Երևան, 28.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Հիշե՛ք` շարժումը ընդդեմ Սերժի էր, և ոչ հանուն Նիկոլի. Արփինե Հովհաննիսյանը՝ Նիկոլ Փաշինյանին

ԲԼՈԳ

Past.am

ԱԺ նախկին փոխնախագահ Արփինե Հովհաննիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում բաց նամակ է հրապարակել՝ ուղղված վարչապետ Փաշինյանին։ Գրառումը ներկայացնում ենք ստորև․

«ԲԱՑ ՆԱՄԱԿ ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻՆ

«Կոնսենսուս մինուս ինտելեկտի մասին»

Հարգելի՛ պարոն Փաշինյան,
Հարգելի՛ Նիկոլ,

Երկար էի մտածում՝ անդրադառնա՞մ արդյոք, Ձեր այն արտահայտությանը, թե «Հայաստանը ձախողված պետություն» է, թե՞, այնուհանդերձ, թողնեմ, որ պատմության գրկում մնա հերթական անհաջող ձևակերպումը։ Բայց, ի վերջո, որոշեցի մի օգտակար ծառայություն մատուցել։

Եվ այսպես,
2005 թվականից սկսած՝ Խաղաղության հիմնադրամը և «Foreign Policy» ամսագիրը հրապարակում են ձախողված պետությունների (failed state) ինդեքսը։ Հատկանշական է, որ որոշակի պահից սկսած՝ ինդեքսը վերանվանվեց խոցելիության ինդեքսի (fragile state), քանի որ պետությունները, այսպես ասած, ինքնասիրություն են դրսևորել ու պայքարել, որ իրենք չանվանվեն ձախողված։ Նախընտրել են խոցելի բառը, քանզի այս կամ այն տիրույթում կամ բոլորում միասին կարող են լինել այդպիսին՝ այս կամ այն չափով:
Այս ինդեքսը հեղինակավոր է և շատ է մեջբերվում հատկապես գիտական շրջանակներում, քանի որ համապարփակ է՝ ներառելով 12 չափանիշներ՝ պետության անվտանգությունից մինչև քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական գործոնները։ Յուրաքանչյուր տարի ինդեքսը կազմելու համար ուսումնասիրվում է մոտ տասը հազար աղբյուր, մշակվում է 40-45 միլիոն հոդված և զեկույց։ 2019 թվականին ամենախոցելի երկիրը, այսինքն՝ վարչապետի սիրած եզրութաբանությամբ՝ «ձախողվածը», համարվում է Եմենը՝ զբաղեցնելով առաջին տեղը, իսկ ամենակայունը Ֆինլանդիան է՝ իր 178-րդ տեղով։ Հայաստանը (105) այս զեկույցում երբևէ, կրկնում եմ՝ երբևէ չի դիտարկվել որպես ձախողված։ Ավելին` վերջին տասը տարիների ընթացքում, այսինքն՝ ըստ Ձեզ՝ «ձախողված» կառավարման ժամանակաշրջանում, բարելավել է իր դիրքերը՝ տասը տարվա ընթացքում գրանցելով 7.6 կետով առաջընթաց։ Այս տարի ևս Հայաստանը (թե կուզեք` ձեր Նոր Հայաստանը) բարելավել է դիրքերը, սակայն կան ցուցանիշներ, որոնք անկում են ապրել, ու դրանք մտածող մարդու համար շաաաատ մտահոգիչ են։
2019 թվականի ինդեքսով, այսինքն՝ Ձեր «մարդակենտրոն» կառավարության իշխանության օրոք, Հայաստանից ուղեղների արտահոսքը հասել է 7 տարվա մաքսիմումին։ 
Մեկ այլ թիվ՝ գործող քաղաքական ուժին տրվող ինդեքսը, (գիտականորեն՝ էլիտաների նկատմամբ վերաբերմունքը) մնացել է նույնը։ Փաստորեն, ի հեճուկս բոլոր պնդումների` իշխանափոխության գործոնը, կարծես թե, մեծ ազդեցություն չի ունեցել։ 
Համոզված եմ՝ հաջորդ տարի, ըստ արժանվույն կգնահատվեն դատական իշխանության նկատմամբ ճնշումները, քաղաքական հետապնդումները, աննկատ չի մնա դատարանների շրջափակման «փառահեղ» ակցիան և մենք, իհարկե, այս առումով կունենանք «առաջընթաց»։

Հարգելի՛ պարոն վարչապետ,
Խնդրում եմ, եթե այսուհետ ևս անդիմադրելի է Ձեր ցանկությունը Հայաստանը անվանել «ձախողված» պետություն, ապա գոնե կիրառեք համաշխարհային եզրույթաբանությամբ խոցելի բառը։ Ու եթե իրականում գոյություն ունի նման փաստաթուղթ, այն տվողներին էլ հորդորեք ընթերցել միջազգային փաստաթղթեր, ավելին` ընթերցելուց հետո դրանք մատուցել ճշգրտությամբ։

Ձեր ելույթում կրկին կանգ առաք Ձեր կողմից այնքա՛ն սիրված, այնքա՛ն օգնող այնքա՛ն անհրաժեշտ բառի` «նախկին» բառի վրա:

Երկու դիտարկում ունեմ այդ առնչությամբ։

Նախ Դուք անընդհատ, առիթ-անառիթ վարկաբեկում եք բոլոր նախկիններին` տարբերություն չդնելով միջոցների միջև ու հավասարեցնելով բոլորին ու ամեն ինչ: Բացի այդ, Ձեր շուրթերից չի հնչել որևէ բառ այն մասին, որ նախկինները ինչ-որ մի բանում, թեկուզև աննշան հաջողություն են գրանցել ու ճիշտ են եղել: Չխորշեցիք անգամ անվանել նախկին բոլոր պաշտոնյաներին բռի ու տգետ` մոռանալով հպանցիկ հայացք նետել ձեր կառավարության մի շարք անդամների կամ ձեր մերձավորագույն շրջապատում գտնվող գործարարների վրա, որոնց մեջ շատերը ՆԱԽԿԻՆ են: 
Ի դեպ, ինչու այդ հայացքը չգցեցիք ներկաների վրա, որտեղ աչք է ծակում դիլենտանտիզմի ու կայուն ինքնասիրահարվածության գերդոզավորումը։ Միայն չասեք՝ ոչինչ կսովորեն, անգամ վարսահարդարը նախ՝ սովորել է հարդարել, հետո միայն սպասարկել։

ինչպե՞ս պատահեց, որ փոխանակ կառավարման 1.5 տարվա ընթացքում Դուք ինքներդ հանգեք եզրակացության պետության ինչպիսին լինելու վերաբերյալ, դրա մասին եզրակացնում եք այդ «բռի ու տգետ» նախկինների կազմած փաստաթղթի հիման վրա: Բացի այդ, ինչո՞ւ եք սխալ համարում այն ամենն, ինչ եղել է նախկինում, ու մի հրաշքի ուժով համարում, որ հենց այս փաստաթուղթն է ճիշտ: Գուցե այդ նախկինները, ինչպես ամեն բան են «ձախողել», նաև այստե՞ղ են սխալ արել: 
Ի դեպ, եթե այդ փաստաթուղթը գոյություն ունի, ապա ասեմ, որ դրա հեղինակները իրոք հիմարության մաստեր կլաս են ցույց տվել, և, ինչպես միջազգային փաստաթղթերն են վկայում, ձեզ ուղղակի խաբել են։ Ուստի դա ոչ այլ ինչ է, քան «կոնսենսուս մինուս ինտելեկտ»։

Երկրորդ, ընդամենը շաբաթներ առաջ ամբողջ իշխանական քարոզչամեքենայով հրապարակում էիք 2019 թվականի առաջին եռամսյակի տնտեսական աճի 7.2 տոկոս ցուցանիշը ու «հնգամյակը` մեկ տարում» ոճի հրապարակումներ անում` փոխակերպելով «եռամսյակը` յոթ տարում» կարգախոսի: Հիմա դա հաջողությո՞ւն էր, թե՞ ձախողում: Իսկ նախորդ կառավարության անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի 10.6 տոկոսը մեգաձախողո՞ւմ էր, թե՞ մեգահաջողություն:

Այսքանից հետո՝ խնդրանք ու հորդոր Ձեզ․
• ԱԱԾ Երևանի քաղաքային վարչության պետի նախկին տեղակալ ու այժմ ԱԱԾ տնօրեն Արթուր Վանեցյանին հորդորեք, որ Ձեզ բացատրի, որ պետական և ծառայողական գաղտնիք հրապարակելը հանցագործություն է, ի դեպ ու ցավոք՝ հերթականը Ձեր մեծ շարքի մեջ։
• Սահմանադրական դատարանի Ձեր սիրելի («Ձեր սրտի նախագահ») «նախագահ» Վահե Գրիգորյանին հորդորեք, որ Ձեզ բացատրի, որ դեռևս 2010 թվականինից կա ՍԴ որոշում, որի համաձայն՝ փաստաթղթի անվանումը չպետք է լինի գաղտնիք։
• ՀՀ Պաշտպանության նախարարի նախկին տեղակալ և այժմյան պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանին հորդորեք, որ Ձեզ բացատրի՝ Անվտանգության կարևորության մասին երբե՛ք չի կարելի մոռանալ: Ու որ հենց դա է հիմնական պատճառը, որ մենք ինդեքսում ԵՐԲԵՔ չենք համարվել ձախողված պետություն։ Ձեր ասած «ձախողված» պետությունը այսքան տարի ԲՈԼՈՐ իշխանությունների ( 1-ին, 2-րդ եւ 3 րդ նախագահներ) ժամանակ ՀԱՋՈՂՈՒԹՅԱՄԲ ապահովել է Հայաստանի ու Արցախի անվտանգությունը:

Հենց այդ անվտանգության ապահովումն է՝ ժողվրդավարության ու մնացածի համադրմամբ, որ մեզ թույլ է տվել մոտ երեք տասնյակ կետով ավելի բարձր դիրք զբաղեցնել, քան օրինակ ձեր այնքան սիրված Վրաստանը, այնքան «կիրթ» Ադրբեջանը եւ այնքաաան հեղափոխական Ուկրաինան, ինչպես նաեւ Սերբիան ու Մոլդովան։ Պատկերացնո՞ւմ եք, այդ պետությունները ըստ այդ ինդեքսի մեզնից ավելի «ձախողված» են, բայց երբեք նրանցից և որևէ մեկի ղեկավարը` հեղափոխական, թե ոչ այնքան, իրեն թույլ չի տվել բարձրաձայնել, որ իրենք ձախողված են, խոցելի՝ միգուցե, բայց ոչ՝ ձախողված։

• ՀՀ Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր և այժմյան վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին հորդորեք, որ ներկայիս վարչապետ Փաշինյանին հորդորի՝ երբեմն , միայն երբեմն լսել իր նախկին ելույթներն ու մտքերը։ Գուցե այդ ժամանակ վարչապետը սկսի աշխատել եւ ձախողման մեղավորներ չփնտրել: Պատգամավոր Նիկոլը վարչապետ Փաշինյանին թող ասի, որ մենք՝ որպես ժողովուրդ, հաջողված ենք, պետությունը՝ նույնպես, իսկ թե «ձախողված» է հարկավոր գտնել, ապա այդպիսին առաջին հերթին թող համարի իրեն ու իր թիմին:

Ի վերջո, պարո՛ն վարչապետ, պաթետիկ ելույթների փոխարեն գոնե մտքում գեթ մեկ անգամ ստանձնեք պատասխանատվություն Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության և բարեկեցության համար ու գնացեք առաջ։ Հիշե՛ք` շարժումը ընդդեմ Սերժի էր, և ոչ հանուն Նիկոլի: Հպարտ քաղաքացիները Նիկոլին վարչապետ են դարձրել ոչ թե օրը մի լեգենդ հյուսելու, այլ գործելու եւ մարդկանց կյանքը լավացնելու համար, ինչում և ես հաջողություն եմ մաղթում։
Հ.Գ. Ի դեպ, Մի՛ հավատացեք նրանց, ովքեր քաղաքական կույր են անվանում Ձեր բոլոր հաջողությունները չտեսնողներին: Վստահ մի՛ եղեք, որ նրանք նախորդ վարչապետերին նույն բաները չեն ասել, եւ դա նրանց կողմից ընդամենը պարզունակ քաղաքական հնարք չէ՝ սեփական քաղաքական ամբիցիաները բավարարելու համար։ Նման մարդկանց մասին ինչպես ասում են՝ կամ լավը կամ ոչինչ»,- գրել է նա։

Գյումրիում պնևմատիկ ատրճանակից կրակել են դաջվածքներ անող տղամարդու աչքին․ ՆԳՆ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել «Mercedes»-ի 35-ամյա վարորդը ստեղծել է վթարային իրավիճակ, ինչի հետևանքով «Nissan Teana»-ն բախվել բետոնե պատնեշին․ կա վիրավոր Կրեմլում հայտնել են Զապորոժիեում Գուլյապոլե եւ Դոնեցկում Դիմիտրով քաղաքների գրավման մասին Նեթանյահուն երկուշաբթի կհանդիպի Թրամփի հետ. AFP Անիի և Ամասիայի տարածաշրջաններում բուք է․ կան փակ ավտոճանապարհներ Լարսը փակ է բեռնատարների համար 4000 թափառող կենդանի տեղափոխվել է կլինիկա․ որդեգրվել է շուրջ 80 անտուն կենդանի․ քաղաքապետարան Արեգակի վրա ուժգին բռնկում է գրանցվել Մոսկվայի մոտակայքում խփվել է 23 անօդաչու Թայվանում տեղի է ունեցել 7,0 մագնիտուդով երկրաշարժ Երևանում ձյան տեղումները կշարունակվեն ամբողջ գիշերվա ընթացքում և առավոտյան ժամերին. Սուրենյան Ռոնալդուին հեռացնելուց հետո ինձ 2 տարով զրկեցին «Ռեալի» խաղերից. Լա Լիգայի նախկին մրցավար Սպերցյանն արձագանքել է Հայաստանի տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ ճանաչվելուն «Շատ մեծ վախեր ունեի, երբ առաջարկ ստացա մասնակցել «2 աստղ» նախագծին»․ Սոնա Մաթևոսյան 2026 թվականի հունվարի 1-ից կսկսվի նորածնային ակնային սքրինինգը. ԱՆ 28-ամյա երիտասարդը 320 000-ի մետաղադրամներ է գողացել ավտոլվացման կետից․ մանրամասներ Դիլիջանը այս պահին․ Գագիկ Սուրենյանը նոր տեսանյութ է հրապարակել Հայաստանը շարունակել է հայկական մշակութային ժառանգության հանրահռչակումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում․ ԱԳՆ Փաստաբան Լևոն Բաղդասարյանը «Եվրոմեդիա24»–ի կողմից արժանացել է «Արդարության պահապան» մրցանակին (տեսանյութ) Գերմանիայում կանխատեսել են Զելենսկի–Թրամփ հանդիպման ձախողումը Գագիկ Սուրենյանը վանաձորյան հրաշքից տեսանյութեր է հրապարակել Զելենսկին Արևմուտքից պահանջել է ուժեղացնել ՀՕՊ-ի մատակարարումները Արագածոտնում բախվել են Թուրքիայի քաղաքացու վարած կցորդիչով բեռնատարը և ձնամաքրման տրակտորը Գազայում զոհերի թիվն անցել է 71 հազարը Այս տարի ուժեղ Հայաստանը կհաղթի․ Նարեկ ԿարապետյանՈւսուցիչները ԳԹԿ-ից պահանջում են մինչև երկուշաբթի 4 քայլ կատարել Գեղարքունիքի մարզի դպրոցներից մեկում ուսուցչուհին հոգեբանական բռնության է ենթարկել 5-րդ դասարանի աշակերտուհուն Երևանում ձյուն գալու է. Հայհիդրոմետի տնօրենը հայտնում է Գուլյայպոլեի մեծ մասը անցել է Ռուսաստանի բանակի վերահսկողության տակ Ձյուն ու բուք ՀՀ-ում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին «Toyota Altezza»-ն դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և հայտնվել ծառերի մեջ Մեր երկրին պետք է քաղաքի` քայլ առ քայլ զարգացման պլան, որպեսզի մենք քսանմեկերորդ դարի քաղաք ունենանք․ Նարեկ ԿարապետյանՇերեմետևո օդանավակայանում սահմանվել են ժամանակավոր թռիչքային սահմանափակումներ «ՀայաՔվեն» ամփոփում է 2025 թվականը «Մթնոլորտային ցուրտ ճակատն ուշ երեկոյան կներխուժի ՀՀ տարածք»․ Սուրենյան Այսօր Բաքվի բանտում գտնվող Արցախի խորհրդարանի նախագահ Դավիթ Իշխանյանի ծննդյան օրն է ԱԹՍ-ները հարձակվել են Մոսկվայի վրա Թբիլիսիի դատարանը կալանավորել Է Վրաստանի պաշտպանության նախկին նախարարին 2025 թվականի առողջապահության ոլորտի հինգ ամենակարևոր նվաճումները Էջմիածնում բախվել են Երևանից դի տեղափոխող շտապօգնության ավտոմեքենան ու օտարերկրացու Chevrolet Volt-ը Թրամփը կարող է Զելենսկուն տալ «վերջին հնարավորությունը» խաղաղության շուրջ համաձայնության համար Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ «Lexus»-ը տապալել է էլեկտրասյունը, հայտնվել երթևեկելի գոտում Շիրակի մարզում կրակել են Գյումրիում հայտնի դաջվածքներ անող տղամարդու աչքին Նոր հասցեում հաշվառվելն այսուհետ կարող է իրականացվել առցանց եղանակով Ձյուն է տեղում, բուք է․ ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա». El Nacional Զրույց-քննարկում Նոր Նորքի և Ավանի բնակիչների հետ. ՀայաՔվեԲժիշկ Մյասնիկովը կիսվել է իր երիտասարդության գաղտնիքով Հետվճարը չի կարող լուծել թոշակառուների խնդիրները․ Դավիթ ՀակոբյանԿայացավ Հայաստանի բասկետբոլի ֆեդերացիայի տարվա ամփոփիչ երեկոն