Երևան, 08.Հուլիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Կարեն Սարգսյան. «Երբ պայքարը քաղաքացիական է, հաճախ դիմություն-ընդդիմություն սահմանը ջնջվում է»

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Սերժ Սարգսյանին առաջիկայում վարչապետությունից զրկելու կոչերը, նախաձեռնությունները նաև գործնական դաշտ են տեղափոխվում: Սակայն, փողոցում չկա հասարակության այն քանակը, որը կար, օրինակ` Խորենացիում, «Էլեկտրիկ Երևանի» կամ «Ոչ»-ի շարժման դեպքում: Ինչո՞ւ մարդիկ դուրս չեն գալիս փողոց:

Սոցիոլոգ Կարեն Սարգսյանի խոսքով՝ խնդիրը հետևյալն է. «Եթե ամբողջ պահանջը մեկ անձին հանել, բայց համակարգը թողնելն է, այսպիսի մի բան ենք ստանում: Իրականում պետք չէ մտածել, որ մարդը, ով պետք է դուրս գա փողոց, ընդհանրապես ոչինչ չի հասկանում: Ժողովուրդն իր մասով բավականին գրագետ է: Գրեթե բոլորը հասկանում են, թե ինչպիսին է իրավիճակը: Հիմա, եթե մի մարդ փոխենք, կամ չփոխենք, ի՞նչ է փոխվում: Ոչինչ: Տեսեք, թե Դ. Թրամփի մոտ ինչ ստացվեց: Նա եկավ, փորձեց փոխել: Բայց համակարգն իրեն ամբողջությամբ կոտրեց, և ինքն անում է այն, ինչ ուզում է այդ համակարգը: Մեկ անձը ոչինչ չի փոխելու: Չեմ ասում պայքարի անիմաստության մասին, ես ասում եմ, որ ակնկալիքներն իրենք իրենցով մի քիչ ավելի ճոխ են, քան կարող են լինել»:

Նրա խոսքով՝ հայտնվում են մարդիկ, հանդես են գալիս ինչ-որ պահանջով ու ակնկալում, որ ժողովուրդն իրենց հետևից կգնա:

«Իսկ ինչու հարցի պատասխանը ոչ ոք չունի: Ի՞նչն է ստիպում իրենց մտածել, որ մարդիկ պետք է գնան իրենց հետևից: Փաստացի՝ ժողովրդի պահանջը դա չէ, ժողովրդի պահանջը մի փոքր ուրիշ է: Աղքատության կրճատումն է, կոռուպցիայի դեմ պայքարն է, ընդհանուր վիճակի բարելավումն է: Ակնկալել, որ հիմա ժողովուրդը դուրս կգա և մեկ անձին փոխելու համար կփորձի փողոց փակել, մի փոքր ոչ հասուն քաղաքական գործչի մտածելակերպ է: Մարդկանց թվում է, թե իրենք առաջնորդում են ժողովրդին և ինչ ասեն, ժողովուրդը պետք է գնա իրենց հետևից: Ոչ: Այդպես չէ: Եթե դուք չգիտեք ժողովրդի իրական խնդիրները՝ ակնկալել, որ ժողովուրդը ձեր հետևից կգա, մի փոքր հեքիաթներին հավատալուն համարժեք բան է»,-Past.am-ի հետ զրույցում ասաց սոցիոլոգը:

Նա շեշտեց՝ քաղաքական պայքարը պետք է տարբերել քաղաքացիականից:

«Քաղաքական պայքարն ինչ-որ խմբերի պայքար է իշխանության համար: Կապ չունի՝ այդ խումբն ընդդիմադիր է, թե իշխանամետ: Հիմա իշխանության մոտ գտնվող անձանց խումբը փորձում է պահել այդ իշխանությունը, ընդդիմության մեջ գտնվող խումբն ուզում է գալ այդ իշխանությանը: Այս ամբողջ պատմության մեջ երկուսն էլ ակնկալում են ժողովրդի աջակցությունը: Եվ այնպես չէ, որ ժողովուրդը չի հասկանում դա: Հիմա, եղբայր, եթե ուզում ես ժողովուրդը գա քո հետևից, այնպես արա, որ կոնկրետ նպատակներ տաս նրան: Իսկ ինչ-որ մեկի դեմ բողոքելը բավարար չէ: Չ՞է որ այդ պրոցեսը երկկողմանի է: Այո, դու համարում ես, որ կարող ես հանդիսանալ այն մարդը, ով կսկսի այդ ամենը: Բայց ինչո՞ւ ես այդպես կարծում, ի՞նչն է քեզ ստիպում մտածել, որ մարդիկ քո հետևից կգան, չէ որ դու իրենց ոչինչ չես ասում: Քեզ համար դա շատ կարևոր բան է, իսկ մարդկա՞նց համար: Հասարակությունը միայն քաղաքական ակտիվը չէ, ով Facebook-ում գրառումներ է անում: Մոտ 2,5 միլիոնից ավելի բնակչություն ունենք, որոնցից 1,8 միլիոնն ընդհանրապես քաղաքականությամբ չի հետաքրքրվում: Մնացած 1 միլիոնին էլ հետաքրքիր չէ, ոչ թե նրա համար, որ վատ բան են ասում, այլ պարզապես հետաքրքիր չէ»,-նշեց նա:

Սոցիոլոգի խոսքով՝ մեր քաղաքական դաշտի ցավն այն է, որ թե՛ դիմությունը, թե՛ ընդդիմությունը մեծամասնությամբ քաղաքականապես կրթված չեն. «Խնդիրն ավելի բարդ է, քան տանից դուրս գալն ու ասելը, որ այսինչ պաշտոնյան խաբել է, բյուջեն վատնում է և այլն: Իսկ բնակչությունն ավելի ռացիոնալ է, սակավ էմոցիոնալ ու ավելի ծանր: Բնակչությանն ավելի դժվար է ստիպել ինչ-որ քայլերի գնալ, որոնք կարող են իրեն վնասել: Նա մտածում է՝ այսօր դուրս եկա, վաղը կրկին դուրս կգամ, բայց պայքարի վերջը ո՞րն է: Քաղաքական տգիտություն է, երբ պայքարի վերջը դրվում է կոնկրետ պաշտոնում մեկ անձի լինել կամ չլինելու հարցի վրա: Քաղաքական տգիտություն է ասել նաև այն, թե իշխող կուսակցության նախագահը կլինի վարչապետ, թե չի լինի, կամ դրանից իր իշխանությունը կպակասի, թե՝ ոչ: Սա նշանակում է, որ մարդիկ չեն հասկանում, թե քաղաքական համակարգն ինչպես է գործում: Ի՞նչ տարբերություն՝ Սերժ Սարգսյանը նստած կլինի Մելիք Ադամյանում, թե՝ իր շենքում: Եթե ինքն իշխող կուսակցության ղեկավարն է, միևնույն է, իշխող կուսակցության կառուցվածքային բոլոր կոմպոնենտներն իրեն են ենթարկվում: Մենք անցել ենք պառլամենտական համակարգին, և, որպես արդյունք, ստացել այսպիսի հնարավորություն. նույնիսկ կապ չունի, թե վարչապետն ով է, կապ ունի՝ որն է իշխող կուսակցությունը»:

Ըստ Կարեն Սարգսյանի՝ քաղաքացիական պայքարները մեզ մոտ շատ հաճախ հաջողություններ են ունենում:

«Երբ պայքարն իսկապես քաղաքացիական է, շատ հաճախ դիմություն- ընդդիմություն սահմանը ջնջվում է: Այն կուսակցական տարբերություններ չի ճանաչում: Լինում է, երբ քաղաքացիական պայքարը ուղղորդում են դեպի քաղաքական պայքարի, ընդ որում՝ ուժերից մեկն ասում է, որ ժողովրդի առաջնորդն է: Իրականում ոչ ոք ժողովրդի առաջնորդը չէ՝ ո՛չ իշխանությունը, ո՛չ էլ ընդդիմությունը: Ըստ Սահմանադրության, և ըստ էության, երկրի գլխին ժողովուրդն է: Դա ցույց տվեց ապրիլյան պատերազմը: Եթե ազգային պետականությանն ու անվտանգությանը լուրջ վտանգ սպառնա, ոչ ոք չի կարող կանգնեցնել ժողովրդին իր պետականությունը պահելու ճանապարհին: Կապ չունի՝ ղեկավարդ ով կլինի: Ո՞վ էր հրամանի սպասում ապրիլյան պատերազմի ժամանակ»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:

Աննա Բադալյան

 

 

 

Գողոնը հայտնաբերվել է նկուղում Իսրայելցի պաշտոնյաները կարծում են, որ Թրամփը կարող է կանաչ լույս տալ Իրանին կրկին հարվածելու համար. Axios Էլեկտրաէներգիայի պլանային անջատումներ՝ Երևանում և մարզերում Պարիս Հերունու փողոցում գտնվող պահեստում հրդեհ է բռնկվել Բանակային խաղերում ՆԳ նախարարությունը նվաճել է 5 ոսկե մեդալ Նոր նշանակում Հակակոռուպցիոն կոմիտեում Լեգենդար Պետեր Չեխի որդին պայմանագիր է կնքել «Ֆուլհեմի» հետ Թրամփը մաքսատուրքեր է սահմանել ևս 12 երկրների նկատմամբ ԱՄՆ-ը պահպանում է կապերը Իրանի հետ և հույս ունի Թեհրանի միջուկային ծրագրի շուրջ համաձայնության հասնել. Սպիտակ տուն Հուլիսի 18-ին Երևանում կբացվի Շառլ Ազնավուրի արձանը ՕՊԵԿ+-ը մտադիր է սեպտեմբերին հաստատել նավթի արդյունահանման նոր խոշոր աճը Ռուս լրագրողները կմնան Բաքվում կալանքի տակ. դատարանը մերժեց վերաքննիչ բողոքները Խոշոր վթար Լոռու մարզում․ կա 6 վիրավոր Հայաստանը ռուսական մակարոնեղենի 10 խոշորագույն ներմուծողների ցանկում է հայտնվել Նոր մանրամասներ ավտոոբուսի վթարից «Toyota»-ն վրաերթի է ենթարկել 8-ամյա տղայի 41-ամյա վարորդը հայտնվել է դաշտամիջյան հատվածում․ վիրավոր կա Երևանում անչափահաս տղան BMW-ով հայտնվել է հետիոտնի համար նախատեսված մայթին․ վիրավոր կա Վթարային անջատումներ․ հուլիսի 7-ին, 8-ին և 9-ին ջուր չի լինի՝ տասնյակ հասցեներում «Եթե չբարձրանայի, ինձ կյանքում չէի ների». հարցազրույց Զեմֆիրայի համերգի ամենազգացմունքային պահի հերոսի հետ Թրամփը Տոկաևին տեղեկացրել է Ղազախստանից ներմուծվող ապրանքների վրա 25% մաքսատուրք սահմանելու մասին ՌԴ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետի տեղակալը դատապարտվել է 17 տարվա ազատազրկման Իրաքում մահացած թուրք զինվորականների թիվը հասել է 12-ի Ի՞նչ նպատակով էր Հայաստանի դեսպանն այցելել Ռուսաստանի ԱԳՆ 33-ամյա վարորդը «ԶԻԼ»-ով դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և գլխիվայր շրջվել Ադրբեջանի օմբուդսմենը խոստացել է միջոցներ ձեռնարկել արդարությունը վերականգնելու համար. Մոսկալկովա Աշխարհահռչակ արտիստներն ու երիտասարդ երաժիշտները մեկ բեմում. մեկնարկեց Kapan Fest 2025–ը Եվրոպայում երկու ամսվա ընթացքում մահացել է Էրդողանին քննադատող թուրքական մաֆիայի երկու պարագլուխ Գազ չի լինի հուլիսի 8-ին և հուլիսի 9-ին․ հասցեներ Մկրտիչ Արզումանյանը ավարտել է Մոսկվայի բարձրագույն թատերական դպրոցը Պուտինը նոր հրաման է ստորագրել Վերաքննիչ քրեական դատարանը Հրանտ Բագրատյանի արդարացման դատավճիռը թողեց անփոփոխ. փաստաբան ՌԴ փոխարտգործնախարար Միխայիլ Գալուզինը հանդիպել է ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանի հետ Իրանն ու Թուրքիան քննարկել են տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակը Ռուսաստանի տրանսպորտի նախարարության ևս մեկ պաշտոնյա մահացել է «սրտի կանգից» Արմավիրի համայնքային ոստիկանները ապօրինի թմրաշրջանառության դեպք են բացահայտել․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ Ինքնասպան եղած նախկին ռուս նախարարը ծառայողական «Aurus»-ով է եղել (տեսանյութ) Վթար՝ Մարտունիում, բախվել են շտապօգնության մեքենա և «Opel», վիրավոր կա․ Shamshyan Որտեղ է հայտնաբերվել ինքնասպան եղած նախկին ռուս նախարարը, ով է ցուցմունք տվել նրա դեմ (տեսանյութ) Տեխասում ջրհեղեղի հետևանքով մանկական ամառային ճամբարում 27 մարդ է մահացել Ինքնասպան է եղել ՌԴ տրանսպորտի նախարարը, որին Պուտինն այսօր ազատել էր աշխատանքից Իրանի նախագահը հայտարարել է, որ Իսրայելը փորձել է իր նկատմամբ մահափորձ կատարել Ռուսաստանի արտակարգ իրավիճակների նախարարն այցելել է Բաքու Երևան կայցելեն 400 մարզիկ ու 1000–ից ավել երկրպագու. նախարարը` բասկետբոլի Մ20 ԵԱ–ի մասին «Իմ սրտի մի մասը մնաց Երևանում». Զեմֆիրան համերգից հետո կիսվել է էմոցիաներով «Տարեցտարի մեր կապը դառնում է ավելի ուժեղ, ավելի խորը ու իմաստալից». Լուսինե Թովմասյան Սեյրան Օհանյանն ու Արծվիկ Մինասյանը զրկվեցին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից Ահաբեկչությունը դատապարտելի է. Թագուհի ԹովմասյանՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանն այցելել է ՌԴ ԱԳՆ Moody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշը