների հոգսերը կիսող Կարապետյաններն անտարբեր չմնացին խնդրին