Երևան, 11.Սեպտեմբեր.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Առավել ցուրտ ժամանակահատվածը երկրորդ տասնօրյակն է. ինչպիսին կլինի եղանակը հունվարին

ՎԻԴԵՈ

Հունվարը տարվա ամենացուրտ ամիսն է: Հանրապետության տարածքում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը -6.70C է, իսկ ամսվա առավել ցուրտ ժամանակահատվածը երկրորդ տասնօրյակն է, երբ ինտենսիվ ցրտեր դիտվում են անտիցիկլոնային եղանակային պայմաններում` հատկապես հյուսիս-արևմուտքում և Շիրակի բարձրավանդակում: Այդ շրջաններում հունվարի միջին ջերմաստիճանը կազմում է Գյումրիում -90C, Պաղակնում -120C (բացարձակ նվազագույնը դիտվել է 1961 թ. հունվարի 24-ին Պաղակնում` -42.20C): Բավական ցածր ջերմաստիճաններ են դիտվում լեռնանցքներում (Սիսիան, Որոտան) և Ապարանի բարձրավանդակում` -7…-90C, իսկ բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը այստեղ հասնում է -340C: Ցածր ջերմաստիճաններ են գրանցվում նաև ռելիեֆի ցածրադիր մասերում, որտեղ լեռներից գիշերային ժամերին ցած է իջնում սառը օդը, որը ձնածածկույթի առկայության դեպքում ավելի է սառչում: Երևանի գոգահովտում հունվարի միջին ջերմաստիճանը -3…-40C է, սակայն դեպքերի 12%-ում հունվարի օրական միջին ջերմաստիճանները -100C-ից ցածր են եղել: Հանրապետության ծայր հարավային և հյուսիս-արևելյան շրջաններում հունվարին տաք է` միջին ամսական ջերմաստիճանը` Բագրատաշենում ` +0,30C, Մեղրիում` +1,60C: Այս շրջաններում նվազագույն ջերմաստիճանը -17…-200C-ից ցածր չի իջնում: Ամենացուրտ հունվարները հանրապետության տարածքում դիտվել են 1933, 1950, 1957, 1964, 1972, 1977, 1983, 2002, 2007, 2008 թթ.: Բացառապես ցուրտ է եղել 1972 թ. հունվարը, երբ միջին ամսական ջերմաստիճանը հունրապետության տարածքում տատանվում էր -5.10C-ից (Բերդ) մինչև -17.50C-ի (Պաղակն) սահմաններում, Երևանում բացարձակ նվազագույնը 1972 թ. հունվարի 21-ին գրանցվել է -29.50C, 2007 թ., երբ միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվել է -4…-110C(Սյունիքի հովտային շրջաններում և Տավուշում -2…+40C), 2008 թ., երբ միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվել է -5…-130C սահմաններում: Տաք հունվարներ դիտվել են 1963,1966,1987,2003,2004, 2010, 2014 թթ., ընդ որում 1966 թ. շատ շրջաններում հունվարի միջին ամսական ջերմաստիճանը եղել է դրական, իսկ հյուսիս-արևելյան և հարավ-արևելյան շրջաններում այն եղել է +60C (Գորիս, Կապան), Մեղրիում` +90C: Երևանում նույնպես այդ տարվա հունվարը բացառապես տաք էր` +50C: Հունվար ամսվա հարաբերական խոնավությունը հանրապետության տարածքում տատանվում է 65-80%-ի սահմաններում: Ընդհանուր առմամբ հանրապետությունում այդ ամսվա ընթացքում դիտվում է միջինը 42 մմ տեղումներ` հիմնականում ձյուն: Տեղումների նվազագույն քանակը դիտվում է Արարատյան դաշտում, հանրապետության հյուսիս-արևելքում և Մեղրիում` մինչև 20 մմ: Տեղանքի բարձրությունից կախված դրանց քանակն ավելանում է` նախալեռներում` 30-35 մմ, լեռներում` 40-45 մմ: Ամենատեղումնառատ հունվարները դիտվել են 1957, 1969, 1973, 1978, 1991, 2006, 2010 թթ., երբ տեղումների քանակը կազմել է նորմայի 150-300%: Ամենաչոր հունվարները դիտվել են 1936, 1939, 1955, 1971, 1979, 1989, 1997, 1999, 2001, 2009 թթ., երբ հովտյին շրջաններում ընդհանրապես տեղումներ չեն գրանցվել:Այն շրջաններում, որտեղ դեկտեմբերին ձևավորվում է հաստատուն ձյան ծածկ, հունվարին շարունակվում է դրա ինտենսիվ աճը: Երրորդ տասնօրյակում դրա բարձրությունը նախալեռնային շրջաններում միջինը կազմում է 15-20 սմ, լեռնային շրջաններում` մինչև 40 սմ, իսկ 2000 մ-ից ավել բարձրություններում` 60-90 սմ: Ձյան ծածկույթի բարձրությունը տարբեր տարիներ զգալիորեն տարբեր է: Հատկապես ձնառատ են եղել 1942, 1954, 1968, 1978, 2006 թթ. հունվարները, երբ երրորդ տասնօրյակում ձյան ծածկույթի միջին բարձրությունը շատ շրջաններում կազմել է 1.5-2 մ: Հետևաբար շատ են եղել ձյան ջրապաշարները` 150-250 մմ: Արարատյան դաշտում ձնածածկի միջին բարձրությունը կազմում է 6-10 սմ: Սակայն դիտվել են հունվարներ, երբ այն հասել է 50-60 սմ-ի, իսկ ձմեռների 25-30% դեպքում կայուն ձյան ծածկ ընդանրապես չի գոյացել: Հունվարին դիտվող վտանգավոր երևույթներից են առատ ձյունը (երբ ձյան ծածկույթի օրական աճը 20 սմ և ավելի) ձնաբուքը, որը խաթարում է տրանսպորտի աշխատանքը, մառախուղը: Ձնաբքերի ժամանակ մեծանում է ձնային բեռնվածությունը տանիքների վրա: Ձնաբքերը հաճախակի երևույթներ են լեռներում և լեռնանցքներում: Այդ շրջաններում ձյան ծածկույթի օրական աճի առավելագույն արժեքների միջինը կազմում է 9-11 սմ, իսկ առավելագույնը հասնում է մինչև 50 սմ և ավելի: Շատ երկարատև առատ ձյուն է դիտվել Գյումրիում 1973 թ. 62 ժամ, Երևանում` 1969 թ. 47 ժամ տևողությամբ: Մառախուղը հաճախակի դիտվում է Արարատյան դաշտում, Շիրակում, Սյունիքի հովիտներում և լեռնանցքներում: Երևանում և Գյումրիում դիտվել են տարիներ, երբ հունվարին ամեն օր եղել է մառախուղ: Երևանում 1971 թ. հունվարին գրեթե 3 օր անընդմեջ (63 ժամ) դիտվել է մառախուղ: Ամպամած օրերի թիվը տատանվում է 3-10 օր: Արևափայլի միջին տևողությունը հանրապետության տարածքում 120 ժամ է, Արարատյան հովտում` 80-100 ժամ: 1971 թ. հունվարին Երևանում այն կազմել է ընդամենը 22 ժամ: Գերիշխում է անդորրային եղանակ, իսկ հյուսիս-արևելյան շրջաններում դիտվում են թույլ քամիներ: Քամու միջին արագությունը` 2 մ/վ է: Լեռնանցքներում և բարձր լեռնային շրջաններում այն հասնում է 6-8 մ/վ: Սակայն հունվարին կարող են դիտվել ուժեղ քամիներ` մինչև 20 մ/վ արագությամբ, իսկ լեռնանցքներում՝ մինչև 40 մ/վ և ավելի արագությամբ: Երևանում 1956 թ. դիտվել է քամի 34 մ/վ արագությամբ: 

Խոշոր ավտովթար Երևանում Կարեն Սեդրակյանն ազատվել է Ջրային կոմիտեի նախագահի պաշտոնից Տոկիոյում հորդառատ անձրևի պատճառով երկաթուղային և օդային հաղորդակցությունը դադարեցվել է Թալանել են հայտնի գործարարի տունը․ տարել են մեծ քանակի ոսկյա զարդեր, խոշոր չափի գումար և թանկարժեք ժամացույց Գերմանիան Լեհաստան ռուսական ԱԹՍ-ների ներխուժումից հետո կուժեղացնի ՆԱՏՕ-ի արևելյան սահմանի պաշտպանությունը Բացահայտվել են պարեկային ծառայության պաշտոնատար անձանց կողմից իրենց վստահված մեքենաների հափշտակության դեպքեր ԱՄՆ-ն սահմանել է Եմենի հութիների դեմ խոշորագույն պատժամիջոցները Հայկական կողմը դրական է վերաբերվում Թուրքիայի հետ սահմանի բացմանը. Սերդար Քըլըչ Երևանում վնասել են թանկարժեք «Mercedes», ապա «Դերժավայի Արկադի» որդու անվամբ հաշվառված «Porsche»-ով դիմել փախուստի Վրաստանի պաշտպանության ձերբակալված նախկին նախարարն ուղեղի ցնցումով տեղափոխվել է հիվանդանոց Су-27 ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել Զապորոժիեի ուղղությամբ. ուկրաինացի օդաչուն զոհվել է Մտադիր ենք Հայաստանին տրամադրել 145 միլիոն ԱՄՆ դոլար աջակցություն. Հենրեհենը` Թրամփի ուղու մասին Գիտության շաբաթ․Հայաստան 2025-ը՝ սեպտեմբերի 30 – հոկտեմբերի 5, Ազատության հրապարակում և Հայաստանի դպրոցներում ու մանկապարտեզներումԱվտովթար Վայոց Ձորի մարզում․ ընտանիքի 5 անդամներ, այդ թվում՝ երեխան, տեղափոխվել են հիվանդանոց Մինչ օրս Հայաստանում հարկային հաշվետվություններ է ներկայացրել մոտ 92 հազար քաղաքացի. ՊԵԿ Կրասնոդարի օդանավակայանը այսօր բացվել է չվերթների սպասարկման համար Իրանի նախագահը հայտարարել է, որ երկիրը պետք է նվազեցնի նավթի վաճառքից առաջացող եկամուտներից կախվածությունը Կգումարվի ՀՀ ԱԺ արտահերթ նիստ Հայաստանում է ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի և Եվրասիայի բյուրոյի ղեկավար Բրենդան Հենրեհենը Հայտնաբերվել է ապօրինի զենք-զինամթերք, «Նիսանի» վարորդ է ձերբակալվել Այսօր Սևանա լճի վրա դիտվել է հզոր պտտահողմ Կարգելվի մեքենաների կանգառ Իսրայելը հարվածել է Եմենին. սպանվել է առնվազն 35 մարդ, վնասվել են տեսարժան վայրեր Հայաստանի խորհրդարանը հավանություն է տվել գործող օրենքներում մի շարք օրենսդրական փոփոխությունների Իրազեկում․ փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ UBPay և URemit դրամական փոխանցումների համակարգերը դարձել են գործընկերներՎթար՝ Լոռու մարզում, «Mercedes»-ը բախվել է էլեկտրասյանը, կոտրել այն և գլխիվայր հայտնվել դաշտում«Զանգեզուրի տրանսպորտային հանգույցի» վերահսկողությունը, բնականաբար, սուվերեն իրավունքի ուժով, պետք է իրականացնի բացառապես Հայաստանը. Լևոն Տեր-Պետրոսյան Ադրբեջանցի գործարարին ու սիրեցյալին օկուպացված Ստեփանակերտում հանգստանալիս ձերբակալել են Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 5-7 աստիճանով Այսօր մեր բուհերը համատարած կուսակցականացված են. Ատոմ ՄխիթարյանՍտեղծվել են գրասենյակային լամպերից էլեկտրաէներգիա արտադրող արևային վահանակներ Իշխանությունը շուրջ 3 տարի հեքիաթ է պատմում ֆուտբոլային մարզադպրոցների մասին․ Մանուկյան Բացատրական աշխատանքի արդյունքում հետախուզվողը ներկայացել է ոստիկանություն Լուկաշենկոն որոշել է ներում շնորհել օտարերկրյա 14 քաղաքացու, որոնք դատապարտվել էին տարբեր հանցագործություների համար Նախկինում ապառիկով փոշեկուլ ու հեռուստացույց առած մարդիկ հիմա խնդիր չունեն. Գառնիկ Դանիելյան Մարկ Արենի՝ «Շերլոք Հոլմսի նոր արկածները» գրքի շնորհանդեսը «Թրամփի կածանի» անորոշությունները. Արմեն Հովասափյան Թշնամին բաց ասում է` իրենց նպատակը մեր ոչնչացումն է. Ավետիք ՔերոբյանՆորատուս գյուղում ուժեղ կարկուտ էՄեզ նախապատրաստում են հերթական տարածքային զիջումներին. Մենուա Սողոմոնյան «Վանաձոր» ՔԿՀ-ում կանխվել է բջջային հեռախոսների ապօրինի ներթափանցման փորձ Շիրակի մարզի քրեական ոստիկաններն ապօրինի ձեռնարկատիրական գործունեության դեպք են բացահայտել Անօգուտ է մեր թիկունքում «ուրիշների ականջներ» փնտրել. Նաիրի Սարգսյան Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը հանդես կգա ասուլիսով․ Հայկ Կոստանյան Երկրաշարժ է եղել Թուրքիայում Անցած գիշեր ևս Ռուսաստանում խաղաղ չի անցել. ՊՆ-ն մանրամասնում էYoPhone-ը ևYoHealth-ը մասնակցում են YoCamp 2025-ինԻշխանափոխությունից հետո նոր կառավարության նպատակային քաղաքականության դեպքում հնարավոր է ակնկալել Արցախյան խնդրի կարգավորման համար այլ միջազգային ձևաչափի ստեղծում. Աշոտյան Խորհրդային ժամանակների հիբրիդը՝ «կենտավրոսը». «Փաստ»