Ինչպես էին հայերը հնում նշում Ամանորը
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
Հայտնի է, որ հայոց մեջ հունվարմեկյան տարեմուտը համընդհանուր հաստատում է գտել միայն 18-րդ դարում: Ամանորյա տոներն ընդգրկել են ավանդական տարբեր ծեսեր ու արարողություններ:
Նախ եւ առաջ մարդիկ մաքրում էին տունը, բակը, գոմը: Այս գործին մասնակից էին ընտանիքի բոլոր անդամները: Նոր տարվա երեկոյան այրում էին տարեմուտի քոթուկը' մի մեծ գերան։ Այն պիտի վառվեր մինչև Սուրբ Ծնունդ: Հավատում էին, որ դրա ծուխը վանում է չար ոգիներին, իսկ կրակն ու լույսը մաքրագործում ու զորացնում մարդկանց հոգիները: Ամեն մի հյուր պարտավոր էր մի կտոր փայտ ավելացնել կրակին: Թոնիրը վառ պիտի լիներ, շուրջը մաքուր, խմորի տաշտը լի։ Թխվում էր թարմ հաց, որպեսզի առատությունն ու բարիքն անպակաս լինի: Տարեհացը զարդարում էին ամենատարբեր ձեւերով եւ բաժանում տասներկու մասի:
Մութն ընկնելուն պես տանտիկինը շեմին մոխիր էր ցանում' չարքերից պաշտպանվելու համար: Մոխիր էին ցանում նաեւ հանդերում ու դաշտերում․․․ Այդ նույն նպատակով ալյուրով դռանը խաչ էին անում: Լոռիում տանտիկինը մեղր էր քսում ընտանիքի բոլոր անդամների բերաններին, որպեսզի կլոր տարին հեռու մնան վեճից ու բամբասանքից, իսկ Համշենում, նույն նպատակով, խուսափում էին կծու կերակուրներ օգտագործելուց: Ավանդական սովորության համաձայն Ամանորի գիշերը տներում ճրագ էին վառում, որպեսզի տան հաջողությունը չփախչի:
Ընտանիքի բոլոր անդամները նոր զգեստներ էին հագնում: Գժտվածներին հաշտեցնում էին։ Տոնական սեղանները որքան էլ առատ լինեին՝ մսեղեն կերակրատեսակները բացառվում էին: Ամանորյա սեղանի անբաժան զարդն էր լոբին։ Այն խորհրդանշում էր ընտանիքի միությունը, ամրությունն ու հավերժությունը։ Անպակաս էր երգն ու պարը, խաղն ու զվարճախոսությունը։ Տոնը շնորհավորելու ավանդույթի համաձայն մարդիկ այցելում էին միմյանց։ Տուն մտնում էին աջ ոտքը առաջինը ներս դնելով, այլապես ձախորդություններն անպակաս կլինեին:
Շնորհավորելու գնացողները երբեք դատարկաձեռն տուն չէին մտնում, մի բան ավելացնում էին սեղանի բարիքներին' մաղթելով բարեկեցություն ու երկարակեցություն: Սասունում ընդունված չէր երկարաշունչ մաղթանքներ ու կենացներ ասելը, որովհետեւ լեռնականները գործը գերադասում էին խոսքից, իսկ խոսքի ուժն ու զորությունը տեսնում էին քչախոսության մեջ։ Ուրեմն վերջ։ Շնորհավոր Ամանոր եւ Սուրբ Ծնունդ։
«Հեզբոլլահ» շարժումը Հռոմի պապին կոչ է արել դատապարտել իսրայելական հարձակումները Լիբանանի դեմ
Ռուսաստանի հետ սահմանի մոտ ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններ են մեկնարկել
Կեղծ պատրվակներով խախտում են հրադադարը․ Էրդողան
ԿԿՀ անդամի թափուր պաշտոնում առաջարկվել է Վահե Մկրտչյանի թեկնածությունը
Քարտեզներ, որոնք փոխել են աշխարհը․ ինչպես է 1525թ․ Աստվածաշնչի սխալ սխեման ձեւավորել ժամանակակից սահմանները
Պիաստրին հաղթել է Ֆորմուլա 1-ի Քաթարի Գրան պրիի սպրինտում
Ինդոնեզիայում ջրհեղեղի հետևանքով 303 մարդ է մահացել
Թուրքիայում կսահմանափակվի մինչև 16 տարեկանների մուտքը սոցցանցեր
Երկար դադարից հետո Հենրիխ Մխիթարյանն երկու անգամ մարզվել է թիմի հետ
Թրամփը հայտարարել է, որ Վենեսուելայի օդային տարածքը փակված է
Զելենսկին կմեկնի Փարիզ՝ Մակրոնի հետ բանակցությունների
Երմակի ռազմաճակատ մեկնելու հայտարարությունը կարող է լինել պատասխանատվությունից խուսափելու փորձ. պատգամավոր
Ալավերդիում կատարված սպանությունը բացահայտվել է․ 75-ամյա տղամարդը ձերբակալվել է
Ձմռան առաջին օրը ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 30-ից դեկտեմբերի 4-ը
Արտադրական տեղամասերից դուրս բռնկված հրդեհը մարվել է․ ԶՊՄԿ
Ստեփանակերտի քաղաքապետ Դավիթ Սարգսյանի նկատմամբ խափանման միջոցները վերացվել են
Մեքենաներ են բախվել բենզալցակայանի երկաթե արգելապատնեշին
ԱԺ նախագահի պարտականությունների ժամանակավոր կատարումը հանձնարարվել է Հակոբ Արշակյանին
«Բարսելոնան» հաղթեց եւ բարձրացավ առաջին տեղ (տեսանյութ)
Գազայի հատվածում իսրայելական գրոհների հետեւանքով զոհված պաղեստինցիների թիվը գերազանցել է 70 000-ը
Հայտնի է, թե որ ակումբի մարզաշապիկներն են 2025-ին ամենաշատը վաճառվել աշխարհում
Մի խումբ բարձրաստիճան հոգևորական ուրացավ Հոգևոր Ծնողին, իրենց որպես անձ կայացրած Մայր Աթոռին
«Երազում եմ, որ ուղղակի իրար նկատմամբ մի քիչ ներողամիտ լինենք». Խորեն Լևոնյան
Բունդեսլիգա․ «Բավարիան» 3:1 հաշվով առավելության հասավ «Սանկտ Պաուլիի» նկատմամբ
«Mercedes»-ը Ծովակ գյուղում բախվել է գազատար խողովակին և գլխիվայր հայտնվել դաշտում. կա վիրավոր
Արարատի մարզում ավազով բարձված բեռնատարը բախվել է երկաթե արգելապատնեշին և կողաշրջվել
Ուկրաինայում քաղաքական անորոշությունը շատ արագ է աճում. Պեսկով
35 տարի անց տղամարդու ստամոքսից հաջողվել է հեռացնել պլաստիկ լիցքավորիչը
Աշխատանքային այցի ժամանակ մեր հայրենակիցների հետ ունեցած հանդիպումներից մի դրվագ․ «Մեր ձևով»
Արցախյան ողբերգությունից հետո Հայաստանին անհրաժեշտ է խորհրդանիշ, որը վերադարձնում է տոկունության, վստահության և արժանապատվության զգացումը․ Գագիկ Ծառուկյան
Ժողովրդական ավանդույթներ. ինչ պետք է անել Նոր տարուց առաջ
Ամբողջ աշխարհում չվերթների խափանումներ ու զանգվածային չեղարկումներ են․ ի՞նչ է կատարվում, ո՞րն է պատճառը
Օդի աղտոտվածության դիտված ցուցանիշները անբարենպաստ են, այլ ոչ թե վտանգավոր մակարդակի․ Հայհիդրոմետ
Արտառոց դեպք՝ Երևանում․ կնոջ խոսքով՝ վիրահատության ժամանակ վնասել են իր աչքը
Թուրքիայում հրապարակել են Սեւ ծովում լցանավերի պայթեցման հնարավոր պատճառները
Հոնկոնգում մահացու հրդեհից հետո սուգ Է հայտարարվել
Հայ եւ ռուս ժողովուրների դարավոր բարեկամությունը. կլոր սեղան քննարկում՝ փորձագետների մասնակցությամբ (տեսանյութ)
Զելենսկին հանդիպել է պաշտպանության նախարարի եւ հետախուզության պետի հետ. «Ժամանակն է փոխել պաշտպանության պլանը»
«Հեզբոլլահ» շարժումը Հռոմի պապին կոչ է արել դատապարտել իսրայելական հարձակումները Լիբանանի դեմ
Բարձրաշենի դպրոցի տանիքից տեխնիկական հսկիչն ընկել է եւ մահացել
Սպասվում են տեղումներ, լեռնային շրջաններում՝ ձյան և ձնախառն անձրևի տեսքով. եղանակը Հայաստանում
Թաիլանդում ջրհեղեղից հետո փրկվել է ավելի քան 1800 օտարերկրյա զբոսաշրջիկ
Ձեր նկարները հայհոյանքներով տեղադրել են TikTok, Telegram․ ի՞նչ անել էս աղետի հետ. Սամվել Մարտիրոսյան
Բազմաթիվ հասցեներում ջուր չի լինի դեկտեմբերի 3-ին և 4-ին
Այսօր ՀայաՔվեն Երևանի Կենտրոնի փոքրիկներին կրկեսի տոմսեր է նվիրել․ Հրայր Կամենդատյան
Պատերազմի ավարտից հետո Ուկրաինան պետք է շարունակի բուֆերային պետություն մնալ ՌԴ-ի և ՆԱՏՕ-ի միջև․ Օրբան
Այսօրվա բոլոր չվերթերը գործում են՝ ինչպես որ նախատեսված էին՝ առանց որևէ խոչընդոտի. «Wizz Air»
Պապոյանը թուրք նախարարի հետ քննարկել է Կարս–Գյումրի երկաթուղային հաղորդակցության վերաբացման հնարավորությունները
Իշխանությունը նախ համոզում է, հետո` հարկադրում, վերջում` լռեցնում. Ատոմ Մխիթարյան
Հրապարակվել են Kairos և Virat տանկերների վրա հասցված հարվածների կադրերը Սև ծովում
