Երևան, 06.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Մոսկ­վան վերց­նո՞ւմ է նա­խա­ձեռ­նու­թյու­նը

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Ռուսաստանի արտգործնախարարությունում նախօրեին տեղի են ունեցել ԼՂ խնդրի կարգավորմանը նվիրված մի շարք հանդիպումներ. առավոտյան նախ հանդիպել են Հայաստանի և Ռուսաստանի արտգործնախարարները, այնուհետև կայացել են Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի արտգործնախարարների եռակողմ ձևաչափով բանակցությունները, որին այնուհետև միացել են նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները։

Հանդիպումներն անցել են դռնփակ ռեժիմով, ու շատ դժվար է հստակ կանխատեսումներ անել թե՛ դրանց կոնկրետ օրակարգի և թե՛ հնարավոր պայմանավորվածությունների մասին, ու ստիպված ենք բավարարվել ոչ այնքան հարուստ պաշտոնական տեղեկատվությամբ։

Մոսկովյան եռակողմ բանակցությունների ավարտին հետևել է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների, ինչպես նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների համատեղ հայտարարությունը, որում մասնավորապես ասված է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները հաստատել են, որ մտադիր են շարունակել դիվանագիտական ճանապարհով ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորմանն ուղղված իրենց ջանքերը։ Արձանագրված է, որ հակամարտող կողմերը շահագրգռված են շփման գծում իրավիճակի կայունացման առումով, մասնավորապես գյուղատնտեսական աշխատանքների ժամանակ։ Կողմերը նաև պայմանավորվել են միջոցներ ձեռնարկել, որպեսզի հնարավոր լինի կալանավորված անձանց մտերիմների այցելությունը։ Նախարարները մարդկանց շփումների, լրագրողների փոխայցելությունների համար համապատասխան պայմաններ ստեղծելու ուղղությամբ գործնական աշխատանք սկսելու պատրաստակամություն են հայտնել։ Նաև պայմանավորվել են շարունակել շփումները մոտ ապագայում։

Բանակցությունների պաշտոնական հատվածը թերևս այսքանն է, մյուս կողմից՝ նկատենք, որ արտգործնախարարների հանդիպումները, որպես կանոն, ավելի քիչ հասարակական ուշադրության են արժանանում ու ավելի շատ միտված են երկու երկրների ղեկավարների բանակցությունների նախապատրաստմանը, թեև մոսկովյան քննարկումներից հետո դեռևս չի հայտարարվել Նիկոլ Փաշինյան-Իլհամ Ալիև հնարավոր հանդիպման մասին։

Սակայն մոսկովյան հանդիպումը փորձագիտական հանրության ուշադրությունը գրավեց այլ պատճառներով։ Նախ՝ դա անմիջապես հաջորդում էր Վիեննայում տեղի ունեցած Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը, երկրորդ՝ որոշակի մտավախություններ են առաջանում, որ սա ոչ թե Վիեննայի գործընթացի շարունակությունն է, այլ՝ Մոսկվայի հերթական միակողմանի նախաձեռնությունը, ինչը բերելու է նրան, որ բանակցությունները շարունակվեն ոչ թե համանախագահության, այլ եռակողմ ձևաչափով։ Շատերը մտավախություն են հայտնում, որ վերակենդանանում է, այսպես կոչված, Լավրովի պլանը, ինչի եռակողմ քննարկումները 2015-16թթ.-ին հանգեցրեցին քառօրյա պատերազմին։ Այլ խոսքով՝ տեսակետ է արտահայտվում, որ Բաքուն Մոսկվայի միջոցով փորձում է «ջրել» Հայաստանի կողմից այսօր առաջարկվող օրակարգը։ Իհարկե, պաշտոնական Երևանը հերքում է նման մտավախությունները։ Մասնավորապես, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ասել է, որ եռակողմ ձևաչափով բանակցությունների մեջ տարօրինակ բան չկա, քանի որ Ռուսաստանը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահող երկիր է. «Այդպիսի պրակտիկա եղել է և կլինի: Ե՛վ Ռուսաստանի արտգործնախարարի հովանու ներքո կարող է լինել, և՛ Ֆրանսիայի, և՛ Միացյալ Նահանգների: Այնպես որ, ոչ մի արտառոց և տարօրինակ բան չեմ տեսնում»: Վարչապետի ասածին հավելենք նաև այն հանգամանքը, որ մոսկովյան բանակցությունները եզրափակվել են Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությամբ, ինչն առնվազն ֆորմալ իմաստով ենթադրում է, որ բանակցությունները տեղի են ունենում միջազգայնորեն ճանաչված ձևաչափի շրջանակներում։ Գոյություն ունի նաև օբյեկտիվ իրականություն, որ մեր տարածաշրջանում դոմինանտ է Մոսկվայի ազդեցությունը, ինչը, բնականաբար, նախադրյալներ է ստեղծում, որ Ռուսաստանը զբաղվի հակամարտության, այսպես կոչված, մենենջմենթով։

Մյուս կողմից՝ գոյություն ունի 2016-ի նախադեպը, ու կարծում եմ՝ առնվազն խորհրդարանական լսումների մակարդակում Հայաստանի իշխանությունը պետք է համոզիչ փաստարկներով փարատի այն մտահոգությունները, որ հերթական անգամ կարող են տեղի ունենալ ռուս-ադրբեջանական սեպարատ պայմանավորվածություններ՝ հայկական շահերի հաշվին։ Այս առումով՝ տեղին է հիշատակել, որ ԱԺ ԲՀԿ խմբակցությունը պաշտոնապես հանդես է եկել ԼՂ խնդրով խորհրդարանական լսումներ անցկացնելու նախաձեռնությամբ, որին դեռևս չի հաջորդել պաշտոնական արձագանք։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Մոտ է Ուկրաինան նացիստական ժամանակավորներից ազատագրելու օրը․ Զախարովա Փաշինյանը ձախողել է դեմոգրաֆիկական քաղաքականությունը Փաշինյանի թիրախում Սերժ Սարգսյանն է Ներսում հրդեհի հետքեր չկա՞ն, աշխատակիցները գործազուրկ կմնա՞ն․ տնօրենը մանրամասնեց Փաշինյանը շարունակում է կացնային մեթոդներով խաղաղության պատրանք վաճառել Ինչո՞ւ և ինչպե՞ս որոշվեց ստեղծել բնական գազավորված ջրի «անալոգը». «Փաստ»Հրդեհի վայրից 1 հոգու բերման ենթարկեցին․ ի՞նչ էր արել քաղաքացին «Գունավոր» նանոնախշերը կբարձրացնեն պերովսկիտային արևային մարտկոցների արդյունավետությունը Գիտությանը հատկացվում է մեր ՀՆԱ-ի ընդամենը 0,35 տոկոսը. Ատոմ ՄխիթարյանՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Դադարեցվել են բեռնափոխադրումները դեպի Հայաստան, թուրքերը մտել են Ալեքսանդրապոլ, ռուսները գրավել են Կարսը. «Փաստ»ՀՀ-ում 2 ուսուցիչ կա՝ ամեն ամիս ստանում են ավելի քան 700,000 դրամ. Փաշինյան Նոր կադրեր «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում հրդեհի վայրից (տեսանյութ) «Փաշինյանը շուտով Ալիևի ձեռքից կուտի. Թրամփն է հրամայել». «Փաստ»Խոշոր հրդեհ «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում (տեսանյութեր) Twix-ի կոնֆետի մեջ կարի ասեղ են հայտնաբերել«Ադրբեջանից և Թուրքիայից աջակցության ակնկալիք ունեն». «Փաստ»Պարտությունը քաղաքական ու դիվանագիտական է եղել, ոչ թե ռազմական. Դավիթ Սարգսյան Ինքնաթիռի պայթյունի հետևանքով 12 մարդ և մեկ երեխա է զոհվել․ (տեսանյութ)«Ամուսնուս, աղջկաս մահվանից հետո հանուն Վաչագանիս էի ապրում, հիմա սա ապրել չէ». ավագ սերժանտ Վաչագան Դադալ յանն անմահացել է 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ին «Լուսնյակ» կոչվող տեղանքում. «Փաստ»Վաշինգտոնյան հուշագրի հակառակ կողմը Կինը նիհարեցնող դեղամիջոց է ընդունել և հայտնվել վերակենդանացման բաժանմունքումԱրմեն Ստեփանյան. Էներգախնայող տեխնոլոգիաները կարեւոր են խոշոր բիզնեսի համար Ոչ միայն անհատի, այլև գլոբալ անվտանգային խնդիր. զեղծարարությունները «կատարելագործվում» են, իսկ դրանց դեմ պայքարի միջոցնե՞րը. «Փաստ»Ռուբենը մեր ժողովրդի պայքարի կենդանի ոգին է, նրա աննկուն, հայրենասեր և մարդասեր տեսակի իրական մարմնացումը. Ավետիք ՉալաբյանՎթար. հարյուրավոր հասցեներում մի քանի ժամ ջուր չի լինի Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնին՝ հայ իրականության միջազգային հնչեղության նշան Չափազանց բարդ իրադրություն, «մուսկուլների» ցուցադրում տարածաշրջանում. «Փաստ»Ներկա «լավությունները» հետո ժողովրդի «քթերից են բերելու». «Փաստ»Դոլարը թանկացել է, ռուբլին՝ էժանացել․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա խորհուրդՄշակութային արժեքների արտահանման համար պետտուրքի նոր տեսակ կսահմանվի. նախագիծ. «Փաստ»Դպրոցներում ուսուցիչների սուր պակաս կա. «Փաստ»«Սա միջանկյալ հաղթանակ է. եթե այս իշխանությունը վերարտադրվեց, ապա հայտարարագրման համակարգը սկսելու է գործարկել այլ եղանակով». «Փաստ»Իշխանության քմահաճույքները կատարելու «կամավորականները». «Փաստ»Սկանդալ Սևանի շուրջ. ինչո՞ւ նույնիսկ Փաշինյանի կողմնակիցները չկարողացան լռել. «Փաստ»«Երրորդ տարին էր, որ հայտ էի ներկայացնում, երբեք չեմ հանձնվել». Ալբերտ Արմենակյանի երազանքի ճանապարհը՝ դեպի «Մանկական Եվրատեսիլ» Տարվա սկզբից ի վեր Հայաստանում ճանապարհատրանսպորտային պատահարներից մահացել է 226 մարդ Պետք է խուսափել ընդհարումներից, ներդաշնակ գործակցել․ Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետի ուղերձը Արմեն Գրիգորյանը Մոսկվայում ելույթ է ունեցել խաղաղության ու «Թրամփի ուղու» մասին Ադրբեջանի տարածքով տեղափոխվող ռուսական ցորենի առաջին խմբաքանակը հասել է Հայաստան․ Պապոյան ՀՀ ԱԳՆ գլխավոր քարտուղարն ընդունել է Եվրոպական հանձնաժողովի պաշտոնյային Հովիկն ասաց՝ Նիկոլին չեմ կարող մենակ թողնել Ալիևը հանձնարարականներ է տալիս «Հայաստան ադրբեջանցիների վերադարձի» համար․ իրանագետ Ե՞րբ կմեկնարկեն դպրոցների ձմեռային արձակուրդները Լևոն Արոնյանը դուրս է եկել 2025 թ. ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի 3-րդ փուլ Հայտնի է ուսուցիչների 2025 թ. կամավոր ատեստավորման ժամանակացույցը «Գագիկ Ծառուկյան» հիմնադրամի աջակցությամբ «Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության շրջանակներում իրականացվող մրցույթում իր ակտիվ ներգրավվածությունն է ունենալու «Հայաստան- Արցախ» ՀԵՄ-ըՓաշինյան, բարոյականության հարցով ես զբաղված, բայց Ալիևի զավթողական ծրագիրը աղբարկղ չես ուղարկում Ռուսաստանն ու Հայաստանը ամրապնդում են ռազմավարական համագործակցությունը՝ նոր երկաթուղային երթուղու միջոցով Վաղվանից ջերմաստիճանը կբարձրանա՞