Երևան, 15.Հունիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ավերակների հեքիաթային քաղաքն «ամպերի մեջ». «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մաչու Պիկչուն կեչուա հնդկական ցեղի լեզվով թարգմանաբար նշանակում է «հին գագաթ». դա քաղաք է ժամանակակից Պերուի տարածքում՝ Ագուաս Կալիենտես ավանից 6 կմ հեռու։ Մաչու Պիկչուն լեգենդար քաղաք է, այն թաքնված է Անդերի սրտում՝ 2400 մ բարձրության վրա։ Տեսնելով Մաչու Պիկչու քաղաքի ավերակները, որոնք տպավորիչ կերպով տարածված են ջունգլիներով ծածկված լեռների գագաթների, զառիթափ լանջերի և հովիտ իջնող հարթությունների միջև, մարդու շունչը կտրվում է: Նրանք, ովքեր ցանկանում են ուսումնասիրել այդ մոնումենտալ ավերակները և ընկղմվել հնագույն քաղաքակրթության մթնոլորտ, կարող են անցնել Ինկերի արահետով, երթուղի, որն ուխտավորներն են օգտագործել դարեր շարունակ: Այն անցնում է Օլանտայթամբոյի մոտ գտնվող Սուրբ հովտով՝ էկզոտիկ անտառներով և հոյակապ լեռներով:
 
Մաչու Պիկչուն անվանում են «քաղաք ավերակներում» կամ «քաղաք ամպերի մեջ», ինչպես նաև «ինկերի կորուսյալ քաղաք»։ Որոշ հնագետներ ենթադրում են, որ այդ քաղաքը ստեղծել է ինկերի մեծն տիրակալ Պաչակուտեկը՝ որպես լեռնային սուրբ ապաստան, իր կայսրության նվաճումից հարյուրամյակ առաջ, այսինքն՝ մոտավորապես 1440 թվականին, և այն գործել է մինչև 1532 թվականը, երբ իսպանացիներն են ներխուժել ինկերի կայսրության տարածք։ Սակայն իսպանացի կոնկիստադորները այդպես էլ չեն հասել Մաչու Պիկչու, քաղաքը չի ավերվել։ Անհայտ են այդ քաղաքի կառուցման նպատակը, բնակչության թիվը և նույնիսկ իրական անվանումը։ 1532 թվականին քաղաքի բոլոր բնակիչները խորհրդավոր կերպով անհետացել են։
 
Ենթադրվում է, որ քաղաքում և դրա շուրջ ապրել է մոտ 1200 մարդ, ովքեր այնտեղ երկրպագել են Արևի աստված Ինտիին, հող մշակել։ Ավելի քան 400 տարի այդ քաղաքը եղել է մոռացված և ամայի։ Այն հայտնաբերել է ամերիկացի հետազոտող, Եյլի համալսարանի պրոֆեսոր Հայրամ Բինգհեմը 1911 թվականի հուլիսի 24-ին։ Կառավարության կողմից ընտրված պահակախմբի և տեղաբնիկ մի տղայի ուղեկցությամբ հասնելով այնտեղ՝ նա հայտնաբերել է տեղում ապրող գյուղացիների։ Վերջիններս պատմել են պրոֆեսորին, որ իրենք այնտեղ ապրում են ազատ, առանց անցանկալի այցելուների, պաշտոնյաների, բանակ զորակոչողների կամ հարկեր հավաքողների։ Ամերիկացի հետազոտողներ Ռիչարդ Բյուրգերը և Լյուսի Սալազարը, հիմնվելով 16-րդ դարի իսպանական ժամանակագրության նյութերի վրա, առաջ են քաշել այն ենթադրությունը, որ դա եղել է Պաչակուտեկի ձմեռային նստավայրը։
 
Ամառվա ընթացքում՝ անձրևների ժամանակ, քաղաքում, ամենայն հավանականությամբ, մնում էր ոչ ավելի, քան 200 մարդ։ Ավելի ուշ՝ ինկերի կայսրության փլուզումից հետո, քաղաքը կորցրել է իր նշանակությունը, և բնակիչները ընդմիշտ լքել են այն։ Անդյան մշակույթի կրողները մինչ այսօր էլ Մաչու Պիկչուն համարում են անցյալի հզոր քաղաքակրթության հետ իրենց կապի խորհրդանիշը և պատմության այն մասը, որը նվաճողները չեն կարողացել ջնջել իրենց հիշողությունից։ Մաչու Պիկչուն իր փոքր չափերով չի կարող հավակնել խոշոր քաղաքի դերի, այնտեղ կա ոչ ավելի, քան 200 կառույց։ Դրանք հիմնականում տաճարներ են, նստավայրեր, պահեստներ և հասարակական կարիքների բավարարմանն ուղղված այլ շինություններ, որոնք մեծամասամբ կառուցված են լավ մշակված քարերից՝ իրար սերտ հարմարեցված սալաքարերից։
 
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
 
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Երևանում հրդեհ է բռնկվել ավտոտնակում Հասմիկ Խոջյանը երեխայի հետ հայտնվել է իսրայելա-իրանական անօդաչուների հարվածների տակ «Դաժան էր գիշերը, կան բազմաթիվ մարդկային զոհեր ու վիրավորներ». իսրայելահայերի միության նախագահի գրառումը Իրանը ներկայացրել է՝ որ դեպքում կդադարեցնի Իսրայելին հարվածները Կոմիտասում տրոլեյբուսի լարը պոկվել է ու կաթվածահար արել երթևեկությունը Ջրափրկարարները օգնության են հասել. Սևանա լճի ափ է դուրս բերվել ռետինը նավակ Ուժեղ պտտահողմ Արթիկում. մեծ վնասներ են հասցվել համայնքներին Ինչ հրթիռներով է Իրանը հարվածել Իսրայելին Հայ Առաքելական եկեղեցին այսօր նշում է Ս. Եղիա մարգարեի հիշատակության օրը Վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր․ ՆԳՆ-ից հայտնում են Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Եղանակն՝ առաջիկա օրերին «Արցախ» ջազ նվագախումբը ելույթ է ունեցել Մոսկվայի ջազ փառատոնում ԱՄՆ-ն քննարկում է ևս 36 երկրների քաղաքացիների համար մուտքի սահմանափակումները. The Washington Post Իրանը կրկին հրթիռներ է արձակել Իսրայելի ուղղությամբ Իսրայելին պետք է կանգնեցնել տարածաշրջանի անվտանգության համար․ Էրդողան Սպանվել է ԻՀՊԿ օդատիեզերական ուժերի հետախուզության պետի տեղակալը Մինեսոտայում կրակել են երկու դեմոկրատ քաղաքական գործիչների վրա, մեկը մահացել է Կալանավորվել է Շենգավիթ վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Ռազմիկ Մկրտչյանը Հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Ձևավորվել է Արցախի իրավունքների պաշտպանության խորհրդի Մասիսի թիմը Լիլիթ Կարապետյանի 50-ամյակը, Բրյունետի ֆոտոշարքը, Ժաննա Բուտուլյանի հանգիստը՝ Թբիլիսիում և մյուս հայ հայտնիների հրապարակումներն Ինստագրամում Օմանը հայտարարել է Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև միջուկային բանակցությունների չեղարկման մասին Կրակոցներ՝ Երևանում հայտնի «Ուրարտու» ռեստորանային համալիրում․ կա վիրավոր Ջուր չի լինելու ԱՄՆ-ն պատրաստ է վերսկսել միջուկային խնդրի շուրջ իրանցիների հետ աշխատանքը․ Թրամփը՝ Պուտինին Իրան-Իսրայել հակամարտության թեժ փուլ․ վերջին զարգացումները Վեհափառի օրհնությամբ հավատացելոց երկրպագության համար դուրս կբերվեն Սուրբ Էջմիածնի մասունքներ Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Թեհրանի, Սպահանի և Բանդեր Աբբասի շրջանում (տեսանյութ) Մեկնարկել է Երևան-Բաթումի-Երևան միջազգային գնացքի աշխատանքը Նոր մանրամասներ՝ Գյումրիում քամու և կարկուտի ավերածություններից Քամու հետևանքով վնասվել են տան և վարչական շենքերի տանիքներ, տապալվել ծառեր՝ վնասելով ավտոմեքենաներ Էրդողանն ու Ալիևը մտահոգություն են հայտնել Իրանի և Իսրայելի միջև իրավիճակի սրման վերաբերյալ Արտակ Աղաբեկյանը՝ արծաթե, Արմեն Պապիկյանը՝ ԵԱ բրոնզե մեդալներ Ռոնալդուն՝ կիբերսպորտի առաջնության դեսպան Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերից մեկը դաշնակցական Կարապետ Կարինյանն է. նրան վերջին հրաժեշտ տվեցին Լոռու մարզին մոտենում է գերհզոր կարկտաամպրոպային ամպ Ամերիկայի Սան Անտոնիո քաղաքում խոշոր ջրհեղեղ է տեղի ունեցել Իսրայելում ՀՀ դեսպանությունը հայտարարություն է տարածել Փոթորիկ, ուժեղ կարկուտ․ Գյումրին՝ այս պահին (տեսանյութեր) Լողավազանում վայր ընկնելու հետևանքով 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բկ Առաջիկա րոպեների ընթացքում հորդառատ տեղումներ կլինեն․ Հայհիդրոմետի տնօրենը զգուշացնում է Բենիկ Խլղաթյանն ու Էլմիրա Կարապետյանը՝ հրաձգության Աշխարհի գավաթի արծաթե մեդալակիրներ Նեթանյահուն սպառնացել է Իրանին Շիրակի մարզում խոշոր կարկուտ է տեղացել այսօր․ Սուրենյանը լուսանկարներ է հրապարակել Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհրդի հակաիրանական բանաձևը Իսրայելին հարձակման առիթ է տալիս. Իրանի ԱԳՆ Վանաձորում որդին մորը պատուհանից դուրս է նետել, ապա ինքն է նետվել ցած