Երևան, 27.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Չի հաջողվում հայրենիք-սփյուռք փոխադարձ կապը ավելի բարձր մակարդակի հասցնել

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Շատ է խոսվում, թե Հայաստանը մարդկային, տնտեսական և աշխարհագրական առումով սահմանափակ ռեսուրսներ ունեցող երկիր է, սակայն մենք ունենք մի կարևոր չիրացված ներուժ, և դա վերաբերում է սփյուռքի ռեսուրսներին։

Հայաստանն այն եզակի երկրներից է, որ քիչ թե շատ կազմակերպված համայնքներ ունի աշխարհի բազմաթիվ երկրներում։ Ու հայկական սփյուռքի տեղաբաշխությունն այնպես է, որ մեծ համայնքներ ունենք տնտեսապես և քաղաքականապես այնպիսի կարևոր կշիռ ունեցող երկրներում, ինչպես Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան, Իրանը և այլն։

Ուստի ամբողջովին տրամաբանական է, որ նորանկախ Հայաստանի գոյության ողջ ընթացքում խոսվում է սփյուռքի հետ փոխգործակցությունը և կապերը խորացնելու անհրաժեշտության մասին, բայց այլ խնդիր է, թե հայկական համայնքների ներկայացուցիչների հետ երկխոսությունն ինչ արդյունքներ է ունենում։

Հայրենիք-սփյուռք հարաբերությունների համատեքստում մշտապես կարևոր տեղ է զբաղեցնում նաև սփյուռքի ինքնակազմակերպման խնդիրը։ Վերջինիս կարևորությունը պայմանավորվում է ողջ սփյուռքը ներկայացնող կազմակերպչական կառույցի անհրաժեշտությամբ, սփյուռքի տարբեր հաստատությունների, համայնքների և անհատների ջանքերի համակարգման հրամայականով, ինչպես նաև հայրենի պետության հետ սփյուռքի հարաբերությունների դյուրինացման խնդրով։

Սակայն պետք է նկատի ունենալ, որ Հայաստանը սփյուռքում հայապահպանության, ներգաղթի և հայրենիք-սփյուռք կապերի ամրապնդման հարցում իր ուրույն դերակատարությունն ունի։ 

Այդ պատճառով էլ ՀՀ կառավարությունը փորձում է առանձին պետական կառույցների միջոցով համակարգել սփյուռքի հետ աշխատանքը՝ յուրաքանչյուր համայնքի հետ կապի առանձնահատուկ մոտեցում դրսևորելով, քանի որ տարբեր են համայնքների առջև ծառացած խնդիրները։

 

Հարկ է ուշադրություն դարձնել մի կարևոր հանգամանքի վրա, որ սփյուռքում ժամանակի ընթացքում, ցավոք, նվազում է հետաքրքրությունը հայրենիքի հանդեպ։ Եվ այս համատեքստում 2018 թվականին տեղի ունեցած իշխանափոխությունը կարևոր հանգրվան էր, որ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարի, թե իր կառավարությունը նոր լիցք է հաղորդելու հայրենիք-սփյուռք կապերին, բարենպաստ պայմաններ են ստեղծվելու, որպեսզի սփյուռքահայերը ներգաղթեն Հայաստան, բնակարաններ ձեռք բերեն և ներդրումներ կատարեն հայրենիքում։

Եվ իր այդ նպատակներին հասնելու ճանապարհին Փաշինյանը լուծարեց սփյուռքի նախարարությունը, դրա փոխարեն սփյուռքի հետ աշխատանքների համակարգումն իր վրա ստանձնեց ՀՀ վարչապետին կից սփյուռքի գործերով գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակը, իսկ գլխավոր հանձնակատար նշանակվեց Գլենդելի նախկին քաղաքապետ Զարեհ Սինանյանը։

Սակայն իշխանափոխությունից երկու տարի ժամանակ է անցել, բայց այդպես էլ Հայաստան-սփյուռք փոխգործակցության բնագավառում շոշափելի տեղաշարժ չի նկատվում։ Սփյուռքահայերի մոտ ցանկություն չկա գումարներ ներդնել Հայաստանում, քանի որ մեր երկրի օրենսդրական և հարկային դաշտը շարունակում է մնալ ոչ գրավիչ։ Իսկ սփյուռքահայերի ներգաղթի փոխարեն մի բան էլ շարունակվում է արտագաղթը դեպի սփյուռքի տարբեր համայնքներ։

Պարզորոշ է, որ իշխանություններին չի հաջողվել հայրենիք-սփյուռք փոխադարձ կապը ավելի բարձր մակարդակի հասցնել։ Եվ տպավորություն է, թե սփյուռքի հետ կապերը սահմանափակվում են դեպի տարբեր երկրների հայկական համայնքներ Զարեհ Սինանյանի կատարած այցերով։

Հատկապես ներկայիս շրջանում սփյուռքի հետ հարաբերությունները առավել քան կարևոր են, քանի որ Հայաստանում կորոնավիրուսային ճգնաժամը գնալով խորանում է, իսկ սփյուռքի օժանդակությունը թե՛ մասնագիտական, թե՛ ֆինանսական առումով պետության համար կարող է զգալի նշանակություն ունենալ։ Ուստի գոնե այս պահին մեր իշխանությունները սփյուռքի հետ գործակցության նոր ուղիներ պետք է փնտրեն։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մերձիշխանական շրջանակները սեփականել են քաղհասարակության դերը. Մենուա ՍողոմոնյանԻ՞նչ է առաջարկվում կենսաթոշակի և նպաստի շահառուների համար«Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության ներկայացուցիչների այցը Սյունիք Թուրքիան ակտիվանում է Հարավային Կովկասում Ծաղր սեփական ժողովրդի հանդեպ. ինչպե՞ս որակազրկեցին զեկույցը Ինչպես նվազեցնել ձմեռային կոմունալ ծախսերը3 հայեր այլ անձանց հետ միասին Ղրիմի կամրջի աhաբեկչության գործով դատապարտվել են ցմաh ազատազրկման Հուսալիության և ֆունկցիոնալության չափանիշ. ինչո՞ւ են խողովակային բանալիները կոչվում նաև «գազային» կամ «շվեդական». «Փաստ»Արարատի մարզում բախվել են մարդատար գնացք և «Opel»Արցախից խոսելը Փաշինյանի համար ծայրահեղականություն է. Հովհաննես ԻշխանյանՀայաստանում քաղաքական պատվերի արդյունքում կիրառվում է միայն կալանքը․ Արամ ՎարդևանյանUcom-ն աջակցում է տիեզերական ճարտարագիտության զարգացմանը Հայաստանում (լուսանկարներ)ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (27 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Փոփոխվել է Հայաստանի Սահմանադրությունը, տեղի է ունեցել «Մայրիկ» ֆիլմի պրեմիերան. «Փաստ»Նոր տեղեկություն ընդունելության քննություների մասինՓաշինյանի՝ Սահմանադրությունը փոխելու ցանկությունը հիմնականում պայմանավորված է Ալիևի պահանջներով, բայց կան նաև այլ պատճառներ. «Փաստ»Խաղաղության ծրագրում պետք է փոփոխություններ արվենՖասթ Բանկը Mastercard World-ի նոր քարտապաններին տրամադրում է մինչև 25% քեշբեք Հայաստանը պետք է ոչ թե հեռանա ՀԱՊԿ-ից, այլ պետք է իր գործունեությունը ընդլայնի և ամրապնդի ՀԱՊԿ-ում. Մհեր ԱվետիսյանԲաքվում ուզում են, որ տարածաշրջանում Ռուսաստանին փոխարինի Ուկրաինան. «Փաստ»Լոռու մարզում 11-ամյա տղա է մահացել. երեխայի ծնողները մեղադրում են բժիշկներին Դիրքեր կան, որտեղ թշնամին զննում է մեր զինվորներին, նոր միայն թողնում է. Ավետիք ՔերոբյանՈրքա՞ն է կազմում Դիլիջանի և հարակից անտառների հրդեհների պատճառած վնասըՁմռանը մրսածության աճին նպաստող գործոնները. ինչպես չհիվանդանալ«Որդիներս ուժ տվողը դարձան, և այն, որ պետք է բարձր պահենք Սամվելիս անունը». Սամվել Մանասյանն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում. «Փաստ»Հայ գերիների նկատմամբ բռնության ֆոնին կոչ ենք անում ԵԽ պատգամավորներին այցելել Բաքու․հայտարարություն Ինչպե՞ս օգտվել բազմավեկտորակտիվությունից ու հետաքրքրություններից. «Փաստ»Վարդան Ջհանյանը մասնակցել է CRIRSCO-ի նախագահ Գարթ Քիրքհեմի հետ հանդիպմանը 19-ամյա գրոսմայստերը՝ 2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի հաղթող Այն մասին, թե ինչպես իշխանությունը կորցնելու վախից մեր աչքերի առաջ հիմա ծնվում է ամենաայլանդակ բռնատիրությունը. Ավետիք ՉալաբյանԴիլիջանի ոլորանների և «Լեռնային Հայաստան» առողջարանի մոտակայքում բռնկված hրդեհներն ամբողջությամբ մեկուսացված են. ՀՀ ՆԳՆ փրկարար ծառայություն Ապագա ռիսկերի բարձրացման վտանգավոր միտումները. «Փաստ»Թրամփի և Պուտինի զրույցը փոխել է պատերազմի ընթացքըԶանգեզուրի միջանցքից մինչև տոտալ վերահսկողություն․ Վաշինգտոնյան միֆի փլուզումը Երևանում օդի աղտոտվածությունը մոտեցել է կենսաբանական աղետի շեմին․ Սամվել ֆարմանյան 24 ժամ ջուր չի լինելու Ժողովրդական վստահության աճը և «Մեր Ձևով» շարժման նոր քաղաքական որակը «Այս գործընթացներն արդեն իսկ ազդել են մեր ներդրումային գրավչության վրա». «Փաստ»Կյանքից հեռացել է Նելլի ՀակոբյանըԿմշակվի շարժական աղբյուրներից մթնոլորտն աղտոտող նյութերի արտանետումների հաշվարկման միասնական ուղեցույց. «Փաստ»Օրվա աղոթքՔարոզչապղպջակներ, որ մի քանի րոպե էլ չեն դիմանում. «Փաստ»Ինչո՞ւ են «նիկոլական նարատիվներ» շրջանառում. «Փաստ»Բոլորի դեմ ատելություն ու թշնամանք է գեներացնում, պառակտում մտցնում. «Փաստ»Զիջումները վերածվում են կապիտուլյացիայի, բայց խաղաղություն այդպես էլ չի հաստատվում. «Փաստ»Ռազմական հեղաշրջում` Գվինեա-Բիսաուում Թայվանը մտադիր է պաշտպանության համար լրացուցիչ 40 միլիարդ դոլար հատկացնել 70,000 դոլար՝ մեկ տոմսի համար. այժմ դուք կարող եք վճարել «Ոսկե գլոբուս» մրցանակաբաշխությանը մասնակցելու համարՀռոմի պապն արգելել է բազմակնությունը և բազմամուսնությունը ՀԱՊԿ ղեկավարները հանդիպել են ղրղզական յուրդում Ուկրաինացիները չպետք է կախված լինեն միայն գործընկերներից․ Զելենսկի