Երևան, 22.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Արյան բարձր ճնշման վտանգավոր մակարդակի վաղ նախազգուշացնող ախտանիշերը․ 5-ից 1-ը չգիտի, որ ունի․․․

ԼԱՅՖ

Բավական հաճախ արյան բարձր ճնշումը՝ հիպերտոնիան, կարելի է վերահսկել, բայց պետք է իմանալ դրա նախազգուշական նշանները և դրան ադեկվատ վերաբերվել, ժամանակին:

Հիպերտոնիան կարող է նաև հանգեցնել մեծաթիվ այլ լուրջ խնդիրների՝ սրտի նոպայի, կաթվածի, երիկամների հիվանդությունների, սրտային քրոնիկական անբավարարության:

Մեծամասամբ արյան բարձր ճնշում ունեցողները ոչ մի ախտանիշ չեն ունենում:

Սակայն ըստ շատ փորձագետների՝ առողջ դիետան և պարբերական վարժությունները կարող են արդյունավետորեն կանխել և ուժել արյան բարձր ճնշումը:

Ներկայացնում ենք արյան ճնշման միջակայքերը՝

  • Նորմալ՝ 120/80-ից ցածր
  • Նախահիպերտենզիա՝ 120-139 / 80-89
  • Առաջին աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 140-159 / 90-99
  • Երկրորդ աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 160 և բարձր / 100 և բարձր
  • Որոշ տարածված նախազգուշացնող նշաններ են՝ շփոթմունքը, կրծքավանադակի ցավերը, գլխացավերը, ոչ պարբերական սրտխփոցը, տեսողական խնդիրները, աղմուկն ականջներում, հոգնածությունը կամ արնահոսությունը քթից:

EnterTrain-ը ներկայացնում է հիպերտոնիայի և դրա ախտանիշերի վերաբերյալ մի քանի առավել կարևոր գործոն:

Մոտ 70 մլն հասուն ամերիկացի (29%-ը) տառապում է հիպերտոնիայով: Այս հիվանդությամբ տառապող մարդկանց միայն կեսն է այն վերահսկում:

ԱՄՆ-ում մոտ 1-ը 3 մեծահասակից նախահիպերտենզիա ունի: Այս հիվանդությունն ԱՄՆ-ում արժե տարեկան 46 մլրդ դոլար, դա ներառում է դեղեր, բժշկական ծառայություններ, աշխատանքի բաց թողնված օրեր:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում հիմնականում առանձնակի նախազգուշական նշաններ չեն լինում:

Սակայն առավել տարածվածներից մի քանիսն են՝

  • Շփոթմունք, Առիթմիա, Գլխացավ, Հոգնածություն
  • Աղմուկ ականջներում, Տեսողության փոփոխություններ
  • Արնահոսություն քթից, Ցավ կրծքավանդակում
  • Արյան ցածր ճնշման հետ կապված առավել տարածված փաստերից են՝
    Արյան քրոնիկական ցածր ճնշումը, որը ոչ մի ախտանիշ չի առաջացնում, մեծամասամբ լուրջ չէ:
  • Մեծամասամբ մարդը արյան ճնշման կտրուկ նվազում է զգում պառկած դիրքից վեր կենալով և հակառակը:
  • 65 տարեկանից մեծ մարդկանց մոտ 10-20%-ը տառապում է պոստուրալ հիպոտենզիայով:
  • Վիճակը լուրջ չէ, եթե արյան ցածր ճնշման նշաններ չեք զգում:

 

Նկատելի նշաններից են՝

  • Կենտորնացման պակաս, Արագ, ոչ խորը շնչառություն, Տեսողության պղտորում
  • Ջրազրկում և անսովոր ծարավ
  • Գլխապտույտ, Սառը, խոնավ, գունատ մաշկի, Հոգնածություն
  • Ընկճախտ, Սրտխառնոց, Ուշագնացություն

Առողջական այս վիճակը կարող է գրանցվել այս դեպքերում՝

  • Էնդոկրին խնդիրներ, Նեյրոշարժական հիպոտենզիա, Ծանր վարակ
  • Ալերգիկ ռեակցիա, Հղիություն, Արյան բարձր ճնշման դեմ որոշ դեղեր
  • Պարկինսոնի հիվանդության դեմ դեղեր, եռցիկլիկ հակադեպրեսանտներ
  • Սրտի դեղեր, Էրեկտիլ դիսֆունկցիայի դեմ դեղեր, Ալկոհոլ և թմրանյութեր
  • Երկարատև անկողնային ռեժիմ, Ոչ բավարար սնունդ՝ ֆոլաթթվի և B12 հիմնական վիտամինների պակաս
  • Սրտի հետ կապված խնդիրներ, Դիետան արյան բարձր ճնշման դեպքում

Մթերքներ, որոնք սրում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

  • Շաքարավազ, Տրանս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր
  • Ալկոհոլ,Նատրիումի բարձր արունակությամբ մթերքներ
  • Կոֆեին

Մթերքներ, որոնք բուժում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

Օմեգա-3-ով հարուստ մթերքներ

  • Այդ թվում՝ սաղմոն, տավարի բույսեր, չիասա սերմեր և կտավատի սերմեր:

Բջջանյութի բարձր պարունակությամբ մթերքներ

  • Սննդակարգը պետք է հիմնվի չվերամշակված մթերքների վրա՝ հարուստ բջջանյութով, այդ թվում՝ մրգերի, բանջարեղենի, սրեմերի, լոբու:

Միջերկրածովյան դիետա

  • Ներառում է շատ մրգեր և բանջարեղե, ձիթապտղի յուղ և վայրի ձուկ:

Թեյ

  • Հատկապես՝ սպիտակ:

Մուգ շոկոլադ

Կալիումով հարուստ մթերքներ

  • Այդպիսի մթերքներից են՝ սեխը, բանանը, ավոկադոն և կոկոսի ջուրը:

Խնձորի քացախ

Հավելումը կարող է շատ գտակար լինել արյան բարձր ճնշման բուժման գործում: Սրանք ամենակարևոր հավելումներն են՝

1. Մագնեզիում

Սկզբում պետք է ընդունեք 500 մգ քնելուց առաջ:

2. Կոենզիմ Q10

Q10 կամ CoQ10 կոենզիմը նպաստում է նաև սրտի առողջությանը: Արյան ճնշումը բնական ճանապարհով նվազեցնելու համար պետք է ընդունեք օրական 200-300 մգ:

3. Ձկան յուղ

Պետք է ընդունեք ձկան յուղի օրական 1000-միլիգրամանոց յուղ

4. Սխտոր

Այն կարող եք ընդունել նաև հավելումների, հաբերի կամ հեղուկ տեսքով:

5. Կակաո

Այն կարելի է ընդունել որպես փոշի:

Ահա հիպերտոնիայի բուժման առավել արդյունավետ բնական միջոցները՝

1. Եթերայուղեր

Նվազեցնում են հուզական սթրեսը, ունեն ուժեղ հակաօքսիդանտ հատկություններ, արդյունավետորեն իջեցնում են արյան ճնշումը: Այս առումով լավագույն երթերայուղերը պարունակում են՝ նարդոս, ներոլի, իլանգ, եղեսպակ, կնդրուկ, և քաղցր սուսամբար: Կարող եք մի քանի կաթիլ եթերայուղ ավելացնել ձեր կրիչ-յուղի լոսյոնին և մարմինը մերսել և դրանք դիֆուզորով օգտագործել:

2. Նվազեցնել սթրեսը

Պարեբերաբար մեդիտացիա, խորը շնչառություն, բնության գրկում զբոսանքներ, բուժիչ աղոթք արեք:

3. Ֆիզիկական ակտիվություն և վարժություններ

Կօգնեն նիհարել և իջեցնել արյան ճնշումը: Լավագույն արդյունքի համար օրական առնվազն 20 րոպե մարզանք արեք:

Ռիսկի գործոնները և հիպերտոնիայի հիմնական պատճառները

Հիպերտենզիան առավել տարածված է մեծահասակների շրջանում, բայց երեխաները ևս ունենում են այս խնդիրը: Նրանք կարող են տառապել հիպերտոնիայի նշաններից՝ պայմանավորված երիկամների կամ սրտի հիվանդություններով:

Արյան բարձր չճնշման ռիսկի գործոններից են՝

  • Ըտանեկան պատմություն
  • Տարիք. առավել հաճախ հանդիպում է 45 տարեկան տղամարդկանց շրջանում, կանանց դեպքում զարգանում է 65 տարեկանից հետո:
  • Ավելորդ քաշ, Ծխախոտի օգտագործում, Ֆիզիկական անգործություն
  • Ալկոհոլի չարաշահում, Կալիումի պակաս, Սթրես
  • Հղիություն, Քրոնիկական որոշ հիվանդություններ
  • Դրանցից են՝ դիաբետը, երիկամների հիվանդությունը:
  • Նատրիումով հարուստ դիետա

Հիպերտենզիան մեծացնում է այլ լուրջ խնդիրների, այդ թվում՝ ինսուլտի, սրտի նոպայի, սրտի քրոնիկական անբավարարության, հիշողության խնդիրների, անևրիզմայի, աչքերի հետ կապված խնդիրների ռիսկը:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում պետք է խուսափել այս մթերքներից՝ շաքարավազ, կոֆեին, սպիրտ, տրնաս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր, նատրիոմի բարձր պարունակությամբ մթերքներ:

 

Առեղծվածային դեպք, «Անուշիկ» ռեստորանահյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է մաhացած տղամարդԱլեքսանդր Հակոբյանն Իսպանիայի հավաքականի հետ արծաթե մեդալ է նվաճել Եվրոպայի առաջնությունումԱրտակարգ դեպք՝ ԱրմավիրումԸնտրախախտումների մեծ մասը տեղի է ունեցել մինչև քվեարկությունը. Ատոմ ՄխիթարյանՄիջազգային հանրությունը դատապարտում է Հայ առաքելական եկեղեցու նկատմամբ կիրառվող քաղաքական հետապնդումները. Ռոբերտ ԱմստերդամՎլադիմիր Պուտինը՝ խաղաղության ծրագրի մասինՓաշինյանը պարբերաբար ճնշում է մեր ժողովրդի ակտիվ մասի ընդվզումը. Ավետիք ՉալաբյանԼուկաշենկոն ներում է շնորհել Ուկրաինայի 31 քաղաքացու ՀԷՑ–ը զրկվեց լիցենզիայից, որ դառնա ՔՊ ֆինանսավորող ևս մի ընկերություն՝ ընտրությունների համար. Նարեկ Կարապետյան Լոզանի թանգարանից գողացել են հին ոսկե մետաղադրամների հավաքածու Որ հարսանեկան զգեստը կհագնեիք. Պարզիր, թե ինչն է ձեզ գրավում տղամարդկանց մեջԳ. Ծառուկյանը պարգևատրել է ուժային կառույցների վետերաններին, անվանի մարզիկներին ու մարզիչներին Արմեն Գևորգյան. Հայ-թուրքական հարաբերություններում նոր նարատիվների անհրաժեշտությունը. հիշողություն, արժանապատվություն և երկխոսություն Ռուսաստանի զգուշացումը. Նոր փուլ ՀԷՑ-ի գործով Փաշինյանը թուրքերի գերին է դարձել, պայմաններն ու պահանջները չեն դադարելու. Էդմոն Մարուքյան Մոսկվայից կոշտ զգուշացրել են զերծ մնալ «մոլդովական տարբերակից» Ողբերգական ջրհեղեղ, մաhացել է առնվազն 55 մարդ, ևս 13-ն անhետ կորած է․ Վիետնամ (լուսանկար, տեսանյութ)Վիճաբանություն՝ Երևանում, բժիշկները պայքարում են «Էնջոյ կաբառե» բարից տեղափոխված տղամարդու կյանքի համարԵրբ նորը հաջողությամբ մրցակցում է դարավորների հետ. «Փաստ»ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (22 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Շրջանառության մեջ է դրվել հայկական դրամը. «Փաստ»Դեռևս մի քանի ամիս առաջ կրակում էին Սյունիքի գյուղերի վրա, հիշե´նք դա. Ավետիք ՔերոբյանՓաշինյանի իշխանությունը ցույց է տալիս իր հակամարդկային դեմքըԽաղաղությո՞ւն, թե՞ միֆ. ուր է տանելու աղերսանքի նմանվող խաղաղության քարոզը Ինչ է սպասվում․ Սուրենյանը հայտնել է եղանակի տեսությունը Մինսկի խումբը կլուծարվիԵվրոպացիները դաստիարակում են աննպատակ և անպատասխանատու «առաջնորդների» հենց այն տեսակները, որոնց ամենահեշտն է մանիպուլացնել. «Փաստ»Գրանցվել է թռչնագրիպի հազվագյուտ ենթատիպով մարդու վարակման առաջին դեպքըԻ՞նչ է այսօր Փաշինյանն անում Հայաստանի հետ. «Փաստ»Ռուսաստանը պատրաստվում է գրավել արևը. Նոր վահանակները էներգիա են արտադրում նույնիսկ թույլ լուսավորության պայմաններում«Հարությունս ընկերասեր էր, կատակասեր, աշխատասեր». ջոկի հրամանատար Հարություն Հարությունյանն անմահացել է նոյեմբերի 14-ին. «Փաստ»Ի՞նչ կպատահի, եթե վերջանա նավթի ամբողջ պաշարըԱդենաուերն ու Նիկոլ Փաշինյանը. համեմատվե՞լ, թե ոչ... սա է հարցը. Էդմոն Մարուքյան«ՀայաՔվեն» կուսակցություն չէ, բայց ավելին է, քան կուսակցությունը. Մենուա ՍողոմոնյանԻշխող ուժը մանդատ չի´ ստացել Մայր Աթոռի դեմ գործողություն անելու համար. Ավետիք ՉալաբյանՋուր չի լինելու մի քանի ժամ Մարդիկ հայտնվելու են հայրական օջախը կորցնելու իրական վտանգի առջև․ Հրայր Կամենդատյան Դպրոցներում «Օտար լեզու» առարկայի դասագրքերի ստեղծման գործընթացում կներգրավվեն այլ երկրների դեսպանատներ. նախագիծ. «Փաստ»Տարադրամի փոխարժեքները նոյեմբերի 22-ին Երբ հեռուն կարող է նաև շատ մոտ լինել ազդեցությունների առումով. «Փաստ»«ՀԷՑ»-ի լիցենզիայի չեղարկումը․ պետական մենաշնորհի ճանապարհ և քաղաքական հաշվեհարդար ներդրողի դեմ «Մեր Ձևով» շարժումը որպես նոր քաղաքական օրակարգի նշան Չարդարացված սպասումներ, PR-ային ծրագրեր, տոտալ ձախողումներ. «Փաստ»Կիևը բացատրել է, թե ինչ կլինի, եթե Ուկրաինայում հակամարտությունը շարունակվի«Անվտանգության քաղաքականությունը չի կարող ներկայացվել թեթև, ցուցադրական մեթոդներով. շոուներով պետություն չեն կառուցում». «Փաստ»Բժիշկները զգուշացնում են. լույսը միացված վիճակում քնելը մեծացնում է կաթվածի առաջացման ռիսկըՈւկրաինան կանգնած է դժվար ընտրության առաջ՝ կա՛մ արժանապատվության կորուստ, կա՛մ կարևոր գործընկերոջը կորցնելու ռիսկ․ Զելենսկի Քաղաքական մրցակցության հնարավորությունների արհեստական սահմանափակումը՝ Փաշինյանի «միակ փրկությո՞ւն». «Փաստ»Կանձրևի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 22-ից 26-ին Օրվա աղոթքՊաշտպանության նախկին նախարարն ի՞նչ ձայնագրություններ ու փաստաթղթեր է ուզում հրապարակել. «Փաստ»