Երևան, 15.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Եթե խնդիրը չես լուծում, ո՞նց կլուծվի»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Շիրակ կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ Վահան Թումասյանն այն մարդկանցից է, որը թերևս լավագույնն է ծանոթ Շիրակի մարզում բնակվողների խնդիրներին, աղետի գոտու հիմնախնդրին: Մաս կազմելով բազմապիսի բարեգործական ծրագրերի՝ այս ՀԿ-ն փորձում է աջակցել սոցիալական բարդագույն պայմաններում հայտնված մարդկանց: 

Օրեր առաջ Գյումրիում մի շարք տնակներ և բնակելի տներ մեծապես տուժեցին աննախադեպ գնահատվող ջրհեղեղից: Ցանկացած նման իրավիճակ մեկ անգամ ևս հիշեցնում է, որ 32 տարի է, ինչ վերջնականապես չի լուծվում աղետի գոտու խնդիրը:

«Հեղեղն, անշուշտ, աննախադեպ էր, քաղաքաշինական խնդիրների, սխալների պատճառ էր: Դա՝ միանշանակ: Բայց հարցը շատ խորքային է և ծախսատար: Առաջին՝ 1988 թվականից հետո տնակային ավանները տեղադրվում էին բաց տարածքներում: 

Գյումրին հզոր քաղաք էր, հյուրերով հանդերձ 280 հազար փաստացի բնակչություն ուներ, և բաց տարածքները քիչ էին, եղածն էլ հիմնականում ցածրադիր, խոնավ, ճահճուտ մասերն էին, որտեղ ձևավորվեցին տնակային ավանները երկու տարվա համար: Երկու տարի հետո դրանք պետք է հանվեին, բայց դրանց որոշ մասը մնաց 32 տարի: 

Այն ժամանակ կար 25 000 տնակ, հիմա՝ 2500: Օրինակ՝ Գյուղիչայ գետակի տարածքում նույնիսկ փոքր անձրևների դեպքում ողողվում են տնակները: 

Երկրորդ՝ կտուրները շարքից դուրս են եկել: Բնակչության մի մասն ապրում է կիսափլված հանրակացարաններում, որտեղ կտուրներ չկան, վթարային շենքեր են, և անձրևները լցվում են մարդկանց տները, առավել ևս ծանր է վիճակը նման հեղեղումների ժամանակ: 

Դրան գումարվեց նաև այն, որ կոյուղիները կամ ջրահեռացման համակարգերը չաշխատեցին՝ կարկուտն այն ծակել էր, նախատեսված չէին նման ծավալի ջրերի հեռացման համար. խոսքը նոր փողոցների մասին է: Երկրաշարժից հետո նորոգված հին փողոցների ջրահեռացման համակարգերը պարզապես փակել էին: 

Այս իրավիճակում, բնականաբար, պետք է ուշադրություն դարձնել ջրահեռացման համակարգին, այն ավելի մեծ ծավալի կառուցել, իսկ տնակային ավանները պետք է հանվեն: 

Բայց վնաս է պատճառվել նաև քաղաքի հին բնակֆոնդին, թաղամասերին: Գյումրիի 60-70 տոկոս բնակֆոնդը շարքից դուրս եկած վիճակում է, ճիշտ է, մարդիկ ապրում են, բայց երեսուն տարի է՝ այս աղքատության պատճառով դրանք չեն նորոգվել, շարքից դուրս եկած խեղճ ու կրակ խրճիթներ են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Թումասյանը: 

Նա ընդգծում է՝ Գյումրին կապիտալ վերանորոգման կարիք ունի: «Նորոգվում են կենտրոնական փողոցները, Կումայրի արգելոցի մի քանի շենքերը, որ դրանք գեղեցիկ երևան, բայց մոռանում ենք բնակֆոնդը և մարդկանց: 

Հատկապես վերջին մի քանի տարին ոչ մի բնակարան չի կառուցվել Գյումրիում: 

Տեսեք՝ հեղեղից տուժած մի քանի ընտանիքներ սոցիալական բնակարաններ ստացան: Անի թաղամասում մի կիսատ շենք կար, «Առդա» հիմնադրամը, նաև տեղական իշխանությունների փոքր ներդրմամբ, կառուցեց այդ շենքը, և որպես սոցիալական բնակարաններ տվեցին տնակներում ապրող միայնակ տարեցներին: 

Որոշակի չափորոշիչներ էին սահմանել, որոնց մեջ մտնող ընտանիքներ չգտան, վեց բնակարան ազատ մնաց: 

Քաղաքապետարանը դիմեց հիմնադրամին այս հեղեղումներից հետո, որ տնակային ավաններում բնակվող այն ընտանիքներին, որոնք ամենաշատն են տուժել, բայց չեն մտնում իրենց չափորոշիչների մեջ, տրամադրեն այդ վեց ազատ բնակարանները, այսինքն՝ քաղաքային իշխանությունները ո՛չ կառուցել են այդ բնակարանները, ո՛չ գնել: 

Լավ է, որ այս ընտանիքներին այդ բնակարանները տրվել են, բայց նման հարյուրավոր ընտանիքներ կան: Սարսափելի է վիճակը գյուղական համայնքներում: 

Հիմա գյուղերից մեկում կապիտալ վերանորոգում ենք մի տուն, որտեղ երկու տարեց քույրեր են բնակվում: Ամեն անձրևից հետո պատերից ծեփեր են թափվում, տանիքը ոչ միայն կաթում է, այլ քանի որ 180 տարվա տուն է, առաստաղը փտել է և քիչ-քիչ պոկվում է»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Մեր այն դիտարկմանը, որ հեղեղը հերթական անգամ մեզ հիշեցրեց, որ չենք կարողանում աղետի գոտու հիմնախնդիրը վերջնականապես լուծել, Թումասյանը արձագանքում է՝ որովհետև չենք ուզում: 

«Դա նման է նրան, որ երեխային դպրոց չտանեմ, տառերը չսովորի, 20 տարի հետո զարմանամ, որ գրել-կարդալ չգիտի: 

Եթե խնդիրը չես լուծում, ո՞նց լուծվի: Ոգևորված մի ծրագիր են հայտարարում, մեկ-երկու գործ են անում, հետո կա՛մ փողերն են վերջանում, կա՛մ էլ հոգնում են, կիսատ են թողնում: Տեսեք՝ հիմա այլ խնդիր է առաջանում. երկրաշարժից հետո կառուցված բնակֆոնդը շարքից դուրս է գալիս, կորցնում ենք Ալեքսանդրապոլի, լենինականյան շրջանի սեփական բնակարանները կամ շենքերը, վթարային շենքերը թողել ենք, անձրևները քիչ-քիչ քայքայում են դրանք, մի մասում մարդիկ են բնակվում: 

Աստված մի արասցե, մի քանի բալանոց երկրաշարժ լինի, շատ լուրջ խնդիրներ կունենանք: Պետք է մեկ հստակ մոտեցում լինի հարցերին, ասեն՝ սա անում ենք, սա՝ ոչ, ու վերջակետ դրվի, որ մարդիկ էլ հասկանան իրենց անելիքը, թե ինչ է լինելու աղետի գոտու հետ: 

Օրինակ՝ մեկը կարող է որոշել արտագաղթել, մյուսը գնա գյուղում ապրի, երրորդը՝ տուն կառուցի և այլն: Հազար ու մի տարբերակ ենք առաջարկել: 

Պետությունը թող գնի երկրաշարժից հետո կառուցված նոր բնակարանները, որոնք ենթակա են վաճառքի, նորոգի և բաժանի անօթևան ընտանիքներին, մեկ-երկու շենք կառուցվի, օգնի մարդկանց, որ նորմալ կադաստրային վիճակի բերվեն փաստաթղթային փաթեթները, որպեսզի կարողանան բնակարաններն օտարել: 

Պետությունը պետք է հետաքրքրվի՝ ի՞նչ խնդիր կա, որ մարդը չի կարողանում սեփականաշնորհել իր տունը: Պարապ-սարապ կաբինետներում նստելով՝ այդ խնդիրը չի լուծվի: 

Կարող են վերցնել «Շիրակ կենտրոնի» փորձը, ներդնեն պետական ավելի մեծ ռեսուրսներ և կատարելագործեն այն: Լսում են այն, ինչ ասում ես, բայց հենց հասնում են էկրանին կամ ամբիոնին, լրիվ ուրիշ մարդ են դառնում»,-եզրափակում է Վահան Թումասյանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի Հայաստան-Պորտուգալիա խաղի տոմսերը ամբողջությամբ սպառվել են․ ՀՖՖ«3+3» ձևաչափով հաջորդ հանդիպումը նախատեսվում է Երևանում կամ Բաքվում․ ՀՀ ԱԳՆ Հայր–դուստր ջերմ հանդիպում. Կիրկորովն ու Ալլա-Վիկտորիան Հունաստանում Սևանա լճից ոռոգման համար 127.5 մլն մ³–ի փոխարեն 170 մլն մ³ ջուր բաց կթողնվի Արոնյանը երկրորդ տեղն է զբաղեցրել արագ շախմատի մրցաշարում․ Grand Chess Tour Գողերը որսում են Labubu. «Շքեղ» հանցագործության նոր թիրախ Վրաստանի դատախազությունը հրապարակել է «օրենքով գող» Մերաբ Սուխումսկու եղբոր սպանության պատվիրատուների անուններըԹուրքիան նոր ռազմական համաձայնագրի շրջանակում Սիրիային զենք և զինտեխնիկա կտրամադրիԱլյասկայում Պուտինի և Թրամփի հանդիպումից հետո փաստաթղթերի ստորագրում չի նախատեսվում. ՊեսկովՎանաձորում հայտնի «Գլորիա» կարի ֆաբրիկայից 2 կարող բանվորուհիներ տեղափոխվել են «Վանաձոր» բժշկական կենտրոնՈւկրաինայի կառավարությունը նախատեսում է երկու նավթագազային հանքավայրեր փոխանցել Միացյալ ՆահանգներինՌուսաստանը «Լրագրողներ առանց սահմանների» միջազգային կազմակերպությանը հայտարարել է անցանկալիՈւԵՖԱ-ի Սուպերգավաթը կարող է ընդլայնվել․ կառույցում նոր ձևաչափ են մտածել Կեյթ Միդլթոնը կորցրել է 40 կգ՝ քաղցկեղի դեմ պայքարից հետո ԱՄՆ նախագահը կարծում է, որ Վլադիմիր Պուտինը գործարք կկնքի իր հետ Թուրքիայի հարավում անտառային հրդեհների պատճառով հարյուրավոր բնակիչներ տարհանվել ենԹրամփը Ստոլտենբերգի հետ քննարկել է խաղաղության Նոբելյան մրցանակը. Dagens NaeringslivՎանաձորցի Մոսինյանների ընտանիքում ծնվել է 5 կգ քաշով 8-րդ որդին Նորաձևությունը մեզ տանում է մանկություն. խաղային պայուսակների և կախազարդերի միտումը Ուկրաինայում հուլիսին քաղաքացիական բնակչության շրջանում զոհերի թվով երեք տարվա առավելագույն ցուցանիշն է գրանցվելՀնդկաստանում տեղացած հորդառատ անձրևների հետևանքով զոհվել է առնվազն 37 մարդ, վիրավորվել՝ ավելի քան 100-ըՄահվան ելքով ավտովթար Կոտայքի մարզում. կա 1 զոհ, 6 վիրшվորԻրանի հոգևոր առաջնորդը համաձայնել է վերսկսել միջուկային բանակցությունները ԱՄՆ-ի հետ․ ReutersԱՄՆ-ի հետ հետագա շփումներում կարող է համաձայնություն ձեռք բերվել ռազմավարական հարձակողական սպառազինությունների շուրջ. ՊուտինԻրանը առանձնապես զգայուն է իր տրանսպորտային հասանելիությունը սահմանափակող ծրագրերի նկատմամբ. ԱրաղչիՖոնդային շուկան պատրաստվում է աճի՝ Ալյասկայում Թրամփի և Պուտինի հանդիպման ֆոնին. BILD970 դոլար՝ աղբի տոպրակ հիշեցնող ինչ-որ բանի համար. Balenciaga-ի հերթական անհեթեթ առաջարկըԵվրահանձնաժողովը հույս ունի սեպտեմբերին համաձայնեցնել Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 19-րդ փաթեթըՆուբարաշենի թռչնաբուծարանի մոտակա տարածքում ապօրինի պահվող զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել710 նորահայտ հուշարձան ընդգրկվել է ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակումՀուլիսի 15-ի դրությամբ Ստեփանակերտից անհետացել են բոլոր 25 արձաններն ու կիսանդրիները, որոնք կանգնեցված էին նշանավոր անձանց հիշատակին. հայտարարությունԹմրամիջոցով փաթեթներ տեղադրող տղամարդիկ կալանավորվել են (տեսանյութ) Այո, կա առաջարկ, այս անգամ ամեն ինչ շատ լուրջ է. Սպերցյանը հաստատել է տրանսֆերային լուրերըԺնևում չեղարկվել է հասարակական տրանսպորտի վճարը ՀԱՄԱՍ-ը պատրաստ է դուրս բերել իր մարտիկներին Գազայից Իսրայելի զորքերը հետ քաշելու դիմաց․ Al ArabiyaԷրդողանը դատի է տվել ընդդիմության առաջնորդին վիրավորանքի համար Չկա նախկին-ներկա, կա ազգային-ապազգային, եթե նախկինն Արցախն է, ուրեմն, ես նախկին եմ. Շարմազանով Ձերբակալվել է ՆԳՆ ոստիկանության Տավուշի հաշվառման քննական բաժնի պետը և ևս 14 անձ Որոշ երկրներում տեղական ինտերնետային վերահեռարձակողների պատճառով առաջացել են տեխնիկական խնդիրներ, որոնք պատճառ են դարձել «Կենտրոն» ՀԸ տարբերանշանի ներքո ցուցադրել ոչ հայկական արտադրանքԳազայում սովից մահացածների թիվը հասել է շուրջ 240-ի Արմավիրի մարզում բախվել են «Nissan X-Trail»-ը, «Volkswagen»-ը և «ՎԱԶ 2107»-ը․ կան վիրավորներ Զելենսկին և Սթարմերը քննարկել են անվտանգության երաշխիքները Ռուսաստանը և Ուկրաինան գերիների փոխանակում են իրականացրել Էդ ո՞ր հայ ոստիկանն է գնալու ադրբեջանցիների սադրանքը կանխելու. Մենուա Սողոմոնյան Յունիբանկը թողարկել է արտոնյալ բաժնետոմսեր՝ տարեկան 12% հաստատագրված շահութաբաժնով ՄԻՊ ներկայացուցիչները տեսակցել են կալանավորված Սերոբ Գասպարյանին «Թրամփի ճանապարհը» ևս մեկ փաստ է ազգային դավաճանության և սուվերեն տարածքների հակասահմանադրական զիջման մասին Կապահովվի անհայտ կորած զինծառայողների ընտանիքների աջակցության միջոցառման շարունակականությունը Իշխանությունները խուճապի մեջ են. «Մեր ձևով շարժումը» սպառնում է Փաշինյանի պաշտոնավարմանը Կոստեստի ՀԷԿ-ում կկառուցվեն լողացող արևային էլեկտրակայան և քամու էլեկտրակայան