Երևան, 03.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Իտալական VST աստղադիտակը բացահայտել է լոկալ տիեզերքի 5 գալակտիկաների գաղտնիքները

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Աստղաֆիզիկայի ազգային ինստիտուտը ներկայացրել է լոկալ տիեզերքի հինգ գալակտիկաների մանրամասն պատկերներ, որոնք ստացվել են Չիլիում տեղակայված իտալական VST (VLT Survey Telescope) աստղադիտակի միջոցով: Այս գալակտիկաները, ներառյալ անկանոն NGC 3109-ը և Sextans A-ն, պարուրաձև գալակտիկաներ Մեսյե 83-ը (կամ NGC 5236) և IC 5332-ը և անկանոն NGC 5253-ը գտնվում են Ծիր Կաթին գալակտիկայից 4-ից 30 միլիոն լուսատարի հեռավորության վրա:

Պատկերները ստացվել են VST-SMASH (VST Survey of Mass Assembly and Structural Hierarchy) ուսումնասիրության շրջանակում, որը ղեկավարել է Նեապոլի Աստղաֆիզիկայի ազգային ինստիտուտի հետազոտող Կրեշենցո Տորտորան: Նախագծի նպատակն է հասկանալ տարբեր տեսակի գալակտիկաների առաջացման մեխանիզմները։ Դիտարկումներն իրականացվել են երեք ֆիլտրերի միջոցով, որոնք թույլ են տվել ֆիքսել գալակտիկաներում աստղերի ձևի, գույնի և բաշխվածության ամենափոքր մանրամասները։

Հինգ գալակտիկաներն ընտրված են 27 գալակտիկաներից, որոնք թիմն ուսումնասիրում է VST-ով: Այս գալակտիկաները խնամքով ընտրվել են՝ ապահովելու ավելի մանրամասն օպտիկական անալոգն այն տվյալների, որոնք առաջիկա տարիներին կհավաքի Եվրոպական տիեզերական գործակալության (ESA) Euclid տիեզերական աստղադիտակը։

NGC 3109.jpg (128 KB)

Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են The Messenger ամսագրում։ «Մենք փորձում ենք հասկանալ, թե ինչպես են գոյանում գալակտիկաները՝ կախված դրանց զանգվածից և մորֆոլոգիական տեսակից: Սա նշանակում է, որ մենք պետք է ուսումնասիրենք աստղերի ձևավորման գործընթացները գալակտիկաների ներսում (in situ) և միաձուլման գործընթացները այլ գալակտիկաների հետ»,- բացատրել է Կրեշենցո Տորտորան։

VST-ի դիտարկումները թիմին թույլ են տվել հետազոտել գալակտիկաները մինչև մակերեսի շատ ցածր պայծառությունը, ինչը դժվար կլիներ անել ընդամենը մի քանի տարի առաջ: VST աստղադիտակն իր մեծ տեսադաշտով առանցքային դեր է խաղացել համեմատաբար կարճ ժամանակում այս պատկերները ստանալու հարցում։ Համեմատության համար, Hubble տիեզերական աստղադիտակի միջոցով նմանատիպ պատկերներ ստեղծելը կպահանջի բազմաթիվ հաջորդական էքսպոզիցիաներ։

Sextans A.jpg (120 KB)

«Սա առաջին անգամն է, որ այս բոլոր գալակտիկաները դիտարկվել են նման խորությամբ և մանրամասնությամբ և միատեսակ տվյալներով»,- ասել է Տորտորան՝ հավելելով, որ առաջիկա տարիներին միայն Euclid տիեզերական աստղադիտակը կկարողանա այսպիսի խորությամբ ուսումնասիրություններ անել, բայց այն չի կարողանա հույս դնել լայնածավալ ծածկույթի վրա VST օպտիկական երկարությունների վրա:

Վերա Ռուբինի անվան աստղադիտարանը, թեև դիտարկումներ անում է նմանատիպ սպեկտրային շրջաններում, նման խորությունների կհասնի միայն երկար տարիների դիտարկումից հետո՝ VST-ն դարձնելով գործիք, որը դեռ կարող է հետաքրքիր արդյունքներ տալ ուսումնասիրության համար:

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

«Ինտեր»-ն առանց Մխիթարյանի հաղթեց «Վերոնա»-ին Մայքլ Ջեքսոնին սեռական ոտնձգության մեջ մեղադրվողներին գաղտնի 2,5 միլիոն դոլար են վճարել. FTԻրաքը և Թուրքիան համաձայնագիր են ստորագրել ջրային ենթակառուցվածքների նախագծերի վերաբերյալՎենեսուելայի ափերի մոտ ռազմական բազա կտեղակայի․ Reuters Լոլիտան հայտնվել է տհաճ իրավիճակումԳերմանիան Ուկրաինային է փոխանցել խոստացված Patriot համակարգերը. ԶելենսկիՀութիների և Եմենի բանակի միջև բախումներ են ընթանում Հնդկաստանը հսկա ռազմական արբանյակ է արձակել տիեզերքԷրլինգ Հոլանդի դուբլը նպաստեց «Մանչեսթեր Սիթիի» հաղթանակին Ինչ իրավիճակ է Լարսում Չինաստանը գիտակցում է Թայվան ներխուժելու հետևանքները. ԹրամփԼուվրի կողոպուտը իրականացրել են մանր հանցագործներ, այլ ոչ թե պրոֆեսիոնալներ. Փարիզի դատախազԵվրոպական ավիաընկերությունները վերսկսում են հաղորդակցությունն Իրանի հետ Պուտինն իր անձնական գրադարանում է պահում Ուկրաինայի պատերազմից բերված Leopard տանկի մի բեկորԳիտնականները հայտնաբերել են սպիտակուց, որը բացատրում է վտանգավոր հիվանդությունների պատճառըՄարտունի գյուղի տներից մեկի բակում այրվել է մոտ 800 հակ անասնակեր «Բարսելոնան» պատրաստ է գնել Ռեշֆորդի տրանսֆերը, եթե նա համաձայնվի աշխատավարձի կրճատմանըԻսրայելը թույլ չի տա «Հեզբոլլահին» վերազինվել․ Նեթանյահու «Փյունիկը» արտագնա խաղում հաղթեց ԲԿՄԱ-ին Երկրաշարժ է գրանցվել Հայաստան-Վրաստան սահմանին Լյուքս ներդրումներ. Luxus-ի նոր ֆոնդը գնում է Hermès Birkin և Kelly պայուսակները Ռուսաստանը անցած տարվա դեկտեմբերից հետո առաջին անգամ վերսկսել է Վրաստանից խաղողի ներմուծումըԻրանն առաջիկայում կերկարաձգի Թուրքիայի հետ գազի արտահանման պայմանագիրը Ես դժգոհ եմ մրցաշրջանի նման մեկնարկից․ Սալահ Իրանը վերականգնելու է իր վնասված միջուկային օբյեկտները. Մասուդ ՓեզեշքիանԹուրքիայում նախկին ոստիկանն անկանոն կրակոցներ է արձակել սրճարանում․ զոհվել է 2 մարդ, ևս 2-ը վիրավորվել էՀրդեհ է բռնկվել Աթոյան փողոցում գտնվող երկու հարակից տան տանիքներում Ֆիլիպիններն ու Կանադան զինվшծ ուժերի տեղակայման վերաբերյալ համաձայնագիր են ստորագրելՍիրիայի նախագահը նոյեմբերի սկզբին կայցելի Սպիտակ տուն Փաշինյանի դատարկ «պատարագն» ու Կարապետյանի լեփ-լեցուն համագումարըՀայաստանի վարչապետը պատմական խնդիրների մեջ մեղադրել է ԿԳԲ-ին․ Զախարովա «Բարսելոնան» ակտիվորեն փնտրում է Լևանդովսկու փոխարինողին Իտալիայի հյուսիսում ձնահյուսի հետևանքով զnհվել է հինգ գերմանացի լեռնագնաց Դանակահարություն գնացքում՝ Քեմբրիջշիրում․ վիրավորվել է 10 մարդ, որոնցից 9-ի կյանքին վտանգ է սպառնումԱսադի տապալումից հետո Թուրքիայից Սիրիա է վերադարձել մոտ 550 000 մարդ Եգիպտոսում բացվել է աշխարհի ամենամեծ հնագիտական թանգարանըՍի Ծինփինի հետ իմ հանդիպումը հրաշալի էր մեր երկու երկրների համար, այն կհանգեցնի երկարատև խաղաղության և հաջողության․ ԹրամփԿենդանակերպի ռուբրիկա. նոյեմբերի աստղագիտական իրադարձությունները Մեքսիկայի Էրմոսիլյո քաղաքում խանութում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով կան զոհերՌոնալդուն խփեց իր 951-րդ և 952-րդ գոլերըՄեկ տուժածի առողջական վիճակը գնահատվում է ծանր, այս պահին վիրահատվում է, մյուսներինը` միջին ծանրության. նոր մանրամասներՀՃԿ-ի քարոզարշավը ՎաղարշապատումՏեսանյութ՝ Հաղարծինում շրջված ավտոբուսից Փաշինյանի քաղաքական ակցիան Հովհաննավանքում այսօր նույպես տապալվեց…Հաղարծին վանական համալիրի մոտակայքում ավտոբուս է շրջվել․ կա 18 տուժած Նոր Հաճնի կամրջի մոտ բախվել են «Jeep»-ն ու «Mercedes»-ը. կա 6 վիրավոր Ծափաթաղ գյուղում անհետ որոնվող 3-ամյա Տիգրանի մարմինը հայտնաբերվել է Մարտերը սրվում են. ի՞նչ է կատարվում Պոկրովսկում«Mercedes»-ում պայթյուն է տեղի ունեցել՝ հրդեհի բռնկումով Իրանի արտաքին գործերի նախարարությունը ստացել է միջուկային ծրագրի շուրջ բանակցությունները վերսկսելու առաջարկ․ ԱԳՆ