Երևան, 02.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


2019-ին կեն­դա­նա­բա­նա­կան այ­գում 70 կեն­դա­նի է ան­կել, բայց գլխա­քա­նակն ավե­լա­ցել է, տե­սակ­նե­րը՝ հա­մալր­վել

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Նախորդ տարի կենդանաբանական այգու գործունեությունը շատ քննարկվեց, եղան նաև սկանդալներ: Թեև այգին հայտնվել էր կիզակետում, այնուամենայնիվ, օրերս հրապարակված վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ կան մի շարք խոսուն փաստեր, որոնք վկայում են դրական արդյունքների մասին:

 Խոսքը վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված ցուցանիշների մասին է, որտեղ առանձին անդրադարձ կա նաև կենդանաբանական այգու գործունեության, կենդանիների տեսակների, գլխաքանակի, ինչպես նաև ծնված, ձեռք բերված, անկում ապրած կենդանիների մասով: Հիմք ընդունելով 2019 թ. գործունեության վերաբերյալ հրապարակված ցուցանիշները՝ մենք դրանք համեմատել ենք 2018 թ. տվյալների հետ:

Բայց մինչ այդ դիտարկենք կենդանաբանական այգու գործունեության 2019 թվականին առնչվող հատվածը: Ցուցադրման ենթակա կենդանիների տեսակային կազմն ու գլխաքանակը պատկերող թվային սանդղակում առկա տվյալներից տեղեկանում ենք, որ 2019 թվականի տարեվերջին առկա է եղել կենդանիների 182 տեսակ, որոնց գլխաքանակը կազմել է 910:

Նկատենք, որ նշված 182 տեսակներից 14-ը գրանցված են Հայաստանի կարմիր գրքում, իսկ 81-ը՝ բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակում: 182 տեսակների մեջ ամենամեծ բաժինը կազմում են թռչունները: 

2019 թ. տվյալներով՝ կենդանաբանական այգում թռչունների 49 տեսակ կա: Տեսակով ամենաքիչը երկկենցաղներն են:

Ինչ վերաբերում է գլխաքանակին, ապա այս առումով ամենաշատը ձկներն են, որոնց թիվը 317 է: Գլխաքանակով երկրորդ տեղում թռչուններն են, որոնց քանակը 248 է: 

Դիտարկենք նաև ցուցադրման ենթակա կենդանիների քանակական շարժը, որն առկա է եղել տարեվերջին: Առանձնացնելով կենդանիների մի շարք տեսակներ՝ նշենք, որ 2019 թվականին անկում է ապրել 1 տեսակի երկկենցաղ, նոր ծնվածներ այս խմբում չկան:

Զուգահեռ՝ ձեռք է բերվել սողունների 17 տեսակ: Ծնվել է նաև 18 սմբակավոր, անկել՝ 9-ը: 2019 թ.-ին 20 կաթնասուն է ծնվել, անկել են 18-ը: Անողնաշար կենդանիներ ո՛չ ծնվել են, ո՛չ անկել, փոխարենը ձեռք է բերվել կաթնասունների թվով 47 գլխաքանակ:

Անկում ապրած 9 տեսակի ձկների քանակը 29 է, իսկ թռչունների քանակը՝ 15: 2019ին ձեռք բերված կենդանիների ամենամեծ տեսակարար կշիռը ձկներինն է՝ 27 տեսակի 131 ձուկ է ձեռք բերվել: Այս առումով էլ են երկրորդ տեղում թռչունները. 2019 թ.-ին 25 տեսակի 62 թռչուն է ձեռք բերվել:

Ընդհանուր առմամբ, 2019 թվականին ծնված կենդանիների գլխաքանակը 30 է եղել, որոնց թվում 7 տեսակի կենդանիներ կան: 

Նշված ժամանակահատվածում ձեռք է բերվել 91 տեսակի 281 կենդանի: Միևնույն ժամանակ, 2019 թ.-ին կենդանաբանական այգում 27 տեսակի 70 կենդանի է անկել:

Երբ վերոնշյալ տվյալները համեմատում ենք 2018 թ. նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշների հետ, նկատում ենք, որ 2018 թ. տարեվերջին կենդանիների տեսակների քանակը եղել է 125, գլխաքանակը՝ 720, որոնցից 143-ը գրանցված են եղել ՀՀ Կարմիր գրքում, իսկ 378-ը՝ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակում: 

Այս թվերը վկայում են, որ ի տարբերություն 2018-ի, կենդանիների գլխաքանակը 2019 թ.-ին ավելացել է 190-ով, իսկ տեսակները՝ 57-ով:

Նկատենք, որ ինչպես 2019թ.-ին, այնպես էլ 2018-ին, ի տարբերություն մյուս կենդանիների գլխաքանակների, ձկների ու թռչունների քանակն ավելի շատ է եղել:

Ինչ վերաբերում է ցուցադրման ենթակա կենդանիների քանակական շարժի արդեն 2018-2019թթ. համեմատական ցուցանիշներին, նկատենք, որ 2019 թ.-ի համեմատ ծնված կենդանիների քանակը 2018 թ.-ին ավելի շատ է եղել: Եթե 2019 թ.-ին այդ թիվը 30 էր, ապա 2018 թ.-ին այն եղել է 41:

Ի տարբերություն 2019 թ.-ի, ծնված կենդանիների ընդհանուր գլխաքանակը 2018 թ.-ին կազմել է 41: Այսինքն, 11-ով ավելի շատ, քան անցած տարի: 

Ձեռք բերված կենդանիների գլխաքանակը 2018 թ.-ին 49 է եղել՝ 232-ով ավելի քիչ, քան 2019 թ.-ին: 2018 թ.-ին 120 կենդանի է անկել: Հաշվի առնելով, որ 2019 թ.-ին անկման 70 դեպք էր արձանագրվել, ստացվում է՝ 2019թ.-ին այդ ցուցանիշը 50-ով նվազել է: Հավելենք նաև, որ պաշտոնական տվյալներով, 2019 թ.-ին կենդանաբանական այգու այցելուների թիվն ավելացել է 30 977-ով:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

ՌԴ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածել ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են Իմ դարի չափ տխրությունն Անին վերցրեց իր փխրուն ուսերին ու տարավ․ Նազենի Հովհաննիսյան Արագածոտնի թեմի հոգևորականաց դասը հայտարարություն է տարածել՝ իր հավատարմությունը հայտնելով Վեհափառին Թուրքիան սպառնալիք է ներկայացնում Հունաստանի համար․ Հունաստանի ՊՆ նախարար Ուկրաինական զորքերը Լիմանի անտառներում հասնում են ռուսական դիրքերին․ Euromaidan Հրաձիգ Էլմիրա Կարապետյանը՝ Polish Օպեն Կալիբեր 2025 հրաձգության մրցաշարի հաղթող Իրանում ոսկու խոշոր հանքավայրեր են հայտնաբերվել․ Fars Չեռնոբիլում կյանքի նոր ձև է հայտնաբերվել Օդի ջերմաստիճանը կնվազի․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 2-ից 6-ը ԱՄՆ-ի կողմից Ուկրաինայի վրա ճնշումը չի համապատասխանում ԵՄ շահերին․ Կալաս Դեկտեմբերի 4-ի լույս 5-ի գիշերը Երկրի բնակիչները կտեսնեն այս տարվա վերջին գերլուսինը․ Լևոն Ազիզյան Ուկրաինայի վերաբերյալ դեռևս վերջնական ծրագիր չկա․ Մակրոն Սև ծովում նավերի վրա հարձակումները վկայում են իրավիճակի վատթարացման մասին․ Էրդողան Ռուսաստանը բախվում է Հարավային Կորեայի K9 արագ աճող հրետանային զինանոցին Արման Ծառուկյանը դեկտեմբերին կմենամարտի Հայաստանում (տեսանյութ) ՃՏՊ Ախուրյան-Կառնուտ ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ Ֆորմուլա 1-ի նախկին մրցարշավորդը ձերբակալվել է Շղթայական ավտովթար՝ Կոտայքի մարզում, վիրավոր կա Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանն ընդունել է Հայաստանում Ռումինիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Կորնել Իոնեսկուին Խոշոր ավտովթար է տեղի ունեցել․ վիրավորներին դուրս են բերել հատուկ տեխնիկայով Սպերցյանը ռեկորդ է սահմանել Փաշիկ Ալավերդյանը հեռացվել է Հայաստանի ծանրամարտի հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնից Արտակարգ դեպք․ պայթյունի հետևանքով բժիշկները պայքարում են 22-ամյա երիտասարդի կյանքի համար Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հրավերով կգումարվի եպիսկոպոսաց ժողով Լիբանանը տարածաշրջանում Հայաստանի կարևոր գործընկերներից է․ ՀՀ նախագահը՝ Լիբանանի դեսպանին Հետախուզվում էր խուլիգանության մեղադրանքով Մոսկվայում գիտնականի մեքենա է պայթեցվել (տեսանյութ) Ովքեր առաջիկա օրերին կարիք կունենան կատարելու մկրտություն, հոգեհանգիստ և այլ արարողություններ, դիմեն միայն այն հոգևորականներին, որոնք չեն խախտել հնազանդության ուխտը Վեհափառ Հայրապետի հանդեպ․ Մենուա ՍողոմոնյանՀանքարդյունաբերության և մետալուրգիայի ասոցիացիան պատրաստ է աջակցել Հայաստանի՝ CRIRSCO-ին միանալու գործընթացին․ Վարդան ՋհանյանՊետությանն անհրաժեշտ է իրական քաղաքացիական հասարակություն. Մենուա ՍողոմոնյանԲացարձակ իրավական քաոս է, գործադիրը չպետք է միջամտի եկեղեցու գործերին. Ավետիք ՉալաբյանԺաննա Անդրեասյանը հանդիպել է մարզական ֆեդերացիաների ներկայացուցիչների հետ S&P Global Ratings վարկանիշային գործակալությունը ԱյԴԻ Բանկ ՓԲԸ-ին տրամադրել է` «BB-» երկարաժամկետ և «B» կարճաժամկետ վարկանիշ «կայուն» հեռանկարովՊատգամավոր Արթուր Սարգսյանն ազատ կարձակվի Հայաստանի մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում Տերևների այրման արգելք՝ առանց վերահսկման. հարցերը շատ են, պատասխանները՝ ոչ Վթար․ ջուր չի լինելու դեկտեմբերի 2-ին և 3-ին Ավազակության մեղադրանքով հետախուզվող է հայտնաբերվել Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի կալանավորված նախկին ղեկավարի որդին ազատվել է փոխնախարարի պաշտոնից Մի շարք տարածաշրջաններում թույլ անձրև է տեղում Հարբած վարորդը վրաերթի է ենթարկել ընկերուհուն, տեսախցիկները ֆիքսել են պատահարը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԴուբայում գործարկվել են նոր արևային հզորություններ Լիլիթ Կիրակոսյանը չի առաջադրվել խորհրդարանական ընտրություններում Զարուհի Փոստանջյանի նկատմամբ նախաձեռնվել է վարույթ. ՔԿԾ «Եկեղեցին մեր հոգևոր ամրոցն է, և մենք մեր ձևով պաշտպանելու ենք այն»․ Նարեկ Կարապետյան Մի շարք փոփոխություններ նպաստների տրամադրման գործընթացումՌԴ-ի դեմ կանխարգելիչ հարվшծների մասին հայտարարությունը անպատասխանատու քայլ է. Զախարովան՝ ՆԱՏՕ-ի հայտարարության մասին Դպրոցական աղջկան թմրանյութ են տվել, սեռական բռնություն գործադրել և 12 օր պահել՝ իր կամքին հակառակՎերջին յոթ տարում Հայաստանում ուսանողների թիվը պակասել է 25 տոկոսով. Ատոմ Մխիթարյան