Երևան, 23.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Իսկապե՞ս այդքան ծանր է Մոնոմախի գլխարկը

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մոնոմախի գլխարկը հայտնի է շատերին: Այն ինքնակալության խորհրդանիշ է Ռուսաստանում, հանդիսանում է ռուսական մեծ իշխանների ու ցարերի թագը և ունի մեծ պատմական արժեք: Այնուամենայնիվ, քչերը գիտեն, որ կա այդպիսի երկու գլխարկ, և երկրորդը ևս գտնվում է Ռուսաստանում: Համարվում է, որ Մոնոմախի գլխարկի պատմությունը սկսվել է այն պահից, երբ Բյուզանդիայի կայսր Կոնստանդին Մոնոմախի կողմից այն նվիրվել է իր թոռանը՝ Կիևյան մեծ իշխան Վլադիմիր Մոնոմախին: Սակայն այս վարկածը կասկածների տեղիք է տալիս, քանի որ Բյուզանդիայի կայսր Կոնստանդինի մահվան ժամանակ Վլադիմիրը ընդամենը երկու տարեկան է եղել: 

Բացի դա, Կոնստանդինին Մոնոմախ են կոչել միայն իր մահից հետո: Կա վարկած, որ Մոնոմախի գլխարկը մոնղոլ-թաթարական ծագում ունի, և այն Իվան Կալիտային է նվիրել թաթար խան Ուզբեկը հավատարիմ ծառայության համար: Մոնոմախի գլխարկը 14-րդ դարի գործ է, և այն ոսկյա նրբահյուս սրածայր գլխարկ է՝ պսակված խաչով, սամույրով և թանկարժեք քարերով: Այդ զարդի հեղինակը հստակ հայտնի չէ:

 Ենթադրվում է, որ գլխարկը ստեղծել են ոսկերիչներ կա՛մ Բյուզանդիայից, կա՛մ Կենտրոնական Ասիայից, կա՛մ էլ Մերձավոր Արևելքից: Մոնոմախի գլխարկը դարձել է հին ռուսական իշխանների, իսկ ավելի ուշ՝ ցարերի հզորության խորհրդանիշը: 

Մոնոմախի գլխարկով առաջինը թագադրվել է ցար Իվան 4-րդը (1547 թվական), և այդ ավանդույթը պահպանվել է մինչև 1721 թվականը,  երբ Մոնոմախի գլխարկը փոխարինվել է կայսերական թագով։ Երկու եղբայրների՝ Իվան Ալեքսեևիչի և Պյոտր Ալեքսեևիչի թագադրման համար ստիպված ստեղծվել է Մոնոմախի գլխարկի կրկնօրինակը: Այն արդեն ստեղծվել է ռուս ոսկերիչների կողմից: 

Շատ պատմաբաններ առանձնահատուկ կարևորություն են տալիս հենց այդ կրկնօրինակին, քանի որ հենց դրանով է թագադրվել Պետրոս 1-ինը, որը հետագայում դարձել է հայտնի բարեփոխիչ և Ռուսական Կայսրության առաջին կայսր: Դրանից հետո բոլոր կայսրերը թագադրվել են Մոնոմախի առաջին գլխարկով: 

Մոնոմախի գլխարկը եզակի է իր թանկարժեք քարերի քանակով և որակով: Այն իր արժեքով գերազանցում է թագավորական և ցարական բոլոր գլխարկներին ոչ միայն Ռուսաստանում, այլ նաև Եվրոպայում: Եվրոպացիները Մոնոմախի գլխարկը համեմատել են Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Հունգարիայի թագերի հետ: Նույնիսկ կա այդ ամենը հաստատող 1576 թվականի վկայագիր: Արվեստի այս գլուխգործոցի ո՛չ պատմական, ո՛չ էլ նյութական արժեքը հնարավոր չէ որոշել: 

Ընդ որում, թանկարժեք քարերը և դրանց մշակման տեխնոլոգիան նույնպես եզակի են: Մոնոմախի երկու գլխարկներն էլ պահպանվում են Մոսկվայի Զինապալատում և համարվում են այդ թանգարանի ամենաթանկարժեք ցուցանմուշները: 

Բոլորը գիտեն արդեն հանրահայտ դարձած թևավոր արտահայտությունը՝ «Ծանր է Մոնոմախի գլխարկը», որն օգտագործվում է այն ժամանակ, երբ կարիք է առաջանում ընդգծել ինչոր գործի կամ պրոբլեմի ծանրությունը, պատասխանատվությունը և այդ ամենի շուտափույթ լուծման անհրաժեշտությունը: 

 

Եկեղեցին թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում Ոսկու գները նոր ռեկորդային մակարդակի են հասելՍեփական մշակութային ժառանգության և արտաքին մշակութային հոսքերի հակադրությունը. «Փաստ»Շարունակվելու են արդյոք արցախցիների առանձին խմբերի սոցաջակցության ծրագրերըԴոլարն էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր «2026 թվականի ընտրությունները պետության համար գոյաբանական խնդիր են, ընտրությունների ճակատագիրն ընդդիմության ձեռքում է». «Փաստ»Խաղաղության աղոթքԻ՞նչ ձևաչափով պետք է ներկայացվեն դատարանի կայացրած՝ անշարժի գույքին առնչվող փաստաթղթերը. «Փաստ»Ո՞ւմ և ինչի՞ համար է երախտապարտ Փաշինյանը.... «Փաստ»Տարեվերջին կառավարությունը զբաղված է փող «քերելով». «Փաստ»Ի՞նչ է լինում, երբ մեկ անձը Հայաստանում չէ. «Փաստ»ԱՄՆ-ն երկիրը կամավոր լքող անօրինական ներգաղթյալներին կպարգևատրի մինչև 3,000 դոլարով Ադրբեջանը պետք է դառնա ԱՄՆ-ի կարևոր օղակը Իրանի, Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ առճակատման մեջ. National Interest Նեթանյահուն կրկին սպառնացել է Իրանին Վրաստանում տարածվում է Հոնգ Կոնգի A տիպի շտամը Բաբաջանյան փողոցի մի քանի շենքեր ու դպրոց զրկված են խմելու ջրից Հերթական դատական ​​ֆարսը. Ադրբեջանը ցանկանում է Արցախի բնակչին 18 տարվա ազատազրկման դատապարտել Մահացել է Արշավիր Մկրտչյանը Դեյան Ստանկովիչը դարձավ Նաիր Թիկնիզյանի մարզիչըՄեքենաներ են բախվել․ վիրավորներ կան Հալեպում բախումներ են․ տասնյակ վիրավորներ կան Հայաստանի ֆուտզալի ազգային հավաքականը 5:1 հաշվով հաղթել է Ղրղզստանի հավաքականին Պարտադիր պահանջ է շինհրապարակի կահավորումը օդի որակի մոնիթորինգային սարքերով․ Քաղաքաշինության կոմիտեՁյուն կգա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 23-ից 27-ը Հայաստանում աղքատության ցուցանիշը նվազելու փոխարեն, աճել են պետական պարտքն ու կառավարության պարգևավճարները. Աշոտ ՄարկոսյանԱրման Ծառուկյանը Հայաստանում է Հայաստանում հոկտեմբերին տնտեսական ակտիվությունը բարձրացել է մինչև 10.1%` շինարարության և մշակող արդյունաբերության շնորհիվ․ «Համաշխարհային բանկ Հայաստան» Հալեպահայերին հորդորել են տանը մնալ բախումների պատճառով Մայիսի 9-ի փողոցում հրդեհ է բռնկվել «Mercedes»-ում Ռուսաստանից գնացքներն արդեն ուղևորվում են դեպի ՀՀ՝ Ադրբեջանի տարածքով, սա պատմական է․ Փաշինյան Խաղաղության ծրագրի փաստաթղթերի հիմնական փաթեթը պատրաստ է. Զելենսկի Երեւանում հայտնի պաշտոնյայի կինն ամուսնու բանկային քարտից 4 մլն դրամ է գողացել Turkish Airlines ավիաընկերությունը կանոնավոր չվերթներ կիրականացնի Ստամբուլից Երևան Ջուր չի լինի՝ դեկտեմբերի 23-ին, 24-ին և 25-ին Կյանքից հեռացել է Քրիս Ռին Հայտնաբերվել է մեծ քանակությամբ ապօրինի որսած սիգ տեսակի ձուկ Մ-4 ճանապարհի 89-90-րդ կմ հատվածում ջրագծի վթարի պատճառով ճանապարհածածկին առաջացել է մերկասառույց «DAF» բեռնատարը Առինջ մոլի մոտ վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին Թուրքիան սիրիացի քրդերի դեմ ռազմական գործողությա՞ն է պատրաստվում Անընդունելի է, երբ քրիստոնեության օրրանում և աշխարհի հնագույն եկեղեցիներից մեկի՝ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դեմ այսօր իրականացվում են բիրտ հարձակումներ․ Ռոբերտ ԱմստերդամՀայկական բանկերը խստացրել են ռուսաստանցիների գործարքների ստուգումները. РБК Ադրբեջանը հայտարարել է, որ «արագացված տեմպերով կառուցում է Զանգեզուրի միջանցքը» Երբ կրթական փոփոխությունը սկսվում է դասարանիցԹրամփին իմպիչմենտ է սպառնում Ռուսաստանն ու Հայաստանը լավ փաստաթղթեր են ստորագրել. Պուտին Հայաստանի հետ առևտրաշրջանառությունը փոփոխվել է. Պուտին Համարանիշները գողացել էր գումար շորթելու նպատակով Իմ վերաբերմունքը Ադրբեջանից գնված նավթամթերքին․ Վահե Դարբինյան Ինչո՞ւ պետության միջոցները չեն հասնում թոշակառուներին. Ավետիք ՉալաբյանՎարորդական վկայական ստանալու համար մոտ 500 հազար դրամ է փոխանցել անհայտ անձի ու չի ստացել այն