Երևան, 24.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Արյան բարձր ճնշման վտանգավոր մակարդակի վաղ նախազգուշացնող ախտանիշերը․ 5-ից 1-ը չգիտի, որ ունի․․․

ԼԱՅՖ

Բավական հաճախ արյան բարձր ճնշումը՝ հիպերտոնիան, կարելի է վերահսկել, բայց պետք է իմանալ դրա նախազգուշական նշանները և դրան ադեկվատ վերաբերվել, ժամանակին:

Հիպերտոնիան կարող է նաև հանգեցնել մեծաթիվ այլ լուրջ խնդիրների՝ սրտի նոպայի, կաթվածի, երիկամների հիվանդությունների, սրտային քրոնիկական անբավարարության:

Մեծամասամբ արյան բարձր ճնշում ունեցողները ոչ մի ախտանիշ չեն ունենում:

Սակայն ըստ շատ փորձագետների՝ առողջ դիետան և պարբերական վարժությունները կարող են արդյունավետորեն կանխել և ուժել արյան բարձր ճնշումը:

Ներկայացնում ենք արյան ճնշման միջակայքերը՝

  • Նորմալ՝ 120/80-ից ցածր
  • Նախահիպերտենզիա՝ 120-139 / 80-89
  • Առաջին աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 140-159 / 90-99
  • Երկրորդ աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 160 և բարձր / 100 և բարձր
  • Որոշ տարածված նախազգուշացնող նշաններ են՝ շփոթմունքը, կրծքավանադակի ցավերը, գլխացավերը, ոչ պարբերական սրտխփոցը, տեսողական խնդիրները, աղմուկն ականջներում, հոգնածությունը կամ արնահոսությունը քթից:

Ներկայացնում ենք հիպերտոնիայի և դրա ախտանիշերի վերաբերյալ մի քանի առավել կարևոր գործոն:

Մոտ 70 մլն հասուն ամերիկացի (29%-ը) տառապում է հիպերտոնիայով:

Այս հիվանդությամբ տառապող մարդկանց միայն կեսն է այն վերահսկում:

ԱՄՆ-ում մոտ 1-ը 3 մեծահասակից նախահիպերտենզիա ունի:

Այս հիվանդությունն ԱՄՆ-ում արժե տարեկան 46 մլրդ դոլար, դա ներառում է դեղեր, բժշկական ծառայություններ, աշխատանքի բաց թողնված օրեր:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում հիմնականում առանձնակի նախազգուշական նշաններ չեն լինում:

Սակայն առավել տարածվածներից մի քանիսն են՝

  • Շփոթմունք
  • Առիթմիա
  • Գլխացավ
  • Հոգնածություն
  • Աղմուկ ականջներում
  • Տեսողության փոփոխություններ
  • Արնահոսություն քթից
  • Ցավ կրծքավանդակում
  • Արյան ցածր ճնշման հետ կապված առավել տարածված փաստերից են՝
    Արյան քրոնիկական ցածր ճնշումը, որը ոչ մի ախտանիշ չի առաջացնում, մեծամասամբ լուրջ չէ:
  • Մեծամասամբ մարդը արյան ճնշման կտրուկ նվազում է զգում պառկած դիրքից վեր կենալով և հակառակը:
  • 65 տարեկանից մեծ մարդկանց մոտ 10-20%-ը տառապում է պոստուրալ հիպոտենզիայով:
  • Վիճակը լուրջ չէ, եթե արյան ցածր ճնշման նշաններ չեք զգում:

Նկատելի նշաններից են՝

  • Կենտորնացման պակաս
  • Արագ, ոչ խորը շնչառություն
  • Տեսողության պղտորում
  • Ջրազրկում և անսովոր ծարավ
  • Գլխապտույտ
  • Սառը, խոնավ, գունատ մաշկի
  • Հոգնածություն
  • Ընկճախտ
  • Սրտխառնոց
  • Ուշագնացություն

Առողջական այս վիճակը կարող է գրանցվել այս դեպքերում՝

  • Էնդոկրին խնդիրներ
  • Նեյրոշարժական հիպոտենզիա
  • Ծանր վարակ
  • Ալերգիկ ռեակցիա
  • Հղիություն
  • Արյան բարձր ճնշման դեմ որոշ դեղեր
  • Պարկինսոնի հիվանդության դեմ դեղեր
    եռցիկլիկ հակադեպրեսանտներ
  • Սրտի դեղեր
  • Էրեկտիլ դիսֆունկցիայի դեմ դեղեր
  • Ալկոհոլ և թմրանյութեր
  • Երկարատև անկողնային ռեժիմ
  • Ոչ բավարար սնունդ՝ ֆոլաթթվի և B12 հիմնական վիտամինների պակաս
  • Սրտի հետ կապված խնդիրներ
  • Դիետան արյան բարձր ճնշման դեպքում

Մթերքներ, որոնք սրում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

  • Շաքարավազ
  • Տրանս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր
  • Ալկոհոլ
  • Նատրիումի բարձր արունակությամբ մթերքներ
  • Կոֆեին

Մթերքներ, որոնք բուժում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

Օմեգա-3-ով հարուստ մթերքներ

  • Այդ թվում՝ սաղմոն, տավարի բույսեր, չիասա սերմեր և կտավատի սերմեր:

Բջջանյութի բարձր պարունակությամբ մթերքներ

  • Սննդակարգը պետք է հիմնվի չվերամշակված մթերքների վրա՝ հարուստ բջջանյութով, այդ թվում՝ մրգերի, բանջարեղենի, սրեմերի, լոբու:

Միջերկրածովյան դիետա

  • Ներառում է շատ մրգեր և բանջարեղե, ձիթապտղի յուղ և վայրի ձուկ:

Թեյ

  • Հատկապես՝ սպիտակ:

Մուգ շոկոլադ

Կալիումով հարուստ մթերքներ

  • Այդպիսի մթերքներից են՝ սեխը, բանանը, ավոկադոն և կոկոսի ջուրը:

Խնձորի քացախ

Հավելումը կարող է շատ գտակար լինել արյան բարձր ճնշման բուժման գործում: Սրանք ամենակարևոր հավելումներն են՝

1. Մագնեզիում
Սկզբում պետք է ընդունեք 500 մգ քնելուց առաջ:

2. Կոենզիմ Q10
Q10 կամ CoQ10 կոենզիմը նպաստում է նաև սրտի առողջությանը: Արյան ճնշումը բնական ճանապարհով նվազեցնելու համար պետք է ընդունեք օրական 200-300 մգ:

3. Ձկան յուղ
Պետք է ընդունեք ձկան յուղի օրական 1000-միլիգրամանոց յուղ

4. Սխտոր
Այն կարող եք ընդունել նաև հավելումների, հաբերի կամ հեղուկ տեսքով:

5. Կակաո
Այն կարելի է ընդունել որպես փոշի:

Ահա հիպերտոնիայի բուժման առավել արդյունավետ բնական միջոցները՝

1. Եթերայուղեր

Նվազեցնում են հուզական սթրեսը, ունեն ուժեղ հակաօքսիդանտ հատկություններ, արդյունավետորեն իջեցնում են արյան ճնշումը: Այս առումով լավագույն երթերայուղերը պարունակում են՝ նարդոս, ներոլի, իլանգ, եղեսպակ, կնդրուկ, և քաղցր սուսամբար: Կարող եք մի քանի կաթիլ եթերայուղ ավելացնել ձեր կրիչ-յուղի լոսյոնին և մարմինը մերսել և դրանք դիֆուզորով օգտագործել:

2. Նվազեցնել սթրեսը

Պարեբերաբար մեդիտացիա, խորը շնչառություն, բնության գրկում զբոսանքներ, բուժիչ աղոթք արեք:

3. Ֆիզիկական ակտիվություն և վարժություններ

Կօգնեն նիհարել և իջեցնել արյան ճնշումը: Լավագույն արդյունքի համար օրական առնվազն 20 րոպե մարզանք արեք:

Ռիսկի գործոնները և հիպերտոնիայի հիմնական պատճառները

Հիպերտենզիան առավել տարածված է մեծահասակների շրջանում, բայց երեխաները ևս ունենում են այս խնդիրը: Նրանք կարող են տառապել հիպերտոնիայի նշաններից՝ պայմանավորված երիկամների կամ սրտի հիվանդություններով:

Արյան բարձր չճնշման ռիսկի գործոններից են՝

  • Ըտանեկան պատմություն
  • Տարիք. առավել հաճախ հանդիպում է 45 տարեկան տղամարդկանց շրջանում, կանանց դեպքում զարգանում է 65 տարեկանից հետո:
  • Ավելորդ քաշ
  • Ծխախոտի օգտագործում
  • Ֆիզիկական անգործություն
  • Ալկոհոլի չարաշահում
  • Կալիումի պակաս
  • Սթրես
  • Հղիություն
  • Քրոնիկական որոշ հիվանդություններ
  • Դրանցից են՝ դիաբետը, երիկամների հիվանդությունը:
  • Նատրիումով հարուստ դիետա

Հիպերտենզիան մեծացնում է այլ լուրջ խնդիրների, այդ թվում՝ ինսուլտի, սրտի նոպայի, սրտի քրոնիկական անբավարարության, հիշողության խնդիրների, անևրիզմայի, աչքերի հետ կապված խնդիրների ռիսկը:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում պետք է խուսափել այս մթերքներից՝ շաքարավազ, կոֆեին, սպիրտ, տրնաս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր, նատրիոմի բարձր պարունակությամբ մթերքներ

Սուրեն Պապիկյանը այցելել է ՊՆ ուսումնական զորամաս Խաղաղությունը միֆ է, Ադրբեջանի պահանջները՝ անվերջ․ Արմեն ՄանվելյանԱյս տարի լինելու է որոշիչ տարի՝ միասնության կամ պատերազմի, աղքատության կամ բարեկեցության, ազգային հպարտութան կամ եկեղեցու հետապնդման․ «Մեր ձևով»Վանաձորում, Գյումրիում, Ալավերդիում փոշու պարունակությունը գերազանցել է թույլատրելի կոնցենտրացիան Բնակարանը չմաքրելու պատճառով ամուսինը կյանքից զրկել է նախկին կնոջը․ նոր մանրամասներԳագիկ Ծառուկյանն անելու է հնարավոր ամեն բան, որ գյումրեցի մանուկների ցանկությունը կյանքի կոչվի, ու Ամանորն ու Սուրբ Ծնունդը տոնական մթնոլորտում դիմավորեն բոլորը. Իվետա Տոնոյան Հերթական մանիպուլյացիան, հերթական «սենսացիան»՝ զրո փաստերով․ Շիրազ ՄանուկյանցՉինաստանը պատրաստվում է գրավել Թայվանը մինչև 2027 թվականը. Պենտագոն Հայտնաբերվել է շուրջ 3 կիլոգրամ թմրամիջոց, ձերբակալվել են 35 և 33 տարեկան տղամարդիկ Լոռիում «ՎԱԶ 2107»-ը բախվել է հողաթմբին ու գլխիվայր հայտնվել երթևեկելի գոտում, վիրավnր կա․ Shamshyan «Մենք երբեք նման բան չենք տեսել». hնագետները զարմացած են Գյումրիում տղան դանակաhարել էր ծնողներին. ի՞նչ նորություններ կանԻնչ ենք մաղթում մենք 2026թ-ին ընդառաջ. ՀՀԿ ՈՒժեղ երկրաշարժ է տեղի ունեցելԱՊՀ երկրների ղեկավարների հետ հանդիպմանը Վլադիմիր Պուտինը կոչ է արել պայքարել ԱՊՀ տարածքում պատմության կեղծարարության դեմ. Մհեր ԱվետիսյանԱռողջություն և ամրություն հրամանատար Աշոտ Մինասյանին ու բոլոր գերյալ հայորդիներին. Մենուա ՍողոմոնյանԱյս դասագրքերը ոտնահարում են մեր ազգային արժեքները․ Ատոմ ՄխիթարյանԿենսաթոշակը չի բավարարում նույնիսկ գոյատևմանը․ Մենուա ՍողոմոնյանՓաշինյանի իշխանությունը կախյալ է, նա ոչ մի տեղ վստահություն չունի․ Ավետիք ՉալաբյանՆԳՆ ոստիկանությունը զգուշացնում էԿես տարուց ավելի է, ապօրինի կալանավորված է Սամվել Կարապետյանը. չկա գործ, կա նման տևական ինտենսիվ կալանք. Արամ Վարդևանյան Միջուկային փորձարկման վերաբերյալ Պուտինի հրահանգը կատարվում է․ ՌԴ փոխարտգործնախարարՄենք շփվում ենք հասարակության հետ ոչ թե խոստումներ տալու, այլ առկա խնդիրները բացահայտելու, լուծումներ գտնելու և մեր ծրագիրը միասին քննարկելու նպատակով. Նաիրի Սարգսյան Կառուցելու ենք շատ շուտով՝ համերաշխ, սիրով և Աստծով. Գոհար Ղումաշյան Կասեցվել է «Բելիսսիմո Գրուպ» ՍՊԸ-ին պատկանող մսամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեությունըՀզոր ցիկլոն է մոտենում. Սուրենյան ԱԺ ընտրությունները հավանաբար հունիսի 7-ին կլինեն, բայց նախագահի հրամանագիր դեռևս չկա. ԿԸՀ նախագահ Ձյունը ծածկել է Ռուսաստանի տարածքի 99%-ըԱդրբեջանական բանտերում օրեցօր վատանում է հայ գերիների վիճակը Փաշինյանը խնդիրների է բախվելու նոր Սահմանադրության հարցում Գերմանացի բժիշկները արգելել են մարդկանց ավոկադո ուտելՆոր ստեղծվող կուսակցությունը ՔՊ-ին զրկում է իր հիմնական թեզերից Նորածնին սովամահության են մատնել. մեղադրվում են գլխավոր բժիշկն ու մայրըՀամախմբման գաղափար է պետք, այդ ուժը պետք է գտնենք միասին. Միքայել Մելքումյան Ինչպե՞ս վերջ դնել պարտություններին. ողջամիտ արտաքին քաղաքականության բանաձևը. ՀայաՔվե հիմնասյուներՀայաստանը յուրաքանչյուր հայ մարդու համար պետք է լինի բարձրագույն արժեք. Մհեր ԱվետիսյանԽաղաղություն առանց իրավական ուժի․ ինչո՞ւ է Փաշինյանը հանրությանը ներկայացնում քաղաքական իմիտացիա. Էդմոն ՄարուքյանՄեր հազարավոր նահատակների արյունը մեզ համար շատ ավելի թանկ է, անգին, քան թշնամուց ներկրված էժան վառելիքը. Ավետիք ՉալաբյանԻնչպես էներգիա հավաքել, երբ քեզ գերհոգնած ես զգումՃապոնիան ավելի քան 1,3 մլրդ դոլար կուղղի արևային էներգետիկայի աջակցությանը 2025 թվականը դժվար տարի էր բոլորիս համար, բայց մի անհանգստացեք, հաջորդ տարին ավելի վատ է լինելու․ ՄելոնիԻշխանությունը Եկեղեցու դեմ․ վերահսկողության փորձ՝ պետության հաշվին Եկեղեցին որպես առաջին թիրախ․ ի՞նչ է հաջորդելու Հայաստանի ինքնության ապամոնտաժման շղթայում Մարիամ Մկրտչյանին կանանց գրոսմայստերի կոչում է շնորհվել Իմ տեղեկություններով, փետրվարին սպասվում է բարձրաստիճան ամերիկացի պաշտոնյայի այց Հայաստան․ միջազգայնագետ Միայն ուժեղ առաջնորդը կարող է խաղաղություն բերել, թույլ առաջնորդը բերում է պատերազմ․ Նարեկ Կարապետյան Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօրԻնչ իրավիճակ է պատերազմի դաշտումԶինվորի աղոթքԲացահայտվել է դաջվածքների ազդեցությունը իմունիտետի վրա