Երևան, 08.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ճամբարների միջև կրկին կարող են պայմանական բաժանումներ լինել. խնդիրը ճիշտ դիրքավորվելն է. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Նախընտրական այս փուլում, ըստ քաղաքագետ Էմիլ Օրդուխանյանի, խնդիրը քաղաքական դաշտում ճիշտ դիրքավորվելն է: 

«Այսինքն, եթե որոշ ուժեր կարող են ներկայանալ սպիտակ կամ սև, ապա դա որոշողը ժողովուրդն է: Սևի ու սպիտակի տրամաբանությունն այնքան քննարկվեց, որ արդեն արժեզրկվել է, հիմա հարցը խորհրդարանական «մեծամասնություն և փոքրամասնություն» դաշտում է: Այսինքն՝ այդ տեսանկյունից պետք է նայել, որովհետև չի կարելի բոլորին միշտ բաժանել սևերի ու սպիտակների: Այդ ամենը անցավ: Դա քաղաքական տեխնոլոգիա էր, հասկանալի էր կոնկրետ իրավիճակում, բայց հիմա գնում ենք կոնկրետ քաղաքական գործընթացի, որն այլևս հեղափոխական չէ. գնում ենք ԱԺ ընտրությունների, և այս պարագայում քաղաքացին ինքն է ընտրելու, թե որ ուժն է լինելու մեծամասնությունը, որոնք՝ փոքրամասնությունը: Եվ սա բնական է, օրինաչափ ու նորմալ այն բոլոր երկրներում, որոնցում կան քաղաքական բնականոն գործընթացներ»,–«Փաստի» հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը:

Իսկ թե որքանո՞վ են քաղաքական ուժերը գիտակցել, որ հիմա գործընթացն այլ է, քաղաքագետը նկատում է.

«Քաղաքական ուժերը կկիրառեն համապատասխան տեխնոլոգիաներ, նաև կշրջանառեն վերոնշյալ կոնցեպտները, եթե դա բխի իրենց նախընտրական քարոզարշավի շահերից և տրամաբանությունից, բայց քաղաքագետներիս համար գոնե պետք է պարզ լինի, որ այդ ամենը, ինչը արվելու է, արվելու է զուտ քաղաքական շահերի ագրեգացման նպատակով: Այո, այդ ճամբարների միջև կրկին կարող են պայմանական բաժանումներ լինել, նույնիսկ կա քաղաքական ուժ, նաև քաղաքական գործիչներ, որոնք հայտարարում են, որ սև են: Սա հասկանալի է և պայմանավորված է քաղաքական դիրքավորումներով, բայց, ինչպես արդեն նշեցի, քաղաքացին ինքը կորոշի, թե որն է սպիտակը, որը՝ սևը»:

Քաղաքագետի դիտարկմամբ, նախորդ ընտրություններում քաղաքական ուժերի կարգախոսները սովորաբար այսպիսի լուրջ ուշադրության չէին արժանանում հետևյալ պատճառով. «Դեռ նախընտրական գործընթացում էր հասկանալի, թե որ ուժերն ինչպիսի դիրքավորում են ունենալու ԱԺ–ում: Իսկ հիմա տեսնում ենք, որ նոր նախընտրական մշակույթ է ձևավորվում, երբ և՛ նախընտրական կարգախոսները, և՛ մյուս տեխնոլոգիաները ուշադրության են արժանանում: Սա դրական առաջընթաց է մեր քաղաքական մշակույթում»:

Թեև քաղաքագետն այդ հանգամանքը դրական է համարում, բայց ընդգծում է նաև բացասական հատվածը:

«Ծրագրային դրույթների առումով գաղափարական պայքար այս անգամ չենք տեսնի, որովհետև Ընտրական օրենսգիրքը ընտրության տրամաբանությունը կենտրոնացնում է անձերի շուրջ: Ռեյտինգային ընտրակարգը պահպանելով՝ համապատասխան ընտրատարածքներում կարևորելու ենք անձերին, և գաղափարական մոտեցումները, ծրագրային դրույթներն ինքնաբերաբար երկրորդ պլան են մղվելու, ինչը բացասական է: Իհարկե, ես ավելի հակված էի, որ լիներ գաղափարական և ծրագրային պայքար, բայց այս պարագայում մենք լիարժեք այդպիսի պայքարի ականատես չենք լինելու»,–ասաց նա՝ հավելելով, որ, այդուհանդերձ, ձևավորվող ԱԺ–ն պետք է դուրս գա էյֆորիկ տրամաբանությունից՝ կարևորելով նաև լիարժեք լեգիտիմ մարմին լինելու հանգամանքը:

«Հանրության սպասելիքները բավականին մեծ են, և սա բարձրացնում է նաև ուժերի պատասխանատվության չափը: Հետևապես՝ նոր խորհրդարանի հաշվետվողականությունը ևս պետք է բարձր լինի: Ի տարբերություն նախորդ ԱԺ–ի, այս պարագայում փոքր շեղումները շատ ավելի մեծ և ուժեղ ռեզոնանսներ կառաջացնեն: Նախորդի դեպքում հասկանալի էր՝ ոչ լեգիտիմ է, և կարող էր իրեն որոշակի «ծուլություն թույլ տալ»: Նոր ԱԺ–ն իրեն նման «ճոխություն» չի կարող թույլ տալ»,–ասաց նա:

Վերադառնալով մրցապայքարի տրամաբանությանը՝ նա ընդգծեց.

«Մեծ հաշվով՝ կտեսնենք հետևյալ պայքարը. քաղաքական ուժերի մեծ մասն իր քարոզարշավն իրականացնելու է հեղափոխության սահմանած իդեալների համատեքստում: Այսինքն, բացառությամբ ՀՀԿ–ի, քաղաքական մյուս ուժերի կողմից դրան հակադրություն չի լինելու: Մենք տեսանք, որ մյուս ուժերը սահուն կերպով տեղավորվեցին այս հեղափոխության տրամաբանության մեջ, իսկ ՀՀԿ–ն դիրքավորվում է արմատական ընդդիմության դաշտում: Սակայն մի դիտարկում. սրանից առաջ իշխանությունը ՀՀԿ–ն էր, իսկ ՀՀԿ–ի չարածն ու ձախողումները շատ ավելի մեծ են: ՀՀԿ–ն չի կարող քննադատել իշխանությանը, որովհետև անընդհատ կհակադարձեն՝ օրինակ բերելով իրենց ձախողումները: Այդ իսկ պատճառով ավելի նպատակահարմար կլինի, որ ընդդիմադիր դաշտում տեղավորվեն նոր քաղաքական ուժեր, որոնք չունեն անցյալի ձախողումներ, իսկ ներկայիս իշխանությանը քննադատելու հարցում կլինեն շատ ավելի հիմնավոր: Սա մեծամասնություն կազմող ուժին կստիպի նաև ավելի պատասխանատու մոտենալ իր աշխատանքին և կարգավիճակին, որը կունենա քաղաքական դաշտում»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Ավտովթար Երևանում՝ մարդատարների և միկրոավտոբուսի մասնակցությամբ. կան տուժածներ Ադրբեջանը շարունակում է պահանջել, որ Հայաստանը Սահմանադրությունում փոփոխություններ կատարի Լավրովն առաջարկել է հրադադարի այլ պայմաններ, քան նոյեմբերի 9-ին համաձայնեցվածները. Ադրբեջանի ԱԳՆ Հայկական կողմը նույնպես դեմ է արտահայտվել Լավրովի առաջարկին. Ադրբեջանի արտգործնախարար Հայաստան է ժամանել հացահատիկով գնացքը՝ Ղազախստան, ՌԴ, Ադրբեջան, Վրաստան, Հայաստան երկաթուղով ԱԳՆ-ում Հայաստան-Խորվաթիա քաղաքական խորհրդակցություններ են անցկացվել ԱՄՆ-ն Լեհաստան է մատակարարել անօդաչու թռչող սարքերի դեմ պայքարի համակարգեր ԱՆ Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ազգային կենտրոնում բացվել է Անհետաձգելի բուժօգնության բաժանմունք Գևորգ Տարախչյանը հրավիրվել է Հայաստանի հավաքական Ադրբեջանը նշել է Գազա զորքեր ուղարկելու պայմանները. Reuters Կայացել է հայ գերիների շինծու գործով հերթական նիստը Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև մշակութա-հումանիտար կապերը պետք է ամրապնդվեն․ դեսպանը ելույթ է ունեցել Վահե Սուքիասյանը դարձել է շախմատի Եվրոպայի մինչև 18 տարեկան պատանիների չեմպիոն Թեև առողջական խնդիրներին և պահման ոչ բավարար պայմաններին՝ Սրբազանները չեն տրտնջում Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ ավտոմեքենան բաժանվել է 2 մասի Տիգրան Համբարձումյանը՝ շախմատի Եվրոպայի մինչև 14 տարեկան պատանիների փոխչեմպիոն Կայացել են ՀՀ և Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 11-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները Նրանք փաստացի նախապատրաստում են ՀՀ քաղաքացիներին այն իրադարձություններին, որոնք կարող են տեղի ունենալ գործող իշխանության վերընտրվելու դեպքում․ Էդմոն ՄարուքյանԱրտյոմ Ստեփանյանն ու Արգիշտի Հակոբյանը կիսաեզրափակչում են Զելենսկին հայտնել է Պուտինի հետ հանդիպելու պատրաստակամության մասին՝ մեկ պայմանով Ջերմաստիճանը կբարձրանա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 8-ից 12-ը ՌԴ նախագահի լիազոր ներկայացուցիչը հայտնել է՝ մասնակցել է մարտական գործողության Ուգլեդարի շրջանում Կոմիտաս վարդապետին սրբադասման հարցը Հայոց եկեղեցին կքննարկի Եվրոպական հանձնաժողովը խստացնում է Ռուսաստանի քաղաքացիների համար վիզային կարգավորումները Կյանքից հեռացել է «Умри, но не сейчас» ֆիլմի ռեժիսոր Լի Տամահորին Արարատի մարզում կատարված խուզարկություններով հայտնաբերվել է ապօրինի զենք-զինամթերք Ծովակ գյուղի տներից մեկի բակում այրվել է մոտ 200 հակ անասնակեր Հայտնի հյուրերն ու դերասանները ետնաբեմում. «Քին» ներկայացման նախադիտումը՝ դրամատիկական թատրոնում 1 զnհ, 1 վիրավոր․ «Mitsubishi»-ն բախվել է քարե պարսպին Տեր Գարեգինի նկատմամբ խափանման միջոցը փոխվեց կիրառվեց տնային կալանք Սոպրանո՝ ում ձայնը միավորում է նրբությունը և ուժը Նոյեմբերի 8-ից 11-ը՝ աննախադեպ ակցիա ԴոմուսումՀայաստանը և Հնդկաստանը ստորագրել են համագործակցության համաձայնագիր առողջապահության ոլորտում Գերագույն հոգևոր խորհուրդը դատապարտել է Եկեղեցու և եկեղեցականների իրավունքների նկատմամբ իրականացվող ոտնձգություններն ու ճնշումները Ինչպես խոստացել էի՝ պարբերաբար կներկայացնեմ մեր մեծ թիմի ընթացիկ գործունեությունն ու նախաձեռնությունները․ Իվետա ՏոնոյանՄաշտոցի պոողտա-Պարոնյան-Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի փողոցների խաչմերուկում կկատարվի լուսացույցի փոփոխություն Ինչ արդյունքներ են եղել ՖԻԴԵ-ի աշխարհի գավաթի առաջին խաղում Մոսկվա-Երևան տոմսերը ցածր գներով. ի՞նչ արժեն այս պահին Դատարանում վենդետա է եղել․ սպանվածի եղբայրը դանակահարել է մեղադրյալին Թուրքերի անունից մեզ խաղաղություն առաջարկող հայերը դավաճաններ են. Արմեն ՄանվելյանՊարոնյան փողոցի հետ կապված փոփոխություն կլինի Գեղարքունիքի մոտ 25 հա տարածքում հրդեհ է, որը տեսանելի է մի քանի կմ-ից Վարդան Ղուկասյանին տեղափոխել են ՔԿՀ՝ առանց հետազոտություններն ամբողջությամբ ավարտելու. Փաստաբան Ամիօ բանկը կրճատել է հերթում սպասման ժամանակը մինչև 12 րոպե«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ում դատապարտյալ է կախվել կոշիկի քուղով «Թանկարժեք տղաները». Արշո Հարությունյանի թանկարժեք ֆիլմի պրեմիերան, հայտնի հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Մահացել է ԱԺ պատգամավոր Վահագն Ալեքսանյանի մայրը Հացը, ալյուրը, սուրճը և մի շարք այլ ապրանքներ թանկացել են Ուղղաթիռ է կործանվել, մաhացել է 4 մարդ. ՌԴ (տեսանյութ) Հայտնի հյուրերն ու դերասանները ետնաբեմում. «Քին» ներկայացման նախադիտումը՝ դրամատիկական թատրոնում