Երևան, 29.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


5 ամենատարօրինակ մոլորակները, որոնց մասին չեք լսել

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Չնայած որ մարդկությունն ամեն տարի մի շարք նոր էկզոմոլորակներ է հայտնաբերում, միևնույն է, չհայտնաբերված մեծ աստղեր դեռ շատ կան: Ձեզ ենք ներկայացնում 5 տարօրինակ մոլորակներ, որոնք հայտնաբերվել են վերջերս, սակայն դրանց մասին քչերը գիտեն:

 

KELT-9b

Ամենաշոգ մոլորակը

KELT-9b-ն երբևէ հայտնաբերված ամենաշոգ էկզոմոլորակն է, և այն գնալով հեռանում է տեսադաշտից: Մեզանից 650 լուսային տարի այն կողմ գտնվում է էկզոմոլորակն ու դրա մի կողմը ծածկում է հսկայական մի աստղ, իսկ մյուս մասն ազատ է:

Գազային հսկայի չափսերը երեք անգամ գերազանցում են Յուպիտերի չափսերին: Այնտեղ ջերմաստիճանը 4,315 աստիճան ցելսիուս է, որը նշանակում է, որ այս էկզոմոլորակը շատ աստղերից ավելի տաք է՝ գրեթե այնքան, ինչքան Արեգակի մակերևույթը: Վերջինիս ջերմաստիճանը 5,505 աստիճան ցելսիուս է:

Մի քանի միլիոն տարի անց KELT-9b-ն կվառի բոլոր գազերը և կանհետանա՝ միայնակ թողնելով իր աստղին:

 

GJ 1214b

Ջրաշխարհ

Այս էկզոմոլորակի չափսերը երեք անգամ գերազանցում են Երկրի չափսերին: Այն գտնվում է մեր արեգակնային համակարգից 42 լուսային տարի հեռավորության վրա: Երկրի ջրային պաշարները կազմում են դրա զանգվածի 0,05%-ը, մինչդեռ GJ 1214b-ի ջուրը դրա զանգվածի 10%-ն է կազմում:

GJ-1214b-ն, ամենայն հավանականությամբ, ունի այնպիսի օվկիանոսներ, որոնց ծորությունը հասնում է 1,600 կմ-ի: Մեր մոլորակի օվկիանոսներում ամենախորը հատվածը Մարիանյան իջվածքն է՝ 11 կմ խորությամբ:

Մենք ուսումնասիրել ենք մեր օվկիանոսների ընդամենը 5%-ը և գտել ենք այնպիսի արարածներ, որոնց գոյության մասին երբեք չենք էլ մտածել: Պատկերացրեք, թե ինչ սարսափելի երևույթներ ու արարածներ կապրեն GJ-1214b-ի խորության մեջ:

 

Kepler-16b

Իրական Տատուին

Kepler-16b-ն Աստղային պատերազմների Տատուին մոլորակի իրական համարժեքը կարծես լինի: Ինչու՞: Քանի որ սա միակ էկզոմոլորակն է, որը պտտվում է միանգամից երկու աստղային համակարգի շուրջ:

Kepler-16b-ի զանգվածը 105 անգամ գերազանցում է Երկրի զանգվածին և ունի մեր մոլորակի շառավղից 8,5 անգամ ավելի երկար շառավիղ: Էկզոմոլորակի մթնոլորտը կազզմված է ջրածնից, մեթանից և հելիումի փոքր չափաբաժնից: Մեզանից հեռու է 200 լուսային տարի: Kepler-16b-ն իր երկու աստղերի շուրջ պտույտ է կատարում 627 երկրային տարում:

Չնայած որ այն նման է Տատուինին, այն չի կարող բնակչություն ունենալ:

 

Kepler-10b

Այրված Աշխարհ

Kepler-10b-ն հայտնաբերված ամենափոքրիկ էկզոմոլորակն է, և հետազոտողներ կարծում են, որ դրա մակերևույթը ծածկված է լավայի օվկիանոսներով: Լինելով մեզանից 560 լուսային տարի հեռավորության վրա՝ սա միակ էկզոմոլորակն է, որը ժայռոտ է ու գտնվում է արեգակնային համակարգից դուրս:

Մակերևույթին ջերմաստիճանը հասնում է 1,400 աստիճան ցելսիուսի: Որպես արդյունք ժայռեը հալչում են՝ առաջացնելով լավայի օվկիանոսներ: Kepler-10b-ն պարունակում է մեծ քանակությամբ երկաթ, որն էլ հանգեցնում է լավայի՝ առավել վառ կարմիր գույն ստանալուն:

 

HD 189733b

Մոլորակ, որտեղ ապակու անձրև է տեղում

Սա ամենահետաքրքիր էկզոմոլորակներից մեկն է, որը գտնվում է 63 լուսային տարի հեռավորության վրա, և որտեղ ապակու անձրևներ են տեղում: Այստեղ քամու արագությունը կարող է հասնել 8,700 կմ/ժ-ի՝ առաջացնելով տարօրինակ տեղումներ:

Սիլիցիումի երկօքսիդիով  հարուստ մթնոլորտը հանգեցնում է մոլորակի ամպերից հալեցված ապակիներ թափվելուն, որը պնդանում է ընկնելուց հետո:

Օկուպացված Բերձորում ականի վրա Ադրբեջանի զինծառայող է պայթել ՀՀ դեսպանը ԱՄՆ-ում համագործակցության զարգացման հարցեր է քննարկել Լամին Յամալը գլխավորել է 2025 թվականի համաշխարհային ֆուտբոլային մարզաշապիկների վաճառքի ցանկը՝ գերազանցելով Մեսսիին Դեբեդ գետում «Շանթ»-ի լրագրող Արմինե Ճաղարյանի մահվան դեպքով դատարանը որոշում է կայացրել. ով է մեղավորըՀայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի ներկայացուցիչները պայմանավորվածություններ են ձեռք բերել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Մշակութային խաչմերուկ» միջազգային համաժողովն ամփոփվել է Երևանի հռչակագրով Սպանություն Նոր-Նորքում․ մեքենան մի քանի անգամ վարել են քաղաքացու վրա՝ սպանելով նրա Գերազանց ատեստավորված փրկարարն այսօր ստանում է շուրջ 557 հազար դրամ դրամական բավարարում Արծաթի գինը հասել է նոր պատմական բարձրակետի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միաբանության՝ Վարդապետաց դասի հայտարարությունը ԱՄՆ դեսպանատունը զգուշացնում է վիզա ստացած քաղաքացիներին 29-ամյա վարորդը «BMW»-ով բախվել է արտաքին լուսավորության մի քանի երկաթե սյուների և տապալել․ կան վիրավորներ Ռուսաստանն ու Հայաստանը շարունակում են ամրապնդել գիտական և մշակութային կապերը Ջուր չի լինելու նոյեմբերի 29-ին, դեկտեմբերի 3-ին և 4-ին Ռոման Բերեզովսկին նոր առաքելությամբ հանդես կգա՝ ամրապնդելով հայ-ռուսական կապերը «Միքայելյան» բժշկական կենտրոն տեղափոխված «Մանումենտցի Դավիթիկը» ծանր վիճակում է. նոր մանրամասներ ԶՈՒ ԳՇ պետի հրամաններով նվագախմբի մի շարք զինծառայողներ խրախուսվել են պատվոգրերով Կրակոցներ՝ Երևանում․ հրազենային վնասվածքներով հիվանդանոց է տեղափոխվել քրեական պատմություններով հայտնի «Մանումենտցի Դավիթիկ»-ը․կա ևս մեկ վիրավոր Որոշ քաղաքական գործիչներ մտածում էին, թե Նիկոլ Փաշինյանը մի 150 հոգու վերցնելու է ու գավազանը ձեռքին քայլելու է դեպի Վեհարան․ Էդմոն Մարուքյան Շրի Լանկայում ուժեղ անձրևներից առաջացած սողանքների և ջրհեղեղների հետևանքով ավելի քան 40 մարդ է զnհվել Ադրբեջանի Գաբալա քաղաքում Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հարցերով հանդիպում է եղել․ ի՞նչ է քննարկվել Ծոց-Սև ծով միջանցքը Հայաստանի միջով․ Արմեն Գևորգյան Ռոնալդու, Մոդրիչ, Միրոսլավ Կլոզե և Թոմաս Մյուլեր․ նրանց երբեք չեմ մոռանա․ Տոնի Կրոս Հնդկաստանը մտադիր է խորացնել պաշտպանական համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ Հրդեհ Բազումի լեռնաշղթայի գագաթին․ իրականացվում է հրդեհաշիջման աշխատանքներ Երբ աշակերտը կմնա նույն դասարանում և ինչ է սպասվում 200 ժամից ավելի բացակայած աշակերտներին․ նոր նախագիծ «Շատ ծանր էր նայել իր նկարներին, բեմադրել իր գործերը». Աննա Էլբակյանը՝ որդու՝ Էդգարի մասին Անդրեյ Երմակը հրաժարական է տվել․ Զելենսկի Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը կհյուրընկալի «Որակի ապահովման եվրոպական ֆորում 2026» միջազգային համաժողովը Հոնկոնգում բնակելի համալիրի հրդեհի գործով ևս վեց մարդ է ձերբակալվել Պոլսի հայ պատրիարքը շնորհակալություն է հայտնել Հռոմի պապին Հայկական եկեղեցի գալիք այցի համար Մեկնի՛ր Փարիզի Դիսնեյլենդ. հնարավորություն՝ Ակբա բանկի Visa քարտապանների համարԿա 4 վիրավոր․ բախվել են «Mercedes»-ը և «Opel»-ը Ծառուկյանը մինչև 2026 թվականի վերջ UFC-ի տիտղոսային մենամարտ չի ստանա. ինչ է պատահել Քրեական ոստիկանները բացահայտել են Հաղարծինում կատարված գողության դեպք Նոր բաժին Idram&IDBank-ումՇարունակվում է արձանագրվել սուր շնչառական վարակով հիվանդացության ակտիվություն․ ինչ անել ու չանել Բերդ-Ճամբարակ ճանապարհին բեռնատար էր կողաշրջվել. ՆԳՆ-ն մանրամասներ է հայտնել Սամվել Կարապետյանի գործով 53 քննիչներից բաղկացած խմբի կողմից առկա է վճռական անգործություն. Արամ Վարդևանյան Սև Ուրբաթի մեծ զեղչեր Իդեալ համակարգումԵրևանի պարեկները ծառայության ընթացքում հետախուզվողի են հայտնաբերել Հայ հրաձիգները մեդալներ են նվաճել միջազգային մրցաշարում Ձյուն ու ձնախառն անձրև․ ինչ եղանակ կլինի այս օրերին Անհնար կլինի անդամակցել ԵՄ-ին առանց կnռուպցիայի դեմ պայքարի թափանցիկության. Լեհաստանի փոխվարչապետն՝ Ուկրաինայի մասին Լուվրը կբարձրացնի տոմսերի գները ԵՄ քաղաքացի չհանդիսացող այցելուների համար Ոսկու գինն աճել է․ մանրամասներ Արցախցիները Փաշինյանին ասում են` մեզ տնազուրկ եք արել, մեր հարցը ո՞նց եք լուծելու. Ավետիք ՉալաբյանՏղաների միջև ինչ-որ խնդիր է եղել. մանրամասներ դաժան ծեծկռտուքիցԿեղծ քաղհասարակությունը ոչ թե ընտրությունները, այլ «ՀայաՔվեին» էր դիտարկում. Հովհաննես ԻշխանյանԱրարատԲանկը մասնակցել է Լյուբլյանայում կայացած Social Impact Award 2025 գագաթնաժողովին