Երևան, 15.Հունիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Իտալական VST աստղադիտակը բացահայտել է լոկալ տիեզերքի 5 գալակտիկաների գաղտնիքները

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Աստղաֆիզիկայի ազգային ինստիտուտը ներկայացրել է լոկալ տիեզերքի հինգ գալակտիկաների մանրամասն պատկերներ, որոնք ստացվել են Չիլիում տեղակայված իտալական VST (VLT Survey Telescope) աստղադիտակի միջոցով: Այս գալակտիկաները, ներառյալ անկանոն NGC 3109-ը և Sextans A-ն, պարուրաձև գալակտիկաներ Մեսյե 83-ը (կամ NGC 5236) և IC 5332-ը և անկանոն NGC 5253-ը գտնվում են Ծիր Կաթին գալակտիկայից 4-ից 30 միլիոն լուսատարի հեռավորության վրա:

Պատկերները ստացվել են VST-SMASH (VST Survey of Mass Assembly and Structural Hierarchy) ուսումնասիրության շրջանակում, որը ղեկավարել է Նեապոլի Աստղաֆիզիկայի ազգային ինստիտուտի հետազոտող Կրեշենցո Տորտորան: Նախագծի նպատակն է հասկանալ տարբեր տեսակի գալակտիկաների առաջացման մեխանիզմները։ Դիտարկումներն իրականացվել են երեք ֆիլտրերի միջոցով, որոնք թույլ են տվել ֆիքսել գալակտիկաներում աստղերի ձևի, գույնի և բաշխվածության ամենափոքր մանրամասները։

Հինգ գալակտիկաներն ընտրված են 27 գալակտիկաներից, որոնք թիմն ուսումնասիրում է VST-ով: Այս գալակտիկաները խնամքով ընտրվել են՝ ապահովելու ավելի մանրամասն օպտիկական անալոգն այն տվյալների, որոնք առաջիկա տարիներին կհավաքի Եվրոպական տիեզերական գործակալության (ESA) Euclid տիեզերական աստղադիտակը։

NGC 3109.jpg (128 KB)

Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են The Messenger ամսագրում։ «Մենք փորձում ենք հասկանալ, թե ինչպես են գոյանում գալակտիկաները՝ կախված դրանց զանգվածից և մորֆոլոգիական տեսակից: Սա նշանակում է, որ մենք պետք է ուսումնասիրենք աստղերի ձևավորման գործընթացները գալակտիկաների ներսում (in situ) և միաձուլման գործընթացները այլ գալակտիկաների հետ»,- բացատրել է Կրեշենցո Տորտորան։

VST-ի դիտարկումները թիմին թույլ են տվել հետազոտել գալակտիկաները մինչև մակերեսի շատ ցածր պայծառությունը, ինչը դժվար կլիներ անել ընդամենը մի քանի տարի առաջ: VST աստղադիտակն իր մեծ տեսադաշտով առանցքային դեր է խաղացել համեմատաբար կարճ ժամանակում այս պատկերները ստանալու հարցում։ Համեմատության համար, Hubble տիեզերական աստղադիտակի միջոցով նմանատիպ պատկերներ ստեղծելը կպահանջի բազմաթիվ հաջորդական էքսպոզիցիաներ։

Sextans A.jpg (120 KB)

«Սա առաջին անգամն է, որ այս բոլոր գալակտիկաները դիտարկվել են նման խորությամբ և մանրամասնությամբ և միատեսակ տվյալներով»,- ասել է Տորտորան՝ հավելելով, որ առաջիկա տարիներին միայն Euclid տիեզերական աստղադիտակը կկարողանա այսպիսի խորությամբ ուսումնասիրություններ անել, բայց այն չի կարողանա հույս դնել լայնածավալ ծածկույթի վրա VST օպտիկական երկարությունների վրա:

Վերա Ռուբինի անվան աստղադիտարանը, թեև դիտարկումներ անում է նմանատիպ սպեկտրային շրջաններում, նման խորությունների կհասնի միայն երկար տարիների դիտարկումից հետո՝ VST-ն դարձնելով գործիք, որը դեռ կարող է հետաքրքիր արդյունքներ տալ ուսումնասիրության համար:

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

«Արցախ» ջազ նվագախումբը ելույթ է ունեցել Մոսկվայի ջազ փառատոնում ԱՄՆ-ն քննարկում է ևս 36 երկրների քաղաքացիների համար մուտքի սահմանափակումները. The Washington Post Իրանը կրկին հրթիռներ է արձակել Իսրայելի ուղղությամբ Իսրայելին պետք է կանգնեցնել տարածաշրջանի անվտանգության համար․ Էրդողան Սպանվել է ԻՀՊԿ օդատիեզերական ուժերի հետախուզության պետի տեղակալը Մինեսոտայում կրակել են երկու դեմոկրատ քաղաքական գործիչների վրա, մեկը մահացել է Կալանավորվել է Շենգավիթ վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Ռազմիկ Մկրտչյանը Հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Ձևավորվել է Արցախի իրավունքների պաշտպանության խորհրդի Մասիսի թիմը Լիլիթ Կարապետյանի 50-ամյակը, Բրյունետի ֆոտոշարքը, Ժաննա Բուտուլյանի հանգիստը՝ Թբիլիսիում և մյուս հայ հայտնիների հրապարակումներն Ինստագրամում Օմանը հայտարարել է Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև միջուկային բանակցությունների չեղարկման մասին Կրակոցներ՝ Երևանում հայտնի «Ուրարտու» ռեստորանային համալիրում․ կա վիրավոր Ջուր չի լինելու ԱՄՆ-ն պատրաստ է վերսկսել միջուկային խնդրի շուրջ իրանցիների հետ աշխատանքը․ Թրամփը՝ Պուտինին Իրան-Իսրայել հակամարտության թեժ փուլ․ վերջին զարգացումները Վեհափառի օրհնությամբ հավատացելոց երկրպագության համար դուրս կբերվեն Սուրբ Էջմիածնի մասունքներ Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Թեհրանի, Սպահանի և Բանդեր Աբբասի շրջանում (տեսանյութ) Մեկնարկել է Երևան-Բաթումի-Երևան միջազգային գնացքի աշխատանքը Նոր մանրամասներ՝ Գյումրիում քամու և կարկուտի ավերածություններից Քամու հետևանքով վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր՝ վնասելով ավտոմեքենաներ Էրդողանն ու Ալիևը մտահոգություն են հայտնել Իրանի և Իսրայելի միջև իրավիճակի սրման վերաբերյալ Արտակ Աղաբեկյանը՝ արծաթե, Արմեն Պապիկյանը՝ ԵԱ բրոնզե մեդալներ Ռոնալդուն՝ կիբերսպորտի առաջնության դեսպան Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերից մեկը դաշնակցական Կարապետ Կարինյանն է. նրան վերջին հրաժեշտ տվեցին Լոռու մարզին մոտենում է գերհզոր կարկտաամպրոպային ամպ Ամերիկայի Սան Անտոնիո քաղաքում խոշոր ջրհեղեղ է տեղի ունեցել Իսրայելում ՀՀ դեսպանությունը հայտարարություն է տարածել Փոթորիկ, ուժեղ կարկուտ․ Գյումրին՝ այս պահին (տեսանյութեր) Լողավազանում վայր ընկնելու հետևանքով 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բկ Առաջիկա րոպեների ընթացքում հորդառատ տեղումներ կլինեն․ Հայհիդրոմետի տնօրենը զգուշացնում է Բենիկ Խլղաթյանն ու Էլմիրա Կարապետյանը՝ հրաձգության Աշխարհի գավաթի արծաթե մեդալակիրներ Նեթանյահուն սպառնացել է Իրանին Շիրակի մարզում խոշոր կարկուտ է տեղացել այսօր․ Սուրենյանը լուսանկարներ է հրապարակել Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհրդի հակաիրանական բանաձևը Իսրայելին հարձակման առիթ է տալիս. Իրանի ԱԳՆ Վանաձորում որդին մորը պատուհանից դուրս է նետել, ապա ինքն է նետվել ցած Իրանը խոսել է Իսրայելին պատասխան հարված հասցնելու մասին․ որքա՞ն է տևելու հակահարվածը Ինչո՞ւ ճառագայթումը դուրս չի եկել Նաթազի կայանից Հայաստանի հանքերի դեմ հայ բնապահպան ակտիվիստների հետ հավասար պայքարում է նաև Ադրբեջանը Իրանի բանակը հայտարարել է, որ գերի է վերցրել ևս մեկ իսրայելցի օդաչուի Թել Ավիվը՝ Իրանի հրթիռային հարվածներից հետո Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» և «Opel», 4 վիրավnրներից մեկն անչափահաս է․ Shamshyan «Թեհրանն այլևս պաշտպանված չէ, Իրանի մայրաքաղաքը խոցելի է հարվածների համար»․ Իսրայելի ՊԲ (տեսանյութ) Իրանի ներկայիս «զբաղվածությունը» վտանգավոր վիճակ է ստեղծում․ Տիգրան Աբրահամյան Վթար՝ Վայոց ձորում, ՊՆ զինծառայողը «Mercedes»-ով հայտնվել է ջրատարում, վիրավnր կա․ Shamshyan Արտակարգ դեպք՝ Աբովյանի «Սիրիուս» գործարանում, քաղաքացու nտքը մնացել է հաստnցի uռնիներում․ Shamshyan Երեկ Դուբայում բնակելի շենք է այրվել, հրդեհը հաջողվել է մարել միայն այսօր (տեսանյութ) Իրանը քննարկում է Հորմուզի նեղուցի փակման հնարավորությունը Ադրբեջանը թույլ չի տա իր տարածքն օգտագործել Իրանի դեմ. Բայրամովը՝ Արաղչիին