Երևան, 28.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Մանկապարտեզ կհաճախեն բոլորը

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Նախատեսվում է Հայաստանում ներդնել այլընտրանքային մոդելով նախադպրոցական կրթական հաստատություններ: Սրա վերաբերյալ արդեն իսկ մշակվել է որոշման նախագիծ:

Ըստ մասնագիտական գնահատականների՝ վերջին տարիներին մի շարք օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոնների ազդեցության հետևանքով Հայաստանի նախադպրոցական համակարգը հայտնվել է անբարենպաստ պայմաններում, ինչի արդյունքում կրճատվել են նախադպրոցական հաստատությունների թիվը, գործող հաստատությունների կարողությունները, նվազել է դրանցում երեխաների ընդգրկվածությունը: 

Նախադպրոցական հաստատությունները համայնքային ենթակայության են, և դրանց գործունեության հետ կապված ցանկացած խնդիր անմիջականորեն աղերսվում է տվյալ համայնքի բյուջետային միջոցների հետ: Արդյունքում անհավասար պայմաններ են ստեղծվում նախադպրոցական տարիքի երեխաների միջև այն իմաստով, որ մեծ համայնքներին տրվում է մեծ բյուջե, և հնարավոր է լինում համայնքում զարգացնել նախադպրոցական կրթությունը: Փոքր գյուղերն, արդեն, հիմնականում զրկված են այս հնարավորությունից:

Այլընտրանքային մոդելների ներդրմամբ հնարավորություն կընձեռվի համայնքների տեղական ինքնակառավարման մարմիններին՝ այլընտրանքային եղանակներով նախադպրոցական կրթությունը հասանելի դարձնել համայնքի բոլոր երեխաներին:
Միաժամանակ ասվում է, որ «Նախադպրոցական կրթության այլընտրանքային, ծախսարդյունավետ մոդելների ներդրման ծրագրի»՝ կառավարության որոշման ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեում ծախսերի և եկամուտների էական նվազեցում է նախատեսվում: 
Նախադպրոցական կրթության ոլորտում ՀՀ պետական քաղաքականության առաջնահերթությունների տեսանկյունից խիստ կարևոր է փոքր համայնքներում 3–6 տարեկան երեխաների համար նախադպրոցական ծառայությունների հիմնումը, քանի որ այդ համայնքներում չկա որևէ տեսակի կրթական ծառայություն վաղ տարիքի երեխաների համար, ինչը մեծ անհավասարություն է ստեղծում այդ և այն համայնքների երեխաների միջև, որտեղ գործում են մանկապարտեզներ կամ այլ տիպի նախադպրոցական ծառայություններ:

Ծրագիրը նպատակ ունի գյուղական բնակավայրերում բարելավել վաղ մանկության ուսումնառության ծառայությունների մատչելիությունը: Հաշվի առնելով փոքր համայնքներում ստեղծված իրավիճակը, առաջնային է համարվում այլընտրանքային նախադպրոցական ծառայությունների հիմնումը ամենաաղքատ, խոցելի և լուսանցքային համայնքներում, որպեսզի որակյալ նախադպրոցական ծառայությունները հասանելի դառնան նաև այդ համայնքների 3–6 տարեկան երեխաներին:
Նախադպրոցական կրթության զարգացման հիմնական գերակայությունն է նախադպրոցական կրթության մատչելիության, ներառականության և հասանելիության ապահովումը: 

Ըստ նախագծի՝ անհրաժեշտ է մշակել նախադպրոցական ծառայությունների այլընտրանքային այնպիսի մոդելներ, որոնք մի կողմից կհամապատասխանեն փոքր և անապահով համայնքների ֆինանսական հնարավորություներին, իսկ մյուս կողմից՝ կբավարարեն որակյալ նախադպրոցական ծառայություն ունենալու նրանց կարիքները:
Այընտրանքային մոդելների կիրառումը փոքր գյուղերում հնարավորություն է տալիս երեխաներին ավելի մոտ լինել իրենց տներին և մեծ տարածություն չանցնել՝ մանկապարտեզ հաճախելու համար: Համայնքային իշխանություններն էլ կաջակցեն մոդելին, ինչը հնարավորություն կտա համայնքի երեխաներին ապահովել նախադպրոցական ծառայություններով՝ առանց ծախսեր կատարելու շենքային տարածքների և գույքի համար:

Միաժամանակ, համայնքի բյուջեն պետք է ապահովի մեկ կամ երկու դաստիարակի աշխատավարձը: Ծնողները շահագրգռված կլինեն աջակցել այս նախագծին և նպաստել դրա իրականացմանը, քանի որ ընտանիքի համար շատ հարմար կլինի, որ երեխան հաճախի իրենց համայնքի ներսում գտնվող նախադպրոցական հաստատությունը, գտնվի վստահելի անձանց խնամքի տակ և նոր գիտելիքներ ու հմտություններ ձեռք բերի:
Շատ գյուղերում հնարավոր կլինի գտնել համապատասխան կրթություն ունեցող երիտասարդ մասնագետ (նախադպրոցական կամ տարրական դպրոցի մանկավարժ) կամ հետաքրքրված մայր, ով շահագրգռված կլինի աշխատել երեխաների հետ՝ վարձատրության դիմաց:

ՔՐԻՍՏԻՆԱ ՏԵՐ–ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆ


«Փաստ» 

Տերևներն այրողները կտուգանվեն․ նախարարը խոստանում է՝ դեկտեմբերի 1-ից օդը կբացվիՂրիմի կամրջի պայթեցման մեջ մեղադրվող հայերը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման Աշակերտները ծեծի են ենթարկել և նվաստացրել Նոյեմբերյանի պետական քոլեջում սովորող տղային. նրանք ձերբակալվել են Հրդեհ Հովտուն գյուղում․ հաջողվել է կանխել հրդեհի տարածումը Վրաստանը հայտնել է Ադրբեջանի հետ սահմանին վարակված ծաղիկներ տեղափոխող բեռնատարի ձերբակալման մասին Սուրբծննդյան տոներից առաջ ԵՄ-ում առգրավվել է ավելի քան 8 միլիոն վնասակար խաղալիք «Գուչի»-ի հայ մոդել Արմինե Հարությունյանը նոր ֆոտոշարք է հրապարակել Հրդեհների հետևանքով բազմաթիվ վայրի կենդանիներ լքել են իրենց բնական միջավայրը և կարող են հայտնվել համայնքներին կամ բնակելի հատվածներին մոտ. Շրջակա միջավայրի նախարար Բաքվում շինծու գործերով «դատավարությանը» փաստաբանները խնդրել են արդարացման «վճիռներ» կայացնել «Խոսում են բոլորը, ես սիրում եմ գործով ցույց տալ». Խորեն Լևոնյան ՊԵԿ նախագահը կգործուղվի Հնդկաստան 12-օրյա պատերազմում Իրանի ժողովուրդը հաղթեց և՛ Ամերիկային, և՛ սիnնիստներին, դրանում կասկած չկա․ Ալի Խամենեի Հայ կարատեիստներն Ասիայի առաջնությունում մեդալներ են նվաճել Եվրախորհրդարանը Ռուսաստանի նոր տարածաշրջանների վերաբերյալ բանաձև է ընդունել Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոայի» մեկնարկային կազմը Կցրտի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել ձմռան առաջին օրը Ձեռք են բերվել մեծաքանակ փրկարարական միջոցներ․ ՆԳՆ Խաբեություն Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանի անդամակցության վերաբերյալ․ Էդմոն ՄարուքյանՊատգամավորները Մոսկվա կգործուղվեն «Աֆիշում գրված է, որ այսօր երեկոյան պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես, ուրեմն՝ պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես». Դավիթ Հակոբյան Հայ ժողովուրդը միշտ զորակցել է պաղեստինյան արդար դատին․ Արամ Ա Վեհափառ Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Անդրեն հեռացել է Հայաստանից (լուսանկարներ) Դավթաշեն կամրջի՝ Վաղարշյան փողոցից դեպի Սասնա Ծռերի փողոցի ուղղությամբ փակ են լինելու երթևեկելի երկու ուղղության 1-ին գոտիները Ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են մի քանի մեքենաներ, կա վիրավոր Տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակումը կդառնա տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման առանցքային գործոններից մեկը. Խուդաթյան Էստոնիան 2026 թվականին Հայաստանում դեսպանություն կբացի Շրի Լանկայում ավելի քան 40 մարդ է զոհվել սողանքների և ջրհեղեղների հետևանքով Հրդեհների բոլոր օջախները մարվել են. ՆԳՆ նոր հորդորը ՆԳՆ–ից հաստատում են՝ ոստիկանության ծառայողը վերջ է դրել կյանքին «ԿԽՄԿ-ն Բաքվի հետ երկխոսությունը վերականգնելու ուղի է փնտրում». Զառա Ամատունի Փաշինյանը հանդիպել է Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մի խումբ եպիսկոպոսների հետ «Մատչելի բնակարան՝ երիտասարդ ընտանիքներին» պետական նպատակային ծրագրի իրականացման համար գումար կհատկացվի Հոնկոնգի ողբերգական հրդեհը դառնում է Չինաստանի իշխանության ամենախոշոր փորձությունը Պուտինը հայտարարել է, թե չէր սպասում, որ ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ կկիրառի ԼՈՒԿՕՅԼ-ի և Ռոսնեֆտի դեմ Չարենցի փողոցում 32-ամյա վարորդը Cadillac-ով վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. վերջինս տեղափոխվել է հիվանդանոց Պարեկային ծառայության աշխատակիցն ինքնասպանություն է գործել Փաշինյանին հնարավոր է հաղթել․ Նաիրի Սարգսյան ՀԱՊԿ երկրները հարգանքով են վերաբերվում Հայաստանի դիրքորոշմանը. Պուտին Մեր մրցակցային առավելություններից մեկն էլ այն է, որ մենք մեծամիտ չենք․ Նաիրի ՍարգսյանԻսրայելը հարվածներ է հասցրել Լիբանանին Մամիկոնյանց փողոցում բախվել են «Changan»-ը և «Nissan Rogue»-ը, այնուհետև «Changan»-ը բախվել է կայանված «BMW»-ին․ կա վիրավոր Սպանության փորձի մեղադրանքով հետախուզվող է հայտնաբերվել Բագրատաշենի սահմանային անցակետում Տարածված վիրուսի ֆոնին դպրոցները փակելու անհրաժեշտություն կա՞ Ժիրայր Լիպարիտյանի մանիպուլյացիաները Պետրոսի եթերում․ Ադրբեջանականացումը արդեն հիմա է Առեղծվածային ու nղբերգական դեպք՝ Երևանում, ավտոշուկայի հարևանությամբ հայտնաբերվել է hրազենային վնասվածքով տղամարդ Ճիշտը «ցո՞ւլն» է. ինչպես ձախողվեց նախկին օմբուդսմենը Ինչպես են արևային վահանակները լույսը վերածում էլեկտրաէներգիայի Ալլա Պուգաչովային պարտավորեցրել են ապամոնտաժել նրա կառուցած փայտե պիրսը ՍոլնեչնոգորսկումԴատախազությունը դարձել է հանցանքները պարտակող. Արմեն Մանվելյան