Երևան, 04.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Արտաշատում հնագետները պեղել են 114-117թթ. կամուրջ-ջրատար՝ ակվեդուկ

ՄՇԱԿՈՒՅԹ

Past.am

Հայաստանում հայ-գերմանական համատեղ ծրագրի շրջանակում Արտաշատում հնագետները հայտնաբերել են կամուրջ-ջրատար (ակվեդուկ): Այն թվագրվում է մեր թվարկության 114-117 թվականներով: ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն Պավել Ավետիսյանն հրավիրված ասուլիսում նշեց, որ այն հսկայական ջրամատակարարման կառույց է:

 

«Այդ ակվեդուկի հիմքերն ենք բացել: Մեկ կմ տարածքի վրա ակվեդուկի 20 հիմք է բացվել: Մեր լեգենդար մայրաքաղաք Արտաշատը, որը մի քանի կառույցներով էր ներկայացված, վերջին 10-15 տարիներին պեղումներով ցույց է տալիս, որ մենք արքայանիստ շատ լուրջ քաղաքի հետ գործ ունենք»,-ասաց Պավել Ավետիսյանը: Նա տեղեկացրեց, որ 2020 թվականին այդ ուղղությամբ աշխատանքներն ակտիվորեն շարունակելու են՝ հասկանալու, թե ինչ է պահպանվել և ինչ կարելի է վերհանել: Հետազոտություններով մասնագետները կարողացել պարզել, որ Արտաշատի հարևանությամբ՝ դեպի Խոր վիրապ ճանապարհի մոտ, սեփականաշնորհված հողատարածքներում արձանագրել են մի քանի հսկայական պալատական շինություններ, որոնց հիմքերը պահպանվել են: Այս ուղղությամբ ևս կոնկրետ աշխատանքներ են կատարվելու: Այդ աշխատանքները հնարավորություն կտան հանրությանը Արտաշատը նորովի ներկայացնելու:

 

Արտաշատը Հայաստանի հին մայրաքաղաքներից է (մ.թ.ա. 2-մ. թ. 4 դդ.)։ Կառուցել է Հայոց արքա Արտաշեսը մ.թ.ա. 180-170-ական թթ. և իր անունով անվանել Արտաշատ (հունարեն՝ Արտաքսատա)։ Հիշատակվում է հունահռոմեական աղբյուրներում, հայ մատենագրության մեջ։ Ժամանակագիրներն Արտաշատ մայրաքաղաքի մասին գրում են «թագավորանիստ քաղաք», «մեծ ու խիստ գեղեցիկ քաղաք», «Հայաստանի Կարթագեն»։ Արհեստագործության, առևտրի, հայկական հելլենիստական մշակույթի խոշոր կենտրոններից էր։ Արտաշատով էին անցնում Հեռավոր Արևելքից Միջերկրական և Սև ծովերի ափերը ձգվող միջազգային տարանցիկ առևտրի ուղիները, որոնցով փոխադրում էին չինական մետաքս և այլ ապրանքներ։ Հայաստանի մայրաքաղաքները Քաղաքը տեղադրված էր Խոր Վիրապի ավելի քան 10 բլուրների վրա։ Զբաղեցրել է 400-500 հա տարածություն։ Միջնաբերդը և թաղամասերը շրջափակված էին պարսպապատերով, որոնք իրար էին միացված բլուրների միջև կառուցված նեղ «միջանցքներով»` նման եղանակով ստեղծելով պաշտպանական ամրությունների հզոր համակարգ։

 

Տնտեսական աճի մեխանիզմները և «ստեղծարար ոչնչացումը». «Փաստ»Ալիևի «մտքի թռիչքի» հակաթույնը միակն է. Մհեր ԱվետիսյանՄարզաշխարհի հարյուրավոր հեղինակավոր ներկայացուցիչներ նախաձեռնել են «Մարզաշխարհը հանուն առողջ սերնդի» ծրագիրը. Ծառուկյան Մենք չենք կարող Ալիևին փոխել, բայց կարող ենք հեռացնել Փաշինյանին․ Էդմոն Մարուքյան Երբ անձնական կյանքի գաղտնիության իրավունքը բացարձակ պաշտպանված չէ. «Փաստ»Սպանվել է ՔՊ-ի տարածքային կառույցի անդամ, բլոգեր Շմավոն Աթոյանը «Սևանի և Գյոյչայի ընտրությունը» Ինչպես հասկանալ, որ հեռախոսդ ձայնագրվում էԱմիօ բանկը մասնակցել է Սյունիքում անցկացված բիզնես համաժողովին Խաղաղության պատրանքի գինը՝ Հայաստանի սուվերենության կորուստը 24 ժամ ջուր չի լինելու․ հասցեներ «Ժողովուրդն ուղերձը տալիս է էլիտաներին և սպասում է առաջնորդության, սպասում է գործողությունների». «Փաստ»Քանդելու իրավական և տեխնիկական խոչընդոտները կվերանան. «Փաստ»Ռուբլին էժանացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա խորհուրդԱկցիաների տեղերը փոխելիս հանրագումարային բովանդակությունը չի փոխվում. «Փաստ»Կարևորը քաոս լինի ու ցնցումներ. «Փաստ»Ինչո՞ւ են ռուս ուսանողները ժամանում Հայաստան և ի՞նչ են այստեղ անելու. «Փաստ»Արևմուտքում էլ են սկսո՞ւմ «ձեռքները լվանալ» Նիկոլ Փաշինյանից. «Փաստ»Ինչպե՞ս է կոչվելու Սամվել Կարապետյանի կուսակցությունը. «Փաստ»«Մարիաննա» ընկերության սերուցքային պանրի միջից անհայտ առարկա են գտել․ քաղաքացին ահազանգում է (լուսանկարներ) «Գանձասարը» հաղթեց «Ալաշկերտին», «Ուրարտուն»՝ «Արարատին» Պարոնյան թատրոնում կայացավ ՀՀ վաստակավոր արտիստ Բորիս Պեպանյանի 75-ամյակին նվիրված հոբելյանական երեկոն Ծանրորդ Միշա Մելքոնյանը Եվրոպայի երիտասարդների առաջնությունում 7-րդն է Հայտնի են՝ Երևանում 23-ամյա չեչենուհի Այշատ Բայմուրադովայի սպանության գործով կասկածյալների անունները Երևանում հայտնաբերել են 2 ամսական երեխայի մահացած մարմին Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության «դատավարության» ընթացքում այսօր առաջին անգամ ելույթ են ունեցել դատախազները Հայ-վրացական հարաբերությունները լարվում են, ծանր կացության մեջ են հայտնվելու տնտեսվարողները. Դանիելյան Շինարարական աշխատանքների ժամանակ փլուզվել է տանիքն ու առաստաղը. մանրամասներ Վանաձորի ողբերգական դեպքից 13-ամյա Տիգրան Համբարձումյանը՝ Եվրոպայի պատանիների և աղջիկների առաջնության բաց կայծակնային շախմատի չեմպիոն Ինչ անել, եթե ձեր լուսանկարով «WhatsApp»-ում բացել են անհատական հաշիվ և հանդես են գալիս ձեր անունից Ի՞նչ եղանակ է սպասվում նոյեմբերի 4-ից 8-ը Երիտասարդական ԵԱ. Վարդգես Մարգարյանը զրո ստացավ Արսեն Թորոսյանը մեկնում է Կատար «Էլեկտրաէներգիայի սակագինը հնարավոր էր իջեցնել մինչև 5 դրամով»․ ՀԷՑ-ի նախկին տնօրենՎահագն Խաչատուրյանը ժամանել է Դոհա Վթար է․ ջուր չի լինելու նոյեմբերի 4-ին և 5-ին Նոր մանրամասներ՝ Վանաձորում տեղի ունեցած փլուզումից Սևանը Գյոյչա չպետք է դառնա. 2026-ին Փաշինյան վարչապետ չպետք է լինի․ Էդմոն Մարուքյան 1908թ. ով ասում էր, որ չարժե վստահել թուրքերին, հայտարարվում էր հետադիմական․ յոթ տարի հետո՝ 1915թ.–ն էր․ Նարեկ ԿարապետյանՆերդրողները գնալու են այնտեղ, որտեղ խաղի կանոնները հստակ են, համակարգերը՝ կայուն, երկիրը՝ պատրաստ ներդրումների (տեսանյութ) Քվեաթերթիկը պատրաստ է․ Վահե ՀովհաննիսյանՌոզա Ծառուկյանի ու Սիլվա Կապուտիկյանի ընկերության մասին են խոսել մշակութային բացառիկ միջոցառմանը 3-ամյա երեխայի առերեւույթ սպանություն կատարած անձը կալանավորվեց Հռոմի կենտրոնում պատմական աշտարակը մասամբ փլուզվել է. տուժել է չորս մարդ Մեքենան դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և հայտնվել ձորում․ զոհ կա Անընդունելի միջադեպ՝ թիվ 50 երթուղին սպասարկող տրանսպորտային միջոցում․ հնչեցրել են հայհոյանքներ Հոսանքի գնի հետ կապված «Գիտակից հասարակություն» ՀԿ–ն դիմել է ՀԾԿՀ–ին Ծանրորդ Ալինա Սուքիասյանը Եվրոպայի առաջնությունում 5-րդն է Ոստիկանները հայտնաբերել են ատրճանակներ, դանակ և թմրամիջոցով փաթեթներ