Շարունակականության խզումը և «սեփական կետից» սկսելու վտանգները
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆԺամանակակից աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացները դառնում են ավելի բարդ և փոխկապակցված։ Եվ աշխարհի որևէ կետում տեղի ունեցող միջադեպերը կարող են այլ կետերում ևս ռեզոնանսներ առաջ բերել։ Եվ այս առումով հատկապես լուրջ է հարցը տարածքային հակամարտությունների պարագայում, որոնք տարածաշրջանային և գլոբալ անկայունության մեծ պոտենցիալ են պարունակում իրենց մեջ։
Եվ այս առումով բացառություն չէ նաև արդեն տասնամյակներ ձգվող Արցախյան հակամարտությունը։ Այս հակամարտությունն այնպիսի յուրահատկություն ունի, որ ցանկացած պահի կարող է ուղղակի պայթել, որի արդյունքում իրավիճակը կընթանա դեպի էսկալացիա և ռազմական բախումներ։
Միևնույն ժամանակ Արցախյան հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմանը հասնելու հարցում գործում է միջազգային գործուն ներգրավվածություն և բանակցային ձևաչափ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ինստիտուտի հովանու ներքո։
Տարիների ընթացքում հակամարտող կողմերի միջև հանդիպումներ և բանակցություններ են տեղի ունեցել, որոնց ընթացքում քննարկվել են լուծումների հնարավոր տարբերակներ։ Եվ, ըստ այդմ, ձևավորվել են կարգավորման սկզբունքները, որոնց հիման վրա էլ հակամարտության կողմերը փորձում են առաջ տանել իրենց դիրքորոշումները։
Եվ պարզ է, որ Արցախյան հիմնախնդրի լուծմանը հասնելու համար երկարատև ժամանակ և համապատասխան պայմաններ են պետք։ Իսկ հայկական կողմի գլխավոր խնդիրը հակամարտության հնարավորինս հայանպաստ լուծման հասնելն է, որի համար շատ կարևոր է ապահովել կարգավորման գործընթացի շարունակականությունը և բանակցային դաշտում ամրացնել սեփական դիրքերը։
Սակայն վերլուծելու և հասկանալու կարիք կա, թե բանակցային գործընթացի առումով մենք այսօր որ կետում ենք գտնվում և ի՞նչ նպատակների ենք ցանկանում հասնել։
Եվ այս տեսանկյունից հատկանշական է, որ 2018 թվականին տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո նոր իշխանությունների կողմից ակտիվ առաջ էր մղվում այն մոտեցումը, թե բանակցությունները նախկինում ճիշտ ուղղությամբ չեն տարվել, ուստի անհրաժեշտ է այն սկսել զրոյական կետից։
Արդյունքում ի՞նչ տեղի ունեցավ։ Նույնիսկ այն դիրքային առավելությունները, որոնք հայկական կողմն ունեցել էր տևական բանակցային գործընթացի արդյունքում, վերջին երկու տարվա ընթացքում ուղղակի անտեսվեցին, ինչպես օրինակ՝ Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում սահմանային հետաքննությունների մեխանիզմների ներդրման մասին պայմանավորվածությունները։
Սակայն Տավուշում հայ-ադրբեջանական սահմանում տեղի ունեցած բախումներից հետո երկրի վարչապետը սկսել է Հայաստանի դիրքորոշման մեջ առանձին կարևորություն տալ միջազգային մոնիթորինգի և հետաքննության մեխանիզմների ներդրման հարցին։
Եվ այնպիսի իրավիճակ է ստացվում, որ ներկայիս իշխանությունները կամաց-կամաց վերադառնում են նախկինում Հայաստանի ունեցած դիրքորոշմանը, իսկ այն բանաձևը, որ առաջ էր քաշվում Փաշինյանի կողմից, թե հակամարտության լուծումը պետք է ընդունելի լինի նաև Ադրբեջանի համար, չի աշխատում, քանի որ Արդրբեջանի ղեկավարությունն ու ժողովուրդը ագրեսիվ և դեստրուկտիվ են տրամադրված և հակամարտության միակողմանի լուծում են ցանկանում։
Եթե բանակցությունները սկսվում են զրոյից, ապա ընդհանրապես պետք է հասկանալ, թե ի՞նչն է դրա հիմնավորումը, ինչի՞ ենք ցանկանում հասնել։ Դրա արդյունքում այսօր ունենք մի իրավիճակ, որ «Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի» ներկայացուցիչները ցանկանում են խցկվել բանակցային օրակարգ։
Մեծ հաշվով, ներկա պահին բանակցային գործընթացը սառեցված վիճակում է, սակայն պետք է նկատել, որ ամենավատ բանակցությունները ավելի լավ են, քան պատերազմը։
Ու առկա իրավիճակը ևս մեկ անգամ ցույց է տալիս, որ պետք էր ապահովել բանակցային գործընթացի շարունակականությունը՝ սկսած առաջին, երկրորդ, երրորդ նախագահներից մինչև ներկա իշխանություններ, այլ ոչ թե ինքնանպատակ ձևով սկսել սեփական կետից, որի հետևանքները կարող են լինել անցանկալի, ինչու չէ, նաև անկանխատեսելի։
Հատկանշական է, որ երկրորդ նախագահը մի քանի հեռուստաընկերությունների իր տված հարցազրույցում, տարբեր հարցեր շոշափելով, հատուկ անդրադարձավ նաև բանակցությունները սեփական կետից սկսելու խնդրին և դրա վտանգներին։
Եվ գոնե Հայաստանի համար շատ նուրբ նշանակություն ունեցող այս հարցում իշխանությունները և անձամբ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը բանակցային հարթության մեջ քայլեր ձեռնարկելուց առաջ պետք է լսեին, խորհրդակցեին նախկին նախագահների հետ, ովքեր շատ ավելի լավ են տիրապետում բանակցային գործընթացի էվոլ յուցիային և առկա նրբություններին։
Նրանք ի վերջո պետք է հասկանան, որ սովորելն ամոթ չէ, ամոթ է չիմանալը, որը վտանգավոր հետևանքներ կարող է ունենալ նաև պետության համար: Եվ ոչ միայն այս հարցում:
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Հարավարևելյան Ասիան աղետի մեջ է. Թաիլանդում ջրհեղեղը համարվել է վերջին 25 տարվա ամենաուժեղը
Հայաստանում կան մի քանի տասնյակ քաղբանտարկյալներ, այդ մարդիկ զուտ թվաքանակ չեն. Արթուր Միքայելյան
ՀՀ-ում քաղաքական բանտարկյաների հիմնահարցին նվիրված խորհրդարանական լսումներին փորձել եմ նաեւ սահմանել «քաղաքական բանտարկյալ»-ի ներպետական, մատչելի հասկացությունը. Գոհար Մելոյան
Ռոնալդուի և Ջորջինայի հարսանիքը կկայանա Մադեյրայում. հայտնի են մանրամասները
Երկրի հյուսիսում հայտնաբերվել է Հիսուսի օծման պատկերով մի կոթող. Նարեկ Կարապետյան
Հռոմի պապն ու Էրդողանը կհանդիպեն՝ քննարկելու տարածաշրջանային և համաշխարհային զարգացումներին վերաբերող հարցեր
Իմ խոսքը Ազգային ժողովում քաղբանտարկյալների մասին. Ռուբեն Մխիթարյան
Ֆլիկը՝ «Չելսիից» կրած պարտության մասին
Պուտինը Բիշքեկում ղրղզական ազգային երաժշտական գործիք՝ կոմուզ է նվագել
Քիմ Քարդաշյանին քննադատել են փղի կաշվից պատրաստված հազվագյուտ Hermès Birkin պայուսակի համար
Ցավակցում եմ զոհված փրկարարի ընտանիքի անդամներին, հարազատներին. Էդմոն Մարուքյան
Օդի աղտոտվածությունն այս տարածաշրջանում ունի խիստ սեզոնային բնույթ և պայմանավորված է առավելապես աշխարհագրական գործոններով․ Տիգրան Ավինյան
Արմանը, ինչպես և ամբողջ մրցաշարը, տպավորիչ էր․ նրան տիտղոսային մենամшրտից զրկելը կլինի իսկական հшնցագործություն․ Բադաև
Խաղաղությունը՝ լոզո՞ւնգ, թե արտաքին քաղաքականություն. հանդուրժողականությունը պետք է ձևավորվի դպրոցական տարիքից
ՆԳՆ ոստիկանությունը շարունակում է ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերումն ու առգրավումը (տեսանյութ)
Այդ երեխան մերն էր ու մեր մեջ նմանատիպ խոսակցություն երբեք չի եղել. ամուսինս երբևէ բռնության չի ենթարկել ո՛չ ինձ, ո՛չ երեխաներիս, չեմ հավատում, թե ինչու պետք է նման բան աներ. Ծափաթաղում սպանված 3-ամյա երեխայի մայր
Կարևորելով տեղեկատվական անվտանգությունը. IDBank-ը և Իդրամը APOCALYPSE CTF 2025 մրցույթի կողքին
Altterra Wines գինեգործարանը հաղթող է ճանաչվել Forbes-ի Top100Wines վարկանիշային ծրագրի «Մեծ Կովկաս» հեղինակավոր անվանակարգում
Զիջումները վերածվում են կապիտուլյացիայի, բայց խաղաղությունն այդպես էլ չի հաստատվում
Թուրքիան կշարունակի գնել ռուսական գազ. էներգետիկայի նախարար
Չարժե վաղաժամ եզրակացություններ անել Ուկրաինայի հակամարտnւթյան մոտալուտ ավարտի վերաբերյալ. Պեսկով
Էլեկտրամոբիլների ներմուծման համար ԱԱՀ-ից ազատման արտոնությունը կերկարաձգվի ևս մեկ տարով
Փրկարար է զոհվել
«Անկեղծ ես». Մագա Հարությունյանի ֆոտոշարքը
TRIPP-ը միայն խորացնելու է Հայաստանի շրջափակումը. Արմեն Մանվելյան
Արտենի գյուղում կասեցվել է կաթնամթերքի արտադրությունը
Բոլոր քաղաքագետները հայտարարում են, որ Թրամփը իր խոսքի տերն է «իսկական»՝ կարող է խոստանալ և հետո իր խոսքը հետ վերցնել. Մհեր Ավետիսյան
«Աշխարհի ամենաուժեղ կինը» տիտղոսի դափնեկիրը զրկվել է տիտղոսից, երբ պարզվել է, որ նա ծնվել է տղամարդ
«Հայությու՞ն, լսել եք՞». Ինչի մասին է հայ հայտնիների սոցիալական էջերում տարածվող արշավը
Ցավալի է, որ մեր ղեկավարները երբեք չեն հավատացել սեփական հետախուզությանը. Արշակ Կարապետյան
ՄԻԵԴ-ը Թուրքիային մեղավոր է ճանաչել՝ խnշտանգnւմների արգելքը խախտելու համար
ԶՊՄԿ-ը հերքում է քաղաքական ներգրավվածությունը
Երևանում բախվել են «Volkswagen»-ը, «Toyota»-ն, «Mercedes»-ը և «Lada»-ն. կան տուժածներ
Ուկրաինայի հակամարտnւթյան կարգավորման ծրագիրը 28 կետից կրճատվել է 22-ի. Թրամփ
IDBank-ի ներկայացուցիչ Իննեսա Ամիրբեկյանը՝ Առևտրի միջազգային պալատի (ICC) Բանկային հանձնաժողովի՝ երաշխիքների հարցերով Աշխատանքային խմբի համանախագահ
Ո՞վ էր հեղափոխության ինկասատորը և ինչո՞ւ քեզ վստահեցին իշխանությունը
Ծափաթաղում 3-ամյա երեխային uպանած հայրը բռնnւթյուն է գործադրել նաև երեխայի եղբոր նկատմամբ (տեսանյութ)
«Իմ կյանքը գլխիվայր շուռ տվեց Խորենը». Էմմա Ազիզյան
Արտակ Ջումայանն ազատվել է առողջապահության նախարարի տեղակալի պաշտոնից
Արմենչիկը երևանյան մենահամերգից նոր կադրեր է հրապարակել
Չեխիայում տների տանիքներին տեղադրում են արևային վահանակներ
ՀՀ-ում երջանիկ քաղաքացի չկա, չենք կարող անտարբեր լինել այս ճչացող անարդարության մասով
Խաղաղությունը՝ լոզունգ, թե՞ կրթական ծրագրի մաս. հանդուրժողականությունը պետք է ձեւավորվի դպրոցում
Վլադիմիր Սոլովյովին փորձել են թունավnրել
Իրական քաղաքացիական հասարակություն․ մարդու իրավունքների պաշտպանության գործիքներ.ՀայաՔվե հիմնասյուներ
Հայակենտրոն, նոր և առողջ ընդդիմադիր ուժերը պետք է մեկտեղեն ջանքերը. Ավետիք Չալաբյան
Հայհոյախոս իշխանությունը չպե´տք է առաջնորդի մեզ. Ատոմ Մխիթարյան
Հոնկոնգում խոշոր hրդեհ է բռնկվել. կան զnհեր (տեսանյութ)
Վահան Ավագյանն ընդդեմ Արիանա Հովսեփյանի գործով դատարանը որոշում է կայացրել
Մարդկանց անմեղության կանխավարկածը համատարած խախտվում է. Մենուա Սողոմոնյան 
