Երևան, 12.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչո՞ւ են քայքայում ներքին դիմադրողականությունը և անվտանգային միջավայրը. «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Արցախյան պատերազմում հայկական կողմի կրած պարտությունը լուրջ հարված էր մեր պետականությանը։ Այն ինչ-որ իմաստով մեր հանրության համար անակնկալ էր, քանի որ դեպքերի զարգացումը ցույց տվեց, որ հասարակությունն ընդհանրապես պատրաստ չէր նման իրադարձությունների։ Սակայն մի քիչ խոր վերլուծելու դեպքում կարելի է տեսնել, որ իշխանությունները իրենց պաշտոնավարման ողջ ընթացքում թուլացրել էին ոչ միայն բանակի ու պետության հիմքերը, այլև հասարակության զգոնությունը և դիմադրողականությունը։ Պատահական չէր, որ իշխանությունների կողմից թիրախավորվում էին հատկապես բոլոր այն մարդիկ, ովքեր Արցախյան առաջին պատերազմում տարած հաղթանակների ակունքներում են կամ էլ կարող էին մեծ ներդրում ունենալ երկրի անվտանգության ամրապնդման ուղղությամբ։ Այդ շրջանակներում էլ այնպիսի միֆական շղարշ էր հյուսվում, թե բանակի սպաներն ու գեներալներն ընդամենը սովորական «թալանչիներ» են։

Իսկ բազմաթիվ պատվախնդիր պրոֆեսիոնալներ ու ռազմական գործի գիտակներ ուղղակի մեկուսացվեցին բանակից ու պետական կառավարման համակարգից։ Նրանց փոխարեն առաջին պլանում հայտնվեցին կոնֆորմիստ կամ հարմարվողական մարդիկ, և այս դեպքում արդեն ոչ այնքան կարևոր էր նրանց գիտելիքները, փորձը կամ ինքնուրույն որոշումներ կայացնելու ու արագ կողմնորոշվելու ընդունակությունը, որքան իշխանությունների՝ թեկուզ անտրամաբանական հրահանգները գլուխը կախ, անվերապահ կատարելու հանգամանքը։ Փաստորեն, ստացվում է, որ իշխանությունները պարտության համար հատուկ նախադրյալներ են ստեղծել։ Իսկ պարտությունից հետո նոր «սերիայով» է շարունակվում երկրի այն նույն գործելակերպն, ինչով առաջնորդվում էին երեք տարվա ընթացքում, սակայն այս անգամ ավելի մեծ թափով են մտել գործընթացի մեջ։ Փոխանակ ժամանակը երկրի անվտանգության ամրապնդման օգտին աշխատեցնելու, երկրի գործող իշխանություններն ավելի են քայքայում ներքին դիմադրողականությունը և անվտանգային միջավայրը։

Իսկ երկրի դիմադրողականության ողնաշարը վերջնականապես ջարդելու քաղաքականությունը ենթադրում է բոլոր այն անհատների ու ուժերի մեկուսացում և թիրախավորում, որոնք հանդես են գալիս ազգային իմունիտետի պահպանման տեսակետից։ Պատահական չէ, որ իշխանությունները ռեպրեսիաների շարք են սկսել հատկապես Սյունիքում։ Նրանք երկրի անվտանգային հարցերով զբաղվելու փոխարեն Սյունիքի այն համայնքապետների ձերբակալություններով ու կալանավորումներով են զբաղված, ովքեր մասնակցություն են ունեցել 44-օրյա պատերազմին, ովքեր ամուր կանգնած են հայրենի հողի վրա։ Արդյոք պատահակա՞ն է, որ իրավասու մարմինները խոչընդոտում են Սյունիքից պղնձի խտանյութի և ֆերոմոլիբդենի արտահանումները, ինչի արդյունքում կանգնել է համապատասխան գումարների ներհոսքը երկիր և հատկապես Սյունիք։ Սրան զուգահեռ՝ գործադիրը նաև նոր նախագիծ է առաջ քաշել, որով առաջարկվում է պղնձի և մոլիբդենի միջազգային բարձր գների պարագայում սահմանել պետական տուրք պղնձի, մոլիբդենի խտանյութի և ֆերոմոլիբդենի՝ դեպի երրորդ երկրներ արտահանելու լիցենզիաներ կամ թույլտվություններ կամ հավաստագրեր տրամադրելու համար։

Հասկանալի է, որ լրացուցիչ հարկերի սահմանումն ու հումքի արտահանումը խոչընդոտելն ընդամենը լծակներ են, որի միջոցով իշխանությունները Սյունիքի հանքարդյունաբերության և տնտեսական զարգացման տակ ական են դնում, որպեսզի մարզն ամբողջովին իրենց կամքին ենթարկեն։ Նմանատիպ քաղաքականություն է տարվում նաև մյուս սահմանամերձ մարզերում, հատկապես Տավուշում, որտեղից հեռացվում են լավագույն զինվորականները։ Այս համատեքստում պետք է դիտարկել նաև գեներալ Գրիգորի Խաչատուրովի ազատումը, որը լայն արձագանք ստացավ հանրության շրջանում։ Առաջին հայացքից կարող է անտրամաբանական թվալ, թե իշխանություններն ինչո՞ւ են հետևողականորեն թուլացնում սահմանամերձ մարզերի իմունիտետը։ Չէ՞ որ արտաքին ուժերից եկող ճնշումների դեպքում նրանք կարող են ներքին դիմադրությունն օգտագործել զիջումների չգնալու համար։

Բայց հարցն այլ է։ Արտաքին ուժերը հենց այնպես չեն ճանաչել ընտրությունների արդյունքները և, չնայած աղաղակող ընտրախախտումներին, վերահաստատել իշխանությունների վերարտադրության լեգիտիմությունը։ Դրա համար էլ նրանք արդեն իսկ ակնարկում են այն մասին, որ արդեն ՀՀ իշխանությունները պետք է զգայուն հարցերում ցավոտ լուծումների գնան։ Իսկ Փաշինյանի համար, ինչպես երևում է, իր աթոռն ավելի կարևոր է, քան պետության անվտանգությունն ու շահերը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կալլասը Ադրբեջանին խոստացել է ԵՄ աջակցությունը տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման հարցումԴոնարուման հեռացվել է «ՊՍԺ»-ի հայտացուցակից Կասկածյալը հայտնել է, որ իր տան հողամասում հայտնաբերված խոշոր չափի թմրանյութը պատկանում է իրենՀայ-ադրբեջանական պատերազմը գրեթե նույնքան բարդ էր, որքան ռուս-ուկրաինականը. ԹրամփՎայոց ձորի մարզի Վայք համայնքի Սարավան և Արտավան բնակավայրերում գործարկվելու են էլեկտրական շչակներԻտալիայի հավաքականի հարձակվողը տեղափոխվեց «Ատլետիկո» Թրամփը հայտարարել է, որ Զելենսկին չի մասնակցի Ալյասկայում կայանալիք հանդիպմանը Մեկ տարում առանց վարորդական իրավունքի երկրորդ անգամ ավտոմեքենա վարելը կհանգեցնի քրեական պատասխանատվությանԱդրբեջանը զինամթերք է մատակարարում Ուկրաինային 2023 թվականից ի վեր. ռուսաստանցի լրագրողԷմիլի Ռատակովսկին ցույց է տվել իր հանգիստը Իտալիայում՝ որդու և ընկերոջ հետ Ով է լինելու Խաչանովի հաջորդ մրցակիցը Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Կայա Կալասի հետ Ինչ վիճակում են Վանաձորում հրազենային վիրավորումով և կտրած-ծակած վերքերով ԲԿ ընդունված 3 տուժածներըՌասպադորին «Նապոլիից» տեղափոխվեց «Աթլետիկո» Հայաստանն ու Ադրբեջանը կռվել են 37 տարի, մենք լուծեցինք այդ հարցը․ Թրամփ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը քննարկել է Գազայի բռնազավթման Իսրայելի ծրագրերը Եվրոպական երկրների առաջնորդները, Զելենսկին և Թրամփը օգոստոսի 13-ին հեռախոսազրույց կունենանՀայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացն առաջ մղելու համար բանակցությունները կշարունակվեն. ԷրդողանԹրամփը խոսքի մեջ վրիպել է. ես ուրբաթ օրը մեկնում եմ Ռուսաստան Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարար Աբբաս Արաղչիի հետ Անցած շաբաթ հայտնաբերվել է 455 ոչ սթափ վարորդ Հանկարծամահ եղած զինծառայողի մարմնի վրա արտաքին զննությամբ մարմնական վնասվածքներ չեն հայտանաբերվել. ՔԿԱդամյանը մարզվում է «Քյոլնի» երկրորդ թիմի հետ Disney և Pixar-ը թողարկում են նոր սերիալ «Тачки» մուլտֆիլմի հիման վրա Blue Origin-ը թույլ է տվել տիեզերական թռիչքների վճարումը կրիպտոարժույթով Տիմատիի և Վալենտինա Իվանովայի նորածին դստեր առաջին լուսանկարները Ալվարո Մորատան հեռացավ «Գալաթասարայից» Ես բոլորովին չեմ աջակցում Հարավային Կովկասում Եվրոպայի և Միացյալ Նահանգների գործողություններին․ Թրամփը ձեզ լրջագույն անախորժությունների մեջ է ներքաշում․ Ջեֆրի ՍաքսԱրցախից բռնի տեղահանված շուրջ 100 երեխա այսօր մեկնել է Հունգարիա՝ մասնակցելու մեկշաբաթյա ամառային ճամբարի«Սթրայքբոլի գործով» մեղшդրյալ 18-ամյա Անդրանիկ Չամիչյանը կշարունակի մնալ կшլшնքի տակԵրևանում «Zhongtong» մակնիշի քաղաքային ավտոբուսը վրшերթի է ենթարկել քաղաքային մեկ այլ ավտոբուսի վարորդին«Լադա»-ն դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի գոտուց, բախվել հողաթմբերին, քարերին և հայտնվել դաշտում. կան տուժածներՔանյե Ուեսթը կնոջը՝ Բիանկա Սենսորիին, մինչև 400 հազար դոլար է վճարում բաց կերպարներից յուրաքանչյուրի համարԹուրքիայում 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Ամերիկացիների ծախսերը կաճեն Թրամփի մաքսատուրքերի պատճառով․ Bloomberg ԱՄՆ-ն խորհրդակցություններ կանցկացնի Եվրոպայի հետ՝ նախքան Թրամփ-Պուտին հանդիպումըԴասալքnւթյան մեղադրանքով հետախուզվողը հայտնաբերվել է Հորդորում եմ Սամվել Կարապետյանի ընկերներին և համախոհներին համախմբվել Այստեղ եմ՝ պաշտպանելու եկեղեցուն և Քրիստոսի այն զավակներին, ովքեր ապօրինաբար ազատությունից զրկվել են․ Ռոբերտ ԱմստերդամՄեր տարածաշրջանում Հայաստանից հետո ամենից շատ խաղաղություն ուզում է Ռուսաստանը․ Մհեր ԱվետիսյանԴպրոցական շոփինգը՝ 5 % քեշբեքովՀրապարկվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության նախաստորագրված համաձայնագրի տեքստըԱլիևն ու Փաշինյանը թանկ կվճարեն խաղաղության համար. Իրան (տեսանյութ)IDBank-ը համալրել է կանոնադրական կապիտալը Մոդրիչի և Նունյեսի նորամուտը, Ռոնալդուի դուբլը, Հումելսի հրաժեշտը․ ընկերական խաղերի արդյունքներըՎարչախումբը Հայաստանը տանում է աղետալի արկածախնդրության. Դավիթ Սարգսյան Մի քանի օր է՝ Նուբարաշենի աղբավայրը ծխում է, քաղաքը ծխի մեջ էԵրկու օր քթից արյուն է եկել, ուշադրություն չեն դարձրել, ինսուլտ է ստացել. նոր մանրամասներ՝ մահացած զինվորի մասինՄիջանցքային էյֆորիա և թվերի խորը հակասություններ․ Հրայր ԿամենդատյանԱռաջին մասնավոր ավիացիոն հաբը` Հայաստանում․ «Ազատ» թռիչքադաշտը ստացել է հարթակների շահագործման պաշտոնական թույլտվություն ընդհանուր ավիացիայի ոլորտում (լուսանկարներ)