Երևան, 13.Սեպտեմբեր.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ԱՊՐԻԼԻ). Առաջին մարդն է դուրս գրվել հիվանդանոցից արհեստական սրտով. «Փաստ»

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ

Սպորտի՝ խաղաղությանը նպաստելու համաշխարհային օր, Հայաստան՝ Համայնավարական աստվածամերժ բռնապետության տարիներին նահատակված հոգևորականների հիշատակի օր, ՀԱՀ՝ Հանրապետության հիմնադիրների օր, Հունաստան՝ Անկախության օր, Թայլանդ՝ Չակրայի օր, Ռուսաստան՝ Քննչական աշխատողների օր:

ՀԱՅԱՍՏԱՆ

1869 –ծնվել է գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ Լևոն Շանթը:

1890 –ծնվել է խորհրդահայ իրավաբան Ստեփան Քեչեկյանը:

1904– Սասունի ինքնապաշտպանական կռիվների ժամանակ թուրքերն անցել են լայնածավալ հարձակման, սակայն Հրայր Դժոխքն իր մարտիկներով կարողացել է կասեցնել հակառակորդի առաջխաղացումը:

1921 – վախճանվել է նշանավոր նկարիչ Վարդգես Սուրենյանցը։

1956 – ծնվել է հայկական արմատներով խորհրդային և ռուսական էստրադային երգիչ, կոմպոզիտոր և երգերի հեղինակ Իգոր Սարուխանովը:

1992–Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Չինաստանի հետ:

2004–տեղի է ունեցել աննախադեպ ցրտա հ ա րություն. գրեթե ամբող ջությամբ փչացել է ծիրանի բերքը, մասամբ վնասվել են դեղձի այգիները, բանջարեղենը:

2005 – Բելգիայի Կորթրիկ քաղաքում բացվել է «Արտաքսում, հետապնդում և ոչն չ ացում» թեմ այով ցուց ահանդ ե ս ՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 90– ամյակին:

2009 – վախճանվել է խորհրդահայ օդաչու–փորձարկող Էդուարդ Յոլ յանը:

2015–«System of a Down» ռոք խումբը սկսել է Ցեղասպանության 100–րդ տարելիցին նվիրված իր համերգաշարը:

2017 –վախճանվել է ռեժիսոր Գրիգոր Մկրտչյանը:

2021– դատավոր Աննա Դանիբեկյանը հրապարակել է Մարտի 1–ի գործով որոշումը, այն է՝ վարույթը կարճելը։

ԱՇԽԱՐՀ

1199 – Ֆրանսիայի դեմ պատերազմի ժամանակ զոհվել է Անգլիայի թագավոր Ռիչարդ 1–ին Առյուծասիրտը:

1320 –Արբրատյան վանքի աբբատների գլխավորությամբ հոգևորականները և բարոնները ստորագրել են Արբրատյան հռչակագիրը, որը հաստատել է Շոտլանդիայի անկախությունը:

1483 –վախճանվել է Վերածննդի ժամանակաշրջանի իտալացի նշանավոր նկարիչ Ռաֆայել Սանտին:

1520 –վախճանվել է իտալացի նկարիչ և ճարտարապետ Ռաֆայելը:

1528 –վախճանվել է գերմանացի նկարիչ, մաթեմատիկոս Ալբրեխտ Դյուրերը:

1712 – Նյու Յորքում սկսվել է ստրուկների ապստամբություն:

1748 –Իտալիայում սկսվել են Պոմպեյի պեղումները։

1772 –Ռուսաստանի կայսրուհի Եկատերինա 2–րդը չեղարկել է Պետրոս 1–ինի մտցրած մորուքի հարկը:

1776 –ԱՄՆ–ի անկախության համար մղված պատերազմում տեղի է ունեցել Բլոկ– Այլենդի ճակատամարտը:

1810 –ծնվել է անգլիացի բնաբան Հենրի Գոսսեն, որը ստեղծել է առաջին ակվարիումը:

1814 –Նապոլեոն 1–ինը հրաժարվել է գահից, և Ֆրանսիայում վերականգնվել է Բուրբոնների տոհմի գահակալությունը:

1820 –ծնվել է ֆրանսիացի ծաղրանկարիչ, գրող, լրագրող, լուսանկարիչ և օդագանաց Նադարը (իսկական անունը՝ Գասպար Ֆելիքս Տուրնաշոն):

1826– ծնվել է ֆրանսիացի նկարիչ, սիմվոլիզմի կարկառուն ներկայացուցիչ Գյուստավ Մորոն:

1829 –վախճանվել է նորվեգիացի մաթեմատիկոս Նիլս Հենրիկ Աբելը:

1896 – Աթենքում սկսվել են առաջին ժամանակակից Օլիմպիական խաղերը:

1899 – Մոսկվայում երթուղի է դուրս եկել առաջին տրոլեյբուսը։

1909 – ամերիկացի հետազոտող Ռոբերտ Պիրին առաջին անգամ հասել է Հյուսիսային բևեռ։

1909 – համաձայնագիր է կնքվել Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև, ըստ որի, անկախացել է Բուլղարիան:

1917 – ԱՄՆ–ը մտել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի մեջ։

1924 – Իտալիայում կայացած ընտրություններում ջախջախիչ հաղթանակ են տոնել ֆաշիստները:

1928 – ամերիկացի բիոքիմիկոս Ջեյմս Դյուի Ուոտսոնը Ֆրենսիս Կրիկի հետ համատեղ գաղտնազերծել է ԴՆԹ–ի կոդը:

1938 – գիտնական–քիմիկոս Ռոյ Պլանկետտը հայտնագործել է պոլիտետրաֆտորէթիլենը՝ տեֆլոնը:

1941 – Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գերմանական բանակը ներխուժել է Հարավսլավիա և Հունաստան:

1974 – ԱԲԲԱ խմբի Waterloo երգը դարձել է Եվրատեսիլ երգի մրցույթի հաղթող:

1984 – Կոկոսյան կղզիների բնակիչները անցկացված ընտրություններում քվեարկել են կղզիները Ավստրալիային միացնելու օգտին:

1985 – ամերիկացի Ուիլ յամ Շրյոդերը դարձել է մոլորակի առաջին մարդը, որը դուրս է գրվել հիվանդանոցից արհեստական սրտով:

1992 – վախճանվել է ամերիկացի ֆանտաստ գրող Այզեկ Ազիմովը:

1994 – խոցվել և վթարի է ենթարկվել Ռուանդայի կառավարության «Dassault Falcon 50» ինքնաթիռը, զոհվել է 10 մարդ, որոնց թվում՝ Ռուանդայի նախագահ Ժյուվենալ Հաբիարիմանան և Բուրունդիի նախագահ Սիպրիեն Նտարյամիրան, որոնք դեպքից քիչ առաջ ստորագրել էին խաղաղության պայմանագիր: Այս դեպքը պատճառ է դարձել Ռուանդայի ցեղասպանության։

2010 – Ղրղզստանում սկսվել են «Ապրիլ յան դեպքերը»՝ պետական հեղաշրջումը Կուրմանբեկ Բակիևի դեմ:

2022– մահացել է ռուս քաղաքական գործիչ Վլադիմիր Ժիրինովսկին:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կամչատկայում ուժեղ երկրաշարժ է գրանցվել Սեպտեմբերյան ագրեսիայից անցել է 3 տարի Սեպտեմբերի 12-ին Հայաքվեի ներկայացուցիչները ունկնդրեցին «Փաստարկում և ճարտասանություն» թեմայով դասախոսություն. Ցոլակ Ակոպյան Հնարավոր են միայն որոշ կոսմետիկ լուծումներ, բայց ոչ ավելին. «Փաստ»ՀայաՔվեի պայքարը հանուն թոշակառուների ոչ միայն քաղաքական խոստում է, այլ անձնական նվիրում և անշեղ համոզմունք. Հրայր Կամենդատյան Մեր պետության ապագան կախված է Արցախի լինել-չլինելուց. Ավետիք ՀարությունյանՎաղարշապատ-Արմավիր ճանապարհին բախվել են երկու «Opel»․ կա 4 տուժած «Ապրում եմ, բայց սա ապրել չէ, սա ավելի շատ մահ է, քան ապրել». Եղբայրներ Արսեն և Սամվել Ստեփանյաններն անմահացել են Արցախի համար վերջին մարտում. «Փաստ»Ջրանջատումներ՝ նշված հասցեներում Սեպտեմբերի 13-ին ներկայացված տարադրամի փոխարժեքները Ո՞ւմ դեմ են մուրճն ու «պողպատե մանդատը». «Փաստ»Փնթի, չմտածված, անպատրաստ նախաձեռնությունների ոդիսականը. «Փաստ»«Ընդդիմությունը պետք է պատասխան տա երկու հիմնական հարցի». Անի Սամսոնյան «Իշխանությունների կողմից նկատելի է հանցավոր միտում, որով փորձում են հաջորդական քայլերով բանակի համակարգային թուլացման տանել». «Փաստ»Գեղարքունիքի զարգացման նոր ուղիները. Նարեկ Կարապետյանի առաջարկները Նոր օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Կհստակեցվի օրհներգի կատարման կարգը. «Փաստ»«Նոր Հայաստանի» նոր «նորմալությունների»... աննորմալությունը. «Փաստ»Էջմիածինը չի «հանձնվում». հոգևորն ընդդեմ քաղաքական ճնշումների. «Փաստ»«Լավություններ» ընտրողներին հենց... ընտրողների հաշվին. «Փաստ»Վաղարշապատում ՔՊ-ի վիճակը չափազանց ծանր է. «Փաստ»Թուրքիայի արտգործնախարարը նշել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման ժամկետը Ադրբեջանը պատրաստակամություն է հայտնել շարունակել օգնել Ուկրաինային՝ «ի պատասխան ռուսական հարձակումների սպառնալիքների» Մայիսի դրությամբ Հայաստանում ավարտված շինարարական աշխատանքների ծավալն աճել է 29%-ով Հաստատվել է 2025-ի 3-րդ քննաշրջանի դրսեկության ձևով ավարտական քննությունների ժամանակացույցը Հայաստանում հաջողությամբ իրականացվում է ՌԴ կողմից աջակցվող ծրագրերը․ դեսպանություն Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու մոտ, «Hyundai Elantra»-ն բախվել է բազալտե եզրաքարին և հայտնվել կանաչ գազոնում․ կան վիրավորներ Ի՞նչ եղանակ է սպասվում սեպտեմբերի 13-ից 16-ը Հայաստանը վերաճում է տարածաշրջանային տեխնոլոգիական կենտրոնի․ ԱՄՆ դեսպանություն Ֆրանսիան աշխարհում զենքի երկրորդ խոշորագույն արտահանողն է Ռուս-ուկրաինական բանակցություններում դադար է. Պեսկով Բաքվում շարունակվում է Արցախի նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարության դեմ դատական ֆարսը Մենինգոկոկային վարակից մահվան դեպք է արձանագրվել Հայաստանում․ Ինչպե՞ս է փոխանցվում վարակը, ի՞նչ ախտանշաններ ունի Արարատ Միրզոյանն ընդունել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի և Եվրասիայի բյուրոյի ղեկավար Բրենդան Հենրեհենին Ինչպե՞ս է ստացվում, որ Ալիևի նարատիվները Հայաստանում դառնում են պետական քաղաքականության գաղափարական ուղենիշեր. Էդմոն ՄարուքյանՉնախատեսված այց կատարեցի Լոռու մարզային հոգենյարդաբանական դիսպանսեր. Ավանեսյան Վայոց Ձորի բնակչի մոտ հայտնաբերվել է մենինգոկոկային վարակ. նա մահացել է Զելենսկին Թրամփի հատուկ բանագնացին Ուկրաինայի քաղաքացիություն է առաջարկել ՀՀ-ից կրած պարտությունը ցավալի է, եթե հայտնվեին թոփ ակումբում, անգամ երկու րոպե չէին դիմանա. Քին «Սուրբ Աստվածամայր» ԲԿ–ի Շտապօգնության պարկ զինված անձինք են մտել Եվրասիական ինտեգրումն ակնհայտ օգուտներ է տալիս․ Ալեքսեյ Օվերչուկ Արդեն չորս երկիր սպառնացել է Իսրայելի մասնակցության դեպքում բոյկոտել Եվրատեսիլը «Аэрофлот»-ը կվերսկսի ամենօրյա չվերթները դեպի Երևան Լավագույնը նաև ակումբում․ Սպերցյանը ճանաչվել է Կրասնոդարի օգոստոսի լավագույն ֆուտբոլիստ ՄԱԿ-ում 142 երկիր աջակցել է Իսրայել-Պաղեստին երկու պետությունների սկզբունքին Թմրամիջոցներ, բջջային հեռախոսներ, wi-fi սարքեր․ Քրեակատարողական ծառայության օգոստոսի հաշվետվությունը Ալեն Սիմոնյանը հրաժեշտի հանդիպում է ունեցել Մեհդի Սոբհանիի հետ Ի պատասխան Լեհաստանի ներխուժման` ՆԱՏՕ-ն սկսում է լայնածավալ գործողություն Ֆրանսիական The Voice Kids –ում Ալբերտ Արմենակյանի կատարմամբ «Դլե Յաման» երգը ցնցել և հուզել է բոլորին (տեսանյութ) Իմ համբերությունը Ռուսաստանի նկատմամբ սպառվում է. Թրամփ