Երևան, 23.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Թութանհամոնի ոսկե դիմակը. ի՞նչ առեղծվածներ են կապված դրա հետ

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Փոքրիշատե պատմություն իմացող յուրաքանչյուր մարդ գիտի, որ Հին Եգիպտոսի արհեստավորների կողմից հմտորեն պատրաստված՝ փարավոն Թութանհամոնի ոսկե դիմակը, հազարամյակներով պահպանվելով, հասել է մեզ և հնարավորություն է տվել դրանով պատկերացում կազմել այն ժամանակ ապրած մարդու դեմքի առանձնահատկությունների մասին: 

Դիմակը ոչ միայն արվեստի գործ է, այլ նաև շատ արժեքավոր ծիսական զարդարանք, որը նախատեսված էր մահացած մարդու համար: 

Թութանհամոնի ոսկե դիմակը մարդկությանը օգնել է բացահայտել Հին Եգիպտոսի քաղաքակրթության պատմության մեջ կարևոր ժամանակահատվածներից մեկի գաղտնիքները: 

Հին Եգիպտոսում եգիպտական փարավոնների թաղման ժամանակ որպես ծիսական խորհրդանիշ դիմակ ստեղծելը համարվել է բավականին ֆունկցիոնալ և բնորոշ երևույթ: 

Նմանատիպ դիմակներ պատրաստվել են շատ տիրակալների համար, բայց մեզ հասել է միայն Թութանհամոնի դիմակը, իսկ մնացածները անհայտության մեջ են մնացել: 

Իսկ ընդհանրապես, Թութանհամոնի դամբարանը պատված է ինչ-որ հանելուկային միստիկ շղարշով: 

Չգիտես ինչու, Թագավորների հովտի մեծ թվով դամբարաններից բոլորը թալանվել են, և միայն Թութանհամոնի դամբարանն է մնացել անթերի, առանց ձեռք տալու: 

«Սև պեղողներից» ոչ մեկին չի հաջողվել օգտվել դրա հարստություններից, չնայած, ըստ տեղեկությունների, այն բաց է եղել 1922 թվականից: 

Ըստ լեգենդի, դամբարանը պահպանել են փարավոնի և նրա հետ թաղված ծառաների հոգիները, և ոչ ոք չէր կարող որևէ բան գողանալ դամբարանից, մինչև չեն հայտնվել ավելի կրթված հետազոտողներ, որոնք ցանկացել են ծանոթանալ հին քաղաքակրթության պատմությանը: 

Թութանհամոնի դիմակը մաքուր ոսկուց և թանկարժեք քարերից պատրաստված, բավականին նուրբ մշակմամբ զարդ է և կշռում է մոտ տասը կիլոգրամ: 

Նույնիսկ հաշվի առնելով աշխատանքը, մետաղի որակը և այլ բնութագրերը՝ ժամանակակից ոսկերիչներից ոչ ոք չի համարձակվում այն գնահատել, իսկ հաշվի առնելով դրա պատմական արժեքը՝ կարելի է արձանագրել, որ այդ դիմակն անգին է: 

Դիմակի բարձր ճշգրտությամբ պատրաստված մանրամասները օգնել են մարդաբաններին մեծ ճշգրտությամբ վերականգնել փարավոնի դեմքը: 

Գիտնականներին պարզ է դարձել, թե ինչպիսին է եղել փարավոն Թութանհամոնը, իսկ դամբարանը հնարավորություն է տվել պարզել նրա նշանակությունն ու դերը պատմության մեջ: Երիտասարդ փարավոնը ինը տարուց էլ պակաս է եղել իշխանության, և քանի որ այդ ժամանակի մեծ մասը նա դեռ երեխա էր, գործնականում գրեթե չի ղեկավարել երկիրը: 

Թութանհամոնը մահացել է լրիվ խորհրդավոր պայմաններում 19 տարեկանում: Նրա օրոք, այնուամենայնիվ, իրականացվել են մի շարք բարեփոխումներ և նորարարություններ, որոնք ոչ միայն ամրապնդել են փարավոնների զորությունը, այլ նաև կարևոր դեր են խաղացել Հին Եգիպտոսի հզորացման գործում:

Դիմակն այսօր Կահիրեի թանգարանի ամենաարժեքավոր ցուցանմուշն է: Եգիպտոսում տեղի ունեցած հեղափոխական իրադարձությունների (2011) ժամանակ քիչ էր մնում դիմակը առևանգվեր: 

Եգիպտացիները ակնածանքով են վերաբերվում դիմակին և հույս ունեն, որ իրենց մոտ առաջիկայում զգալի վերափոխումներ և փոփոխություններ կլինեն, ինչպես եղել է 2500 տարի առաջ Թութանհամոնի օրոք, և իրենց երկիրը կրկին կդառնա աշխարհի գերտերություններից մեկը: 

Եվ այդ ամենում կօգնի Թութանհամոնի ոսկե դիմակը:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Պետական համակարգի իրական բարեփոխումներ չկան․ Ավետիք ՔերոբյանՇախմատի աշխարհի չեմպիոն Գարի Կասպարովը հեռակա կարգով ձերբակալվել է Երևանում 41-ամյա տղամարդը դանակահարել է հարազատ եղբորը․ բժիշկները պայքարում են նրա կյանքի համար Պնդում եմ՝ ընտրություններով հնարավոր է փոխել իշխանությունը. Էդմոն Մարուքյան 2025թ. ԶՊՄԿ-ի համար առաջընթացի տարի էրՃշմարտության գինն այսօր հալածանքն է․ Հովհաննես ԻշխանյանԲոյկոտե´նք և թույլ չտա´նք, որ ադրբեջանական բենզինը վերածվի մեր դեմ ուղղված հրանոթների. «ՀայաՔվե» Մահացել է Կարեն Հովհաննիսյանի հայրը․ դերասանը գրառում է արելԶոհված կամ անհետ կորած զինվորի ծնողին չեն ասում, որ գնա իր մյուս զավակներով զբաղվի. Արշակ ԿարապետյանԱդրբեջանական բենզինը կէժանացնի՞ վառելիքի գներըԿրթաթոշակ 100 արցախցի ուսանողի՝ IDBank-ի «Կողք կողքի» ծրագրի շրջանակում Փաշինյանը խուսափել է հարյուրավոր հայերի հետ եկեղեցում հանդիպելուցՈւղիղ հեռարձակում. «Մեր Ձևով» շարժման 2025 թվականի հաշվետու ժողով Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք ԳյումրիումՓաշինյանն անձամբ է գլխավորելու Մայր Աթոռի դեմ գրոհը Ամփոփվեցին Junius ֆինանսական գրագիտության երկրորդ մրցույթի արդյունքներըՓաշինյանը մերժել է ռուսական մասնակցությունը «Թրամփի ուղուն» Կոնվերս Բանկը Visa Intelligence Award մրցանակակիրն էԱմիօ բանկի շահույթի աճի միջին տարեկան տեմպը՝ ավելի քան 150% Ամփոփեք տարին մեկ բառով. «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումԻ՞նչ է պետք իմանալ տոներին ընդառաջԻսպանակա՞ն, պորտուգալակա՞ն, թե՞ իտալական.բացառիկ խմիչք, որ հարմար չէ երկարատև հնեցման. «Փաստ»Էնրիկե Իգլեսիասն ու Աննա Կուռնիկովան չորրորդ անգամ ծնողներ են դարձել Միքայել Սրբազանը զրկվել է կիրակնօրյա պատարագին մասնակցելու և Սուրբ Հաղորդություն ստանալու հնարավորությունից՝ նույնիսկ հիվանդանոցային պայմաններում. Թագուհի Թովմասյան Ճապոնիայի համալսարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցելՌուսաստանը և Ուկրաինան հայտարարել են նոր փոխադարձ հարվածների մասին․ վիրավորներ կան Սանկտ Պետերբուրգի Սուրբ Կատարինե հայկական եկեղեցու մոտ տեղի է ունեցել բողոքի ակցիա՝ ընդդեմ Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների. տեսանյութՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (23 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Աշխարհում առաջին ձայնային ռադիոհաղորդումը, առաջին տրանզիստորը, 20-րդ դարի լավագույն ակումբը. «Փաստ»Գազ չի լինելուՆիկոլ Փաշինյանի վերընտրվելը գտնվում է ընդդիմադիր դաշտի ձեռքերում. Նաիրի Սարգսյան Վթար-հրդեհ՝ Շիրակում, 26-ամյա վարորդը «Nissan X-Trail»-ով կողաշրջված հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. Shamshyan Հայաստանում հնարավո՞ր է «մոլդովական սցենար». ո՞ւմ կհանձնի հանրապետության ինքնիշխանությունը Փաշինյանը. «Փաստ»Ինժեներները ստեղծել են առանց մարտկոցների արևային էներգիայով աշխատող կվադրոկոպտեր 12 ժամ ջուր չի լինելու․ հասցեներ Ովքեր ծնվել են կռկռալու համար, չեն կարող երգել. «Փաստ»Մեզ նվաստացնողը մեր կառավարությունն է. մենք չունենք ազգային իշխանություն. Էդմոն Մարուքյան«Եթե գյուղերը դատարկվեն, դրանով կկորցնենք ամեն բան». «Փաստ»Ինչպե՞ս չդառնալ «ֆուտբոլի գնդակ» տարածաշրջանում. ՀայաՔվե 12-ամյա տղան դաժանորեն ծեծել է մորը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹՀայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում ո՞ր ժամանակաշրջաններում է ապրել առավել անվտանգ ու խաղաղ. Մհեր ԱվետիսյանՄարդիկ համատարած ուզում են հանգիստ կյանք, որ իրենց չպարտադրեն անել իրենց խղճի դեմ քայլեր, մնում է՝ քաղաքական ուժերն այս ամենակարևոր պահը ֆիքսեն. Վահե Հովհաննիսյան Այն մասին, թե ինչու են մեր երկրում պետական ծախսերն ու պարտքն աճում, բայց հարյուր հազարավոր մարդիկ շարունակում ապրել ծայր աղքատության մեջ. Ա. ՉալաբյանԵկեղեցին կարող է լինել միայն առաջին քայլը․ ի՞նչ է լինելու հաջորդը «Աչքս դռանն է, միշտ Ռաֆոյիս եմ սպասում, որ դուռը բացելու է և ներս մտնի». Ռաֆայել Ֆրանգուլ յանն անմահացել է նոյեմբերի 9-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»Ում է արգելվում ուտել «մայրաքաղաքային» աղցանԴրական տեղաշարժերի հետ՝ տնտեսության կայուն և որակական աճի խոչընդոտներ, վտանգավոր միտումներ. «Փաստ»Եկեղեցին թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում Ոսկու գները նոր ռեկորդային մակարդակի են հասելՍեփական մշակութային ժառանգության և արտաքին մշակութային հոսքերի հակադրությունը. «Փաստ»Շարունակվելու են արդյոք արցախցիների առանձին խմբերի սոցաջակցության ծրագրերը