Երևան, 15.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Քաղաքական դաշտի ակտիվացման նախաձեռնությունները սպասենք ներքևից` հասարակության միջից. «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
 
Մեր հյուրն է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ղեկավար Ստեփան Սաֆարյանը:
 
– Պարոն Սաֆարյան, շատ փորձագետներ կարծում են, որ մեր երկրում ստեղծված է քաղաքական ամորֆ վիճակ: Դուք կիսո՞ւմ եք նրանց կարծիքը:
 
– Այո: Քաղաքական ինստիտուտների շինարարության հարցում մենք առանձնապես հպարտանալու բան չունենք: Քաղաքական համակարգում ընդդիմադիր կուսակցությունները մնում են չկայացած: Նման պայմաններում, իհարկե, ծրագրային բանավեճի մասին խոսելն անիմաստ է: Իսկ այդպիսի քննարկումների բացակայությունը նշանակում է մի բան` չքննարկել երկրի զարգացման հեռանկարները, չքննարկել այն ուղիները, որոնցով կարելի է դիմագրավել երկրին սպռնացող մարտահրավերներին: Եվ` այսպես շարունակ:
 
– Ինչո՞ւ է այսպես. հասարակությունն ինչո՞ւ է մի կողմ կանգնած, ինչո՞ւ են մարել նրա հետաքրքրությունները քաղաքական զարգացումների վերաբերյալ:
 
– Որովհետև այլևս վստահություն չունի թե իշխանական, թե ընդդիմադիր գործիչների նկատմամբ: Դրա համար էլ զանգվածաբար վաճառում է իր ձայնը, ինչպես արեց վերջին այս ընտրությունների ժամանակ: Դրա համար էլ զանգվածաբար լքում է երկիրը` արտագաղթում է:
Նաև մենք սիրում ենք առաջնորդություն: Նախկինում եթե ինչ–որ պահերի ժողովուրդն ինչ–որ մարդկանց, ինչ–որ քաղաքական ուժերի հավատացել էր, այժմ հիասթափվել է նրանցից կամ խաբված է զգում իրեն վերջիններիս կողմից: Այդ իսկ պատճառով էլ ուղղակի լքել է քաղաքական ասպարեզը:
Եվ թերևս անցյալի այս հիասթափություններն են պատճառը, որ նա այսօր չի ուզում այլևս հավատալ որևէ մեկին: Եվ մի կողմ են քաշված, ոչինչ չեն ձեռնարկում: Նաև լիդերի բացակայությունն է իրենն անում. մարդիկ հենվելու կետ չունեն:
 
– Իսկ ճանապարհը ո՞րն է. ինչպե՞ս ակտիվացնել հասարակությանը, ինչպե՞ս փոխել իրավիճակը:
 
– Դա դժվար գործ է: Մի բան կարող եմ հաստատ ասել, որ մարդիկ հոգնել են պոպուլիզմից ու ցուցադրական պաթոսից, ինչով զբաղված է եղել ընդդիմությունը վերջին այս տարիների ընթացքում: Դատարկ խոսքին այլևս հավատացող չկա. մարդիկ գործողությունների են սպասում:
Սասնա ծռերի գործողությունները ցույց տվեցին իմ ասածի հավաստիությունը: Հիշենք, որ նրանք բավականին լուսանցքային քաղաքական ուժ էին, բայց հենց որ ժողովուրդը ռեալ գործողություն տեսավ նրանց կողմից, սկսեց այլ վերաբերմունք ցուցաբերել:
Բանն այն է, որ Սասնա ծռերի հենց բուն գործողությունները չէ, որ ոգևորում էին մարդկանց, պարզապես այս խմբի մեջ մարդիկ տեսնում էին մի ուժի, որը կարող է գեներացնել իրավիճակը և սկսել քաղաքական պրոցես:
 
– Քաղաքական դաշտի ամայությունը, ի վերջո, ե՞րբ սկսվեց, ինչի՞ց սկսվեց, ո՞րն էր պատճառը:
 
– Հիմնական պատճառը անցած ընտրություններին ընդդիմության ձախողումն էր:
 
– Լավ, իսկ ընդդիմությո՞ւնն ինչու սկսեց ձախողել, ինչո՞ւ մի կետի վրա կանգ առավ: Չէ՞ որ մենք ունեինք բավականին ակտիվ, դինամիկ զարգացող պրոցեսներ:
 
– Ընդդիմությունը տուրք տվեց պոպուլիզմին, որը կարճաժամկետ հաջողություն է ապահովում, բայց երկարաժամկետության առումով այն անհեռանկար գործելաոճ է: Քաղաքական գործունեության մեջ սկսեց ձևը գերակայել բովանդակությանը: Որովհետև քաղաքական ուժերը չմտածեցին ստրատեգիայի մասին, կարծեցին, թե առանց ստրատեգիայի հնարավոր է որևէ բան փոխել: Նաև ամենօրյա աշխատանքներ չկատարեցին հասարակության հետ:
Եվ` այսպես շարունակ:
 
– Քաղաքացիական հասարակությունը ևս լռեց: Ինչո՞ւ:
 
– Քաղաքացիական հասարակությունը ևս հասցրեց կարճ ժամանակում թույլ տալ այն սխալները, որոնք արել էին քաղաքական ուժերը: Այդ իսկ պատճառով արժանացավ նույն ճակատագրին:
 
– Մեզ մնում է սպասել քաղաքական նոր ուժի ձևավորմանը, որը հանդես կգա նոր գաղափարներով և նոր մոտեցումներ կառաջարկի: Նման ռեսուրս ունի՞ մեր հասարակությունը, որպեսզի ծնունդ տա նոր վիճակների:
 
– Իհարկե, պետք էլ չէ, որ դա վերևից լինի: Ես կարծում եմ, որ մեր հասարակության մեջ կան պոտենցիալով անհատներ: Եվ նրանք պետք է նախաձեռնեն:
Քանզի, կարող ենք ասել, որ մեր քաղաքական դաշտի հին դերակատարներն արդեն իրենց դարն ապրեցին: Դժվար թե ուժ գտնեն իրենց մեջ վերափոխվելու: Եթե անգամ միավորվեն կամ այլ ֆորմատներով հանդես գան, կամ անվանափոխվեն և այլն, և այլն, միևնույն է, դա քիչ բան կփոխի:
Այնպես որ, ներքևից` հասարակության միջից պետք է նախաձեռնությունը լինի: Եվ ճիշտ աշխատելու դեպքում կարող են հաջողել:
 
 
Շարունակությունը՝ թերթի այսօրվա համարում:
Կայսրությունների մեծամտությունը Լուկաշենկոն և Թրամփը հեռախոսազրույց են ունեցել Պուտինին տեղափոխող ինքնաթիռը մտել է ԱՄՆ օդային տարածք Աշտարակի խճուղում բախվել են «Mercedes»-ը և «Նիվա»-ն․ վերջինը հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս Ադրբեջանի ԶՈւ-ն Ջերմուկի ուղղությամբ դիրքային առաջխաղացում է իրականացրել. մանրամասներ Սիրիայում անտառային հրդեհների հետևանքով առնվազն 30 մարդ է տուժել․ Al-Ikhbaria Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Կրակոցներ Արարատի մարզում, կա վիրավոր. պատճառը հայտնի է Մոսկվայում անհայտ տղամարդն ավտոմեքենայից դուրս է նետել թղթադրամներով լի տոպրակ Առանձնապես խոշոր չափերով թմրամիջոցի մաքսանենգությանը հանցակցելու մեղադրանքով հետախուզվողը հայտնաբերվեց Հրշեջ-փրկարարները մարել են Մեղրի համայնքի Կալեր բնակավայրի անտառամերձ տարածքում բռնկված հրդեհը Կրեմլը հայտնել է, թե որքան կտևեն Պուտինի և Թրամփի բանակցությունները Ամբողջ սցենարը պատրաստի վիճակում բերվել է դատարան. Միքայել Սրբազանի պաշտպան Միքայել սրբազանի գործով դատական նիստը հետաձգվեց Չեխիայի դեսպանատան ներկայացուցիչները Խաչիկ գյուղում միացան ԵՄ մոնիթորինգային առաքելության պարեկախմբին Արտակարգ դեպք․ 3-ամյա երեխան տան երկրորդ հարկի պատուհանից վայր է ընկել Սերոբյանը դուրս չի եկել խաղադաշտ, «Շերիֆը» դուրս է մնացել ԿԼ-ից Ժամանակն է վերջ դնել պատերազմին. Զելենսկի Ճամբարակի խաչմերուկում բախվել են «Jeep»-ը և «Opel Astra»-ն․ կա վիրավոր Տասնյակ հազարավոր ուկրաինացիներ կարող են արտաքսվել ԱՄՆ-ից․ WSJ Սև ծովից նոր ցիկլոն է ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Հայկական կողմը կարողացավ համոզել Իրանին․ Արաղչի Սուսաննա Գաբոյանը՝ A խմբի լավագույն կին շախմատիստ. 7th SKG Open «Նուբարաշեն» հոգեբուժարանից փախուստի դիմածը հայտնաբերվե՞լ է Թրամփը սպառնացել է Ռուսաստանին Բելգորոդը կրկին ենթարկվել է ուկրաինական ԱԹՍ հարձակումների 12-րդ անգամ կանցկացվի «Ֆրեսկո» արդի արվեստի և հոգևոր ֆիլմերի միջազգային ներառական փառատոնը Բենզինի բորսայական գները կրկին բարձրացել են երկօրյա անկումից հետո Կապանում «Mitsubishi»-ն բախվել է կայանված «Volkswagen»-ին, ապա էլեկտրասյանը, կոտրել այն և գլխիվայր հայտնվել երթևեկելի գոտում․ կան վիրավորներ Հա, ես նախկին եմ, բա ի՞նչ անեմ, գնամ կապիտուլյանտների ու կոլաբորանտների կողքը կզե՞մ. Էդուարդ Շարմազանով Ուժգին երկրաշարժ՝ Ռուսաստանում Հասկանում ենք, որ այսօր Գորիսը մեր հանրապետության դարպասներից մեկն է, և դարպասում պետք է շատ մարդիկ բնակվեն. Առուշ Առուշանյան Երեք BYD էլեկտրամոբիլ Ամիօ բանկից՝ հատուկ պայմաններով Ուժային բալանսը մեր ռեգիոնում խախտված է, այն պետք է վերականգնվի. Ավետիք Չալաբյան Հանքային հորիզոնական աստիճանակարգը բարդ ինժեներական կառույց է, որը ապահովում է հանքի կայունությունը և տեխնիկայի շարժը․ ԶՊՄԿ Ցավից ատամները սեղմած` պայքարե´լ ու հաղթե´լ 2 բռնապետի հանդիպում՝ պոպուլիստի հետ. սա խաղաղության մասին չէ. միայն մենք ենք վնաս կրելու.Սողոմոնյան Բոլորիս պարտքն է հավերժ հիշել մեր զոհերին. Արսեն Գրիգորյան ՌԴ-ն աջակցում է Հայաստանին «Թրամփի ուղի» անվամբ տրանսպորտային միջանցք ստեղծելու հարցում. Օվերչուկ «Ես երազում եմ աղջիկ ունենալ ու չեմ պատկերացնում, ինչպես կարող է սեռը դատավճիռ լինել». Անահիտ Մանուկյան Շնորհակալության օրը «Բաղրամյան» մասնաճյուղում․ IDBank Վատիկանը ցանկանում է ամբողջությամբ անցնել արևային էներգիայի Ադրբեջանը կրկին մարդասիրական օգնություն է ուղարկել Ուկրաինա ԵՄ դիտորդները ՀՀ-ում կշարունակեն իր գործունեությունը, հարցերը Երևանն ու Բրյուսելը կքննարկեն «Մեր ձևով» շարժումը չի համագործակցի նախկինների հետ՝ Փաշինյանին զրկելով քարոզչական թեզից «Ես ու աղջիկս լավ ենք, բայց Ռոբիս վիճակը ծանր է». բլոգեր Նուշ Օհանյանը՝ ավտովթարից հետո իր և ընտանիքի ինքնազգացողության մասին Ադրբեջանը երբևէ իր ստանձնած որևէ պարտավորություն չի կատարել. Ավետիք Չալաբյան Փաշինյանի անունը մի տվեք, դա անեծք է այս հողին. քաղաքացի «Եվրադաշինքը»՝ փլուզման եզրին Սամվել Կարապետյանի պաշտպանության խորհուրդը՝ դատարանի վճռի և առաջիկա ծրագրերի մասին