Երևան, 28.Ապրիլ.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ավերակների հեքիաթային քաղաքն «ամպերի մեջ». «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մաչու Պիկչուն կեչուա հնդկական ցեղի լեզվով թարգմանաբար նշանակում է «հին գագաթ». դա քաղաք է ժամանակակից Պերուի տարածքում՝ Ագուաս Կալիենտես ավանից 6 կմ հեռու։ Մաչու Պիկչուն լեգենդար քաղաք է, այն թաքնված է Անդերի սրտում՝ 2400 մ բարձրության վրա։ Տեսնելով Մաչու Պիկչու քաղաքի ավերակները, որոնք տպավորիչ կերպով տարածված են ջունգլիներով ծածկված լեռների գագաթների, զառիթափ լանջերի և հովիտ իջնող հարթությունների միջև, մարդու շունչը կտրվում է: Նրանք, ովքեր ցանկանում են ուսումնասիրել այդ մոնումենտալ ավերակները և ընկղմվել հնագույն քաղաքակրթության մթնոլորտ, կարող են անցնել Ինկերի արահետով, երթուղի, որն ուխտավորներն են օգտագործել դարեր շարունակ: Այն անցնում է Օլանտայթամբոյի մոտ գտնվող Սուրբ հովտով՝ էկզոտիկ անտառներով և հոյակապ լեռներով:
 
Մաչու Պիկչուն անվանում են «քաղաք ավերակներում» կամ «քաղաք ամպերի մեջ», ինչպես նաև «ինկերի կորուսյալ քաղաք»։ Որոշ հնագետներ ենթադրում են, որ այդ քաղաքը ստեղծել է ինկերի մեծն տիրակալ Պաչակուտեկը՝ որպես լեռնային սուրբ ապաստան, իր կայսրության նվաճումից հարյուրամյակ առաջ, այսինքն՝ մոտավորապես 1440 թվականին, և այն գործել է մինչև 1532 թվականը, երբ իսպանացիներն են ներխուժել ինկերի կայսրության տարածք։ Սակայն իսպանացի կոնկիստադորները այդպես էլ չեն հասել Մաչու Պիկչու, քաղաքը չի ավերվել։ Անհայտ են այդ քաղաքի կառուցման նպատակը, բնակչության թիվը և նույնիսկ իրական անվանումը։ 1532 թվականին քաղաքի բոլոր բնակիչները խորհրդավոր կերպով անհետացել են։
 
Ենթադրվում է, որ քաղաքում և դրա շուրջ ապրել է մոտ 1200 մարդ, ովքեր այնտեղ երկրպագել են Արևի աստված Ինտիին, հող մշակել։ Ավելի քան 400 տարի այդ քաղաքը եղել է մոռացված և ամայի։ Այն հայտնաբերել է ամերիկացի հետազոտող, Եյլի համալսարանի պրոֆեսոր Հայրամ Բինգհեմը 1911 թվականի հուլիսի 24-ին։ Կառավարության կողմից ընտրված պահակախմբի և տեղաբնիկ մի տղայի ուղեկցությամբ հասնելով այնտեղ՝ նա հայտնաբերել է տեղում ապրող գյուղացիների։ Վերջիններս պատմել են պրոֆեսորին, որ իրենք այնտեղ ապրում են ազատ, առանց անցանկալի այցելուների, պաշտոնյաների, բանակ զորակոչողների կամ հարկեր հավաքողների։ Ամերիկացի հետազոտողներ Ռիչարդ Բյուրգերը և Լյուսի Սալազարը, հիմնվելով 16-րդ դարի իսպանական ժամանակագրության նյութերի վրա, առաջ են քաշել այն ենթադրությունը, որ դա եղել է Պաչակուտեկի ձմեռային նստավայրը։
 
Ամառվա ընթացքում՝ անձրևների ժամանակ, քաղաքում, ամենայն հավանականությամբ, մնում էր ոչ ավելի, քան 200 մարդ։ Ավելի ուշ՝ ինկերի կայսրության փլուզումից հետո, քաղաքը կորցրել է իր նշանակությունը, և բնակիչները ընդմիշտ լքել են այն։ Անդյան մշակույթի կրողները մինչ այսօր էլ Մաչու Պիկչուն համարում են անցյալի հզոր քաղաքակրթության հետ իրենց կապի խորհրդանիշը և պատմության այն մասը, որը նվաճողները չեն կարողացել ջնջել իրենց հիշողությունից։ Մաչու Պիկչուն իր փոքր չափերով չի կարող հավակնել խոշոր քաղաքի դերի, այնտեղ կա ոչ ավելի, քան 200 կառույց։ Դրանք հիմնականում տաճարներ են, նստավայրեր, պահեստներ և հասարակական կարիքների բավարարմանն ուղղված այլ շինություններ, որոնք մեծամասամբ կառուցված են լավ մշակված քարերից՝ իրար սերտ հարմարեցված սալաքարերից։
 
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
 
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
«Սյունեցիների ներդրումը Մեծ Հաղթանակում. անմոռանալի սխրանք»․ Գիտակոնֆերանս ԿապանումՎերջին 30 տարիներին որ երկրի ղեկավարներին են իմփիչմենտ հայտնել և ի՞նչ է եղել նրանց հետ. Արտակ Զաքարյանը մատնանշում է դեպքերը Պուտինը հրադադար հայտարարեց Արտակարգ դեպք, տղամարդը լվացք փռելիս 5-րդ հարկից ընկել է և տեղափոխվել հիվանդանոցԱյսօր էլ «Նեմեսիսը» շարունակվում է, նորօրյա հանցագործները պետք է պատժվեն. Ավետիք Չալաբյան «ՀայաՔվեն» հավաստագրեր և հուշանվերներ հանձնեց Երևանում կազմակերպված դիտորդական դասընթացի մասնակիցներին «Այս դժվարին պահին կիսում եմ Իրանի եղբայրական և բարեկամ ժողովրդի ծանր վիշտը». Գագիկ Ծառուկյան «Արցախ» կամերային նվագախումբը Նարեկ Հախնազարյանի ղեկավարությամբ հանդես կգա Սերգեյ Խաչատրյանի հետ Ապրիլի 28-ը Աշխատանքի անվտանգության համաշխարհային օրն էԱդրբեջանցի է պայթել ականի վրա Ուշագնաց եղավ 3 հոգի, Ռուբեն Եսայանի ինքնազգացողությունը վատացավ. կայացավ «Մшրդшuպшնը ես եմ» գրքի շնորհանդեսը Ucom-ը ներկայացավ Երևանում կայացած Career City Fest-ին՝ կիսվելով իր արժեքներով և կարիերայի հնարավորություններով Ղարաբաղն Ադրբեջանի «անքակտելի» մասն է. Փեզեշքիանը՝ Ալիևին Իրաքում նախատեսում են կառուցել ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը Երեկոյան վթարված մեքենայի ղեկին նախարար Պապիկյա՞նն է եղել. մանրամասերPowerFull-ն այսուհետ հասանելի է բացառապես Fast Shift հավելվածում ՀՀԿ պատվիրակությունը Մոսկվայում հարգանքի տուրք է մատուցել Անհայտ զինվորի հուշարձանինՊաշտպանության նախարարությունը հաղորդագրություն է տարածել Հայաստանի իշխանությունը խրախուսում է խաղամոլությունը Պոպուլիստական որոշում, որը կարող է ծանր հետևանքներ ունենալ Ի՞նչ է փնտրում Փաշինյանն Էստոնիայում ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղարը՝ Սուրեն Պապիկյանի մասնակցությամբ վթարի հետ կապված լուրերի մասին Հայոց ցեղասպանության փաստը անհերքելի է Թուրքիան մի քանի ինքնաթիռ զենք է ուղարկել Պակիստան Մենք պետք է մեկ բռունցք դառնանք գաղափարական իմաստով՝ փորձելով գտնել քաղաքական և աշխարհաքաղաքական լուծումներ մեր երկրի անվտանգության խնդիրները լուծելու և խաղաղություն ունենալու համար. Մհեր Ավետիսյան ՌԴ-ում 55 ուղևոր տեղափոխող ավտոբուսի վարորդը քնել է ղեկին. կա 35 վիրավnր «Նեմեսիս»-ը չի ավարտվել, և մենք դեռ երկար ճանապարհ ունենք անցնելու՝ վերահաստատելու արդարությունը և վերականգնելու մեր իրավունքները. Ավետիք Չալաբյան Հրազդան գետն ընկած ուկրաինացի երեխային դեռ չեն գտել․ նրան ոչ միայն գետում, այլև Երևանյան լճում են փնտրում Իրանն Ադրբեջանից Նախիջևան երթուղի է պատրաստում․ Փեզեշքիան Ռոզա Դավթյանի հարսանիքի հայտնի հյուրերը Ծանր գիշերվա հետևանքները․ ինչ է հայտնում ՌԴ ՊՆ-ն Ջուր չի լինի․ հասցեներ «Հայկական գործոն»-ի հերթական թողարկումը նվիրված էր «Նեմեսիս» գործողությանըՕդի ջերմաստիճանը կնվազի. ինչ եղանակ սպասել Փրկարարները դուրս են բերել 4-ամյա տղայի մարմինը Ադրբեջանը փորձելու է Իրանի նախագահի այցը լիուլի օգտագործել հակահայկական նպատակներով․ իրանագետ Փոխհրաձգություն՝ Հարավային Կարոլինայում. կա զոհ «Իշխանությունը հետևողականորեն արդարացնում է Արցախի հանձնումն ու ուրանում Ցեղասպանության թեման». Տիգրան ԱբրահամյանՃՏՊ՝ հրդեհի բռնկմամբ. անհրաժեշտ է փրկարարների օգնությունը Թուրքիայում կրկին երկրաշարժեր են տեղի ունեցել Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Իրանի նավահանգստում պայթյունի հետևանքով վիրավորների թիվը գերազանցել է 1000-ըՀարցում. Թրամփի նկատմամբ կանադացիների հակակրանքը ընտրություններում թանկ կնստի պահպանողականների վրաԳերմանիայի պաշտպանության նախարար․ Ուկրաինան չպետք է համաձայնվի տարածքներ հանձնել խաղաղության դիմացThe Economist. Հռոմի պապը մահից առաջ մարել է մանկական բանտին կից մակարոնի գործարանի հիփոթեքըԿասպից ծովում տեղի է ունեցել 3.6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ Ռուսաստանի արտգործնախարարը մեկնել է Բրազիլիա՝ մասնակցելու «Քսանի խմբի» հանդիպմանըՔաղաքացիական պայմանագիր կուսակցության Աբովյանի տարածքային կազմակերպության գրասենյակում հրավիրել էինք Նախաձեռնող խմբի ընդլայնված նիստ. Ռոմանոս ՊետրոսյանԺիրինովսկու միջազգային անձնագիրն աճուրդում վաճառվել է 1,1 մլն ռուբլով 4-ամյա երեխան ընկել է Քասախ գետը․ նրա կյանքը փրկել չի հաջողվել