Երևան, 14.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Անհրաժեշտ են համապատասխան գործիքներ, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովվի դրամի կայունությունը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Past.am

Կորոնավիրուսի պանդեմիան անջնջելի հետք է թողնում համաշխարհային տնտեսության վրա։ Խորացող ճգնաժամի հետևանքները զգում են գրեթե բոլոր երկրները ինչպես իշխանության, այնպես էլ շարքային քաղաքացիների մակարդակով։

Հայաստանի տնտեսությունը ևս բարդ օրեր է ապրում։ Տնտեսության առանձին ճյուղերում գործունեությունն ուղղակի կաթվածահար է եղել։ Չնայած պետությունը բիզնեսին օգնելու նպատակով որոշակի միջոցառումներ է նախաձեռնում, սակայն դրանք բավարար չեն շարունակվող ճգնաժամի հարվածները մեղմելու համար։

Ու այս իրավիճակում լուրջ մտահոգության տեղիք է տալիս նաև Հայաստանի արժութային շուկայում ստեղծված անկայուն իրավիճակը։ Ինչպես հայտնի է, մարտի երկրորդ կեսից նկատվեց դրամի արժեզրկում։ Ազգային արժույթը կարճ ժամանակահատվածում բավական ինտենսիվ թուլացավ դոլարի նկատմամբ։

Մի քանի օրվա ընթացքում դոլարի փոխարժեքը բարձրացավ գրեթե 30 դրամով՝ հասնելով ընդհուպ 510 դրամի։ Արդյունքում դրամն արժեզրկվեց 6-7 տոկոսով։ Եվ դրամի արժեզրկման գործընթացը կանգնեցնելու նպատակով Կենտրոնական բանկը ստիպված էր տարադրամային ներարկումներ կատարել։ Մարտին վաճառվեց ավելի քան 120 մլն դոլար։

Ճիշտ է՝ տարադրամային ներարկումներից հետո դրամը սկսեց կայունանալ և աստիճանաբար ամրապնդվել 480 դրամի սահմաններում, սակայն վերջին օրերին դրամի փոխարժեքը նորից սկսել է տատանվել և արժեզրկվել դոլարի նկատմամբ։

 

Սակայն ֆինանսական կայունության տեսանկյունից մտավախության  տեղիք է տալիս այն հանգամանքը, որ Հայաստանի արժութային շուկայում արձանագրված դրամի արժեզրկումը և փոխարժեքի անկայունությունը բացասաբար է անդրադարձել ավանդների, ինչպես նաև քաղաքացիների կամ ֆիզիկական անձանց բանկային խնայողությունների վրա։

 

Պաշտոնական տվյալներով՝ մարտին դրամային ավանդները կրճատվել են ավելի քան 33 մլրդ դրամով, որոնց մասը բաժին է ընկնում բնակչության խնայողություններին։ Ըստ ամենայնի, ավանդատուները կա՛մ իրենց խնայողություները վերածել են տարադրամի ու այդ տեսքով են շարունակել իրենց ավանդները, կա՛մ էլ գումարները դուրս են հանել բանկերից։

Խնդիրն այն է, որ երբ դրամի կտրուկ արժեզրկման պայմաններում բնակչությունը, կորցնելով վստահությունը ազգային արժույթի նկատմամբ, արտարժութային ռիսկերից հեռավորվելու նպատակով դրամային ավանդները վերածում է դոլարայինի, դրա հետևանքով մեծանում է բանկերի կարճ արտարժութային դիրքը, ինչը կորուստների կհանգեցնի դրամի հետագա արժեզրկման պայմաններում:

Իսկ այսպիսի պայմաններում բանկերը արտարժութային ռիսկերի կրճատման նպատակով մեծացնում են արտարժութային վարկերի տեսակարար կշիռը իրենց պորտֆելում: Եվ այս տեսանկյունից նկատի ունենանք, որ դրամի կտրուկ արժեզրկման դեպքում տուժում են արտարժույթով վարկավորվածները, քանի որ մեծանում է նրանց պարտքային բեռը:

Ուստի ֆինանասական համակարգում բացասական զարգացումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է, որ կառավարությունը համապատասխան գործիքներ կիրառվի, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովի ազգային արժույթի՝ դրամի կայունությունը։

 Տարադրամային ներարկումներ իրականացնելու հետ մեկտեղ հարկ է, որ քայլեր կատարվեն, որպեսզի ֆինանսական շուկայում խուճապային տրամադրությունները գլուխ չբարձրացնեն, որոնք դրամի հետագա արժեզրկման սպասումներ են առաջ բերում, իսկ Հայաստանի ներսում տնտեսվարող սուբյեկտները լրացուցիչ օգուտներ ստանալու ակնկալիքով իրենց ազատ դրամական և վարկային միջոցները սկսում են վերածել արտարժույթի։

 

Արտակ Գալստյան

 

ՀՀ–ում ԱՄՆ դեսպանատունը կրկին հիշեցնում է Chanel Rouge Allure «Pirate»-ը այն պաշտամունքային շրթներկ է, որը աստղերն են սիրում Թուրքական իշխանությունները նախաձեռնում են Պուտինի, Թրամփի և Զելենսկիի հանդիպումըԷջմիածնի հրապարակում «ՎԱԶ 2107»-ից սկսված գազի արտահոսքը դադարեցվել է պարեկների և փրկարարների օպերատիվ աշխատանքի շնորհիվԲելգիայի հավաքականի պաշտպանը տեղափոխվեց «Միլան»Կենտրոնում փոշին գերազանցել է սահմանային թույլատրելի շեմը Իրանի նախագահն արձագանքել է «փողոց դուրս գալ» իշխանությունների դեմ՝ իրանցիներին ուղղված Նեթանյահուի կոչինԼևանդովսկին նշել է Ոսկե գնդակի իր երկու ֆավորիտներին Եթե Ռուսաստանն ուրբաթ օրը չհամաձայնի հրադադար հաստատել, ԱՄՆ-ից շատ լուրջ հետևանքներ թող սպասի․ ԹրամփՀԱՄԱՍ-ի պատվիրակությունը հրադադարի շուրջ բանակցությունները վերսկսելու ցանկություն է հայտնել․ ԶԼՄԹենեսիում հորդառատ անձրևները առնվազն 3 մարդու կյանք են խլել Ներգաղթյալներով նավակ է շրջվել Իտալիայի մոտակայքում, զոհվել է առնվազն 20 մարդ Վերջին 24 ժամվա ընթացքում Գազայի հատվածում սովից մահացել է առնվազն 8 մարդ, նրանց թվում՝ երեք երեխաՈւսումնասիրություններ են կատարվել Ահնիձորում․ մատուռից ոչինչ չի պահպանվել ԵՄ առաջնորդները Թրամփին կոչ են անում աշխատել ԵՄ-ի և Ուկրաինայի անվտանգության շահերն ապահովող խաղաղության համար. ՄերցԱրմավիրիցի երիտասարդը ձերբակալվել է․ հայտնաբերվել է խոշոր չափերի մարիխուանա Ռիհաննան կրկին ապացուցում է, որ հղիությունն ու նորաձևությունը կատարյալ համադրություն են Թրամփի և Զելենսկու տեսակոնֆերանսը կանցկացվի փակ ֆորմատով․ Bild Թրամփը հայտարարել է, որ ցանկացած տարածքային խնդիր կարող է լուծվել միայն Ուկրաինայի հետ. ՄակրոնԱնգլիայի առաջնության առաջին տուրի հանդիպումները կմեկնարկեն մեկ րոպե լռությամբ Իսրայելի ռազմական տրանսպորտային ինքնաթիռն այսօր վայրէջք է կատարել Ադրբեջանում. Sepah PasdaranՇամպայնի միջազգային օր. Ինչպես Ֆրանսիայի մեկ շրջանը աշխարհին շքեղության համ տվեց«Եվրաեռյակը» սպառնում է վերականգնել Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցները Երևան-Մեղրի ավտոճանապարհին բախվել են «Opel Astra»-ն և իրանական համարանիշներով կցորդիչով բեռնատարը․ կա 3 վիրшվորՊռոշյանում 25-ամյա վարորդը «Opel Astra»-ով բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին, կոտրել դրանք և գլխիվայր հայտնվել բաժանարար գոտումՌուսաստանում մասամբ սահմանափակվել են Telegram-ով և WhatsApp-ով զանգերը Ադրբեջանը մարդասիրական օգնության նոր խմբաքանակ է ուղարկել Ուկրաինա Արհեստական բանականության կիրառումը բացասաբար է անդրադառնում բժիշկների հմտությունների վրա. հետազոտությունՌԴ-ն և Բելառուսը զորավարժությունների ժամանակ կիրականացնեն միջուկային զենքի և նորագույն «Օրեշնիկ»-ի կիրառման պլանավորումըԱրմավիրում բնակարանային գողություններ արած երիտասարդը ձերբակալվել է (տեսանյութ) Դավիթ Բեկ փողոցում բախվել են «Mitsubishi»-ն և «BYD»-ը. կա 2 տուժած ԱՄՆ-ում փորձում են «ավելի խելացի» սերունդ ստեղծել՝ օգտագործելով առաջադեմ գենետիկական թեստավորում և սաղմերի ընտրության տեխնիկա. WSJԿարեն Խաչանովը Ցինցինատիի մրցաշարի 1/8 եզրափակչում է Apple-ն այս տարի կթողարկի նոր բյուջետային MacBook. DigiTimes Բերքլի, Սթենֆորդ, Visa ինովացիոն կենտրոն և շատ ավելին․ բացառիկ հնարավորություն Հայաստանի 10 ուսանողի համարՀայտնաբերվել և ապօրինի շրջանառությունից դուրս են բերվել ավելի քան 1․5 կգ տարբեր տեսակի թմրամիջոցներԹրամփն ու Պուտինը կհանդիպեն Էլմենդորֆ-Ռիչարդսոն ռազմաբազայում. CNN ԱՄՆ-ի պետական պարտքը հասել է ռեկորդային 37 տրիլիոն դոլարի «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը 2025 թվականի օգոստոսի 13-ին ժամը 20:00-ին ելույթ կունենա «Զվեզդա» ռադիոկայանի «Ազգային անվտանգության ռազմավարություն» հաղորդաշարումԱշխարհը կոչ է անում Թրամփին Նոբելյան մրցանակ տալ․ Սպիտակ տուն Հերացու փողոցում բախվել են «Lexus»-ն ու «Volkswagen»-ը. վերջինն ինքնաբերաբար առաջ է ընթացել ու բռնկվել Օպերատիվ իրավիճակը հանրապետությունում օգոստոսի 12-13-ը Վաշինգտոնյան հռչակագիրը չի կարող արժանապատիվ խաղաղություն ապահովել. դա Արցախի ժողովրդի իրավունքների ու արյան հաշվին է. Արտակ Բեգլարյան Ակնհայտ է, որ ՌԴ ռազմավարական մոտեցումները, ստեղծված նոր իրադրության պայմաններում, կտրուկ փոփոխության են ենթարկվելու. Տիգրան Աբրահամյան Արտաշատում հայտնաբերվել է Հայաստանում կառուցված ամենահին եկեղեցին Առանձնակի ցավալի ու մտահոգիչ է հետևել, որ հանրային հստակ պահանջ չի ձևավորվում Բաքվում պահվող հայերի վերադարձի շուրջ. ադրբեջանագետ Ադրբեջանի հետ կնքված ցանկացած փաստաթուղթ միակողմանիորեն ծառայեցվում է ՀՀ-ի դեմ. Ավետիք Չալաբյան Երկրաշարժ՝ Թուրքիայում Գյումրիի «Շիրակ» օդանավակայանից նախատեսվում են չվերթներ դեպի Եվրոպա ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակել է մտահոգիչ տվյալներ' ինքնասպանությունների թվի աճի վերաբերյալ