Երևան, 27.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Անո­րո­շու­թյան և ռիս­կե­րի «խաչ­մե­րու­կում»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Համաշխարհային ընդգրկումով կորոնավիրուսի տարածումը դրսևորվում է երկու բաղադրիչով՝ առողջապահական և տնտեսական ճգնաժամերով։ Եվ պատահական չէ, որ պետությունների կառավարությունները փորձում են կառավարելիության և հավասարակշռության սահմանագծում պահել առողջապահական և տնտեսական ճգնաժամերը, որոնք փոխադարձ կախված են միմյանցից։

Սակայն այլ հարց է, թե դա որքանով է հաջողվում, որովհետև համավարակի տարածման տեմպերը և մարդկանց վարքագիծը այս պայմաններում հիմնականում կանխատեսելիության սահմաններից դուրս են։ Ու ամենամտահոգիչն այն է, որ որոշակի ընդմիջումներով կարող են տեղի ունենալ վարակի երկրորդ կամ երրորդ բռնկումները։

Բազմաթիվ վերլուծաբաններ տարբեր գնահատականներ են հնչեցնում ստեղծված իրավիճակի կապակցությամբ։ 

Փորձագետների մի մասը կարծում է, թե համավարակի հետևանքների հաղթահարմանը կարելի է հասնել մեկ տարվա ընթացքում, սակայն մյուս մասը կարծում է, որ ժամանակի ընթացքում տեղի կունենան կորոնավիրուսի նոր բռնկումներ, իսկ ճգնաժամի հաղթահարման համար ուղղակի տարիներ են պահանջվելու։

Դեռ շաբաթներ առաջ միջազգային տարբեր փորձագետներ գրեթե համոզված էին, որ սահմանափակումների աստիճանական թուլացումը պայմաններ կապահովի համաշխարհային տնտեսության արագ և կտրուկ վերականգնման համար, սակայն որքան ժամանակն անցնում է, այնքան կանխատեսումները փոխվում են, իսկ համաշխարհային տնտեսությունը շարունակում է կրել ճգնաժամի բեռը։

Մի խոսքով, իրավիճակը մնում է անորոշ։ Հենց այս անորոշությունն է, որ թույլ չի տալիս մեծ ու փոքր տնտեսվարողներին կողմնորոշվել և ռացիոնալ որոշումներ ընդունել ճգնաժամային իրավիճակում։

Անորոշությունն ու զգուշավորությունը դարձել են ոչ միայն տնտեսության, այլև բանկային համակարգի հիմնական մարտահրավերը։ Չնայած Հայաստանի բանկերը միայն այս տարվա առաջին եռամսյակում մոտ 45 տոկոս շահույթ են ունեցել, որը հուսադրող ցուցանիշ է, այնուամենայնիվ, հայաստանյան բանկային համակարգի կայունության ապահովման տեսանկյունից որոշակի ռիսկեր են ի հայտ գալիս։

Խնդիրն այն է, որ մոտեցել է իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց համար հայտարարված վարկային արձակուրդների ավարտը։ 

Եվ վարկառուների որոշակի մասը, բնականաբար, դժվարություններ է ունենալու իր վարկային պարտավորությունները կատարելու հարցում։

Մեծ թվով անձինք և ընկերություններ արտակարգ դրության ռեժիմի սահմանափակումների պարագայում ուղղակի կասեցրել են իրենց տնտեսական գործունեությունը և չեն կարողացել շահույթ ապահովել։ Սրան զուգահեռ՝ նվազել են քաղաքացիների եկամուտները, հետևաբար նաև վարկունակությունը։

Այս պարագայում վարկառուներն ի վիճակի չեն լինի առանց լրացուցիչ խթանող աջակցության պատշաճորեն կատարել վարկային պարտավորությունները, և միայն տույժ-տուգանքների հերթական համաներումը խնդրի լուծում չի կարող լինել։ Մյուս կողմից էլ բանկերն իրենց հերթին ի վիճակի չեն վարկառուներին անվերջ արձակուրդ տրամադրել, քանի որ նրանք էլ ունեն իրենց պարտավորությունները։

Բանկերը մասնավորապես ավանդատուների միջոցների վերադարձման խնդիր ունեն և չեն կարող երկար սպասել, թե որքան ժամանակ հետո վարկառուն կկարողանա վարկային մարումներ իրականացնել։

Եվ այս պայմաններում կառավարության խնդիրն է՝ տարբեր ծրագրերի միջոցով այնպես անել, որ տնտեսության մեջ և ֆինանսական հատվածում վերականգնվի աշխուժությունը, որպեսզի հնարավոր լինի առավել սահուն և առանց ցնցումների դուրս գալ այս իրավիճակից։ Պետք է զբաղվել ոչ թե մեկերկու կոնկրետ դեպքով, այլ արմատական լուծումներ են պետք։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Առեղծվածային ու nղբերգական դեպք՝ Երևանում, ավտոշուկայի հարևանությամբ հայտնաբերվել է hրազենային վնասվածքով տղամարդ Ճիշտը «ցո՞ւլն» է. ինչպես ձախողվեց նախկին օմբուդսմենը Ինչպես են արևային վահանակները լույսը վերածում էլեկտրաէներգիայի Ալլա Պուգաչովային պարտավորեցրել են ապամոնտաժել նրա կառուցած փայտե պիրսը ՍոլնեչնոգորսկումԴատախազությունը դարձել է հանցանքները պարտակող. Արմեն ՄանվելյանԲանակը թալանեցիք, կարմիր գծերը անցաք, պատասխա՛ն եք տալու․ Նառա Գևորգյան «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժման աշխատանքային այցը ՍտեփանավանՓաշինյանը կորցրել է ժողովրդի վստահությունը ու չի տիրապետում իրավիճակին. Մարիաննա ՂահրամանյանԿլոր սեղան-քննարկում նոր աշխարհակարգի և Հայաստանի աշխարհաքաղաքական ընտրության վերաբերյալԵղանակը՝ առաջիկա օրերինԼիդյա Մանթաշյանը ազատ կարձակվի, կալանքը վերացվեց IDBank-ը թողարկել է պարտատոմսերի 2026 թվականի առաջին տրանշը Փաշինյանը գնում է Կիմ Չեն Ընի ճանապարհով, նա բռնապետ է. Ավետիք ՉալաբյանՄերձիշխանական շրջանակները սեփականել են քաղհասարակության դերը. Մենուա ՍողոմոնյանԻ՞նչ է առաջարկվում կենսաթոշակի և նպաստի շահառուների համար«Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության ներկայացուցիչների այցը Սյունիք Թուրքիան ակտիվանում է Հարավային Կովկասում Ծաղր սեփական ժողովրդի հանդեպ. ինչպե՞ս որակազրկեցին զեկույցը Ինչպես նվազեցնել ձմեռային կոմունալ ծախսերը3 հայեր այլ անձանց հետ միասին Ղրիմի կամրջի աhաբեկչության գործով դատապարտվել են ցմաh ազատազրկման Հուսալիության և ֆունկցիոնալության չափանիշ. ինչո՞ւ են խողովակային բանալիները կոչվում նաև «գազային» կամ «շվեդական». «Փաստ»Արարատի մարզում բախվել են մարդատար գնացք և «Opel»Արցախից խոսելը Փաշինյանի համար ծայրահեղականություն է. Հովհաննես ԻշխանյանՀայաստանում քաղաքական պատվերի արդյունքում կիրառվում է միայն կալանքը․ Արամ ՎարդևանյանUcom-ն աջակցում է տիեզերական ճարտարագիտության զարգացմանը Հայաստանում (լուսանկարներ)ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (27 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Փոփոխվել է Հայաստանի Սահմանադրությունը, տեղի է ունեցել «Մայրիկ» ֆիլմի պրեմիերան. «Փաստ»Նոր տեղեկություն ընդունելության քննություների մասինՓաշինյանի՝ Սահմանադրությունը փոխելու ցանկությունը հիմնականում պայմանավորված է Ալիևի պահանջներով, բայց կան նաև այլ պատճառներ. «Փաստ»Խաղաղության ծրագրում պետք է փոփոխություններ արվենՖասթ Բանկը Mastercard World-ի նոր քարտապաններին տրամադրում է մինչև 25% քեշբեք Հայաստանը պետք է ոչ թե հեռանա ՀԱՊԿ-ից, այլ պետք է իր գործունեությունը ընդլայնի և ամրապնդի ՀԱՊԿ-ում. Մհեր ԱվետիսյանԲաքվում ուզում են, որ տարածաշրջանում Ռուսաստանին փոխարինի Ուկրաինան. «Փաստ»Լոռու մարզում 11-ամյա տղա է մահացել. երեխայի ծնողները մեղադրում են բժիշկներին Դիրքեր կան, որտեղ թշնամին զննում է մեր զինվորներին, նոր միայն թողնում է. Ավետիք ՔերոբյանՈրքա՞ն է կազմում Դիլիջանի և հարակից անտառների հրդեհների պատճառած վնասըՁմռանը մրսածության աճին նպաստող գործոնները. ինչպես չհիվանդանալ«Որդիներս ուժ տվողը դարձան, և այն, որ պետք է բարձր պահենք Սամվելիս անունը». Սամվել Մանասյանն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում. «Փաստ»Հայ գերիների նկատմամբ բռնության ֆոնին կոչ ենք անում ԵԽ պատգամավորներին այցելել Բաքու․հայտարարություն Ինչպե՞ս օգտվել բազմավեկտորակտիվությունից ու հետաքրքրություններից. «Փաստ»Վարդան Ջհանյանը մասնակցել է CRIRSCO-ի նախագահ Գարթ Քիրքհեմի հետ հանդիպմանը 19-ամյա գրոսմայստերը՝ 2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի հաղթող Այն մասին, թե ինչպես իշխանությունը կորցնելու վախից մեր աչքերի առաջ հիմա ծնվում է ամենաայլանդակ բռնատիրությունը. Ավետիք ՉալաբյանԴիլիջանի ոլորանների և «Լեռնային Հայաստան» առողջարանի մոտակայքում բռնկված hրդեհներն ամբողջությամբ մեկուսացված են. ՀՀ ՆԳՆ փրկարար ծառայություն Ապագա ռիսկերի բարձրացման վտանգավոր միտումները. «Փաստ»Թրամփի և Պուտինի զրույցը փոխել է պատերազմի ընթացքըԶանգեզուրի միջանցքից մինչև տոտալ վերահսկողություն․ Վաշինգտոնյան միֆի փլուզումը Երևանում օդի աղտոտվածությունը մոտեցել է կենսաբանական աղետի շեմին․ Սամվել ֆարմանյան 24 ժամ ջուր չի լինելու Ժողովրդական վստահության աճը և «Մեր Ձևով» շարժման նոր քաղաքական որակը Կյանքից հեռացել է Նելլի Հակոբյանը