Երևան, 09.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչպե՞ս պաշտպանվել մոծակներից եւ նրանց միջոցով փոխանցվող հիվանդություններից

ԼԱՅՖ

Մոծակների խայթոցի միջոցով փոխանցվող հիվանդություններն այսօր լուրջ խնդիր են ամբողջ աշխարհում: Դրանց մի մասը կարող են տարածվել հսկայական արագությամբ՝ վերածվելով համաճարակի: Մյուսները (օրինակ՝ Զիկա տենդը) կարող է անդառնալի հետեւանքներ ունենալ մարդու եւ նրա սերունդների առողջության համար:

Հիվանդությունների վերահսկողության եւ կանխարգելման հայկական կենտրոնի մասնագետ Լուսինե Պարոնյանը NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում պատմեց, թե ինչպես կարելի է պաշտպանվել մոծակների կողմից տարածվող հիվանդություններից:

Պատվաստում

Մոծակների կողմից տարածվող բազմաթիվ հիվանդությունների դեմ արդյունավետ պատվաստանյութեր կան: Օրինակ՝ ամբողջ աշխարհում հաջողությամբ կիրառվում է դեղին տենդի դեմ պատվաստումը: Այն երկրներ, որտեղ տարածված է այս հիվանդությունը, անհնար է գնալ առանց դրա դեմ պատվաստվելու ու համապատասխան տեղեկանքի: Հայաստանում նույնպես կարելի է պատվաստվել դեղին տենդի դեմ ու տեղեկանք ստանալ, իհարկե՝ վճարելով:

Կան նաեւ հիվանդություններ, որոնց դեմ պատվաստանյութերը դեռեւս մշակման փուլում են: Եվ դրանցից պաշտպանվելու միակ միջոցը խայթվելը կանխարգելելն է:

Ինչպե՞ս պաշտպանվել մոծակներից

  • Մասնագետի խոսքով՝ մոծակներից պաշտպանվելու համար առաջին հերթին պետք է դադարել բաց տարաներով ջուր հավաքել. մոծակները, ինչպես հայտնի է, բազմանում են կանգնած ջրով ջրամբարներում, այդ պատճառով որքան քիչ լինեն քաղաքում նման ջրամբարները (այդ թվում՝ ջրով լի բաց շշերը), այնքան քիչ հարմարավետ պայմաններ կստեղծվեն մոծակների բազմանալու համար: Պետք չէ նաեւ բաց թողնել օրգանական աղբը:
  • Խորհուրդ է տրվում ամռանը բոլոր դռներն ու պատուհանները պատել մոծակներից պաշտպանող ցանցով:
  • Քաղաքից դուրս գնալիս հարկավոր է բաց գույնի, երկարաթեւ հագուստ հագնել: Համարվում է, որ սեւ, կարմիր եւ կապույտ գույները գրավում են մոծակներին, այդ պատճառով այս գույների հագուստ հագնել խորհուրդ չի տրվում:
  • Խորհուրդ է տրվում օգտագործել մոծակներին վանող միջոցներ:
  • Համարվում է, որ անանուխի, ռեհանի եւ էվկալիպտի բույրը վանում է մոծակներին:

Որոշ մարդիկ մոծակների համար, այսպես ասած, առավել գրավիչ են: Մոծակները հաճախ խայթում են արագ շնչառությամբ, ֆիզիկական աշխատանք կատարող մարդկանց, ինչպես նաեւ հղիներին: Համարվում է, որ արյան առաջին խումբ ունեցող մարդիկ նույնպես ավելի հաճախ են ենթարկվում մոծակների հարձակմանը, չնայած սրա պատճառը դեռեւս պարզ չէ: Այս բոլոր մարդկանց խորհուրդ է տրվում զգույշ լինել եւ հնարավոր բոլոր միջոցներով պաշտպանվել մոծակներից:

Cascade Pictures-ը կադրեր է ներկայացրել հայկական առաջին բլոկբաստերի՝ «Գողություն հայկական ձևով» ֆիլմի նկարահանումներից (տեսանյութ) Ուզբեկստանում «Արևմտյան Ադրբեջանի պատմություններ» գիրք է լույս տեսել «Դեպի լույս» պոեմ-կանտատ՝ նվիրված Ալբերտ Սուքիասյանի 90-ամյակին․ աննախադեպ պրեմիերա Հայաստանում ՌԴ Եկատերինբուրգի մարզի շինանյութի արտադրամասում խոշոր հրդեհ է բռնկվել Զոլաքար գյուղում հրդեհի հետևանքով անասնակեր է այրվել ԱՄՆ-ն կմերժի որոշակի հիվանդություններ ունեցող ներգաղթյալներին վիզա տրամադրել Մահացել է Նոբելյան մրցանակակիր Ջեյմս Ուոթսոնը «Արսենալն» ավելացված ժամանակում բաց թողեց հաղթանակը (տեսանյութ) Վրաստանում ձերբակալել են ադրբեջանցի քրեական հեղինակության՝ գործարարից դրամ շորթած հանցակիցներին ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարը բացահայտել է միջուկային փորձարկումների մասին Պուտինի կարգադրության մանրամասները Տիգրանի մայրը տեղափոխվել է այլ բնակավայր. ՆԳՆ ոստիկանության ներկայացուցիչը մանրամասներ է հայտնել Տեղումներ կլինե՞ն. եղանակը նոյեմբերի երկրորդ շաբաթվա ընթացքում՝ 9-ից 13-ը Իրանի չոր նավահանգիստ է ժամանել առաջին բեռնատար գնացքը Ռուսաստանից Դիցմայրիում՝ ադրբեջանական ուղիղ դիտարկման տակ, մի քանի ընտանիք է մնացել․ Թաթոյան Ռեալի առանցքային ֆուտբոլիստներից մեկը շարք է վերադարձել «Голос Курдистана». 1992թ. գոյություն ուներ չճանաչված Լաչինի Քրդական Հանրապետություն «Արարատ-Արմենիան» բաց թողեց հաղթանակը (տեսանյութ) Համայն Ռուսիո պատրիարքը Մեդվեդեւին պարգեւատրել է իշխան Դմիտրի Դոնսկոյի շքանշանով Զինապահին վճարելու փոխարեն կվճարեն ապահովագրության գումար. Ավանեսյանը մանրամասներ է ներկայացնում նոր նախագծի մասին Սերբիայի առաջնությունը Ռուսաստանի առաջնությունից թույլ է․ Թիկնիզյան Տղամարդը ծեծի է ենթարկել կնոջը և նրա հորը Ներքաղաքական գզվռտոցն ու Թաքեր Կարլսոնի հարցազրույցըՄահացել է Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանի հայրը Թոշակառուներին գցում են նոր ծուղակի մեջ․ Հրայր ԿամենդատյանՌոնալդուի 953-րդ գոլը (տեսանյութ) Վարորդը, լինելով ամենաբարձր աստիճանի խմած, բախվել է արգելապատնեշներին․ վիրավորներ կան Իմ հորեղբայր Սամվել Կարապետյանը և հոգևորականները կարող են ազատվել վաղը, եթե ասեն, որ եկեղեցու կողքին չեն․ Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը՝ Թաքեր Կարլսոնին (տեսանյութ) Սահմանամերձ համայնքներն առանձնահատուկ կարևորություն ունեն․ Նաիրի ՍարգսյանԲռնցքամարտիկ Արեն Ասլամազյանը՝ բրոնզե մեդալակիր Ջուր չի լինելու«Ինչու Հայաստանը չի կարող հրաժարվել էժան ռուսական գազից»Հայաստանն ու Հունաստանը զբոսաշրջության ոլորտում համագործակցության հուշագիր կստորագրեն Գևորգ Պապոյանը Հունաստանի զբոսաշրջության նախարարին հրավիրել է Հայաստան Գաբրիել Սարգսյանը դուրս եկավ շախմատի աշխարհի գավաթի չորրորդ փուլ Լևոն Արոնյանն ու Շանթ Սարգսյանը դուրս են եկել ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի չորրորդ փուլ Մակրոնը խոստացել է վերադարձնել Լուվրից գողացված զարդերը Երևանի 4 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան Ֆրանսիայում տեղեկացրել են ահաբեկչության կանխման մասին. ձերբակալվել է երեք երիտասարդ կին Թրամփին հրավիրել են Ղրիմ Ուկրաինան դադարեցրել է սահմանի անցակետերի աշխատանքը խափանման պատճառով ԵՄ-ն սկսել է Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 20-րդ փաթեթի պատրաստումը Շիրակի քրեական ոստիկանները վագոն-տնակում թմրամիջոց են հայտնաբերել Վրաստանի հանգստավայրում անօրինական 5 ապարտ-հյուրանոց կառուցած գործարարի են ձերբակալել Պուտինը հրամանագրեր է ստորագրել Չկա պաշտպանված երկիր` առանց ներքին համերաշխության. Արմեն Մանվելյան Փաշինյանը վաղուց լեգիտիմ չէ, նա խաբել է ժողովրդին. Մենուա Սողոմոնյան Ի վերջո, եթե շտանգեն չէիր կարողանալու բարձրացնել, ինչի մարդկանց խաբեցիք․ Տիգրան Աբրահամյանը՝ Նիկոլ ՓաշինյանինԶենք ցույց տվող ես, 5-6 մլրդի զենքերը չհանձնեին հակառակորդին. Շարմազանովը՝ Փաշինյանին Ոստիկանությունը ձմեռային անվադողերով երթևեկելու մասին հայտարարություն է տարածել Մեկնարկել է ուսուցիչների կամավոր ատեստավորումը