Երևան, 10.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


ԵԿՄ ապագան. նոր է՞ջ, թե՞ դեժավյու. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ԵԿՄ–ն իշխանության հետ է, Նիկոլ Փաշինյանն էլ գերագույն գլխավոր հրամանատարն է: 

Հենց միայն այս ձևակերպման մեջ ամփոփված է Երկրապահի ձևախեղման ամբողջ էությունը: Ըստ էության ԵԿՄ–ն ունի երկու դեմք և բովանդակություն: Մի կողմից Երկրապահն, ինչ-որ տեղ, մեր զինված ուժերի կորիզներից մեկն է, ինչպես նաև կարևորագույն աշխարհազորային ռեսուրս, որը պետք է օգտագործվեր, օգտագործվի ըստ անհրաժեշտության: Կտրուկ կերպով ոտնձգություն կատարել այս կառույցի նկատմամբ, մեղմ ասած, նպատակահարմար չէ: 

Մյուս կողմից՝ ի՞նչ էր արդյոք ԵԿՄ–ն 1998 թվականից առաջ և հետո: Այս խնդրի շուրջ շարադրանքը շատ երկար կլինի և գուցե թե տեղին չէ մեկ դիտարկման շրջանակներում անդրադառնալ այդ բոլոր նրբերանգներին: Արձանագրենք միայն, որ Լևոն Տեր–Պետրոսյանի հրաժարականից հետո մի գիշերվա ընթացքում կարկառուն ՀՀՇ–ականների մի բազմություն արթնացավ որպես ԵԿՄ–ական, որոնց մի հատվածն էլ սահուն կերպով դարձավ Հանրապետական: 

Սակայն խնդիրն անգամ այստեղ չէր, այլ ԵԿՄ–ի հետագա տրանսֆորմացիայի մեջ: Վերջինիս արդյունքում ԵԿՄ–ն վերածվեց իշխող Հանրապետական կուսակցության կցորդի` թաթախվելով ընտրակեղծարարության, ցույցեր ցրելու, սադրանքների ու հանրությանը հայտնի ու անհայտ բազմաթիվ այլ մեղքերի մեջ: Անշուշտ, սա չի նշանակում, թե բոլոր երկրապահներն էին այդպիսին, ավելին` ակնհայտ էր, որ Երկրապահը դարձել էր մեկ կամ գուցե մի քանի հոգու ձեռքի գործիքը: Այս իրավիճակից դժգոհողների ճակատագիրն էլ, պարզ է, թե ինչպիսին կլիներ:

Ներկայումս սակայն ստեղծվել է աննախադեպ հնարավորություն Երկրապահին վերադարձնել իր բովանդակությունը՝ կայանալ որպես հզոր ներուժ ու ռեսուրս ունեցող Հասարակական կազմակերպություն, ինչպիսին որ է ներկայումս` համենայնդեպս, այսպես ասած, թղթաբանության տեսանկյունից:

Բայց արի ու տես, որ ԵԿՄ–ում առնվազն կան անհատներ, որոնք ուզում են լինել իշխանության հետ` ներկայիս իշխանության, չնայած գուցե ներկան ու նախկինը նրանց համար սկզբունքային չէ, կարևորը՝ լինել իշխանության հետ: Նման նկրտումների պարագայում թերևս քայլը կամ դիրքորոշումն արդեն իշխանությանն է, արդյոք վերջինս կցանկանա՞ ունենալ ԵԿՄ–ին որպես հենարան կամ կցորդ և եթե ուզի, ապա արդյոք դա շատ վատ տեղ տանող ճանապարհ չէ՞: Չէ՞ որ նույն ճանապարհով գնաց Հանրապետականը: 

Ի դեպ, շեշտենք` այստեղ բոլորովին էլ խոսք չի գնում ներկա ու նախկին իշխանությունների կամ իշխանական կուսակցությունների համեմատականի մասին, առավել ևս տարատեսակ դավադրությունների ու կուլիսային շշուկների: Խնդիրը շատ ավելի խորքային է` ինչպիսին պետք է լինի ԵԿՄ–ն, արդյոք ներկայումս այն անհրաժեշտ է որպես ռազմականացված կառույց այն դեպքում, երբ ունենք կայացած բանակ և Զինված ուժեր: 

Վերջապես, արդյոք պատմության կրկնություն չէ՞, երբ ԵԿՄ փոխնախագահը հայտարարում է, թե քննարկելու են առաջիկա ընտրություններում «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությանը սատարելու հարցը: Այստեղ իրականում խնդիրն այն է, որ «Քաղաքացիական պայմանագրի» փոխարեն կարող է լինել ցանկացած այլ կուսակցության անուն և դրանից խնդրի էությունը չի փոխվում: Իսկ խնդիրը շատ պարզ  է և հստակ՝ ինչպիսի՞ ԵԿՄ ենք ուզում ունենալ մենք, իշխանությունը և հենց իրենք՝ երկրապահները՝ քաղաքականացվա՞ծ, ռազմականացվա՞ծ և իշխանության կցորդ կառո՞ւյց, թե՞ բոլորովին այլ բովանդակության, այլ հայեցակարգով և այլ գործունեության շրջանակ ունեցող կազմակերպություն:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Իվետա Մուկուչյանը լողազգեստով ցուցադրել է սլացիկ մարմինը Նիկոլա Սարկոզին կարող է ազատվել բանտից ընդամենը 20 օր անց կալանքից հետո. APԼավրովը նշել է Ռուսաստանի դաշնակիցներին ՔՊ-ն Էջմիածնում ասֆալտի վրայից ասֆալտ է փռում` գլխառադ անելով և խախտելով շինարարական նորմերըԻրանի բարձրաստիճան գեներալը պատմել է 12-օրյա պատերազմի առաջին ժամերի մասին Մտադիր են ապագայում ավելի շատ կենտրոնանալ սեփական միջուկային զինանոցի վրա«Ռոման» հաղթեց եւ բարձրացավ առաջին տեղԹուրքիայում օծանելիքի պահեստում տեղի ունեցած մահաբեր հրդեհի գործով 11 մարդ է ձերբակալվելԵրուսաղեմի դատարանը հերթական անգամ չեղարկել է կոռուպցիայի գործով Նեթանյահուի դատական նիստըՈւգոչուկվու Իվուն բաց կթողնի Հունգարիայի եւ Պորտուգալիայի դեմ հանդիպումները Մալայզիայի ափերի մոտ շրջվել է միգրանտներով նավակը. 7 մարդ զոհվել է, 13-ը՝ փրկվել Սուրբ Էջմիածնի Մայր տաճարի ավանդատուն-թանգարանի գանձերը Չինաստանը կասեցրել է ժամանակակից տեխնոլոգիաների հետ կապված մետաղների ԱՄՆ արտահանման արգելքըՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի բացառիկ հարցազրույցը «Հայլուր» լրատվականինՍասունցի Դավթի հրապարակում բախվել են «Գազել» ավտոաշտարակը և «Volkswagen»-ը ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը խոստացել է ամերիկացիներին վճարել 2000 դոլար Ե՞րբ կմեկնարկեն դպրոցների ձմեռային արձակուրդները Շիրակի մարզի համայնքներից մեկում քաղաքացին լուսանի է տեսանկարահանել ՀԱՄԱՍ-ը Իսրայելին է փոխանցել 2014-ին սպանված զինվորի մասունքները 5 տարի առաջ իշխանությունը մեկ ստորագրությամբ հանձնեց Արցախի մեծ մասը Իրանը հայտնել է Չինաստան նավթի արտահանման ռեկորդային մակարդակի մասին Իսրայելի հարձակումների հետևանքով Գազայի հատվածում զոհված պաղեստինցիների թիվը գերազանցել է 69 000-ըԻմունային համակարգը ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի դեմ. գիտնականները հայտնաբերել են ուռուցքի թույլ կողմըԿանարյան կղզիներում ուժեղ ալիքները երեք մարդու քշել տարել են օվկիանոս ժողովուրդն է մեր կյանքի առանցքն ու ծառայության նպատակը՝ Քրիստոսի ներկայությամբ շաղախված․ Արամ Ա«Մեր ձևով» ժողովրդական շարժման անդամները հանդիպեցին վաղարշապատցիների հետ Վաղարշակ Քեյանը դարձել է Եվրոպայի չեմպիոն Կոտայքի մարզում բախվել են «Audi»-ն և «Toyota»-ն. կա 1 տուժшծ Չինաստանի ժամանակավորապես վերացնում է երկակի նշանակության ապրանքների ԱՄՆ արտահանման արգելքըԱյս հողում թուրքական զnրքեր չեն լինի. Նեթանյահուն՝ Գազայի մասին Մեր ամերիկացի գործընկերների հետ միասին Հունգարիային պատրաստում ենք այս նոր դարաշրջանին. ՕրբանՆրանք, ովքեր դեմ են մաքսատուրքերին, հիմարներ են. Թրամփ Հերթական մանիպուլյացիան է… Էդմոն ՄարուքյանԱմերիկյան զենքի մատակարարումը ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցներին դադարեցվել է ԱՄՆ-ում շաթդաունի պատճառովՊուտինը հայտարարել է, որ Ռուսաստանը հակված է արգելելու միջnւկային փորձարկումները, սակայն եթե դա անի մեկ այլ երկիր, Մոսկվան կպահպանի հավասարությունը․ ՊեսկովՀաղթանակից հետո խաղաղության քամիներ են փչում, և Թուրքիան ուրախ է դրա համար․ ԷրդողանՖիլիպիններում առնվազն 900,000 մարդ է տարհանվել «Ֆունգ Վոնգ» գերթայֆունի պատճառովԻրանը նշել է ԱՄՆ-ի հետ բանակցությունները վերսկսելու պայմանը ԵՄ-ն նշել է այն երկրները, որոնց համար բացառություն է արվել ռուսաստանյան նավթի մատակարարումների հարցումԱրեգակնային հզոր բռնկում է տեղի ունենում` ուղղված Երկրին. բռնկման ուժգնությունը շարունակում է աճելՀորոսկոպ. Մերկուրիի հետադարձ շարժումը կենդանակերպի բոլոր նշանների համար Մինչև 500,000 դրամ աշխատավարձ ստացող քաղաքացիները պետությանը վճարելիք 10,500 դրամը կարողանալու են խնայել և ուղղել առողջության ապահովագրությանը․ նախարարՇիրակի մարզում «Volkswagen Jetta»-ն բшխվել է երկաթբետոնե արգելապատնեշներին․ կան վիրшվորներՍերբիայի առաջնությունը Ռուսաստանի առաջնությունից թույլ է․ Թիկնիզյան Բրազիլիայում տեղի ունեցած տորնադոյի հետևանքով զnհերի թիվը անցել է 6-ից, վիրшվորների թիվը՝ 700-ից Ե՞րբ կմեկնարկեն դպրոցների ձմեռային արձակուրդներըՀայրենիքի համար զոհվածների ընտանիքները պետք է զգան, որ պետությունը նրանց կողքին է․ Սևակ ԽաչատրյանՎերականգնվող էներգիայի աղբյուրները առաջին անգամ գերազանցել են ածխինՍպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Ռուսաստանը սպասում է, որ Վաշինգտոնը հաստատի Ալյասկայի գագաթնաժողովում Ուկրաինայի վերաբերյալ ձեռք բերված համաձայնությունների վավերականությունը. Լավրով