Երևան, 22.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


10 երկիր, որոնցում կանայք մարդ չեն համարվում և չունեն իրավունքներ

ԼԱՅՖ

Ժամանակակից կանայք տղամարդկանց հավասար պաշտոններ են այսօր զբաղեցնում տնտեսության ոլորտում, պետություններ են ղեկավարում՝ միաժամանակ մնալով կանացի և գեղեցիկ։ Սակայն դեռևս աշխարհում կան երկրներ, որոնցում կինը մարդ չի համարվում, ամեն օր ենթարկվում է բռնության ու դաժան վերաբերմունքի։

Աֆղանստան

Այս երկիրը առաջին հորիզոնականն է զբաղեցնում այն պետությունների շարքում, որտեղ կանայք զրկված են գրեթե բոլոր իրավունքներից։ Նրանք ամեն օր ենթարկվում են դաժան բռնության իրենց ամուսինների և հարազատների կողմից։ Չդադարող ռազմական գործողությունները ստիպել են փողոց դուրս գալ ավելի քան միլիոն կանանց, որոնք ողորմություն էին խնդրում՝ ապրելու համար։ Աֆղանացի կանանց կյանքի միջին տևողությունը շուրջ 45 տարի է։ Որակյալ բժշկական օգնության բացակայության պատճառով ծննդաբերողների և նրանց նորածինների մահացության թիվը ամենաբարձրներից մեկն է աշխարհում։ Ընտանեկան բռնությունը, վաղ ամուսնությունն ու աղքատությունը Աֆղանստանի կանանց կարճ կյանքի բովանդակությունն են կազմում։ Ինքնասպանությունն այստեղ հաճախ կրկնվող երևույթ է։

 

Կոնգոյի Ժողովրդավարական Հանրապետություն

Կոնգոյում կանայք չեն կարող իրավաբանական որևէ փաստաթուղթ ստորագրել առանց ամուսնու թույլտվության։ Սակայն նրանց պարտականությունները համապատասխանում են տղամարդկանց պարտականություններին։ Մշտական ռազմական հակասությունները այս երկրում կանանց ստիպել են զենք վերցնել և մարտնչել։ Շատերը ստիպված են եղել փախչել երկրից։

Նրանք, ովքեր մնացել են, հաճախ դառնում էին ուղղակի հարձակումների և բռնության զոհեր։ Ամեն օր բռնաբարության է ենթարկվում ավելի քան 1000 կին։ Նրանցից շատերը մահանում են, մյուսները՝ սեռավարակ ստանում և իրենց երեխաների հետ միայնակ մնում՝ առանց օգնության։

 

Նեպալ

Տեղի ռազմական հակասությունները Նեպալի կանանց ստիպում են պարտիզանական շարքերում ներգրավվել։ Այս երկրին բնորոշ են վաղ ամուսնություններն ու ծնելիությունը, որոնք քայքայում են երիտասարդ կանանց՝ առանց այդ էլ վատ սնունդ ստանալու արդյունքում թուլացած օրգանիզմները, այդ պատճառով էլ 24 կնոջից մեկը մահանում է հղիության կամ ծննդաբերության ժամանակ։ Շատ աղջիկների, առհասարակ, վաճառում են մինչև չափահասությունը կամ հասունացումը։

 

Մալի

Աշխարհի ամենաաղքատ երկրներից մեկում փոքրիկ աղջիկներին ենթարկում են սեռական օրգանների ցավոտ հատման։ Նրանցից շատերը ամուսնանում են փոքր տարիքում և ոչ իրենց կամքով։ Յուրաքանչյուր տասներորդ կինը մահանում է ծննդաբերության կամ վիժման ժամանակ։

 

Պակիստան

Պակիստանը այնպիսի ազգային և կրոնական ավանդույթների երկիր է, որոնք չափազանց վտանգավոր են կանանց համար։ Այստեղ չբավարարված կամ հիասթափված ամուսինը կարող է թթու լցնել այն աղջկա երեսին, որը նրան չի գոհացրել կամ մերժել է։ Պակիստանում հաճախակի են տեղի ունենում վաղ և բռնի ամուսնությունների, ընտանեկան դաժան վերաբերմունքի դեպքեր։ Կնոջը, որին կասկածում են դավաճանության մեջ, մինչև մահ քարկոծում են։ Եթե ամուսինը հանցագործություն է կատարում, ապա նրա կնոջը, որպես պատիժ, խմբակային բռնաբարության են ենթարկում։  

 

Հնդկաստան

Սա այն երկրներից մեկն է, որտեղ կնոջը մարդ չեն համարում նրա ծննդյան պահից ի վեր։ Ծնողները նախընտրում են որդիներ ունենալ, այլ ոչ դուստրեր։ Այդ իսկ պատճառով տասնյակ միլիոն աղջիկներ չեն ապրում մանկասպանության և աբորտների հետևանքով։ Հնդկաստանում երիտասարդ աղջիկների առևանգման՝ նրանց մարմնավաճառության դրդելու նպատակով դեպքերը սովորական դարձած երևույթներ են։ Երկրում ավելի քան երեք միլիոն մարմնավաճառ կա, որոնց 40%-ը դեռևս երեխաներ են։

 

Սոմալի

Սոմալիի կանանց համար ավելի սարսափելի բան չկա, քան հղիությունն ու ծննդաբերությունն են։ Ծննդաբերությունից հետո ողջ մնալու հավանականությունը չափազանց փոքր է։ Այստեղ չկան հիվանդանոցներ, չկա բժշկական օգնություն, չկա մի բան, ինչը կօգնի ծննդաբերության ժամանակ։ Կինը միայնակ է մնում ինքն իր հետ։ Բռնաբարություններ կատարվում են ամեն օր, իսկ սեռական օրգանների հատում կատարում են Սոմալիի բոլոր աղջիկների մոտ, ինչը հաճախ հանգեցնում է վարակների ու մահվան։ Սովն ու երաշտը բարդացնում են Սոմալիի կանանց առանց այդ էլ դաժան կյանքը։

 

Իրաք

Որոշ ժամանակ առաջ Իրաքը արաբական պետությունների շարքում կանանց գրագիտության ամենաբարձր մակարդակ ունեցող երկրներից մեկն էր համարվում։ Այսօր այս երկիրն իրական դժոխք է դարձել կանանց համար։ Ծնողները վախենում են դուստրերին դպրոց ուղարկել, քանի որ նրանց կբռնաբարեն կամ կառևանգեն։ Կանայք, որոնք նախկինում հաջողակ էին և ունեին աշխատանք, այսօր ստիպված են մնալ տանը։ Շատերին բռնի կերպով վտարել են իրենց տներից։ 2014 թ. վերջին «Իսլամական պետության» մարտիկները պատժեցին ավելի քան 150 կնոջ, որոնք հրաժարվել էին մասնակցելուց սեքս-ջիհադին և զինվորներին սեռական ծառայություններ մատուցելուց։

 

Չադ

Չադում կանայք իրավունքներ չունեն։ Նրանց կյանքն ամբողջապես կախված է շրջապատից։ Աղջիկների մեծ մասին ամուսնացնում են 11-12 տարեկանում, և նրանք սկսում են պատկանել իրենց ամուսիններին։ Կանայք, որոնք ապրում են փախստականների ճամբարներում, ամեն օր ենթարկվում են բռնաբարության և ծեծի։ Բացի դրանից, նրանց հաճախ հետևում են զինվորականները և տարբեր բանդաների անդամներ։

 

Եմեն

Այս պետության կանայք չեն կարող կրթություն ստանալ, քանի որ նրանց ամուսնացնում են յոթ տարեկանից սկսած։ Յեմենի կանանց իրավունքների զարգացումը համարվում է այդ պետության գլխավոր ու կարևորագույն խնդիրը։

 
 
Հիմնանորոգվել է Սևանի տրանսպորտային հանգույցը Բիթքոյնի գինը կտրուկ անկում է ապրել Ի՞նչ գույնով զարդարել տոնածառը 2026 թվականին. ինչպես զարդարել այն՝ հաջողություն գրավելու համար Լայնամասշտաբ հրդեհներ են Ճամբարակի տարածաշրջանում․ այն հասնում է մինչև Տավուշի մարզի սահմանային գոտի (տեսանյութ) ԱՄՆ-ն քննարկում է օդային տաքսիների ռազմական տարբերակի մշակումը Ո՞ր տարածքներ է Թրամփն առաջարկում զիջել Ռուսաստանին ՊՍԺ-ն տեղեկություններ է հայտնել Դեմբելեի, Դուեի և Հակիմիի առողջական վիճակի մասին Կանձրևի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 22-ից 26-ը Սառնակունք գյուղում այրվել է մոտ 2000 հակ անասնակեր Արմեն Փամբուխչյանն այցելել է Ռիգայի աղբի վերամշակման գործարան Մենք ունենք այդ տեքստը․ այն կարող է հիմք դառնալ խաղաղ կարգավորման համար․ Պուտինը՝ Թրամփի խաղաղության ծրագրի մասին Վան Գոգի նկարը ԱՄՆ-ում աճուրդում վաճառվել է 62.7 միլիոն դոլարով Դա ընդամենը պատահականություն էր․ Իռլանդիայի հավաքականի մարզիչը՝ Հայաստանից կրած պարտության մասին Առանց Ուկրաինայի՝ Ուկրաինայի հարցում ոչինչ հնարավոր չէ. Եվրահանձնաժողովի նախագահ Բաքվի բնակելի շենքերից մեկում խոշոր հրդեհ է բռնկվել․ մшհшցել է 3 մարդ, 20 մարդ հnսպիտալացվել է Դոնի Ռոստովի քաղաքապետն այցելել է Ծիծեռնակաբերդ և գրառում արել «Արարատ-Արմենիան» հաղթեց «Արարատին» Հայաստանում 10 անգամ ավելի շատ բանտարկյալ կա, քան պաշտոնապես հայտարարվում է. VT Foreign Policy Փաշինյանը Ղազախստանի ազգային թանգարանում էր Աննա Մելիքյանի ֆիլմը լավագույնն է ճանաչվել միջազգային փառատոնում Արման Ծառուկյանը հայացքների մենամարտի ժամանակ գլխով հարվածել է Հուկերին Հայ փորձագետները Բաքվում են` քննարկելու խաղաղության օրակարգը Բաքվում Ռուբեն Վարդանյանի «գործով» հերթական նիստն է կայացել Նոյեմբերի 25-ին և 26-ին ջուր չի լինելու․ հասցեներ Իշխանությունների կողմից մրցակից ուժերի և նրանց համախոհների հետապնդումը «դասական» ավտորիտար դրսևորում է․ Դավիթ ԽաժակյանՊատերազմը կարող է սկսվել ցանկացած պահի. Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուս Տեղի է ունեցել Զելենսկու հեռախոսազրույցը ԱՄՆ փոխնախագահի հետ Ավտովթար՝ Գեղարքունիքի մարզում․ բախվել են «Nissan Versa»-ն ու «Opel Vectra»-ն․ կան վիրավորներ Իջևանի համայնքային ոստիկանները ապօրինի ծառահատման հերթական դեպքն են բացահայտել ԱՄՆ-ն ակնկալում է, որ Զելենսկին կստորագրի խաղաղության համաձայնագիրը մինչև նոյեմբերի 27 Խեղճությունը մեր թշնամին է․ մենք հզոր ժողովուրդ ենք․ Իվետա ՏոնոյանԹրամփի վարչակազմը շտապում է ընդօրինակել Գազայի պլանը՝ Ուկրաինայի հարցով նոր համաձայնագրի կնքման համար Ուկրաինան կկորցնի Դոնբասի մնացած մասը․ Թրամփ Երիտասարդը ձերբակալվել է թմրանյութով փաթեթներ տեղադրելիս. համայնքային ոստիկանների բացահայտումը Անի Երանյանը սիրառատ տեսանյութ է հրապարակել Թեման մի՛ շեղի երրորդական հարցերով, պարոն Մեսրոպյան, և իջեցրու սակագինը 7%-ով․ Նարեկ Կարապետյան«Կամազ»-ը վրաերթի է ենթարկել 13-ամյա աղջկա. նա տեղում մահացել է «Սյունիք» օդանավակայանը շարունակում է աշխատել2025-ին հաստատված բյուջեի համեմատ պաշտպանության ծախսերը կկրճատվեն մոտ 102 մլրդ դրամով․ Նանե ԿարապետյանՄաhացել է գերմանացի նախկին ֆուտբոլիստ Դիտեր Հերցոգը Վերականգնվել է պետությանը պատճառված 123 մլն դրամի վնասը Հետաքրքիր բացահայտում Փաշինյանի մասին Հայաստանի ու Ղազախստանի ԱԳՆ–ները փաստաթղթեր են ստորագրել Ֆինանսապես գրագետ Իդրամի և IDBank-ի հետ․ հերթական կանգառը՝ Նաիրի ճամբարԼոռիում Ռ.Մ.-ն դանակով մի քանի անգամ հարվածել էր Տ.Դ.-ի կրծքավանդակին ու սպանել․ նոր մանրամասներ 17-ամյա ֆուտբոլիստը խաղի ժամանակ սրտի կաթված է ստացել«Եվրատեսիլ 2026»-ին ընդառաջ քվեարկության կանոններում մի շարք փոփոխություններ են տեղի ունեցել Անի Քոչարը ճանաչվել է Բեսթսելլեր գրքերի լավագույն կին հեղինակ Արտառոց դեպք՝ ԵրևանումԵրբ գործող հանքավայրերը սպառվեն, մեր սերունդների համար պետք է հանքահումքային հենք ապահովենք. Վարդան Ջհանյան