Երևան, 29.Ապրիլ.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Մարդկությունն ապակյա տարաներ է պատրաստել ավելի քան 30 դար առաջ

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հնէաբանների կողմից հայտնաբերված ապակու ամենահին արհեստանոցը հայտնաբերվել է եգիպտոսի Թել-էլ-Ամիրնե տարածքում և վերաբերում է մ.թ.ա. 1370 թվականին: Հին եգիպտացիները մեծ կարևորություն են տվել շշի ձևին և այն պատրաստել են մարդու, ինչ-որ կենդանու, բանջարեղենի կամ մրգի տեսքով: Իսկ պատրաստել են դրանք կվարցային զանգվածը մետաղական միջուկի շուրջ հալելու մեթոդով: 

Ապակե շշերի պատմության մեջ կարևոր է մ.թ.ա. 1-ին դարում Փյունիկիայի Սիդոն քաղաքում ապակեփչման տեխնոլոգիայի հայտնագործումը: Շշերի պատրաստման այս նոր մեթոդը արագացնում է արտադրական գործընթացը: Հռոմեական կայսրությունում ևս տարածված է եղել ապակյա շշերի արտադրությունը, որը հաստատում են հնէաբանական բազմաթիվ հետազոտությունները: 

Հռոմեացիները լայնորեն օգտագործել են ինչպես տարբեր տարողությունների շշեր, այնպես էլ սրվակներ: Ընդ որում, Հռոմում շշերը պատրաստվել են միատեսակ և ունեցել են նույն կնիքը: Խաչակրաց արշավանքների հետևանքով ապակե շշերի արտադրությունը սկսել է արագորեն տարածվել ամբողջ Եվրոպայի տարածքով, իսկ 13-րդ դարից ծաղկում է ապրել վենետիկյան ապակեգործությունը: 

Այն բանից հետո, երբ Վենետիկյան արտադրանքի համբավը դուրս է եկել Ապենինյան թերակղզուց, վենետիկյան վարպետներին իրենց հմտությամբ սկսել են չզիջել Ուրբինո և Ֆայենցա քաղաքների ապակեգործները: Այն ժամանակ պատրաստված շշերը դարձել են իսկական արվեստի գործեր: 

Շշերն ունեցել են ամենատարբեր տեսք՝ մե՛կ բարձրահասակ և նազելի, մե՛կ գրեթե գնդաձև, մե՛կ էլ համարյա հարթ:

 Դրանք զարդարվել են դիցաբանությունից վերցված դրվագներով, ծաղիկների, մրգերի և այլ պատկերների ռելիեֆային նկարներով: 

Շշերը խցանվել են, այնուհետև մոմապատվել, և միայն դրանից հետո է այդ արտադրանքի արտադրողը կամ սեփականատերը իր կնիքը դրել մոմի վրա: 

Նման շշերը հարուստ տներում եղել են սեղանին ըմպելիք, գինի, համեմունք դնելու սովորական տարողություններ: 

Ավելի պարզ շշերի մեջ հեղուկ սնունդ է պահվել՝ չնայած այդ ժամանակ դրանց գինը անչափ բարձր է եղել: 

Ապակյա շշերի պատմության մեջ նորարարություն է եղել 1611 թվականին, երբ Անգլիայում ստեղծվել և արտոնագրվել է ապակու թրծման՝ ածխի հիմքով աշխատող վառարանը: Դրանից առաջ ապակին ստացել են փայտի օգնությամբ, որի արդյունքում ոչ բարձր ջերմաստիճան չապահովելու պատճառով ապակին եղել է փխրուն: 

Ժամանակի ընթացքում աստիճանաբար ապակե շիշը շքեղության իրից սկսել է վերածվել ամենօրյա օգտագործման հարմար տարողության: Հետագայում ՝ 17-18-րդ դարերում շշերի համար գտել են մեկ այլ կիրառություն՝ դրանց մեջ սկսել են պահել օծանելիք և դեղամիջոցներ:

 Նման շշերը պետք է հերմետիկ փակ լինեն, ինչի պատճառով էլ սկսել են օգտագործել մշակված խցաններ: Ապակե շշերի էլ ավելի արդյունավետ արտադրության նորարարություն է մտցրել անգլիացի Մայքլ Օուենը 1901 թվականին, երբ ստեղծել է ապակե շշերի արտադրության առաջին ավտոմատ հոսքագիծ: 

1635 թվականին Իստրա կայանի հարևանությամբ Ռուսաստանում գործարկվել է ապակու արտադրություն: Միևնույն ժամանակ, սկսել են արտադրվել նաև ապակե անոթներ: Առաջին ռուսական ապակե շիշը նախատեսված է եղել դեղագործական նպատակներով: Ապակե շշերի պատմության մեջ կարելի է նշել դրանց մեծ բազմազանությունը: 

Շշեր արտադրվել են ինչպես ըստ նպատակների, այնպես էլ ըստ ձևի, գույնի և մեծության: Սա հատկապես վերաբերում է գինու շշերին. եղել են բորդոյական (ունեցել են պարանոցի կտրուկ նեղացումով մխոցի ձև), ռեյնական, բուրգունդական, շամպայնի և այլ ապակե շշեր աղանդերային և թունդ գինիների համար, ինչպես նաև պորտվեյնի, վերմուտի, տոկայայի և այլ խմիչքների յուրահատուկ շշեր: 

Բազմազան առանձնահատուկ շշեր են արտադրվել նաև լիկյորների և նմանատիպ այլ խմիչքների համար: Ընդ որում, այդ շշերի ձևը կապված է եղել ոչ այնքան գործառնական հատկություններից, որքան մրցակցության հետ, որը գոյություն է ունեցել այդ խմիչքն արտադրողների միջև:

 

Ֆուլ հաուսի հետ կապված օգոստոսին էլի անակնկալ կա. Գարիկ Սեփխանյան (տեսանյութ) Գազ չի լինելու ՀՀ հավաքականի կազմում միշտ ունեցել եմ հանդիպումներում հաղթելու եռանդ, կիրք և ցանկություն․ Մխիթարյան Այսօր շտապօգնության անձնակազմին դանակահարած տղամարդը նախկինում մի քանի անգամ տեղափոխվել է հոգեկան առողջության կենտրոն Լիբանանահայ երիտասարդը՝ դժբախտ պատահարի զոհ Ապրիլի 29-ին և 30-ին հարյուրավոր հասցեներում լույս չի լինելու Հրդեհ՝ Երևանի Տերյան փողոցի բնակելի շենքերից մեկում Ուշագնաց եղավ 3 հոգի, Ռուբեն Եսայանի ինքնազգացողությունը վատացավ. կայացավ «Մարդաuպանը ես եմ» գրքի շնորհանդեսը «Արցախ» կամերային նվագախումբը Նարեկ Հախնազարյանի ղեկավարությամբ հանդես կգա Սերգեյ Խաչատրյանի հետ «Այսօր 2 կոպեկ ավել վաստակելու և դահլիճում հանդիսատես լցնելու համար փորձում են կատարել հանդիսատեսի ցանկությունը». Շուշան Պետրոսյան Հայտնի է, թե երբ կարող է տեղի ունենալ Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև բանակցությունների հաջորդ փուլը Օդի ջերմաստիճանը զգալի կբարձրանա Հայերը և հույները նորից ու նորից գտնում են վերածնման ճանապարհը. ՀՀ դեսպան Ոգեկոչման արարողություն Բուխարեստում՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցին «Բարսելոնա» Մ-19-ը՝ Պատանեկան Չեմպիոնների լիգայի հաղթող Ռուսաստանի ԶՈՒ-ն զանգվածային անօդաչու թռչող սարքերով հարված են հասցրել Չերկասիի օդանավակայանին (տեսանյութ) Եռապատկվում է անչափահասների էլեկտրական սկուտեր վարելու տուգանքները ՌԴ-ում. որքա՞ն կկազմի գումարը Զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կփոխվի՞․ մանրամասներ Իրանի նավահանգստում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 65-ի ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ է սահմանել հութիներին օգնող ընկերությունների և նավերի նկատմամբ Արցախի հայության էթնիկ զտումը և պատմության ու մշակույթի խեղաթյուրումը Երևանում կառուցվող էլիտար շենքում աշխատակիցը 6-րդ հարկից ընկել է եւ մահացել «Lվացք էր ուզում փռել, պատշգամբը փլվեց». մանրամասներ Շենգավիթի շենքերից մեկում տեղի ունեցած փլուզումից Հրազդան գետն ընկած Ուկրաինայի անչափահաս քաղաքացուն դեռ չեն գտել, որոնողական աշխատանքները շարունակվում են Սուրբ Աթոռին կոչ ենք անում՝ քայլեր ձեռնարկել կալանավորված հայ գերիների ազատ արձակման ուղղությամբ ԵԱ․ Աշիկ Անդրեյանը 5-րդն է Մոսկվայում այսօր «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ «Նացիզմի դեմ տարած հաղթանակի նշանակության մասին. դասեր ՄԱԿ-ի ստեղծումից» միջազգային սիմպոզիումըՄարմնամարզիկներ Արթուր Դավթյանն ու Համլետ Մանուկյանը՝ Աշխարհի բացարձակ գավաթակիրներ Անհնար է առանց հուզվելու նայել․ հարսանիքի ժամանակ Ռոզա Դավթյանի խոսքը՝ մահացած հայրիկին՝ նրա ծննդյան օրը Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Կավելաշվիլին ժամանել է Հայաստան Իդրամն ու IDBank-ը՝ Career City Fest-ի մասնակիցԱնդրեի նախկին կինը սկանդալային դեպքերից հետո նոր լուսանկար է հրապարակել Վառ ելույթներ և անսպառ էներգիա․ կայացավ «Ծաղկունք» միջազգային 7-րդ փառատոնը «ՀՀ–ն հաստատական դիրքորոշում ունի հասնելու կայուն խաղաղության մեր տարածաշրջանում». Փաշինյանը՝ Էստոնիայի վարչապետին Արտակարգ դեպք` Երևանում. քաղաքացին ընկել է նոր կառուցվող Ինեկոբանկի ինքնաշեն վերելակի հորը Դանակով զինված քաղաքացին հարձակվել է բուժաշխատողների վրա Քեզանից հետո. Անի Երանյանի խորհրդավոր գրառումը Ատելության խոսքը բավական մեծ տարածում ունի. Քննարկում Անահիտ Մանասյանի նախաձեռնությամբ Արդարադատության նախարարը Եգիպտոսի դեսպանի հետ քննարկել է դատապարտյալների փոխանցմանն առնչվող հարցեր Վթար՝ Երևանում, «Hyundai»-ն բախվել է եզրաքարին, ապա ծառին. Shamshyan Խաղաղության գործընթացը չեզոքացնում է Ադրբեջանը․ Բաքուն մեղադրում է ՀՀ-ին՝ Արցախի ականապատ տարածքների համար Հայտնաբերվել է չհայտարարագրված և մաքսային հսկողությունից թաքցված դեղորայք ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը զգուշացնում է Արցախցիները կարող են խուսափել անձնագրում «Ադրբեջան» նշումից. ՆԳՆ Գառնու տաճարի բաղնիքի խճանկարը կվերականգնվի. այսօր տրվել է մեկնարկը Սահմանապահ զորքերի զինծառայողին անզգուշությամբ ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով քրվարույթ է նախաձեռնվել․ ՔԿ Ամերիաբանկը մասնակցեց Career City Fest փառատոնին` ներկայացնելով Ամերիացիներին բնորոշ արժեքները Բերդավանի սահմանագոտում ականի պայթյունից վիրավորում ստանալու դեպքի առթիվ քրվարույթ է նախաձեռնվել Նշվել է իրանական նավահանգստում մաhացու պայթյունի պատճառը Շրջառանառությունից դուրս են բերվում ՀՀ երկրորդ սերնդի թղթադրամները