Երևան, 10.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Մանուել Թամազյան. «Հասարակության վերաբերմունքը փոխվել է սահմանափակ կարողություններով անձանց հանդեպ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Ինչպես տեղեկացնում է Past.am- ը՝Մանուելը պատմությունից հայտնի է որպես ճարտարապետ, քանդակագործ և նկարիչ, ով նաև Վասպուրականի միջնադարյան ճարտարապետական դպրոցի հիմնադիրն է, Արծրունյաց իշխանական տան գլխավոր ճարտարապետը: Բայց, մեր ակնարկը մեկ այլ Մանուելի մասին է, ով իր կյանքի ճարտարապետը լինելով, արդեն 20 տարի է պայքարում է բժիշկների սխալի պատճառով ձեռք բերած հիվանդության հետևանքները չեզոքացնելու և որպես հասարակության լիարժեք անդամ իր ապագան կերտելու համար: Նա համոզված է, որ իր լուսավոր ապագայի ճարտարապետը միայն ինքն է ու չի դադարելու պայքարել, տեսնելու նաև այն օրը, երբ մի կողմ կդնի հենակներն ու ողջ աշխարհին կասի՝ ես կարող եմ և ես հասա իմ երազանքին:

Անկեղծ ասած՝ իմ գործընկեր Մանուել Թամազյանի հետ ես անձամբ չեմ շփվել, բայց ուշադրությունս մշտապես գրավել է նրա աշխատասիրությունն ու ապագայի հանդեպ ունեցած ձգտումը: Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցի իր միկրոբլոկում կատարած գրառումից հետո, սակայն որոշեցի զրուցել Մանուելի հետ ու նրա օրինակով հանրությանը ներկայացնել ծնված օրից մանկական ուղեղային կաթվածի հետևանքների դեմ պայքարող մարդու ապրումները:

Մանուելը գրել էր՝ «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հանդեպ հասարակության վերաբերմունքը վերջին տարիներին փոխվել է դեպի լավը: Առաջ մարդիկ խուսափում էին հաշմանդամություն ունեցող մարդու հետ շփումից, երբ տեսնում էին՝ կիլոմետրերով հեռու էին փախչում. այսօր լրիվ հակառակ պատկերն է: Մարդիկ ամեն կերպ փորձում են աջակցել սահմանափակ կարողություններով մարդկանց: Հիշեք, հաշմանդամությունը դատավճիռ չէ, դա ընդամենը տեղաշարժվելու ֆունկցիայի սահմանափակում է»:
«Փաստի» հետ զրույցում Մանուել Թամազյանն ասաց, որ ծնվելուց հետո ինքը չի լացել: Բժիշկները փորձել են միջամտել ու ինչ–որ սրսկում են արել, որից հետո փոքրիկի մոտ նման հիվանդություն է հայտնաբերվել: 15 տարի բուժվելուց հետո, տեսնելով, որ այդպես էլ չի կարողանում առանց հենակների, ինքնուրույն քայլել, Մանուելը որոշել է հրաժարվել բուժում ստանալուց և սկսել է ուսմանը զուգահեռ ինքնուրույն պայքարել կյանքի դժվարությունների դեմ:

«Երբ նախկինում դուրս էի գալիս փողոց, անցորդները այնպես էին նայում, կարծես մարդ չէին տեսել, քմծիծաղ էին տալիս, ռեպլիկներ անում, նոր անցնում: Բայց ես երբեք էլ նման բաներից չեմ հիասթափվել կամ ընկճվել: Փոխարենը ես փորձեցի հասարակությանն իմ օրինակով ցույց տալ, որ՝ կարող եմ: Այսինքն, ուզում եմ բոլորն ընդունեն, որ սահմանափակ կարողություններ ունեցող մարդիկ բոլորի նման կարող են անկաշկանդ ապրել, արարել ու երջանիկ լինել: Եվ ամենևին էլ պետք չէ նրանց մեկուսացնել հասարակությունից, քանի որ հաշմանդամությունը դատավճիռ չէ: Հարկավոր է առաջ նայել ու փորձել ազատ ապրել»,– ասաց Մանուելը:

Ի դեպ, նա սովորում է Վանաձորի պետական Պոլիտեխնիկական քոլեջի ոսկերչական բաժնի երրորդ կուրսում: Այնտեղ էլ նա շատ ընկերներ ունի: Բոլորը սիրում ու աջակցում են Մանուելին, իսկ նրա երեք վարպետներն էլ հենց առաջին օրից այնքան ջերմ են ընդունել իրեն, որ երբեք էլ չի զգացել, որ խնդիրներ ունի:

«Ճիշտն ասած, սկզբից չէի ցանկանում քոլեջ գնալ, բայց հիմա տեսնելով այդքան ջերմ վերաբերմունք իմ հանդեպ, արդեն ես չեմ ցանկանում տանը մնալ: Հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ նախկինում ավելի շատ էին տանը մնում, դուրս չէին գալիս: Նույնիսկ կան ծնողներ, ովքեր իրենք թույլ չեն տալիս, որ իրենց հաշմանդամություն ունեցող երեխան հասարակության հետ շփվի: Ես դա չեմ ընդունում: Ես և իմ ծնողները ոչ մի սահմանափակում չենք դրել իմ առջև: Բացի այդ, տեսնելով հասարակության ջերմ վերաբերմունքը իմ հանդեպ, դա նպաստել է նաև, որ ընկերական շրջապատ ձեռք բերեմ ու լիարժեք կյանքով ապրեմ»,– ասաց Մանուելը:

Նա նաև սահմանափակ կարողություններով անձանց կոչ արեց չընկճվել մարդկանց տարօրինակ հայացքներից, արագ հաղթահարել այդօրինակ բոլոր բարդույթները և մտածել իրենց ապագան սեփական ձեռքերով կառուցելու մասին:

Արմինե Գրիգորյան

 

Իվետա Մուկուչյանը լողազգեստով ցուցադրել է սլացիկ մարմինը Նիկոլա Սարկոզին կարող է ազատվել բանտից ընդամենը 20 օր անց կալանքից հետո. APԼավրովը նշել է Ռուսաստանի դաշնակիցներին ՔՊ-ն Էջմիածնում ասֆալտի վրայից ասֆալտ է փռում` գլխառադ անելով և խախտելով շինարարական նորմերըԻրանի բարձրաստիճան գեներալը պատմել է 12-օրյա պատերազմի առաջին ժամերի մասին Մտադիր են ապագայում ավելի շատ կենտրոնանալ սեփական միջուկային զինանոցի վրա«Ռոման» հաղթեց եւ բարձրացավ առաջին տեղԹուրքիայում օծանելիքի պահեստում տեղի ունեցած մահաբեր հրդեհի գործով 11 մարդ է ձերբակալվելԵրուսաղեմի դատարանը հերթական անգամ չեղարկել է կոռուպցիայի գործով Նեթանյահուի դատական նիստըՈւգոչուկվու Իվուն բաց կթողնի Հունգարիայի եւ Պորտուգալիայի դեմ հանդիպումները Մալայզիայի ափերի մոտ շրջվել է միգրանտներով նավակը. 7 մարդ զոհվել է, 13-ը՝ փրկվել Սուրբ Էջմիածնի Մայր տաճարի ավանդատուն-թանգարանի գանձերը Չինաստանը կասեցրել է ժամանակակից տեխնոլոգիաների հետ կապված մետաղների ԱՄՆ արտահանման արգելքըՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի բացառիկ հարցազրույցը «Հայլուր» լրատվականինՍասունցի Դավթի հրապարակում բախվել են «Գազել» ավտոաշտարակը և «Volkswagen»-ը ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը խոստացել է ամերիկացիներին վճարել 2000 դոլար Ե՞րբ կմեկնարկեն դպրոցների ձմեռային արձակուրդները Շիրակի մարզի համայնքներից մեկում քաղաքացին լուսանի է տեսանկարահանել ՀԱՄԱՍ-ը Իսրայելին է փոխանցել 2014-ին սպանված զինվորի մասունքները 5 տարի առաջ իշխանությունը մեկ ստորագրությամբ հանձնեց Արցախի մեծ մասը Իրանը հայտնել է Չինաստան նավթի արտահանման ռեկորդային մակարդակի մասին Իսրայելի հարձակումների հետևանքով Գազայի հատվածում զոհված պաղեստինցիների թիվը գերազանցել է 69 000-ըԻմունային համակարգը ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի դեմ. գիտնականները հայտնաբերել են ուռուցքի թույլ կողմըԿանարյան կղզիներում ուժեղ ալիքները երեք մարդու քշել տարել են օվկիանոս ժողովուրդն է մեր կյանքի առանցքն ու ծառայության նպատակը՝ Քրիստոսի ներկայությամբ շաղախված․ Արամ Ա«Մեր ձևով» ժողովրդական շարժման անդամները հանդիպեցին վաղարշապատցիների հետ Վաղարշակ Քեյանը դարձել է Եվրոպայի չեմպիոն Կոտայքի մարզում բախվել են «Audi»-ն և «Toyota»-ն. կա 1 տուժшծ Չինաստանի ժամանակավորապես վերացնում է երկակի նշանակության ապրանքների ԱՄՆ արտահանման արգելքըԱյս հողում թուրքական զnրքեր չեն լինի. Նեթանյահուն՝ Գազայի մասին Մեր ամերիկացի գործընկերների հետ միասին Հունգարիային պատրաստում ենք այս նոր դարաշրջանին. ՕրբանՆրանք, ովքեր դեմ են մաքսատուրքերին, հիմարներ են. Թրամփ Հերթական մանիպուլյացիան է… Էդմոն ՄարուքյանԱմերիկյան զենքի մատակարարումը ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցներին դադարեցվել է ԱՄՆ-ում շաթդաունի պատճառովՊուտինը հայտարարել է, որ Ռուսաստանը հակված է արգելելու միջnւկային փորձարկումները, սակայն եթե դա անի մեկ այլ երկիր, Մոսկվան կպահպանի հավասարությունը․ ՊեսկովՀաղթանակից հետո խաղաղության քամիներ են փչում, և Թուրքիան ուրախ է դրա համար․ ԷրդողանՖիլիպիններում առնվազն 900,000 մարդ է տարհանվել «Ֆունգ Վոնգ» գերթայֆունի պատճառովԻրանը նշել է ԱՄՆ-ի հետ բանակցությունները վերսկսելու պայմանը ԵՄ-ն նշել է այն երկրները, որոնց համար բացառություն է արվել ռուսաստանյան նավթի մատակարարումների հարցումԱրեգակնային հզոր բռնկում է տեղի ունենում` ուղղված Երկրին. բռնկման ուժգնությունը շարունակում է աճելՀորոսկոպ. Մերկուրիի հետադարձ շարժումը կենդանակերպի բոլոր նշանների համար Մինչև 500,000 դրամ աշխատավարձ ստացող քաղաքացիները պետությանը վճարելիք 10,500 դրամը կարողանալու են խնայել և ուղղել առողջության ապահովագրությանը․ նախարարՇիրակի մարզում «Volkswagen Jetta»-ն բшխվել է երկաթբետոնե արգելապատնեշներին․ կան վիրшվորներՍերբիայի առաջնությունը Ռուսաստանի առաջնությունից թույլ է․ Թիկնիզյան Բրազիլիայում տեղի ունեցած տորնադոյի հետևանքով զnհերի թիվը անցել է 6-ից, վիրшվորների թիվը՝ 700-ից Ե՞րբ կմեկնարկեն դպրոցների ձմեռային արձակուրդներըՀայրենիքի համար զոհվածների ընտանիքները պետք է զգան, որ պետությունը նրանց կողքին է․ Սևակ ԽաչատրյանՎերականգնվող էներգիայի աղբյուրները առաջին անգամ գերազանցել են ածխինՍպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Ռուսաստանը սպասում է, որ Վաշինգտոնը հաստատի Ալյասկայի գագաթնաժողովում Ուկրաինայի վերաբերյալ ձեռք բերված համաձայնությունների վավերականությունը. Լավրով