Երևան, 22.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


ისტორიული პერსონაჟები, რომელთა რეალური სახე აქამდე არ გინახავთ

ԼԱՅՖ

Past.am

სახის ძვლისა და თავის ქალის რეკონსტრუქციის შედეგად, წარმოგვიდგინონ, თუ როგორ გამოიყურებოდნენ რეალურად ჩვენი წინაპარნი, საუკუნეების წინ მცხოვრები ისტორიული გმირები- ანთროპოლოგების საყვარელი საქმიანობაა. ადრე თუ მცირედი წარმოდგენა გვქონდა თუ როგორ გამოიყურებოდა ესა თუ ის გმირი, დღეს სწორედ ანთროპოლოგების საშუალებით გვექმნება ამაზე ნათელი წარმოდგენა. არც თუ ისე დიდი ხნის წინ მეცნიერებმა საზოგადოებას წარმოუდგინეს საკუთარი ახალი ხედვა, ხარისხის შესაბამისობაში კი ძნელია არ განიკითხოთ, რადგან ნამდვილი შედეგებია ისინი და ხშირად რეკონსტრუქციული სულაც არ გავს იმ წარმოსახვითს, რომელიც გაგვაჩნია.

 

image

 

მოდით, ყველამ ერთად შევხედოთ ისტორიულ პერსონაჟებს, რომლებიც დიდი ხანია წარსულს ჩაბარდნენ, თუმცა რეალურად სწორედ ასე გამოიყურებოდნენ.



1. ნეფერტიტი, ფარაონ ტუტანჰამონის დედა, არაა გამორიცხული, რომ სწორედ ასე გამოიყურებოდა. 2003 წელს ეგვიპტოლოგმა Joann Fletcher-მა მოახდინა იდენტიფიკაცია, რომ მუმია KV35YL ანუ ნეფერტიტი, ეხნატონის დინასტიის მე-XVIII ფარაონის მეუღლე იყო. თუმცა, 2010 წლის დნმ-ის კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ ნაშთები არ ეკუთვნის ნეფერტიტს, ის იყო იმ ფარაონის სხვა მეუღლის ან ნეფერტიტის დის. ფაქტი კი ერთია, ის არა ეხნატონის დინასტიის ფარაონის მეუღლე, არამედ სხვა, სმენხკარის ფარაონის მეუღლე და ნამდვილად ტუტანჰამონის დედა იყო, რასაც ეგვიპტოლოგები სავსებით ეთანხმებიან.

image




2. ბრიტანელმა მეცნიერებმა ვირტუალური გაკვეთის შედეგად ახალი სამეფო დინასტიის ფარაონის- ტუტანჰამონის იმიჯი გაარკვიეს, რომელიც მართავდა ეგვიპტეს ჩვ.წ-მდე 1323-1332 წლებში. მეცნიერების მტკიცებით ტუტანჰამონს აწუხებდა გენეტიკური დაავადებები და ასევე მალარია, რომელიც მისი ნაადრევი სიკვდილის მიზეზი გამხდარა. დაიღუპა 19 წლის ასაკში.

image




3. პავლე მოციქული- უდიდესი ფიგურა მსოფლიო ისტორიაში, ახალი აღთქმისა და ქრისტიანობის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. წმინდა პავლე ჩვ.წ-მდე 5-67 წლებში ცხოვრობდა, რომელმაც შექმნა უამრავი ქრისტიანული თემა მცირე აზიასა და ბალკანეთში. 2009 წელს, პირველად ისტორიაში, სამეცნიერო კვლევა ჩატარდა სარკოფაგების მკვლევართა გუნდის მიერ. რომის ტაძრის Saint Paul Outside the Walls-ის საკურთხევლის ქვეშ აღმოაჩინეს სამარხი, სადაც იპოვეს ძვლის ფრაგმენტები. ჩატარებული ნახშირბადის-14 ექსპერტის კვლევის შედეგად კი აღმოჩნდა, რომ ისინი ეკუთვნის I - II-ე საუკუნეში მცხოვრებ მამაკაცს- პავლე მოციქულს, რაც უდავო დასტურია.

image




4. 2012 წლის შემოდგომაზე, ლესტერში, ავტოსადგომის ქვეშ, ნაშთების რეკონსტრუქციის შედეგად აღმოაჩინეს მეფე რიჩარდ მე-III-ის სამარხი. ინგლისში, სამეფო ტახტი პლანტაგენეტების უკანასკნელი მეფე რიჩარდ მე- III, ქვეყანას 1483-1485 წლებში მართავდა. ცოტაოდენი ხნის წინ დადგინდა, რომ იგი ბრძოლის ველზე დაიღუპა. სიჩქარეში მეფეს დაუკარგავს მუზარადი, რის გამოც მიიღო თერთმეტი სასიკვდილო ჭრილობა, აქედან ცხრა მათგანი თავში. სამეფო ტახტის გამო Henry Tudor -ის წინააღმდეგ ბოსფორტის ბრძოლის დროს დაიღუპა სწორედაც მეფე რიჩარდი. Henry Tudor-ი კი მოგვიანებით მეფე ჰენრი მე-VII სახელით გახდა ცნობილი.

image




5. 2005 წელს, შუა საუკუნეების მსოფლმხედველი ჰელიოცენტრიკ Nicolaus Copernicus-ის (ნიკოლაი კოპერნიკი) ნაშთები იპოვეს ფრომბორკის ტაძარში (ეხლანდელი პოლონეთი). ვარშავის კრიმინოლოგიის ცენტრალურ ლაბორატორიაში კი მისი სახის კომპიუტერული რეკონსტრუქცია მოხერხდა. 2010 წელს, პრაქტიკული და თეორიული ქიმიის ერთობლივი ნამუშევრებით მიენიჭათ ელემენტებს სახელები, ხოლო 2011 წელს კი ეს სახელები დამტკიცდა მინიჭებულ ნომერებთან ერთად: Darmstadt, X-ray და Copernicium (დარმშტადი, რენტგენიუმი და კოპერნიკიუმი)- 110, 111 და 112. თავდაპირველად, 112-ე ელემენტს- Copernicium სახელწოდება მიანიჭეს Nicolaus Copernicus-ის პატივსაცემად, შემოკლებით კი Cp, თუმცა შემდეგ დასახელება შეიცვალა და დღეს ის არის Cn.

image




6. 2008 წელს, შოტლანდიელმა ანთროპოლოგმა Caroline Wilkinson-მა რეკონსტრუქცია გაუკეთა, მე-XVIII საუკუნის გამოჩენილ, უდიდეს გერმანელ კომპოზიტორს Johann Sebastian Bach-ის პორტრეტს (იოჰან სებასტიან ბახი). მისი ნაშთების ექსჰუმაცია (ამოთხრა, ამოღება) მოახდინეს 1894 წელს, ხოლო 1908 წელს მოქანდაკეები, არსებული, მისივე პორტრეტების მეშვეობით ცდილობდნენ დაედგინათ ბახის რეალური სახე. მე- XX საუკუნის დასაწყისში კრიტიკოსებმა უკმაყოფილება გამოხატეს და ამტკიცებდნენ, რომ ინფორმაცია მცდარია, ვინაიდან სრულიად შესაძლებელია პორტრეტი ეკუთვნოდეს Georg Friedrich Haendel-ს.

image




7. წარმოშობით ინგლისელი, უდიდესი პოეტისა და დრამატურგის William Shakespeare-ს (უილიამ შექსპირი) სახის რეკონსტრუქცია ჩამოაყალიბეს მისი ნიღბის მეშვეობით, რომელიც გარდაცვალების მომენტიდან აუღეს.

image




8. 2007 წელს, იტალიის ბოლონიის უნივერსიტეტის ცნობილმა მეცნიერებმა რეკონსტრუქცია მოახდინეს მე-XIII-XIV საუკუნეების გამოჩენილ, უდიდესი, საზღვარგარეთ მოღვაწე, იტალიელი კომპოზიტორის Dante Alighieri-ს (დანტე ალიგიერი) პორტრეტს. ზოგიერთი მეცნიერის მტკიცებით, დანტე იტანჯებოდა ნარკოლეპსიით- "ნარკოლეპსია ნერვული სისტემის დაავადებაა, რომელსაც ახასიათებს ძილის დარღვევა და დღის მანძილზე ძილიანობა." ამ მტკიცებულებას მოწმობს "ღვთაებრივი კომედია", სადაც დანტე დიდი სიზუსტით ავლენს ნარკოლეპსიის სიმპტომებს, რომელსაც ხშირად ახლდა თან კატაპლექსია- კუნთების ტონუსის ბლოკადა.

image




9. ასე გამოიყურება (სავარაუდოდ) ჰუგენოტების ლიდერი, საფრანგეთის ყოფილი მეფე ჰენრი მე-IV, რომელიც 1610 წელს კათოლიკე-ფანატიკოსის მიერ იქნა მოკლული. 2010 წელს, სასამართლო ექსპერტიზის დასკვნის შედეგად, რომელსაც ხელმძღვანელობდა Philippe Charlier-ი, დამტკიცდა, რომ მუმიფიცირებული თავი, რომელიც ჰენრი მე-IV-ის ეგონათ, ნამდვილად მისია. 2013 წლის თებერვალში, იგივე მკვლევარებმა და ექსპერტმა-მეცნიერებმა მოახდინეს მეფის სახის რეკონსტრუქცია, თუმცა 2013 წლის ოქტომბერში, სხვა, გენეტიკის მკვლევარი ჯგუფის დასკვნებით ეჭვქვეშ დაყენდა ზემო აღნიშნული მოსაზრება, რომ ბურბონების დინასტიის მონარქს არ ეკუთვნის ნაშთები.

image




10. 2009 წელს, კლეოპატრას დის არსინ მე- IV(და მისივე მსხვერპლის) სახის რეკონსტრუქცია მოხერხდა მისივე თავისქალიდან აღებული ზომების შესაბამისად, რომელიც მოგვიანებით, მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში დაიკარგა. ისტორიკოსი, იოსებ ფლავიას უძველესი რომაული თქმულების მიხედვით, არსინი ჩვ.წ-მდე 41 წელს ეფესოში კლეპატრასა და მარკ ენტონის ბრძანებით მოკლეს, რადგან კლეოპატრასთვის საკუთარი და, მის გავლენასა და ქონებას საფრთხეს უქმნიდა როგორც კიდევ ერთი მემკვიდრე.

image




11. წმ. ნიკოლოზის სახის რეკონსტრუქცია მოხერხდა, წარმოშობით იტალიელი, ანატომიის პროფესორის შედეგების მიხედვით, რომელიც მან 1950 წელს, ქალაქ ბარიში წმ. ნიკოლოზის ბაზილიკის რესტავრირების მომენტში მოიპოვა. ქრისტიანულ სამყაროში, წმ.ნიკოლოზი მიჩნეულია როგორც ღვთისგან რჩეული, სასწაულმოქმედი, მეზღვაურების, ვაჭრებისა და ბავშვების მფარველი.

image

Կրեմլը նոր տարում սպասում է օտարերկրյա հյուրերի․ Պեսկով Հունաստանը միացել է Ուկրաինայի համար զենք գնելու նախաձեռնությանը Ռուսաստանում բանկերը գումարների փոխանցման ժամանակ սկսել են պարզել ազգակցական կապը Հրադադարի ծամծմված փաստաթուղթը. ի՞նչ արդյունք է տվել Թրամփի վարչակազմի հետ ռուս-ուկրաինական հերթական հանդիպումը Եվրոպան և Աֆրիկան մինչև 2040 թվականը կարող են կապվել ստորջրյա եզակի թունելով Թուրքիայի ամենավտանգավոր շրջանը Ադանայում է. ԱԲ Իսրայելում կկայանա եռակողմ գագաթնաժողով՝ Նեթանյահուի, Հունաստանի և Կիպրոսի առաջնորդների մասնակցությամբ Ուզում եմ ցույց տալ մի շատ հետաքրքիր օդերևութաբանական երևույթ. Գագիկ Սուրենյան Գրեթե 10 օր է Ավան Խուդյակով 3-րդ նրբանցքում 10-ից ավելի տան տերեր չեն կարողանում ներս ու դուրս անել․ խմելու ջուրն էլ կորում է Պրեմիերա․ Տաթև Ասատրյան - Ձյուն (տեսանյութ) Պուտինը հայտնել է, թե ինչու է խաղաղության մրցանակ շնորհել Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի առաջնորդներին Ուայթը հասկացրեց, որ առաջիկա մեկ տարում Ծառուկյանը տիտղոսային մենամարտ չի ստանա․ Գաջիև Տեղի ունեցող բարենպաստ փոփոխությունները նոր հնարավորություններ են ստեղծում. վարչապետը՝ ԵԱՏՄ նիստին Արտակարգ դեպք՝ Սյունիքի մարզում․ Մեղրի քաղաքում կառուցվող թունելից 2 քաղաքացի մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել են հիվանդանոց«Բարսելոնան» հաղթեց «Վիլյառեալին» Գիտնականները ստեղծել են ցողունային բջիջների համաշխարհային շտեմարան՝ ապագա բուժման մեթոդների համար Ֆուտզալի Հայաստանի հավաքականի հաղթանակը Լուկաշենկոն շնորհակալություն է հայտնել Փաշինյանին Ամանորի շնորհավորանքի և կառուցողական ելույթի համար Բոլորս էլ պիտի եկեղեցին պաշտպանենք, ո՞նց կարա մեր արանքում ոստիկան լինի․ Նարեկ ԿարապետյանՀյուսիսային Դարֆուրում շուկայի վրա անօդաչուի հարձակման հետևանքով զոհվել է 10 մարդ Ի՞նչ հանգամանքներում ադրբեջանական բենզինը ներմուծվեց Հայաստան Տեղի ունեցող բարենպաստ և կառուցողական փոփոխությունները նոր հնարավորություններ են ստեղծում ավելի լայն տարածաշրջանի երկրների համար. Նիկոլ Փաշինյան Ելիսեյան պալատից 40,000 եվրո արժողությամբ սպասք են գnղացել Ի՞նչ եղանակ կլինի տարվա վերջին տասնօրյակում Այդպես էլ գրեցի մայրիկիս շիրիմին․ Նազենի Հովհաննիսյանի հուզիչ գրառումը Հարյուրավոր հասցեներում ջուր չի լինի՝ դեկտեմբերի 22-ին, 23-ին, 24-ին և 25-ին Գողացել են «Գալակերտ» ռեստորանի դրամարկղը, որի մեջ եղել է մոտ 4 մլն դրամ Լա Լիգա․ Ռեալը հաղթեց Սևիլյային և մոտեցավ Բարսելոնային Մոսկվայում ձերբակալել են կարատեի աշխարհի չեմպիոն Կամո Ունանյանին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը Աջափնյակում․ համայնքում բացվեցին շարժման երեք գրասենյակներՄեկնարկել է Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նեղ կազմով նիստը. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել Այսօր տեսակցեցի Տեր Վրթանեսին․ վտանգն արդեն անցյալում է․ Հայր Զաքարիա Մադրիդի «Աթլետիկոն» հաղթեց «Ժիրոնային» եւ երրորդն է (տեսանյութ) Այս երիտասարդ երաժիշտները դարձել են մեր քաղաքի ներկայացուցիչները՝ իրենց տաղանդով և նվիրումով Մակրոնը մեկնել է ԱՄԷ՝ Սուրբ Ծնունդը ֆրանսիացի զինծառայողների հետ նշելու համար Կամերային թատրոնը նշել է հիմնադրման 44-ամյակը Կրիշտիանուն իմ ընկերն է և իմ կուռքը․ այս տոնումը նվիրված էր հենց նրան․ Մբապե Մեկնարկում է Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստը. վարչապետը ժամանել է հանդիպման վայր. տեսանյութ Արհեստական գեղեցկություն. Սպառնում են արդյո՞ք շենքերի դեկորատիվ ճակատները Երևանի ինքնությանը Ամանորյա տոների ոչ աշխատանքային օրերն՝ այս տարի «Ռեալ Սոսիեդադն» ունի նոր գլխավոր մարզիչ Պուտինը առանձին, ոչ պաշտոնական հանդիպումներ կունենա Փաշինյանի և Ալիևի հետ. Պեսկով Պուտինն ու Լուկաշենկոն հանդիպել են Սանկտ Պետերբուրգում Կենդանասերներն ահազանգում են․ շանը փակ բեռնախցիկում են պահել, գլխով լուսարձակը կոտրել է, որ կարողանա շնչել Միջպետական և հանրապետական նշանակության բոլոր ավտոճանապարհները բաց են Ինչպիսի՞ եղանակ է սպասվում հանրապետությունում «Կորեայի ձոր» կոչվող ճանապարհը հիմնանորոգումից հետո բացվել է Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով ժամանել է Սանկտ Պետերբուրգ Հրդեհ Շինուհայր գյուղում Սանկտ Պետերբուրգում խաղաղության մրցանակով կպարգևատրվեն Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի նախագահները․ Պեսկով