Երևան, 13.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Հայ և ռուս գիտնականները Երևանում քննարկել են գենետիկայի արդիական խնդիրները

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում հոկտեմբերի 4-ին անցկացվել է «Գենետիկա XXI» կլոր սեղանը, որը կազմակերպել էին ՀՀ ԳԱԱ-ն և Հայաստանում «Ռոսսոտրուդնիչեստվո»-ի ներկայացուցչությունը՝  Ռուսաստանի Դաշնության «Գիտության և տեխնոլոգիայի տարի-2021»-ի շրջանակներում: 

Ինչպես տեղեկացնում են ՀՀ ԳԱԱ-ից, բացման խոսքով հանդես է եկել ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանը: «Գիտության մեջ այսօր ակտուալ են այն ուղղությունները, որոնք կապված են կենսաբազմազանության ուսումնասիրության և պահպանման, կենսաիմունոտեխնոլոգիայի հետ, որոնց զարգացման կարևորագույն բաղադրիչներն են գենետիկական հետազոտությունները: Դրանք Հայաստանում բավական հաջողությամբ իրականացվում են, այդ թվում՝ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի համակարգում: Այսօր աշխարհում տեղի են ունենում շատ բարդ և վտանգավոր գործընթացներ,  մարդկությունը կանգնում է բարդ մարտահրավերների առջև: Անգամ շատ հարուստ ռեսուրսներ ունեցող երկրները միայնակ չեն կարող կանխել այդ մարտահրավերները: Անհրաժեշտ է համագործակցություն, գիտական ներուժի ու ջանքերի միավորում», - ասել է Աշոտ Սաղյանը:

Նա նշել է, որ համագործակցության անհրաժեշտության մասին շեշտվել է վերջերս Մինսկում անցկացված ԱՊՀ պետությունների համագործակցության 30-ամյակին նվիրված  գիտաժողովի ժամանակ և Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի նախագահ Ալեքսանդր Սերգևի հետ հանդիպման ժամանակ: «Հայկական և ռուսական գիտությունները սերտորեն կապված են, և մենք պետք է շարունակենք  պահպանել և զարգացնել այդ կապերը», - նշել է ակադեմիկոս Սաղյանը:

Ըստ աղբյուրի՝ իր ողջույնի խոսքում Հայաստանում «Ռոսսոտրուդնիչեստվո»-ի ներկայացուցչության տնօրեն Վադիմ Ֆեֆիլովն ասել է. «Ինձ համար մեծ պատիվ է գտնվել Գիտությունների ազգային ակադեմիայի շենքում: Շատ կարևոր է մեր հանդիպման թեման, որը կապված է ամենակարևոր և ակտուալ գիտություններից մեկի՝ գենետիկայի հետ, հատկապես հիմա, երբ Ռուսաստանում հայտարարված է գիտության և տեխնոլոգիայի տարի: Գենետիկայի հարցերը հուզում են բոլորիս, և մենք բաց ենք ձեր առաջարկությունների համար՝ կապված համատեղ այցերի, հանդիպումների և քննարկումների հետ»:

Կլոր սեղանին մասնակից ռուս և հայ գիտնականները ներկայացրել են իրենց գիտական զեկույցները: ՀՀ ԳԱԱ Բնական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար, ԵՊՀ-ի գենետիկայի և բջջաբանության ամբիոնի վարիչ, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից-անդամ, պրոֆեսոր Ռուբեն Հարությունյանը ներկայացրել է «էկոգենետիկ ուսումնասիրությունները Հայաստանում» զեկույցը, որի նպատակն է Հայաստանում ջրի և հողի գենոտոքսիկ աղտոտման փորձարկման մեթոդների մշակումը` կենսաինդիկատոր օրգանիզմների միջոցով: ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի և Ռուս-հայկական համալսարանի Կենսաբժշկության և դեղագործության ինստիտուտի տնօրեն, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր Արսեն Առաքելյանը ներկայացրել է «Ֆունկցիոնալ գենոմիկան կենսաբանական հետազոտություններում» զեկույցը՝ կապված տիեզերական ճառագայթման շատ ցածր չափաբաժինների երկարաժամկետ ազդեցության ֆունկցիոնալ գենոմիկայի, կորոնավիրուսի տարբերակների մոլեկուլային գենետիկական վերլուծության, գենոմային բիոինֆորմատիկայի ուռուցքաբանության և այլ  հիվանդությունների մեջ: ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի էթնոգենոմիկայի լաբորատորիայի վարիչ, պրոֆեսոր Լևոն Եպիսկոպոսյանը ներկայացրել է գենետիկական անթրոպոլոգիա թեման՝ հայ-ռուսական համագործակցության շրջանակներում:

Վավիլովի անվան բույսերի գենետիկական ռեսուրսների ինստիտուտի տնօրեն, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի պրոֆեսոր Ելենա Խլյոստկինան և նրա տեղակալ Ալեքսեյ Զավարզինը ներկայացրել են «Գենետիկական պաշարները՝ որպես գիտության և անվտանգության զարգացման հիմք» զեկույցը, Ռուսաստանի Դաշնության Բուռնազյանի անվան պետական բժշկական կենսաֆիզիկական կենտրոնի պրոֆեսոր Անդրիան Օսիպովը ներկայացրել է իրենց գիտական կենտրոնի վերջին նվաճումները, ռադիացիոն գենետիկայի ասպարեզում գիտական արդյունքները, որոնք ստացվել են Ռուսաստանի գիտության ֆոնդի ծրագրի շրջանակներում՝ հայ գիտնականների հետ համատեղ։

ՀՀ ԳԱԱ-ից հայտնում են, որ կլոր սեղանի անցկացմանն աջակցել են ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության Գիտության կոմիտեն և Երևանի պետական համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետը:

Արտառոց դեպք Թալինում, վնասել են «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցու քահանային պատկանող «Opel»-ը․ Shamshyan Կենդանակերպի երեք նշաններ, որոնք կհարստանան 2026 թվականինՓաշինյանը պատերազմ է մղում Հայ եկեղեցու դեմ. «Փաստ»«Որտեղ իմ ընկերները, այնտեղ՝ ես, չեմ կարող իրենց հետ չգնալ». Միքայել Մուրադխանյանն անմահացել է հոկտեմբերի 28-ին Մարտունիում. «Փաստ»Խաչիկ Մանուկյանը շարունակում է իր նախընտրական քարոզարշավը գյուղ ԶվարթնոցումՀայտնի է Աբովյանում 24-ամյա Սարգիսին կյանքից զրկելու պատճառը․ նոր մանրամասներ՝ Հանրապետությունը ցնցած ողբերգությունից Դատական համակարգը դարձել է «պեչատ» ունեցող ու մարդկանց մեկուսացնող Նիկոլի բանդայի անդամ․ պատգամավոր Այս իշխանության համար հոդվածը կարևոր չի, որովհետև երբ կա հանձնարարություն` հոդված միշտ էլ կճարվի. Աբրահամյան Ժողովրդագրական «ձմեռը»՝ որպես համաշխարհային և տեղական մարտահրավեր. «Փաստ»Դպրոցների, մանկապարտեզների, պետական այլ հիմնարկների աշխատակիցներ՝ Էջմիածին Փաշինյանի այցինԷներգետիկ փոխակերպում. Հայաստանի հնարավորություններն ու մարտահրավերները քննարկվել են Robust Armenia 2025 կոնֆերանսում (լուսանկարներ) «ՀայաՔվեի» նպատակն ազգային իշխանության ձևավորումն է. Ավետիք Չալաբյան44-օրյա պատերազմից հինգ տարի անց. ինչու՞ պարտվեցինք․ Ավետիք Չալաբյան 37-ամյա կինը սպանել է իր 6-ամյա որդուն և փորձել ինքնասպան լինել․ (լուսանկար)«Կուտ տալ» ասվածը դեռ երբեք այդքան բառացի չէր հնչել. «Փաստ»Ռոբերտ Ամստերդամը Թաքեր Կարլսոնին տված հարցազրույցում խոսել է Սամվել Կարապետյանի ապօրինի կալանավորման մասինՎիճաբանություն-ծեծկռտուք՝ Արարատի մարզում․ գյուղերից մեկում 4 անչափահասներ ծեծի են ենթարկել 20-ամյա երիտասարդի Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանում քննարկում է կազմակերպվել «Նիկոլ Փաշինյանը - Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու և Սամվել Կարապետյանի հետապնդումները» թեմայովՋուր չի լինելու մինչև երեկո․ հասցեներ Փաշինյանի «արտաքին լեգիտիմության» որոնումը՝ ներքաղաքական փլուզման պայմաններում «Այն, ինչ Նիկոլ Փաշինյանն անում է ներքին դաշտում, ուղղակիորեն շաղկապված է այն պահանջների հետ, որոնք նա ստանում է Ադրբեջանից». «Փաստ»Վաղարշապատի ընտրությունները. պայքար ճնշումների, վարչական ռեսուրսի և հանրային կամքի միջև Հայաստանում Ozon-ի շրջանառությունը աճել է ավելի քան մեկուկես անգամ. «Փաստ»Ձյուն կտեղա՞․ առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը Օրվա աղոթքՄԱԿ և ԵՄ ճամփորդական փաստաթղթեր ունեցող անձինք Հայաստան մուտք կգործեն առանց ՀՀ մուտքի վիզայի. «Փաստ»Դիվադադար եղած, քունը կորցրած իշխանություն. «Փաստ»Արշակ Կարապետյանը զգուշացնում է բոլորին. «Փաստ»«ՔՊ-ն իրավունք չունի հավակնել ազգի հոգևոր մայրաքաղաքի կառավարմանը». «Փաստ»Վաղարշապատը որոշելու է՝ կմնա՞ Եկեղեցին հարվածի տակ. «Փաստ»Ոստիկանությունում կանանց ներգրավվածությունը ՆԳՆ ոստիկանության բարեփոխման առանցքային ուղղություններից է. ՆԳՆ Աբովյանում 24-ամյա տղային սպանած անձը 14 տարի առաջ էլի մարդ է սպանել «Օֆելյա Համբարձումյան 100». հոբելյանական համերգ և նամականիշի մարման արարողություն Երևանի քրեական ոստիկանները հետախուզվողի մոտ մեթադոնային լուծույթ են հայտնաբերել Կարմրաշեն՝ գյուղ, որի վերջին հույսն էլ է մարում․ Նարեկ Սուքիասյան Արագորեն շարժվում ենք դեպի կոնսենսուս Երևանի և Բաքվի հետ. Փաշինյանը շատ լուրջ ռիսկերի է դիմում. Ուրալօղլու Ձյուն կտեղա՞․ առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը Քոչարյանի գրասենյակի կոշտ պատասխանը Փաշինյանի նյարդային պոռթկմանըԱդրբեջանը, Թուրքիան և Վրաստանը համատեղ խումբ են ստեղծել Վրաստանում թուրքական ինքնաթիռի կnրծանման հետաքննության համար Ջուր չի լինելու նոյեմբերի 13-ին, 17-ին և 18-ին Արդարադատության նախարարությունը Նազիկ Ավդալյանի հետ համագործակցություն է սկսում Միխեիլ Սաակաշվիլին կլինիկայից տեղափոխվել է բանտ Ողբերգական դեպք՝ Կոտայքի մարզում․ փակ լողավազանում 4-ամյա երեխա է ջրահեղձ եղել 5.3 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Կիպրոսում Կարծում ենք, որ այս երկարատև մղձшվանջը կավարտվի այսօր երեկոյան․ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակը՝ շաթդաnւնի մասին Արարատ Միրզոյանն այցելել է Կուսակցությունների և ժողովրդավարության դանիական ինստիտուտ Սոնա Մնացականյանի վրաերթի գործով ազատազրկման դատապարտվածը դեռ ազատության մեջ է. պաշտպան Կիևը պաշտոնապես դադարեցրել է Մոսկվայի հետ խաղաղության բանակցությունները․ Ուկրաինայի ԱԳՆ «UAZ» մակնիշի ավտոմեքենան գլորվել է ձորը․ կա զոհ. նոր մանրամասներ Շախմատի աշխարհի գավաթի չորրորդ խաղափուլում Գաբրիել Սարգսյանը և Շանթ Սարգսյանը իրենց դասական պարտիաները ավարտեցին ոչ-ոքի արդյունքով