Երևան, 07.Մայիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Պոպուլիզմի ժամանակն անցել է. Եկել է պատասխանատու լուծումներ առաջարկելու ժամանակը

ԲԼՈԳ

Իրավաբան Գևորգ Տոնոյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Հունիսի 20-ին ՀՀ-ում նախատեսված են արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ։ Արդեն ամիսներ շարունակ քաղաքական ու ինստիտոցիոնալ ճգնաժամի, պատերազմի աղետալի հետևանքերը մեղմելու որևէ նշույլ ցույց չտվող երկրում դա ապագայի, պետականության պահպանման, տնտեսական կայունության հասնելու՝ թերևս ընդունելի միակ միջոցն է։ Պարզ է, որ արտահերթ ընտրությունները լինելու են շատ բարդ։ Ատելության քարոզով ու պոպուլիզմով իշխանության եկած թիմը քանդել է ամեն բան, հատված-հատված արել մեր ժողովրդին, հեռու տարել մեզ ճշմարիտ արժեքներից՝ ոչնչացնելով ամենակարևորը՝ միաբան լինելու մեր կամքն ու ոգին։ Մոտ երեք տարի սնվելով «նախկիններ» - «ներկաներ» արատավոր թեզով՝ մենք որպես ազգ և պետություն, կարծես կորցրել ենք մեր դիմադրողականությունը. Մինչդեռ պատերազմը չի ավարտվել ու թշնամին հավակնություններ ունի Զանգեզուրի, Սևանի, Երևանի նկատմամբ։ Հենց այս պայմաններում ընտրությունների կարևորությունը բացառիկ է, քանզի հակառակորդի հոխորտանքերին պաշտոնական Երևանից անգամ նորմալ պատասխան չի հնչեցվում։
Մենք այսօր ծնկել, բայց չենք ընկել։ Ու պետք է միացյալ ջանք գործադրենք ոտքի կանգնելու համար։ Իսկ դրա միակ ուղին քաղաքական ուժերի ու կուսակցությունների կողմից ընտրություններում իրատեսական լուծումներ առաջարկելն է։ Լուծումներ, որ բառով չեն, այլ գործողությամբ, կենսագրությամբ, արդեն արձանագրած ձեռքբերումներով ու չափելի արդյունքներով։ Փաստ է, որ պոպուլիստական ու «երկիրը փրկելու» հայտով հանդես եկող նորաթուխ թիմերին հավատալը երկիրը գցելու է էլ ավելի մեծ արհավիրքների հորձանուտ։ Մյուս կողմից՝ նախընտրական քաղաքական աճուրդների մեջ երբեմն խճճված ուժերն արդյո՞ք ունակ են երկիրը հանել այս վիճակից։ Պատասխանը միանշանակ հուսադրող չէ։ Եվ վերջապես ամենակարևորը՝ ընտրություններին մասնակցելու հայտ ներկայացրած ուժերից քանի՞սն ունեն հստակ ձևակերպված մոտեցում մեր երկրի անվտանգության ու տնտեսական խնդիրների լուծման վերաբերյալ։ Այնպիսի մոտեցում, որ իրատեսական է, գործարկելի ու փաստարկված։
Սրանք առանցքային հարցեր են, որոնց պատասխանները պիտի պայմանավորեն մեր հայրենիքի ապագան։ Ու այդ առումով կարևոր էր նախօրեին քաղաքական դաշտի ազդեցիկ ուժերից մեկի՝ԲՀԿ-ի առաջնորդ Գ.Ծառուկյանի՝ երկրի անվտանգության ապահովման վերաբերյալ հնչեցրած մոտեցումը, որի համաձայն մեր անվտանգության առանցքային տարրը պիտի լինի «ՌԴ-ի հետ ռազմաքաղաքական նոր պայմանագրի կնքումը»։ Անհերքելի է, որ անվտանգության դեֆիցիտի պայմաններում մենք, ունենալով տարբեր գործընկերներ, պետք է արձանագրենք, որ միայն ՌԴ-ն էր, որ պատերազմի իրական պայմաններում մեզ ռազմատեխնիկական ամենատարբեր օժանդակություն ցուցաբերեց։ Ավելին՝ եթե ՌԴ-ի ջանքերը չլինեին, մենք այսօր Արցախի շուրջ ձևավորված հարցում կունենայինք մեզ համար որակապես շատ ավելի ոչ շահեկան վիճակ։ Աշխարհում մենք՝ որպես փոքր ու քիչ ռեսուրսներ ունեցող երկիր, պետք է հստակ գիտակցենք, որ միայն վստահելի ու փոխշահավետ գործակցությունը կարող է երաշխիք լինել մեր պետության անվտանգության համար, իսկ ՌԴ-ն այն միակ երկիրն է, որ այդ երաշխիքները մեզ տալիս է։ Եվ շատ բնական ու տրամաբանական է, որ ՌԴ-ն մեզ համար ռազմավարական գործընկեր է, դաշնակից երկիր։
Տնտեսական ներկա վիճակի կարգավորման մասով գյումրեցի արվեստագետների հետ կայացած հանդիպման ժամանակ արժեքավոր էր, որ արտահերթ ընտրություններին մասնակցելու հայտ ներկայացնող քաղաքական ուժի ղեկավարը՝Գագիկ Ծառուկյանը, իր սովորության համաձայն, շատ իրատեսական ու առակայական լուծումներ է առաջարկում, որոնք, սովորաբար իսպառ բացակայում են շատ այլ՝ հին ու նոր քաղաքական թիմերի մոտ։
Արձանագրենք, որ տնտեսությունը կենացներ չի սիրում. Նա սիրում է թվեր, ռեսուրսների խելամիտ հաշվարկ, իրատեսական ծրագրեր։ Ու հենց նշյալի ներքո կարևոր էր մոտ 30հազ. ՀՀ քաղաքացու տարիներ շարունակ աշխատանքով ապահովող ԲՀԿ-ի ղեկավարի դիտարկումն առ այն, որ տնտեսությունը պիտի լինի «ներդրումային, այլ ոչ թե սպառողական»։ Սպառողական տնտեսությունը երկարաժամկետ հեռանկարում թուլացնում է պետությունը։ Ավելին՝ փոքր ու միջին բիզնեսը, որի մասնաբաժինը ՀՀ պետական բյուջեում 1.8% է, պետք է սկզբնական շրջանում մեկ տարով ազատվի հարկերից, որպեսզի կայունացնի իր դիրքերը ու լինի մրցունակ։ Մյուս կողմից՝ ԲՀԿ-ի ղեկավարը առաջարկում է մինչև 3մլն դրամի չափ վարկերը զրոյացնել: Արդյունքում շուրջ 2.2մլն վարկառուներից մոտ 2մլն-ի վարկերն ամբողջությամբ կմարվեն: Գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքն այսուհետ չպետք է գերազանցեն 2-3%-ը: Սա առարկայական ու լուրջ խթան է տնտեսության համար, որի ներքո ՀՀ քաղաքացին, դուրս գալով վարկերի մաշեցնող բեռից,տնտեսապես կակտիվանա՝զարկ տալով երկրի հզորացմանը։
Անվտանգության ու տնտեսության հիմնահարցերը մերօրյա ՀՀ-ի կարևորագույն մարտահրավերներն են, ու արտահերթ ընտրություններին մասնակցող ուժերը պետք է այդ ոլորտները կարգավորելու՝ առաջին հերթին առարկայական, չափելի, փաստերի ու վիճ.տվյալների վերլուծության հիմքով առաջարկներ ներկայացնեն ընտրողին։ Դրանք պիտի լինեն տարաբնույթ ու ամենակարևոր՝ իրատեսական, որպեսզի ՀՀ-ի քաղաքացին կարողանա իր ընտրության մեջ առաջնորդվել ոչ թե պոպուլիստների կամ փրկիչների խոստումներով, այլ պետությունը ներսից ընկալող, նրա խնդիրներին գործնականում ծանոթ ու դրանց կիրառական առաջարկներով։ Եվ այս առումով Գագիկ Ծառուկյանի առաջ քաշած թեզերը շահեկանորեն առանձնանում են: Վերջին տարիներին մեր ազգաբնակչությունը համոզվեց, որ պոպուլիզմն ու ամբոխավարությունը խոսքից այն կողմ որևէ ձեռքբերում չունեցող հռետորաբանների գործիքն են, որը վտանգավոր է պետականության կորստի ռիսկի ներկա փուլում գտնվող մեր երկրի համար։
Քաղաքականությունը բարի ցանկությունների տիրույթ չէ, այլ գոյություն ունեցող հնարավորությունների դաշտ. Քաղաքական ուժերը պետք է առաջին հերթին պատասխանատու ու իրատես մոտեցում ցուցաբերեն սեփական երկրի ազգային շահերի՝ իրենց մոտեցումները հանրությանը ներկայացնելիս։ Սրանով է հենց կարևոր քաղաքական ուժերի նախընտրական ծրագրերն ու դրանք կյանքի կոչելու գործիքակազմի իրատեսականությունը:
Գերմանիայի նորընտիր կանցլերը կայցելի Ուկրաինա Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. Կինո Ռոսիայի հարևանությամբ գտնվող բարձրահարկ շենքի փողոցային հատվածում հայտնաբերվել է երիտասարդ աղջկա մարմին Ուկրաինան կարող է փակել իր օդային տարածքը ՌԴ-ի համար Արշակունյաց 135 հասցեում շինարարական կռունկը շուռ է եկել, տակը գտնվող մարդիկ հրաշքով են փրկվել (տեսանյութ) 3 կմ անցել է նավակը, դեռ նորություն չկա կորած 2–ամյա երեխայից Պետբյուջեի միջոցները փոշիացվում ու մսխվում են. Հրայր Կամենդատյան Ամիօ լիզինգ. շինարարական տեխնիկայի ձեռքբերում՝ առանց մեծ ներդրումների Թույլ է ոչ թե հայ ժողովուրդը, այլ իշխող քաղաքական ռեժիմը. Արմեն Մանվելյան Զինադադարի մասին Պուտինի նախաձեռնությունը մնում է ուժի մեջ․ Պեսկով «Էլիզը տեղափոխվել է առանձին ապրելու, դա իր որոշումն է եղել». Արամ Մելիքյանը պարզաբանել է դստեր հեռանալու պատճառները Սոցիալական ծախսերի փոխհատուցման կարգում կատարվել են փոփոխություններ. ՊԵԿ Ռուսի երեխա էր ընկել գետը այս վայրից, կարողացել են գտնել. բնակիչ Մահացել է Սամվել և Կարեն Կարապետյանների հայրը Մարմարիկ գետի հոսքը կանգնեցնում են, նավակներ են իջեցվելու հատակը նկարելու համար. երեխային փնտրում են Հնարավոր է, որ երեխային տարել են․ բնակիչ Արմավիրի Դաշտ գյուղում ավտոմեքենա է այրվել 2 ամյա Տիգրանը ողջ է, ուրիշ տեղ է․ էքստրասենսը Մարմարիկում է Կադրեր Մենչի դստեր՝ Էլինա Պետրոսյանի նախահարսանեկան խնջույքից «ՀայաՔվե» ազգային քաղաքացիական միավորումը Հրազդան քաղաքում կազմակերպելու է «Ազատ ընտրությունների դերը ժողովրդավարական հասարակությունում» թեմայով անվճար դասընթացՇուրջ 18 ժամ ջուր չի լինի Նոր Սահմանադրության տեքստը մշակման փուլում է. ես միշտ նշում եմ, որ տեքստը 10 ամսվա ընթացքում պատրաստ կինի. Գալյան «Մհեր Ավետիսյան. որքան ուժեղ և հզոր լինի Ռուսաստանը, այնքան ուժեղ և անվտանգ կլինի Հայաստանը» Ի՞նչ է պատմել կորած 2–ամյա Տիգրանի քույրիկը․ բացառիկ Կրթությունը՝ առաջնահերթություն ԶՊՄԿ-ի համար Փաստորեն, նիկոլականներն ու արեւմտամոլները ծանր են տարել Մոսկվայում Հանրապետականի մասնակցությունը Մեծ հաղթանակի 80-ամյակին նվիրված սիմպոզիումին. ՇարմազանովՍպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Նիկոլ Փաշինյանը սկսել է Գյումրու իշխանության զավթումը Հովհաննես Բաբախանյանի և Մարի Մսրյանի որդին ամուսնացել է Փաշինյանական իշխանությունը գործում է ոհմակի կանոններով Երբ իշխանությունն այս կամ այն ուժին, գործչին կապում է ՌԴ-ի հետ «մութ համագործակցությունների» հետ, դա ասում է ո´չ թե այդ ուժերին վիրավորելու, այլ Մոսկվային իր թշնամական վերաբերմունքն արտահայտելու համար․ Աբրահամյան Տիգրանը գտնվում է հենց այդ տարածքում, պարզապես՝ թուլացած, հնարավոր է՝ անգիտակից վիճակում2-ամյա երեխայի անհետանալու բոլոր վարկածները ստուգվում են Լավ լուր. 8 նոր ուղղություն` Երևանից Ամեն ինչ տեղի է ունեցել րոպեների ընթացքում․ ցավոք, երեխան դեռ չկա Հնդկաստանի և Պակիստանի հետ կապված Մոսկվան մտահոգված է. ՌԴ ԱԳՆ Արդեն չորրորդ օրն է՝ փոքրիկ Տիգրանին գտնել չի հաջողվում Սահարայի ավազը սպառնում է Եվրոպայի արևային էներգետիկային Էջմիածնում դաժանաբար ծեծի ենթարկված 22-ամյա տղան մահացավ Հնդկաստանի և Պակիստանի միջև ռազմական գործողություններ են սկսվել «Ոմանց պատկերացումներում նման երաժշտական ֆորմատներում ժյուրին պետք է նույն վիճակում լինի, ինչ «Հայլուրի» հաղորդավարը». Սյուզաննա Մելքոնյանը՝ «Հայ Սուպերսթար» նախագծի մասին «Հաղթանակ 9/45» միջազգային շարժումը կազմակերպում է Մեծ Հաղթանակի 80-ամյակի մեծամասշտաբ տոնակատարություններըԴոլարն ու ռուբլին թանկացել են․ փոխարժեքն՝ այսօր Թրամփը վերանվանելու է Պարսից ծոցը Անհետ կորած Տիգրանի հայրն առավել հավանական է համարում երեխային գողանալու տարբերակը (տեսանյութ) Փաշինյանի այս յոթ տարին հուսախաբության շրջան էր. քաղաքացի 2026-ը Փաշինյանի վերջին շանսն է՝ քաղաքակիրթ հեռանալու․ դատելով իշխանության ագրեսիվ վարքագծից՝ Փաշինյանը այդ շանսից օգտվել չի պատրաստվում․ Սուրենյանց Նոր օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Սովետական անսարք տիեզերանավը կարող է ընկնել Թուրքիայի վրա Հրշեջ-փրկարարական խմբեր Գյումրու քաղաքապետարանում. ինչ ահազանգ է ստացվել. լուսանկարներ, տեսանյութ Լեհաստանը Ռուսաստանին մեղադրել է նախագահական ընտրություններին միջամտելու մեջ